Giáo án Vật lý Lớp 9 - Tiết 57: Bài tập quang hình học - Lê Xuân Độ

Tiết 57
Bài tập quang hình học
I - Mục tiêu
1. Vận dụng kiến thức để giải được các bài tập định tính và định lượng về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, về các thấu kính và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lúp).
2. Thực hiện được đúng các phép vẽ hình quang học.
3. Giải thích được một số hiện tượng và một số ứng dụng về quang hình học.
II- Chuẩn bị:
Đối với mỗi HS 
- Ôn lại bài 40 đến 50
- Đối với cả lớp
- Dụng cụ minh hoạ cho bài tập 1
III- Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động của gv
Hoạt động của HS
Ghi bảng
HĐ1: Giải bài tập 1
Để giúp HS nắm vững đề bài, có thể nêu câu hỏi, yêu cầu một hai HS trả lời và cho lớp trao đổi:
- Trước khi đổ nước , mắt có nhìn tháy tâm O của đáy bình không ?
Vì sao sau khi đổ nước thì mắt lại nhìn thấy O?
Theo dõi và lưu ý HS vẽ mặt cắt dọc của bình với chiều cao và đường kính đáy đúg theo tỉ lệ 2/5
Theo dõi và lưu ý HS vẽ đường thẳng biểu diễn mặt nước đúng ở khoảng 3/4 chiều cao bình
Nêu gợi ý: Nếu sai khi đổ nước vào bình mà mắt vừa vặn nhìn thấy tâm O của đáy bình, hãy vẽ tia sáng xuất phát từ O tới mắt 
a) Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi
b) Tiến hành giải như gợi ý trong SGK
HĐ2: Giải bài tập 2
Hướng dẫn HS chọn một tỉ lệ xích thích hợp chẳng hạn lấy tiêu cự 3cm thì vật AB cách thấu kính 4cm, còn chiều cao của AB là một số ngyên lân mm, ở đây ta lấy AB là 7 mm
Quan sát và giúp đỡ HS sử dụng hai trong ba tia đã học để vẽ ảnh của vật AB
Theo như hình 51.2 ta có
- Chiều cao của vật AB = 7mm
- Chiều cao của ảnh: A’B’ = 21 mm = 3AB
- Tính xem ảnh cao gấp mấy lần vật?
a) Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi
b) Từng HS vẽ ảnh của vật AB theo đúng tỉ lệ các kích thước mà đề bài đã cho
c) Đo chiều cao của vật, của ảnh trên hình vẽ và tính tỉ cố giữa chiều cao ảnh và chiều cao vật.
HĐ3 : Giải bài tập 3
Nêu các câuhỉ sau:
- Biểu hiện cơ bản của mắt cận là gì?
- mắt không cận và mắt cận thì mắt nào nhìn thấy xa hơn?
Mắt cận năng hơn thì nhìn được các vật ở xa hơn hay gần hơn? Từ đó suy ra, Hoà và Bình ai cận nặng hơn?
Các gợi ý đã nêu trong SGK. GV đề nghị HS trả lời 
Câu trả lời cần có là:
- Đó là thấu kính phân kì
- Kính của Hoà có tiêu cự ngắn hơn (kính của Hoá có tiêu cự 40cm, còn kính của Bình có tiêu cự 60cm)
a) Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi
b) Trả lời phần a của bài và giải thích
c) Trả lời phần b của bài