Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 33: Động cơ nhiệt - Năm học 2009-2010 - Vũ Thị Mai Phương

Tuần:33
Tiết :33
TIẾT 33. ĐỘNG CƠ NHIỆT
Ngày soạn:11/4/2010
Ngày dạy :14/4/2010
MỤC TIÊU
Kiến thức:
HS hiểu thế nào là động cơ nhiệt 
Hiểu được cấu tạo các bộ phận của động cơ nhiệt 
Hiểu được 4 kì hoạt động của động cơ 
HS phát biểu được định nghĩa hiệu suất của động cơ nhiệt 
Nắm được công thức và giải thích các đại lượng có mặt trong công thức 
Kĩ năng:
Quan sát hình để nắm được cấu tạo các bộ phận của động cơ
Lấy ví dụ về động cơ nhiệt được sử dụng trong các loại máy 
Vận dụng công thức vào giải thích các bài toán đơn giản 
Thái độ:
Nghiêm túc, tự lực học tập 
CHUẨN BỊ:
GV : mô hình động cơ 4 kì, tranh 28.1, 28.2, 28.3
HS : đọc và nghiên cứu bài ở nhà trước 
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HS 
TRỢ GIÚP CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG 1: ỔN ĐỊNH LỚP _ KIỂM TRA BÀI CŨ
HS trả lời câu hỏi 
HS chữa bài tập 
HS khác chú ý nhận xét 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
HS 1: nêu nội dung định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng? Lấy ví dụ chứng minh nội dung định luật 
HS 2: chữa bài 27.1, 27.4 trong sbt
GV nhận xét và cho điểm 
HOẠT ĐỘNG 2: TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP
HS chú ý 
Kể từ chiếc máy hơi nước đầu tiên được chế tạo vào những năm đầu thế kỉ 17, vừa cồng kềnh, vừa sử dụng không quá 5% năng lượng của nhiên liệu được đốt cháy, đến nay con người đã có những bước tiến khổng lồ trong lĩnh vực chế tạo động cơ nhiệt. Ngày nay con người sử dụng từ những động cơ bé nhỏ dùng để chạy xe máy đến những động cơ nhiệt khổng lồ dùng để phóng những con tàu vũ trụ. Vậy động cơ nhiệt là gì? Bài học hôm nay giúp ta trả lời câu hỏi này 
HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU ĐỘNG CƠ NHIỆT LÀ GÌ
HS chú ý ghi vở 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
GV thông báo động cơ nhiệt: là động cơ trong đó 1 phần năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy được chuyển hoá thành cơ năng
GV giới các loại động cơ nhiệt, cho HS quan sát hình 28.1
Nhiên liệu của máy hơi nước là gì? Nhiên liệu này được đốt cháy ở đâu?
Đối với động cơ đốt trong thì nhiên liệu của động cơ là gì? Nhiên liệu được đốt cháy ở đâu? 
Hiện nay người ta hay sử dụng động cơ nhiệt, vậy động cơ này có cấu tạo và hoạt động như thế nào ta sang mục 2
HOẠT ĐỘNG 4: TÌM HIỂU ĐỘNG CƠ NỔ 4 KÌ
HS quan sát hình và mô hình thật 
HS mô tả cấu tạo 
HS lên chỉ các bộ phận 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS lên thao tác trên mô hình 
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý quan sát
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
HS lên chỉ trên mô hình 
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý quan sát 
HS trả lời câu hỏi 
HS dự đoán 
GV cho HS quan sát hình 28.4 cùng với mô hình động cơ 4 kì và cho biết:
Mô tả cấu tạo của động cơ 4 kì? Công dụng của từng bộ phận?
GV gọi 1 số HS lên chỉ trên mô hình thật các bộ phận cho lớp quan sát 
GV chốt lại các bộ phận cho HS nắm 
Động cơ này hoạt động qua 4 kì:
Yêu cầu HS nghiên cứu kì 1 và cho biết: 
Kì 1 là kì gì? Pittông sẽ chuyển động như thế nào? Để làm gì? Van nạp , van thải sẽ như thế nào? Nhiên liệu vào đâu của động cơ?
GV chốt lại nội dung và gọi 1 số HS lên chỉ trên mô hình kì 1
Sau khi nhiên liệu bị hút vào thì kì 2 nhiên liệu sẽ như thế nào? Lúc này pittông sẽ chuyển động như thế nào?
GV chốt lại và chỉ trên mô hình cho HS thấy nguyên tắc hoạt động 
Khi pittông đã chuyển động lên trên thì nhiên liệu sẽ như thế nào? 
Nhiên liệu cháy do bộ phận nào? Khi nhiên liệu cháy có hiện tượng gì xảy ra? Tại sao pittông chuyển động xuống dưới? Van thải sẽ như thế nào?
GV chốt lại, gọi HS lên chỉ trên mô hình của động cơ
Vậy kì cuối là kì thoát khí. Pittông chuuyển động như thế nào? 
GV thống nhất nội dung 4 kì hoạt động của động cơ và thao tác trên mô hình các kì cho HS quan sát 
Trong 4 kì thì kì nào sinh công? Tại sao?
GV giới thiệu với động cơ xăng bốn kì có 1 kì đốt nhiên liệu, buri đánh lửa. Các tia lửa điện do bugi tạo ra làm xuất hiện các chất khí có hại cho môi trường, ngoài ra sự hoạt động của bugi gây nhiễu sóng điện từ, ảnh hưởng đến hoạt động của tivi, radio 
Với động cơ điezen không sử dụng bugi nhưng lại gây ra bụi than, làm nhiểm bẩn không khí 
Các động cơ nhiệt sử dụng nguồn năng lượng than đá, dầu mỏ, khí đốt. Sản phẩm cháy của các nhiên liệu là các khí thải C0, C02  là tác nhân gây hiệu ứng nhà kính 
Do đó việc nâng cao hiệu suất động cơ là một vấn đề quan trọng của ngành công nghiệp chế tạo máy nhằm giảm thiểu sử dụng nhiên liệu hóa thạch và bảo vệ môi trường 
Trong tương lai khi các nguồn năng lượng hóa thạch cạn kiệt thì việc sử dụng các động cơ nhiệt dùng nguồn năng lượng sạch (nhiên liệu sinh học ethnol) là cần thiết 
Trong quá trình đốt cháy nhiên liệu thì nhiệt lượng toả ra có biến thành công có ích hoàn toàn không? Ta sang mục 3
HOẠT ĐỘNG 5: TÌM HIỂU HIỆU SUẤT CỦA ĐỘNG CƠ NHIỆT
HS đọc và thảo luận trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS nhắc lại
HS trả lời câu hỏi 
Yêu cầu HS đọc, thảo luận nhóm trả lời C1
GV thông báo thực tế chỉ có khoảng 30% đến 40% năng lượng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra biến thành công có ích. Do đó người ta nói hiệu suất của động cơ nhiệt khoảng 30% đến 40%
Người ta đưa ra công thức tính hiệu suất như sau:
H= A / Q 
Dựa vào công thức yêu cầu HS phát biểu đinh nghĩa hiệu suất và giải thích các đại lượng có mặt trong công thức 
GV chốt lại câu trả lời, cho 1 số HS nhắc lại 
Như vậy qua bài học hôm nay ta cần nắm được gì? 
Động cơ nhiệt là gì? Kể tên 4 kì hoạt động của động cơ? Hiệu suất của động cơ nhiệt là gì? Viết công thức tính và giải thích các đại lượng có mặt trong công thức 
Để hiểu rõ hơn về động cơ nhiệt ta sang mục 4
HOẠT ĐỘNG 6: VẬN DỤNG _ DẶN DÒ
Cá nhân tự trả lời 
HS đọc C6
HS trả lời và tự tóm tắt 
HS lên bảng làm 
Lớp thống nhất bài làm
HS ghi phần dặn dò của GV 
Yêu cầu cá nhân trả lời các câu C3,C4,C5
GV nhận xét câu trả lời của HS 
Yêu cầu HS đọc C6
Đề bài cho biết gì? Cần tìm cái gì? Yêu cầu cá nhân tóm tắt bằng các kí hiệu
GV yêu cầu HS lên bảng làm 
GV theo dõi giúp đỡ HS chưa làm được 
Cho lớp thảo luận nhận xét bài 
GV thống nhất bài làm 
Dặn HS học bài _ đọc có thể em chưa biết 
Làm bài trong sbt
Chuẩn bị bài ôn tập 
Phần ghi bảng
Tiết33. ĐỘNG CƠ NHIỆT
ĐỘNG CƠ NHIỆT LÀ GÌ? 
Là động cơ mà 1 phần năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy được chuyển hoá thành cơ năng 
ĐỘNG CƠ NỔ 4 KÌ:
1. Cấu tạo: (sgk)
2. Chuyển vận : 
Kì 1: hút nhiên liệu 
Kì 2: nén nhiên liệu 
Kì 3: đốt nhiên liệu 
Kì 4: thoát khí 
HIỆU SUẤT CỦA ĐỘNG CƠ NHIỆT:
C1. Không. Vì 1 phần nhiên liệu được truyền cho các bộ phận của động cơ. Bộ phận này nógn lên, 
C2. H = A / Q 
 H: hiệu suất của động cơ nhiệt 
A: công mà động cơ thực hiện được (J)
Q: nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra (J)
VẬN DỤNG :
C3.
C4. 
C5. 
C6. Cho biết:
s= 100km, F = 700N
m = 4kg, q = 46.106 J/kg
H= ? 
 Giải 
Nhiệt lượng mà xăng bị đốt cháy toả ra:
Q = q. m = 46.106 . 4 = 184. 106 J
Công mà ô tô thực hiện được :
A = F .s = 100. 700 = 70000 J
Hiệu suất của ô tô là:
H = A / Q = 70000 / 184.106 = 38%
GHI NHỚ :(SGK)