Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 29: Công thức tính nhiệt - Năm học 2010-2011

Ngày soạn:24/3
Ngày giảng: 28/3
Tiết 29. Công thức tính nhiệt lượng 
I. mục tiêu.
 KT : Nờu được vớ dụ chứng tỏ nhiệt lượng trao đổi phụ thuộc vào khối lượng, độ tăng giảm nhiệt độ và chất cấu tạo nờn vật.
 	KN : Vận dụng được cụng thức Q = m.c.Dt 
TĐ : HS chỳ ý, tớch cực học tập.
II. Chuẩn bị.
 GV: 2 giá thí nghiệm , hai lưới , 2 đèn cồn, hai cốc thuỷ tinh, kẹp, nhiệt kế 
 HS : Đọc bài mới
III. Tổ chức các HĐDH : 
 Khởi động ,mở bài. Kiểm tra bài cũ (3’ ): 
GV cho HS nhắc lại định nghĩa nhiệt lượng. Không có dụng cụ nào có thể đo trực tiếp nhiệt lượng .Vậy muốn xác định nhiệt lượng ta phải làm thế nào ?
GV: Nhiệt lượng mà vật cần thu vào để nóng lên nhiều hay ít phụ thuộc vào những yếu tố nào?
 HĐ1 : Tổ chức tình huống học tập (5 phút)
Mục tiêu: HS kể được tên các yếu tố quyết định độ lớn của nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên.
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :Vấn đáp,đàm thoại, hđ cá nhân.
HĐ của GV
HĐ của HS
Ghi bảng
- Gọi HS nêu dự đoán, GV ghi các dự đoán đó trên bảng. Phân tích yếu tố nào là hợp lí, không hợp lí đưa đén dự đoán 3 yếu tố : khối lượng của vật , độ tăng nhiệt độ , chất cấu tạo nên vật 
- Để kiểm tra ta cần tiến hành thí nghiệm 
- HS thảo luận đưa ra dự đoán xem nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào yếu tố nào
 HĐ2 : Tỡm hiểu về nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào ? (5 phút)
Mục tiêu: Nờu được
 Nhiệt lượng mà một vật thu vào để núng lờn phụ thuộc vào ba yếu tố: khối lượng của vật, độ tăng nhiệt độ của vật và nhiệt dung riờng của chất cấu tạo nờn vật.
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :Vấn đáp,đàm thoại, hđ cá nhân.
 - GV Yêu cầu HS nêu cách tiến hành thí nghiệm kiểm tra 
- Gv nêu cách bố trí thí nghiệm, cách tiến hành giới thiệu bảng kết quả 
Yêu cầu phân tích kết qủa trả lời C1,C2
-Gọi đại diện nhóm trình bày kết quả phân tích 
 - Yêu cầu các nhóm thảo luận phương án làm thí nghiệm tìm hiểu mối quan hệ đó trả lời C3,C4
Vớ dụ: 
Hai lượng nước khỏc nhau và ở cựng một nhiệt độ. Nếu đem đun sụi ở cựng một nguồn nhiệt, thỡ thời gian để đun sụi chỳng cũng khỏc nhau. Chứng tỏ, nhiệt lượng của nước thu vào phụ thuộc vào khối lượng của nước.
 - HS nêu được để kiểm tra mối quan hệ đó ta cần làm thí nghiệm đun nóng cùng một chất với khối lượng khác nhau sao cho độ tăng nhiệt độ 
 - HS các nhóm phân tích kết quả thí nghiệm ở bảng 24.1, thống nhất ý kiến 
- Cử đại diện nhóm treo kết quả của nhóm mình 
- Ghi vở kết luận 
C2: Qua thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận : khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng thu vào càng lớn 
- Đại diện các nhóm trình bày phương án thí nghiệm kiểm tra.
I. Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào ?
1. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật 
C1: Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật được giữ giống nhau; khối lượng khác nhau Để tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng 
 HĐ3 : Tìm hiểu về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ (5’) 
Mục tiêu: Nờu được
 Nhiệt lượng mà một vật thu vào để núng lờn phụ thuộc vào độ tăng nhiệt độ của vật 
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :Vấn đáp,đàm thoại, hđ cá nhân.
Phân tích số liệu rút ra kết luận
Vớ dụ
Khi ta đun ở cựng một nguồn nhiệt hai lượng nước như nhau trong cựng hai cốc thuỷ tinh giống nhau và đều ở cựng một nhiệt độ ban đầu. Nếu đun cốc thứ nhất thời gian dài hơn (chưa đến nhiệt độ sụi) thỡ độ tăng nhiệt độ của nú sẽ lớn hơn cốc thứ hai. Như vậy, nhiệt lượng của nước thu vào phụ thuộc vào độ tăng nhiệt độ.
HS hoạt dộng theo nhóm trả lời C3, C4,C5
2.Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ 
C3: Phải giữ khối lượng và chất làm giống nhau. Muốn vậy hai cốc phải đựng cùng một lượng nước . 
C4: Phải cho độ tăng nhiệt độ khác nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ của 2 cốc khác nhau bằng cách cho thời gian đun khác nhau
C5: Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng của vật thu vào càng lớn 
 HĐ4 :Tìm hiểu về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và chất làm vật (4’)
Mục tiêu: Nờu được
 Nhiệt lượng mà một vật thu vào để núng lờn phụ thuộc vào nhiệt dung riờng của chất cấu tạo nờn vật.
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :Vấn đáp,đàm thoại, hđ nhúm.
- Tương tự như hoạt động 4 GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 5 phỳt rút ra kết luận cần thiết. 
Vớ dụ : Dựng cựng một nguồn nhiệt để đun hai chất khỏc nhau nhưng cú cựng khối lượng và cựng nhiệt độ ban đầu. Để chỳng tăng lờn đến cựng một nhiệt độ, thỡ thời gian cung cấp nhiệt cho chỳng cũng khỏc nhau. Như vậy, nhiệt lượng của vật thu vào phụ thuộc vào chất cấu tạo nờn vật.
HS hoạt dộng theo nhóm trả lời C6, C7 
3.Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và chất làm vật.
C6: Khối lượng không đổi , độ tăng nhiệt độ giống nhau, chất làm lên khác nhau 
C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và chất làm lên vật 
HĐ5 : Giới thiệu công thức tính nhiệt lượng (4’)
Mục tiêu: Viết được cụng thức tớnh nhiệt lượng. Vận dụng được cụng thức Q = m.c.Dt để giải được một số bài khi biết giỏ trị của ba đại lượng, tớnh đại lượng cũn lại.
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :Vấn đáp,đàm thoại, hđ cá nhân.
- yêu cầu HS nêu lại nhiệt lượng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
- GV giới tiệu công thức, tên , đơn vị 
-Giới thiệu bảng khái niệm nhiệt rung riêng 
- Gọi Hs giải thích ý nghĩa nhiệt dung riêng 
Vận dụng được cụng thức 
Q = m.c.Dt để giải được một số bài khi biết giỏ trị của ba đại lượng, tớnh đại lượng cũn lại.
- HS nêu được nhiệt lượng mà một vật thu vào để nóng lên phụt huộc vào khổi lượng, độ tăng nhiệt độ và chất làm lên vật.
-HS ghi vào vở công thức tính nhiệt lượng 
- Hiểu được ý nghĩa con số nhiệt dung riêng 
HS làm bài tập vận dụng C9,C10
II. Giới thiệu công thức tính nhiệt lượng
 Q= m.c.t
trong đú: Q là nhiệt lượng vật thu vào, cú đơn vị là J; m là khối lượng của vật cú đơn vị là kg; c là nhiệt dung riờng của chất làm vật, cú đơn vị là J/kg.K; Dt = t2 - t1 là độ tăng nhiệt độ cú đơn vị là độ C (oC) 
 Nhiệt dung riờng của một chất cho biết nhiệt lượng cần thiết để làm cho 1kg chất đú tăng thờm 1oC.
III.Vận dụng.
C9.57000J = 57 kJ
C10. 663 000J = 663 kJ
IV. Hướng dẫn các HĐ nối tiếp. 
	- Học bài theo nội dung đã học và sgk . 
 - Đọc phần “Có thể em chưa biết” 	
- Đọc trước bài 24: Phương trình cân bằng nhiệt 
	 - Bài tập :
1. Tớnh nhiệt lượng cần thiết để đun sụi 2kg nước từ 200C biết nhiệt dung riờng của nước là 4200J/kg.K.
2. Cần cung cấp một nhiệt lượng 59000J để đun núng một miếng kim loại cú khối lượng 5kg từ 200C lờn 500C. Hỏi miếng kim loại đú được làm bằng chất gỡ?