Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 24: Nhiệt năng - Năm học 2010-2011

Ngày soạn:19/2
Ngày giảng:21/2
Tiết 24. Nhiệt năng 
I. mục tiêu.
 KT : Phỏt biểu được định nghĩa nhiệt năng.
 Nờu được nhiệt độ của vật càng cao thỡ nhiệt năng của nú càng lớn.
 KN :Nờu được tờn hai cỏch làm biến đổi nhiệt năng và tỡm được vớ dụ minh hoạ cho mỗi cỏch. 
 TĐ : HS chú ý, tích cực học tập.
II. Chuẩn bị.
 *GV: - 1 quả bóng cao su - 2 miếng kim loại 
 - 1 phích nước nóng - 2 thìa nhôm
 - 1 cốc thuỷ tinh - 1 banh kẹp , 1 đèn cồn , diêm 
 * HS : 1miếng kim loại ,1 cốc nhựa + 2thìa nhôm 
III. Tổ chức các HĐDH : 
 Khởi động ,mở bài. Kiểm tra bài cũ : ( phút)
- Các chất được cấu tạo như thế nào?
- Giữa nhiệt độ của vật và chuyển động của các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật có quan hệ như thế nào?
- Trong quá trình cơ học, cơ năng được bảo toàn như thế nào? 
Đáp án: mục ghi nhớ bài Nguyên tử phân tử chuyển động hay đứng yên ?
HĐ1 : Tổ chức tình huống học tập: (2 phút)
Mục tiêu: HS tái hiện kiến thức cũ
Đồ dùng:1 quả bóng cao su
Cách tiến hành : Trực quan, vấn đáp
HĐ của GV
HĐ của HS
Ghi bảng
- GV làm thí nghiệm thả quả bóng rơi. Yêu cầu HS quan sát và mô tả hiện tượng. 
- GV: Trong hiện tượng này, cơ năng của quả bóng giảm dần. Cơ năng của quả bóng đã biến mất hay chuyển hoá thành dạng năng lượng khác? Bài học hôm nay giúp chúng ta tìm câu trả lời.
- HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. HS khác nhận xét 
 HS quan sát ,mô tả được hiện tượng: Khi thả tay giữ bóng, quả bóng rơi xuống và nảy lên. Mỗi lần quả bóng nảy lên độ cao của nó giảm dần, cuối cùng không nảy lên được nữa.
 HĐ2 : Tìm hiểu khái niệm nhiệt năng (10 phút)
Mục tiêu: HS hiểu khái niệm nhiệt năng
Đồ dùng:SGK
Cách tiến hành : Trực quan, vấn đáp, HĐ cá nhân
- Yêu cầu nhắc lại khái niệm động năng của một vật.
- Yêu cầu HS đọc phần thông báo mục I- Nhiệt năng.
- Cá nhân Hs nghiên cứu mục I sgk tr.74. HS nêu được định nghĩa nhiệt năng, mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ.
- HS ghi vở: 
I - Nhiệt năng 
+Nhiệt năng của vật = tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.
+Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ: Nhiệt năng của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.
 HĐ3 : Các cách làm thay đổi nhiệt năng (10phút) 
Mục tiêu:HS tìm ra các cách làm thay đổi nhiệt năng 
Đồ dùng:Bảng phụ, SGK
Cách tiến hành :vấn đáp, HĐ cá nhân
- Gọi HS đại diện cho các nhóm nêu kết quả qua việc làm thí nghiệm của nhóm.
- Yêu cầu nêu phương án làm tăng nhiệt năng của 1 thìa nhôm không bằng cách thực hiện công.
- Trên cơ sở phương án HS nêu, GV làm thí nghiệm 
- Hỏi : Hãy so sánh nhiệt độ 2 chiếc thìa khi đã để lâu trong phòng?
1 thìa nhôm giữ lại để đối chứng, dự đoán kết quả.
- GV cung cấp nước nóng cho mỗi nhóm để làm thí ghiệm.
- Sau TN, GV hỏi: Do đâu mà nhiệt năng của thìa nhúng trong nước tăng?
- Thông báo: Nhiệt năng của nước nóng giảm.
- GV có thể làm thay đổi nhiệt năng của vật không cần thực hiện công gọi là truyền nhiệt.
- Yêu cầu HS nêu phương án làm giảm nhiệt năng của đồng xu nêu rõ đó là cách thực hiện công hay truyền nhiệt?
- HS thảo luận theo nhóm, đề xuất phương án làm tăng nhiệt năng của đồng xu.
- Đại diện HS nêu phương án.
- HS làm thí nghiệm theo nhóm với phương án đề ra.
- HS làm thí nghiệm thấy được: Khi thực hiện công lên miếng đồng - > nhiệt độ của miếng đồng tăng -> nhiệt năng của miếng đồng thay đổi.
- HS nêu phương án làm tăng nhiệt năng của chiếc thìa 
-Làm thí nghiệm theo nhóm kiểm tra nhiệt độ bằng giác quan, dùng tay sờ vào 2 thìa để so sánh.
- HS nêu cách làm giảm nhiệt năng đồng xu thực hiện bàng cách truyền nhiệt cho vật 
II- Các cách làm thay đổi nhiệt năng.
1- Thực hiện công:
C1. Có thể: 
+Cọ xát đồng xu vào lòng bàn tay.
+Cọ xát đồng xu vào mặt bàn.
+Cọ xát vào quần áo,...
2- Truyền nhiệt :
 C2+ Hơ trên ngọn lửa
 +Nhúng vào nước nóng...
HĐ4 : Thông báo đinh nghĩa nhiệt lượng (5 phút)
Mục tiêu: HS hiểu đinh nghĩa nhiệt lượng 
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :vấn đáp, HĐ cá nhân
- GV thông báo định nghĩa nhiệt lượng, đơn vị đo nhiệt lượng.
- Cho HS phát biểu nhiều lần. Có thể hỏi thêm: Qua các thí nghiệm, khi cho 2 vật có nhiệt độ khác nhau tiếp xúc:
+Nhiệt lượng truyền từ vật nào sang vật nào? 
+Nhiệt độ các vật thay đổi như thế nào?
- Yêu cầu HS trả lời C3, C4 
- HS ghi vở:
- Một số HS trả lời 
HS trả lời C3, C4 
III- Nhiệt lượng 
+ Định nghĩa nhiệt lượng : Phần nhiệt năng mà vật nhận thêm hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt gọi là nhiệt lượng 
+Đơn vị nhiệt lượng : jun : J 
C3.Nhiệt năng của miếng đồng giảm, nhiệt năng của nước tăng. Đồng đã truyền nhiệt cho nước.
C4. Cơ năng chuyển hoá thành nhiệt năng. Đây là sự thực hiện công. .
IV. Hướng dẫn các HĐ nối tiếp. (7phút)
+ Học thuộc phần ghi nhớ SGK	
+ Về nhà đọc phần “Có thể em chưa biết”
	+ Đọc trước bài : Dẫn nhiệt