Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 23: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên - Năm học 2010-2011 - Trần Ngọc Tuyển

Tuần: 24 	Ngy soạn: 12 / 01 / 2011 .
Tiết : 23	 	 Ngy dạy:  / 01 / 2011
CHÖÔNG II: NHIEÄT HOÏC
NGUYEÂN TÖÛ, PHAÂN TÖÛ CHUYEÅN ÑOÄNG HAY ÑÖÙNG YEÂN?
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc
+ Giaûi thích ñöôïc chuyeån ñoäng Bô-rao.
+Chæ ra ñöôïc söï töông töï giöõa chuyeån ñoäng cuûa quaû boùng bay khoång loà do voâ soá HS xoâ ñaåy töø nhieàu phía vaø chuyeån ñoäng Bô-rao.
+ Naém ñöôïc raèng khi phaân töû, nguyeân töû caáu taïo neân vaät chuyeån ñoäng caøng nhanh thì nhieät ñoä cuûa vaät caøng cao. Giaûi thích ñöôïc taïi sao khi nhieät ñoä caøng cao thì hieän töôïng khueách taùn xaûy ra caøng nhanh.
2. Kó naêng:
 Duøng hieåu bieát ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng thöïc teá ñôn giaûn.
3. Thaùi ñoä:
Yeâu thích moân hoïc, coù yù thöùc vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lyù ñôn giaûn trong thöïc teá cuoäc soáng.
II.CHUẨN BỊ:
Chuẩn bị của giáo viên:
Đồ dùng:
Laøm tröôùc caùc TN veà hieän töôïng khueách taùn cuûa dung dòch ñoàng sunfat (h20.4- SGK). Neáu coù ñieàu kieän GV cho HS laøm TN veà hieän töôïng khueách taùn theo nhoùm töø tröôùc treân phoøng hoïc boä moân: 1 oáng laøm tröôùc 3 ngaøy, 1oáng laøm tröôùc 1 ngaøy, 1 oáng laøm khi hoïc baøi.
Tranh veõ phoùng to h20.1, 20.2, 20.3, 20.4.
	b. Phương án: Thí nghiệm – vấn đáp, hoạt động nhóm, thảo luận.
Chuẩn bị của học sinh:
Tìm hieåu thí nghieäm Bô-rao.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1.Ổn định tình hình lớp (1phút) Kiểm tra sĩ số, kiểm tra vệ sinh lớp.
2. Kiểm tra bài cũ (5 phút) :	 
ĐT HS
Câu hỏi
Trả lời
Điểm
HSY
C1. Caùc chaát coù ñöôïc caáu taïo töø caùc haït rieâng bieät khoâng?
C2. Tại sao khi bỏ đường vào nước thì ta thấy nước có vị ngọt?
C1 Caùc chaát ñöôïc caáu taïo töø caùc haït rieâng bieät goïi laø phaân töû, nguyeân töû.
 C2. Thaû cuïc ñöôøng vaøo coác nöôùc roài khuaâyù leân, ñöôøng tan vaø nöôùc coù vò ngoït vì khi khuaáy leân, caùc phaân töû ñöôøng xen vaøo khoaûng caùch giöõa caùc phaân töû nöôùc cuõng nhö caùc phaân töû nöôùc xen vaøo khoaûng caùch giöõa caùc phaân töû ñöôøng.
4 ñieåm
6 ñieåm
	Gọi học sinh khác nhận xét; giáo viên chốt lại ghi điểm cho học sinh.
.3) Giảng bài mới:
a.Ñaët vaán ñeà (2 phuùt)
Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK.Taïi sao laïi nhö vaäy? Baøi hoïc hoâm nay giuùp chuùng ta traû lôøi.à Vaøo baøi.	
 	 b. Tiến trình bài day.
TG
Hoạt Động Giáo Viên
Hoạt Động Học Sinh
Nội dung
13’
Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu Thí nghiệm Bơ-rao
I- Thí nghiệm Bơ- rao
- Các hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía
- GV ghi lên bảng đề bài.
-TN mà chúng ta vừa nói tới được gọi là TN Bơ-rao.
- GV ghi tóm tắt TN lên bảng.
- HS ghi bài vào vở.
9’
HÑ 2: Tìm hiểu về chuyển động của nguyên tử, phân tử.
II- Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng
Kết luận: 
Các phân tử, nguyên tử chuyển động hỗn độn không ngừng.
- Chúng ta biết phân tử là hạt vô cùng nhỏ bé, vì vậy để có thể giải thích được chuyển động của hạt phấn hoa trong TN Bơ-rao chúng ta dựa vào sự tương tự chuyển động của quả bóng được mô tả ở đầu bài.
- Gọi 1 HS đọc phần mở bài SGK.
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu C1, C2, C3.
- Điều khiển HS thảo luận chung toàn lớp về các câu hỏi trên. GV chú ý phát hiện ra các câu trả lời chưa đúng để các lớp phân tích tìm câu trả lời chính xác.
- Sau đó GV treo tranh vẽ hình 20.2, 20.3 và thông báo: Năm 1905, nhà bác học An-be Anh-xtanh (người Đức) mới giải thích đựoc đầy đủ và chính xác TN Bơ-rao. Nguyên nhân gây ra chuyển động của các hạt phấn hoa trong TN Bơ- rao là do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng.
- HS đọc phần mở bài SGK,dựa vào sự tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng để thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi C1,C2,C3.
- HS ghi câu trả lời của câu C1,C2,C3 vào vở.
C1: Quả bóng tương tự với hạt phấn hoa.
C2: Các HS tương tự với phân tử nước.
C3: Các phân tử nước chuyển động không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
- Ghi vở phần kết luận chung: Các phân tử, nguyên tử chuyển động hỗn độn không ngừng.
6’
HÑ 3: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa chuyển động của phân tử và nhiệt độ.
III- Chuyển động phân tử và nhiệt độ
Kết luận
Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
- GV thông báo:Trong TN Bơ-rao, nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh.
- Yêu cầu HS dựa sự tương tự với TN mô hình về quả bóng ở trên để giải thích điều này.
- GV thông báo đồng thời ghi lên bảng kết luận để HS ghi vở:
 Nhiều TN khác cũng chứng tỏ: Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh. Vì chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt. 
- HS chú ý lắng nghe phần thông báo của GV.
-Dựa vào TN mô hình để giải thích được: Khi nhiệt độ của nước tăng thì chuyển động của các phân tử nước càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh làm các hạt phấn hoa chuyển động càng nhanh.
5’
HĐ 4: Vận dụng, củng cố.
IV. Vận dụng
.
- Bài học hôm nay giúp các em biết thêm vấn đề gì cần phải ghi nhớ?
- Vận dụng câu C4: GV đưa lên bàn khay TN hiện tượng khuếch tán của dung dịch đồng sunfat đã được HS chuẩn bị từ trước hoặc TN gv đã chuẩn bị trên mỗi ống nghiệm có ghi thời gian để HS dễ quan sát, nhận xét.
- Gọi đại diện HS các nhóm trình bày kết quả quan sát được của nhóm mình.(Đã làm TN trước trong phòng TN hoặc ở nhà).
- Hướng dẫn HS thảo luận phần giải thích hiện tượng xảy ra. Ghi vở câu trả lời đúng.
- GV thông báo hiện tượng này được gọi là hiện tượng khuếch tán ( phân tử của các chất tự hoà lẫn vào nhau khi tiếp xúc).
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi C5 chính là câu trả lời cho câu C5 ở bài 19.
- Tương tự, GV hướng dẫn HS thảo luận câu C6.
- HS ghi vở kết luận: Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
-HS nêu được nội dung phần ghi nhớ cuối bài, ghi nhớ bài luôn tại lớp.
- Trả lời câu C4.
-Đại diện HS các nhóm trình bày kết quả quan sát được trong quá trình làm TN của nhóm mình đồng thời giải thích hiện tượng đó. Yêu cầu giải thích được: Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới xen vào khoảng cách giữa các phân tử đông sunfat, cứ như thế làm cho mặt phân cách giữa nước và đồng sunfat mờ dần cuối cùng trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt.
- Cá nhân HS trình bày câu C5:
Trong nước hồ, ao, sông biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều là do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía xen kẽ vào khoảng cách giữa các phân tử nước.
C6: Hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng vì khi nhiệt độ tăng các phân tử chuyển động nhanh hơn – các chất tự hoà lẫn vào nhau nhanh hơn.
	4. Dặn dị cho học sinh chuẩn bị tiết học tiếp theo:(2 pht)
	1. Hoïc baøi
+ HSY: Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.
 	1- Caùc phaân töû ñöôïc caáu taïo nhö theá naøo? 
+ HSTB: Hoïc thuoäc baøi hoïc, laøm laïi caùc baøi taäp coù trong saùch giaùo khoa.
+ HSY: Baøi taäp SBT: 20.1 à20.2, C3, C4, C5 SGK trang 74.
+ HSTB: Baøi taäp SBT: 20.1 à20.6; C3, C4, C5 SGK trang 74.
+ HSK-G: Baøi taäp SBT. C3, C4, C5 SGK trang 74.
	Höôùng daãn: 
	+ Taïi sao nöôùc laïi thaám ñöôïc ra ngoaøi?
	+ Nöôùc coù bò neùm laïi ñöôïc hay khoâng?
	3. 15 phuùt
 Höôùng daãn giaûi baøi taäp: 20.3 à20.6
4.Chuaån bò baøi 
Sau khi cọ xát một vật tại sao các vật đó nóng lên.
RT KINH NGHIỆM:
.
..