Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 20, Bài 17: Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng - Năm học 2009-2010 - Phạm Thị Hương

Tuần: 21 - Tiết 20
Ngày soạn:10/1/2010
Ngày dạy: 8a/1/2010
 8b/1/2010
 8c/.1/2010. 
Bài 17
Sự chuyển hoá 
 và bảo toàn cơ năng	
 I- Mục tiêu
*Kiến thức:- Phát biểu được định luật bảo toàn cơ năng ở mức biểu đạt như trong SGK.
 - Biết nhận ra và lấy ví dụ về sự chuyển hoá lẫn nhau giữa thế năng và động năng trong thực tế.
*Kỹ năng: - Phân tích, so sánh, tổng hợp kiến thức. Sử dụng chính xác các thuật ngữ vật lí thấy được tác dụng của sựchuyển hoá cơ năng trong thực tế.
*Thái độ: - Nghiêm túc trong học tập, tạo hứng thú yêu thích môn học, biết cách bảovệ môi trường sống.
	II- Chuẩn bị
1.Học sinh: Học bài và làm bài tập.
2.Giáo viên: Giáo án.
 * Mỗi nhóm: 1 con lắc đơn, 1 giá thí nghiệm.quả bóng bàn.
	III- Tổ chức hoạt động dạy học
 1.Tổ chức:Lớp:8A../8B/8C../. 
2. Kiểm tra
HS1: Khi nào vật có cơ năng? Trong trường hợp nào thì cơ năng của vật là thế năng, động năng? Lấy ví dụ vật có cả động năng và thế năng.
 *Gợi ý:Nội dung ghi nhớ 1,2,3.
HS2: Động năng của vật phụ thuộc vào yếu tố nào? Chữa bài tập 16.1(SBT).
 *Gợi ý: Nội dung ghi nhớ 4. Bài 16.1 C
3. Bài mới
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập(5ph)
- GV đặt vấn đề: Trong thực tế, động năng được chuyển hoá thành thế năng và ngược lại. Bài hôm nay chúng ta cùng khảo sát sự chuyển hoá này.
HĐ2: Nghiên cứu sự chuyển hoá cơ năng trong quá trình cơ học (20ph)
- GV treo H17.1, yêu cầu HS quan sát. GV lần lượt nêu các câu hỏi từ C1 đến C4, yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi này.
- GV hướng dẫn HS thảo luận chung cả lớp.
- Khi quả bóng rơi, năng lượng đã được chuyển hoá như thế nào?
- khi quả bóng nảy lên, năng lượng đã được chuyển hoá như thế nào?
- GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm 2. Yêu cầu HS làm thí nghiệm, quan sát hiện tượng xảy ra, trả lời và thoả luận theo nhóm câu hỏi C5 đến C8.
- Yêu cầu đại diện nhóm trả lời và thảo luận chung cả lớp để thống nhất câu tả lời đúng.
- Nhận xét gì về sự chuyển hóa năng lượng của con lắc khi con lắc quanh vị trí B?
- GV nhắc lại kết luận SGK/ 60. Gọi HS đọc lại.
HĐ3: Thông báo định luật bảo toàn cơ năng (5ph)
- GV thông báo nội dung định luật bảo toàn cơ năng (SGK/61)
- GV thông báo phần chú ý.Lấy VD thực tế?
* Việc xây dựng các nhà máy thuỷ điện có tác dụng gì? neu biện pháp bảo vệ môI trường?
HĐ4: Vận dụng và ghi nhớ (5ph)
- GV yêu cầu HS làm bài tập C9.
- GV nêu lần lượt nêu từng trường hợp cho HS trả lời và nhận xét câu trả lời của nhau.
*Qua bài học ghi nhớ nội dung gì?
- HS lắng nghe phần đặt vấn đề của GV.
- HS ghi đầu bài
I.Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1. Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi
- HS quan sát H17.1, trả lời và thoả luận các câu C1, C2, C3, C4.
C1: (1) giảm (2) tăng
C2: (1) giảm (2) tăng
C3: (1) tăng (2) giảm
 (3) tăng (4) giảm
C4: (1) A (2) B (3) B (4) A
* Nhận xét:+ Khi quả bóng rơi, thế năng chuyển hoá thành động năng.
 + Khi quả bóng nảy lên, động năng chuyển hoá thành thế năng.
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
- HS làm thí nghiệm 2 theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV.
- Trả lời và thảo luận câu C5, C6, C7, C8
C5: Con lắc đi từ A về B: vận tốc tăng 
 Con lắc đi từ B về C: vận tốc giảm
C6:- Con lắc đi từ A về B: thế năng chuyển hoá thành động năng. 
 - Con lắc đi từ B về C: động năng chuyển hoá thnàh thế năng.
C7: Thế năng lớn nhất ở B và C. Động năng lớn nhất ở B.
C8: Thế năng nhỏ nhất nhỏ nhất ở B. Động năng nhỏ nhất ở A, C (= 0) 
* Kết luận: ở vị trí cân bằng, thế năng chuyển hoá hoàn toàn thành động năng. Khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng. 
II- Bảo toàn cơ năng
- HS ghi vở nội dung định luật bảo toàn cơ năng:
*. Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi (cơ năng được bảo toàn).
VD: Đánh đu, đồng hồ quả lắc
*GDMT: Việc xây dựng các nhà máy thuỷ điện có tác dụng điều tiết dòng chảy hạn chế lũ lụt dự chữ nước để cung cấp tưới tiêu cho đồng ruộng, bảo vệ mộ trường .
- Biện pháp: nước ta có nhiều nhà máy thuỷ điện có công suất lớn cần có KH xây dựng bảo quản ,sử dụng một cách hợp lí để phát triển nền KT quốc dân.
IV- Vận dụng
- HS suy nghĩ tìm câu trả lời và tham gia thảo luận để thống nhất câu trả lời.
1.Bài C9 :a) Thế năng của cánh cung được chuyển hoá thành động năng của mũi tên.
b) Thế năng nước chuyển hoá thành động năng.
c) Khi vật đi lên: động năng chuyển hoá thành thế năng.
Khi vật đi xuống: thế năng chuyển hoá thành động năng.
2.Ghi nhớ: SGK (t61).
Hai HS đọc nội dung ghi nhớ.
D- Củng cố
	- Trong quá trình cơ học, cơ năng của vật được chuyển hoá như thế nào? Lấy VD?
	- Tìm hiểu nội dung phần: Có thể em chưa biết (SGK)	
E- Hướng dẫn về nhà
	- Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 17.1, 17.2, 17.3 (SBT)
	- Đọc trước bài 18: Câu hỏi và bài tập tổng kết chương I: Cơ học.
HD: 17.1: B=Wđlớn nhất, B = Wt nhỏ nhất.17.2Wt= nhau. 17.3 Wt==> Wd và ngược lại.