Giáo án Văn Tự chọn 8 (Học kì II)

GIÁO ÁN VĂN TỰ CHỌN 8
TUẦN 20-> TUẦN 24
TIẾT 39-> TIẾT 48
Soạn ngày: 25/12/09
ÔN TẬP VĂN THUYẾT MINH
I. Mục tiêu: 
- Khắc sâu kiến thức về văn TM và cách làm bài cũng như các dạng bài văn TM
-Các phương pháp dùng trong văn bản thuyết minh.
-Áp dụng vài phương pháp trong văn bản thuyết minh.
- Có kĩ năng làm bài văn TM
II. Chuẩn bị: 
-Một vài phương pháp trong đoạn văn thuyết minh.(đoạn văn thuyết minh)
-Một số đề văn thuyết minh
- Một số đoạn phim TM 
III. Tiến trình các hoạt động dạy học:
Tổ chức lớp
Kiểm tra chuẩn bị bài học sinh
Tổ chức các hoạt động
Hoạt động của thầy & trò 
Nội dung ghi bảng 
Ngày giảng: 8/01/2010
Hoạt động 1 : Ôn tập đ 2 văn TM
GV:? .Thuyết minh là gì? 
HS: - Thuyết minh nghĩa là nói rõ, giải thích, giới thiệu
- Thuyết minh còn có nghĩa là hướng dẫn cách dùng
GV ? Nêu đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
HS: Trả lời choVD: 
-Giới thiệu về một nhân vật lịch sử
- Giới thiệu một miền quê, một vùng địa lý
- Giới thiệu một đặc sản, một món ăn
- Giới thiệu một vị thuốc
- Giới thiệu một loài hoa, loài chim, loài thú
GV:? Hai văn bản sau có phải là văn bản thuyết minh không? Hãy đặt tên cho các văn bản ấy? 
Văn bản 2: Cá đuối thường sống ở vùng biển nhiệt đới. Thân hình chúng nom dẹt và mỏng, do hai vây ngực rộng và phẳng ở hai bên, gắn liền với thân. Khi cá bơi, các vây ngực mềm này chuyển động lên xuống trong nước trông rất đẹp. Cá đuối màu xanh sẫm, nhưng cũng có loài đuối lưng có những đốm màu trắng nom rất nổi bật. Chiếc đuôi dài giúp cá đuối giữ thăng bằng dưới nước. Tuy nhiên, đuôi cá đuối có nọc độc, có thể châm đốt gây nguy hiểm cho người và các động vật khác. Cá đuối thích sống thành từng đàn. Người ta có khi nhìn thấy bầy cá đuối ba đến bốn con bơi cạnh nhau. Chúng cũng rất thích nhảy múa nữa. Lúc “cao hứng”, cá đuối còn nhảy vọt lên trên mặt nước, cao đến vài mét. Song, cá đuối cũng biết giấu mình dưới cát để tránh kẻ thù. 
 HS: Thảo luận- trả lời
Gợi ý: Cả hai văn bản trên đều là văn bản thuyết minh
-Văn bản 1: Về tiền giấy Việt Nam
-Văn bản 2: Loài cá đuối ở vùng biển nhiệt đới.
Hoạt động 2: Tìm hiểu các yêu cầu khi viết bài văn thuyết minh.
GV: ? Muốn làm bài văn thuyết minh đạt kết quả cao học sinh cần phải làm gì? 
HS: (Quan sát, học tập, tích lũy tri thức)
Hoạt động 3 Tìm hiểu các P2 TM
GV:? Hãy nêu các phương pháp được dùng trong văn bản thuyết minh?
HS: Nhắc lại
Hoạt động 4 (15’): Thực hành 
Bài tập:
GV:?. Đọc các đoạn văn thuyết minh sau. Cho biết người viết đã phải huy động kiến thức gì và sử dụng những phương pháp thuyết minh nào? 
HS: Thực hiện
Gợi ý: 
1. Kiến thức sinh học
2. Kiến thức về sức khoẻ đời sống
3. Kiến thức về môi trường.
GV:? a. Văn bản trên có phải là văn bản thuyết minh không? Vì sao? 
b. Văn bản trên có ích gì cho bạn đọc?
HS: Thảo luận- trả lời
Gợi ý: 
Văn bản trên là văn bản thuyết minh (có yếu tố tự sự) => một bản tin của báo
Văn bản trên nhắc nhở việc giáo dục thế hệ trẻ- trách nhiệm của gia đình và xã hội trong việc giáo dục thế hệ trẻ.
GV:?a. Đây có phải là đoạn văn thuyết minh không ? Vì sao?
b. Muốn viết được đoạn văn trên, người viết đã phải lấy kiến thức từ đâu?
c. Nếu đúng là văn thuyết minh thì đoạn văn đã sử dụng các phương pháp thuyết minh nào? 
HS: Thảo luận- trả lời
Gợi ý:
a. Đoạn văn trên đúng là đoạn văn thuyết minh
b. Tìm kiến thức mà các nhà khoa học, nghiên cứu đã khẳng định ở trong sách, báo chí, các tài liệu tin cậy
c. Các phương pháp thuyết minh mà đoạn văn sử dụng: hs tự làm.
Ngày giảng:15/01/2010
Hoạt động 5: ÔT cách làm bài văn TM
GV: ? Có mấy bước làm bài văn TM?
HS: Trả lời
VD: Nếu thuyết minh về chiếc xe đạp có thể đi từ bộ phận quan trọng, đến không quan trọng, đến tác dụng của xe đạp với người sử dụng
Nếu thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam cần đi theo trình tự từ nguồn gốc, cách làm nón, các kiểu dáng nón, tác dụng khi con người sử dụng
HS: làm bài sau đó trình bày bài của mình trước lớp(Ở phần luyện nói)
 GV:? Sau khi tìm hiểu đề, cần thực hiện tiếp những bước nào để hoàn thành bài thuyết minh trên? 
HS: thực hiện
Hoạt động 6: Luyện nói
GV cho học sinh thực hiện trình bày trước lớp bài đã chuẩn bị phần trên.
HS: Lần lượt trình bày bày đã chuẩn bị của mình trước lớp.
HS khác lắng nghe, nhận xét.
GV nhận xét chung
Ngày giảng:22/01/2010
Hoạt động 7: Thực hành
HS: Hoạt động nhóm- Xây dựng dàn ý cho đề bài.
GV: Theo dõi, hướng dẫn
HS: đại diện trình bày- HS khác nhận xét, bổ xung.
HS: Hoạt động độc lập- Tự chọn con vật yêu thích để thuyết minh.
HS: Làm xong trình bày trước lớp.
GV: Nhận xét chung
- GV lưu ý HS làm bài thuyết minh về vật nuôi khác với bài kể hoặc tả về vật nuôi.
Gợi ý một số dàn ý:
* Dàn ý thuyết minh về chó :
 1. Chó là loài động vật rất có ích cho đời sống con người, còn gọi là « linh cẩu ». 
 2. Chó là loài động vật rất trung thành, dễ gần và là bạn của con người.
 3. Chó có nhiều loại, nhiều giống khác nhau
 4. Đặc điểm chung của chúng :
 - Là loại động vật có bốn chân, mỗi bàn chân đều có móng vuốt sắc, nhưng khi hoạt động (đi lại) thì cụp vào.
 - Não chó rất phát triển, tai và mắt rất tinh vào ban đêm, có khả năng đánh hơi rất tài.
 - Chúng thường nặng từ 15- 20 kg, tuổi thọ trung bình từ 16- 18 năm
 - Hiện nay chó làm được rất nhiều việc giúp con người như trinh thám, cứu hộ
 5. Em rất yêu con chó mà nhà em đang nuôi, em gọi nó là Lu.
Ngày giảng :29/01/2010
HS : Hoạt động nhóm- thực hiện yêu cầu của dàn bài.
Làm xong trình bày trước lớp.
GV : nhận xét chung
Lưu ý :
- Số câu trong bài, số tiếng trong câu
- Vần, nhịp,
- Niêm, luật
- Đối.
- Bố cục.
- Thể thơ
HS : Hoạt động nhóm- thực hiện.
.
Bài tập: Hãy sưu tầm các kiến thức cần thiết cho đề bài : “thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam”.
GV cho HS xem đoạn phim thuyết minh về chiếc nón để HS có tư liệu làm bài
GV Có thể đọc cho HS tham khảo dàn bài bên.
Ngày giảng :05/02/2010
HS : Hoạt động độc lập.
Tự giới thiệu món ăn của đồng bào dân tộc mình.
HS : làm xong trình bày trước lớp.
GV : Cho HS xem đoạn phim giới thiệu về Cốm để học sinh tham khảo.
HS : Hoạt động nhóm- Tìm hiểu, giới thiệu về danh thắng hoặc di tích ở địa phương : Thác, cầu trượt, núi mỏ vọ, hoặc đình Mường A...
 GV : Có thể cho HS tham quan Đình để biết thêm thông tin lịch sử.
 - GV cho HS xem các đoạn phim giới thiệu về các danh thắng nổi tiếng trên cả nước để HS tham khảo : Động Phong Nha, Huế, Hang Sửng sốt- Hạ Lang, Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng...
TIẾT 39+40
I. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh:
- Là kiểu văn bản thông dụng trong mội lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,.của các hiện tượng và sự vật tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giải thích
Bài tập 1: Xác định VB TM
Văn bản 1: Ở nước ta, tiền giấy được phát hành lần đầu tiên dưới thời nhà Hò (1400 – 1407) nhưng chỉ tồn tại trong thời gian rất ngắn. Sau khi Pháp xâm chiếm Việt Nam, ngân hàng Đông Dương ra đời năm 1875 và tiền giấy bắt đầu được phát hành ở Nam Kì và Hải Phòng vào khoảng những năm 1891 – 1892. Sau khi nước VNDCH ra đời, ngày 31-1 -1946, Chính Phủ đã kí nghị định phát hành tiền giấy VN và đến ngày 30- 11 – 1946 tờ giấy bạc đầu tiên của nước VNDCH ra đời. Ngày 5-6-1951, Ngân hàng quốc gia VN được thành lập và phát hành loại tiền giấy mới. Từ đó đến nay, nước ta đã trải qua hai lần đổi tiền (1959 và 1985) và một lần thống nhất tiền tệ hai miền Nam Bắc theo loại tiền mới (1978)
II. Những yêu cầu cần để viết bài văn thuyết minh:
- Mục đích của văn bản thuyết minh: cung cấp tri thức(kiến thức)
- Người viết phải quan sat, học tập , tích lũy, tìm hiểu sự vật, hiện tượng cần thuyết minh,nhất là phải nắm bắt được bản chất, đặc trưng của chúng
- Người viết phải biết và sử dụng phối hợp các phương pháp thuyết minh
III. Các phương pháp thuyết minh:
 Có 6 Phương pháp thuyết minh: -- -Phương pháp nêu định nghĩa,giải thích. 
- phương pháp liệt kê, 
- phương pháp nêu ví dụ,
- phương pháp dùng số liệu,
- phương pháp so sánh, 
- phương pháp phân loại, phân tích.
IV. Luyện tập:
BT 1:
1. Dơi là động vật ngủ đông. Vì thế ta thường bắt gặp chúng vào mùa hè. “Nhà” của dơi là những nơi tối ẩm như vách đá, hang động, đặc biệt là trong những thân cây lớn đã chết. Ở nơi có dân cư, dơi thường trú trên mái nhà, vách tường ẩm và không có ánh sáng”
	(Theo Thanh Huyền- Báo hoạ mi)
2.Hiện nay, cứ 8 người Mĩ, có một người ở độ tuổi 65 hoặc cao hơn. Tới năm 2005, con số đó là 4 người. Nhóm người ở độ tuổi 75 trở lên ngày càng đông. Điều đó, chứng tỏ: người Mĩ ngày càng sống lâu hơn, có tuổi thọ cao hơn.
(Theo 365 lời khuyên về sức khoẻ)
3.Bao bì ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông mầu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm. gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi. 
(Theo thông tin về ngày trái đất năm 2005)
Bài 2: Cho văn bản sau:
“ Cách đây hai năm, chàng thanh niên Ra-pha-en-đơ Rốt-sin, người được thừa hưởng một trong những gia tài kếch sù nhất thế giới, đã gục chết trên một vỉa hè ỏ Niu-oóc vì “chơi bạch phiến” quá liều, năm đó chàng mới 23 tuổi.
Cái chết của chàng tỉ phú trẻ này đã làm không ít các bậc cha mẹ tỉ phú khác lo lắng: làm sao để con cái họ đừng hư vì số tài sản khổng lồ không do chính chúng tạo dựng.
Bài 3: đọc đoạn văn sau: 
Cha ông ta ngày xưa- những người đã thiết kế nên chiếc áo dài- mặc dù thời tiết của nước ta rất nóng, vẫn tạo ra dáng vẻ áo dài sao cho thanh tao, trang nhã, hợp với người thiếu nữ. Chính vì điều đó mà các cụ đã thiết kế ra kiểu áo có cổ cao một phân, hợp với kiểu tóc búi tó của phụ nữ thời xưa, biểu lộ sự kín đáo cảu người con gái Từ thời xưa, các vua chúa đã để ý đến cách ăn mặc của nhân dân và có lẽ chính vì điều ấy mà chiếc áo dài đã ra đời Đầu thế kỉ XVII, ở Bắc Ninh, chiếc áo dài mớ ba mớ bảy đã được ra đời để phù hợp với cách vấn khăn, bộc lộ rõ những nét đẹp của người Việt Nam. Mãi đến tận thế kỉ XX, chiếc áo dài mớ ba mớ bảy được cải tiến thành chiếc áo năm thân..
TIẾT 41+42
IV. Cách làm bài văn thuyết minh
1. Phải tìm hiểu đề bài, nhằm xác định đối tượng sẽ thuyết minh
2. Tiếp theo, người làm bài phải tìm các tri thức khách quan, khoa học về đối tượng thuyết minh (có thể đến tận nơi quan sát, tìm hiểu kĩ lưỡng, chính xác, ghi chép lại) hoặc tìm đọc ở sách báo các kiến thức tin cậy về đối tượng thuyết minh
3. Tiếp theo nữa, sau khi có kiến thức rồi, cần tìm một hướng trình bày theo một trình tự thích hợp với đối tượng cần thuyết minh, sao cho người đọc dễ hiểu
4. Khi làm văn thuyết minh, chú ý sử dụng ngôn ngữ chính xá ...  xÐt, ban lÖnh thùc thi ®Ó ®Êt n­íc cã nhiÒu nh©n tµi, chÕ ®é v÷ng m¹nh, lßng ng­êi míi yªn, ®¹o míi thÞnh, x· héi míi æn ®Þnh phån vinh, quèc gia h­ng thÞnh.
3. KÕt bµi
- Víi lËp luËn chÆt chÏ, lêi v¨n m¹ch l¹c, râ rµng, dÔ hiÓu Bµn luËn vÒ phÐp häc bµn vÒ môc ®Ých cña viÖc häc ®Ó thµnh ng­êi tèt ®Ñp cho ®Êt n­íc v÷ng bÒn. ViÖc häc ph¶i ®­îc phæ biÕn réng kh¾p, cã pp: häc lÊy gèc råi råi tuÇn tù tiÕn lªn, häc réng råi tãm l­îc cho gän, theo ®iÒu häc mµ lµm. Häc ®i ®«i víi hµnh lµ quan ®iÓm t¨ng c­êng ý nghÜa øng dông vµ thùc hµnh cña m«n häc tr¸nh lèi häc vÑt, lÝ thuyÕt xu«ng khi b¾t tay vµo c«ng viÖc th× lóng tóng, vông vÒ.
3. ViÕt bµi
1. Më bµi
- NguyÔn ThiÕp lµ ng­êi thiªn t­ s¸ng suèt, häc réng, hiÓu s©u, cã tÊm lßng v× n­íc, v× d©n. Bµn luËn vÒ phÐp häc lµ mét phÇn trÝch tõ bµi tÊu cña NguyÔn ThiÕp göi vua Quang Trung 8/ 1791 bµn vÒ 3 ®iÒu lµ qu©n ®øc; d©n t©m vµ häc ph¸p.
2. Th©n bµi
3. KÕt bµi
- Víi lËp luËn chÆt chÏ, lêi v¨n m¹ch l¹c, râ rµng, dÔ hiÓu Bµn luËn vÒ phÐp häc bµn vÒ môc ®Ých cña viÖc häc ®Ó thµnh ng­êi tèt ®Ñp cho ®Êt n­íc v÷ng bÒn. ViÖc häc ph¶i ®­îc phæ biÕn réng kh¾p, cã pp: häc lÊy gèc råi råi tuÇn tù tiÕn lªn, häc réng råi tãm l­îc cho gän, theo ®iÒu häc mµ lµm. Häc ®i ®«i víi hµnh lµ quan ®iÓm t¨ng c­êng ý nghÜa øng dông vµ thùc hµnh cña m«n häc tr¸nh lèi häc vÑt, lÝ thuyÕt xu«ng khi b¾t tay vµo c«ng viÖc th× lóng tóng, vông vÒ.
4. §äc vµ söa bµi
TiÕt 69+70
V- V¨n b¶n: ThuÕ m¸u- NguyÔn ¸i Quèc
§Ò bµi: Chøng minh ngßi bót s¾c s¶o cña NAQ trong ®o¹n trÝch ‘ThuÕ m¸u’’
1.T×m hiÓu ®Ò 
- ThÓ lo¹i: NL
- Néi dung cÇn lµm s¸ng tá: ngßi bót s¾c s¶o cña NAQ trong ®o¹n trÝch ‘ThuÕ m¸u’’
- C¸ch lµm: ph©n tÝch c¸c luËn ®iÓm trong ®o¹n trÝch. Chó ý yÕu tè nghÖ thuËt.
2. Dµn ý
1. Më bµi
- Nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kÝ XX lµ thêi k× ho¹t ®éng s«i næi cña ng­êi thanh niªn yªu n­íc - ng­êi chiÕn céng s¶n kiªn c­êng NguyÔn ¸i Quèc. Trong ®ã cã ho¹t ®éng v¨n ch­¬ng nh»m v¹ch trÇn bé mÆt kÎ thï, nãi lªn nçi khæ cña nh©n d©n, kªu gäi ®Êu tranh.
- ''B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p'' lµ t¸c phÈm ®­îc viÕt b»ng ch÷ Ph¸p, gåm 2 phÇn 12 ch­¬ng vµ phÇn phô lôc, viÕt t¹i Ph¸p b»ng tiÕng Ph¸p, xuÊt b¶n t¹i Pa ri (n¨m 1925), t¹i Hµ Néi (n¨m 1946). §o¹n trÝch “ThuÕ m¸u” n»m trong ch­¬ng I cña t¸c phÈm thÓ hiÖn râ phong c¸ch viÕt cña NguyÔn ¸i Quèc: nghÖ thuËt ch©m biÕm s¾c s¶o.
2. Th©n bµi
- §©y lµ mét v¨n b¶n phãng sù chÝnh luËn cã luËn ®Ò ''ThuÕ m¸u'' ®­îc triÓn khai b»ng hÖ thèng 3 luËn ®iÓm: ChiÕn tranh vµ ''Ng­êi b¶n xø''; ChÕ ®é lÝnh t×nh nguyÖn; KÕt qu¶ cña sù hi sinh.TÊt c¶ c¸c tiªu ®Ò ch­¬ng môc ®Òu do t¸c gi¶ ®Æt, gîi lªn qu¸ tr×nh lõa bÞp, bãc lét ®Õn cïng kiÖt thuÕ m¸u cña bän thùc d©n cai trÞ: ng­êi thuéc ®Þa ph¶i g¸nh chÞu nhiÒu thø thuÕ bÊt c«ng, v« lÝ, song tµn nhÉn nhÊt lµ sù bãc lét x­¬ng m¸u. thÓ hiÖn tÝnh chiÕn ®Êu, p2 triÖt ®Ó cña NguyÔn ¸i Quèc
- Më ®Çu ch­¬ng s¸ch, NAQ nãi vÒ th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ thùc d©n Ph¸p ®èi víi ng­êi d©n thuéc ®Þa ë 2 thêi ®iÓm: tr­íc vµ sau chiÕn tranh (1914)
 Tr­íc chiÕn tranh thùc d©n Ph¸p gäi d©n thuéc ®Þa lµ nh÷ng tªn da ®en bÈn thØu, nh÷ng tªn An-Nam-mÝt bÈn thØu, lµ nh÷ng tªn kÐo xe tay vµ ¨n ®ßn cña c¸c quan cai trÞ hä ®­îc xem lµ gièng ng­êi h¹ ®¼ng, bÞ ®èi xö ®¸nh ®Ëp nh­ xóc vËt. Khi chiÕn tranh bïng næ hä trë thµnh nh÷ng ®øa con yªu, b¹n hiÒn, chiÕn sÜ b¶o vÖ c«ng lÝ vµ TD hä ®­îc t©ng bèc,, vç vÒ, phong cho danh hiÖu cao quý, nh÷ng vinh dù h·o huyÒn ®Ó råi hä bÞ biÕn thµnh vËt hi sinh.ThÓ hiÖn tè c¸o téi ¸c cña thùc d©n Ph¸p, g©y lßng c¨m thï phÉn né cña thùc d©n Ph¸p.
- Giäng ®iÖu mØa mai, hµi h­íc: hä chØ lµ, giái l¾m th×, cuéc chiÕn tranh vui t­¬i võa bïng næ, th× lËp tøc, ®ïng mét c¸i ...kÕt hîp víi yÕu tè tù sù qua nghÖ thuËt liÖt kª, t­¬ng ph¶n, sö dông tÝnh tõ, danh tõ vang lªn rÊt kªu, hµo nho¸ng, thÓ hiÖn nh÷ng thñ ®o¹n lõa bÞp d©n chóng mét c¸ch rÎ m¹t, che giÊu b¶n chÊt tµn b¹o, ®éc ¸c cña thùc d©n Ph¸p.
- T¸c gi¶ lµm râ sè phËn cña ng­êi d©n thuéc ®Þa trong c¸c cuéc chiÕn tranh phi nghÜa. Hä ph¶i ®ét ngét xa l×a vî con, quª h­¬ng, ®i ph¬i th©y trªn c¸c b·i chiÕn tr­êng ch©u ¢u, ... bá x¸c t¹i nh÷ng miÒn hoang vu ..., anh dòng ®­a th©n cho ng­êi ta tµn s¸t, lÊy m¸u m×nh t­íi nh÷ng vßng nguyÖt quÕ, lÊy x­¬ng m×nh ch¹m lªn nh÷ng chiÕc gËy, 8 v¹n ng­êi kh«ng bao giê cßn tr«ng thÊy mÆt trêi trªn quª h­¬ng ... T¸c gi¶ ®· sö dông nghÖ thuËt liÖt kª c¸c dÉn chøng, lêi kÓ chua xãt, th­¬ng c¶m, giäng giÔu cît, xãt xa: Êy thÕ mµ, lËp tøc, ®i ph¬i th©y, t­íi, ch¹m ...ph¶n ¸nh sè phËn th¶m th­¬ng cña ng­êi d©n thuéc ®Þa trong c¸c cuéc chiÕn tranh phi nghÜa, v× môc ®Ých v« nghÜa, ®em m¹ng sèng mµ ®æi lÊy nh÷ng danh dù h·o huyÒn. M©u thuÉn trµo phóng cßn tiÕp tôc béc lé trong ®o¹n trÝch gi÷a lêi høa hÑn nh÷ng c¸i to t¸t, hµo nho¸ng víi nh÷ng c¸i gi¸ ph¶i tr¶ trong cuéc chiÕn tranh vui t­¬i Êy.
- Cßn sè phËn cña nh÷ng ng­êi b¶n xø ë hËu ph­¬ng ph¶i v¾t kiÖt søc trong c¸c x­ëng thuèc sóng, kh¹c ra tõng miÕng phæi ch¼ng kh¸c g× hÝt ph¶i h¬i ng¹t. Tuy kh«ng ph¶i trùc tiÕp ra mÆt trËn nh­ng nhiÒu ng­êi d©n thuéc ®Þa lµm viÖc chÕ t¹o vò khÝ, phôc vô chiÕn tranh còng chÞu bÖnh tËt, c¸i chÕt ®au ®ín. Lêi kÓ chua xãt, giäng giÔu cît, xãt xa, víi viÖc nªu hai con sè ë cuèi ®o¹n v¨n gãp phÇn tè c¸o m¹ng mÏ téi ¸c cña gän thùc d©n, g©y lßng c¨m thï phÉn né trong qu¶ng ®¹i cña thùc d©n thuéc ®Þa.
- §Õn phÇn hai NguyÔn ¸i Quèc ®· tËp trung v¹ch trÇn, tè c¸o téi ¸c vµ thñ ®o¹n b¾t lÝnh cña chÝnh quyÒn thùc d©n ë 3 n­íc §«ng D­¬ng. Bän thùc d©n ®· sö dông nh÷ng thñ ®o¹n m¸nh khoÐ tinh vi ®Ó b¾t lÝnh: tiÕn hµnh nh÷ng cuéc lïng sôc lín vÒ nh©n lùc trªn toµn câi §«ng D­¬ng. Tho¹t tiªn chóng tãm nh÷ng ng­êi khoÎ m¹nh, nghÌo khæ. Sau ®ã chóng míi ®ßi ®Õn con c¸i nhµ giµu muèn kh«ng ®i lÝnh t×nh nguyÖn th× s× tiÒn ra. Chóng s½n sµng trãi, xÝch, nhèt ng­êi ta nh­ nhèt xóc vËt, ®µn ¸p d· man nÕu nh­ cã chèng ®èi. thùc chÊt lµ b¾t bí, c­ìng bøc. lµ c¬ héi lµm giµu, cñng cè ®Þa vÞ, th¨ng quan tiÕn chøc, tá lßng trung thµnh. §ã lµ nh÷ng vô nhòng l¹m hÕt søc tr¾ng trîn ¨n tiÒn c«ng khai tõ cuéc tuyÓn qu©n, tù do lµm tiÒn kh«ng cßn luËt lÖ. Tõ ®ã ta thÊy thùc tr¹ng lÝnh t×nh nguyÖn lµ c¬ héi bãc lét ng­êi b¶n xø lµm giµu cho bän thùc d©n Ph¸p, lµ c¬ héi ®Ó th¨ng quan tiÕn chøc.
- §Ó chèng l¹i c¸c nhµ cÇm quyÒn, ®Ó chèn lÝnh buéc nh÷ng ng­êi b¶n xø hoÆc trèn tr¸nh, hoÆc x× tiÒn ra, thËm chÝ hä cßn t×m c¸ch tù huû ho¹i b¶n th©n, lµm cho m×nh nhiÔm ph¶i nh÷ng bÖnh nÆng nhÊt ®Ó khái ®i lÝnh. Nh÷ng hµnh ®éng Êy cµng lËt ng­îc c¸i dèi tr¸ lõa bÞp cuéc mé lÝnh phi nghÜa.
- M©u thuÉn trµo phóng, mét lÇn n÷a thÓ hiÖn ë lêi lÏ tuyªn bè trÞnh träng cña bän cÇm quyÒn - C¸c b¹n ®· tÊp nËp ®Çu qu©n, kÎ th× hiÕn d©ng c¸nh tay cña m×nh nh­ lÝnh thî. §èi lËp víi tèp th× bÞ xÝch tay, ... nh÷ng vô b¹o ®éng ë Sµi Gßn, Biªn Hoµ... Trong khi lµm ®iÒu trªn, chÝnh quyÒn thùc d©n vÉn rªu rao vÒ lßng tù nguyÖn ®Çu qu©n cña ng­êi d©n thuéc ®Þa. T¸c gi¶ sö dông yÕu tè biÓu c¶m, nh¾c l¹i lêi tuyªn bè cña bän thùc d©n b»ng giäng ®iÖu giÔu cît råi ph¶n b¸c l¹i b»ng thùc tÕ hïng hån, sö dông nhiÒu c©u hái ë phÇn kÕt ®Ó kÕt téi ®anh thÐp h¬n, cµng béc lé sù lõa bÞp tr¬ trÏn.
- ý nghÜa trµo phóng cña nhan ®Ò - ý nghÜa nhan ®Ò mang s¾c th¸i tù nhiªn. V× lÝnh t×nh nguyÖn lµ tù gi¸c kh«ng b¾t buéc, s½n sµng, phÊn khëi mµ ®i. Nh­ng ë ®©y ph¶i hiÓu theo nghÜa ng­îc l¹i. Gièng lµ cïng quay quanh cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc bÈn thØu, cïng lµ sù tr¸i ng­îc gi÷a hµnh ®éng vµ lêi nãi.
- NÕu hai ®o¹n trªn nãi vÒ nh÷ng thñ ®o¹n, nh÷ng m¸nh khoÐ cña chÝnh quyÒn TD ®Ó l«i ®­îc trai tr¸ng nh÷ng n­íc thuéc ®Þa sang cÇm sóng b¶o vÖ ''n­íc mÑ'' th× ë phÇn III, NguyÔn ¸i Quèc vÉn tiÕp tôc chñ ®Ò trªn, nãi vÒ kÕt qu¶ cña sù hi sinh cña nh÷ng ng­êi bÞ lõa bÞp cña c¶ nh÷ng ng­êi lÝnh thuéc ®Þa vµ ng­êi Ph¸p l­¬ng thiÖn.
- Khi chiÕn tranh kÕt thóc, ®¹i b¸c ®· ngÊy thÞt ®en, thÞt vµng råi th× nh÷ng lêi tuyªn bè t×nh tø bçng d­ng im bÆt. ChÝnh quyÒn thùc d©n ®èi xö víi ng­êi d©n b¶n xø nh­ x­a. Nh÷ng ng­êi hi sinh tõng ®­îc t©ng bèc trë l¹i ''gièng ng­êi hÌn h¹'' “Ch¼ng ph¶i ... ®ã sao?...B©y giê chóng t«i kh«ng cÇn ®Õn c¸c anh n÷a, cót ®i ! ...” B»ng giäng mØa mai, sö dông yÕu tè biÓu c¶m, t¸c gi¶ nãi vÒ c¸ch ®èi xö cña chÝnh quyÒn TD víi nh÷ng ng­êi lÝnh thuéc ®Þa sau chiÕn tranh. HÕt chiÕn tranh chóng l¹i ®èi xö tµn nhÉn víi hä: t­íc ®o¹t cña c¶i, ®¸nh ®Ëp, ®èi xö nh­ víi xóc vËt.
 Ng­êi d©n thuéc ®Þa l¹i trë vÒ vÞ trÝ hÌn h¹ ban ®Çu sau khi ®· bÞ bãc lét tr¾ng trîn''thuÕ m¸u'' tr¸o trë, tµn nhÉn.
- §èi víi nh÷ng th­¬ng binh ng­êi Ph¸p vµ vî con cña tö sÜ ng­êi Ph¸p th× ''bän c¸ mËp thùc d©n'' cÊp m«n bµi b¸n lÎ thuèc phiÖn cho TB vµ vî con cña tö sÜ ng­êi Ph¸p §Çu ®éc 1 d©n téc ®Ó v¬ vÐt cho ®Çy tói. T¸c gi¶ kh«ng ch©m biÕm, mØa mai n÷a mµ tè c¸o b»ng lÝ lÏ s¾c bÐn: trong mét viÖc mµ chÝnh quyÒn thuéc ®Þa ®· ph¹m 2 téi ¸c ®èi víi nh©n lo¹i. Chóng cßn bØ æi h¬n n÷a lµ kh«ng ngÇn ng¹i ®Çu ®éc c¶ mét d©n téc ®Ó v¬ vÐt cho ®Çy tói. Cuèi cïng t¸c gi¶ ®· kªu gäi thÕ giíi v¨n minh vµ ng­êi Ph¸p l­¬ng thiÖn lªn ¸n téi ¸c cña bän chóng. §ã lµ con ®­êng ®Êu tranh ban ®Çu ®Ó chèng l¹i bän c¸ mËp thùc d©n v« nh©n ®¹o.
3. KÕt bµi:
- T¸c gi¶ ®· v¹ch trÇn sù thËt b»ng nh÷ng t­ liÖu phong phó, võa mang tÝnh chÊt ch©m biÕm, trµo phóng, giµu tÝnh biÓu c¶m vµ søc m¹nh tè c¸o. Víi tÊm lßng cña mét ng­êi yªu n­íc, 1 ng­êi céng s¶n, t¸c gi¶ ®· kh¸ch quan trong tõng sù viÖc nh­ng ta vÉn thÊy trong c¸c c©u v¨n ø trµo c¨m hên, chøa chan lßng th­¬ng c¶m , tè c¸o mËnh mÏ chÝnh quyÒn thùc d©n ®· bãc lét ''thuÕ m¸u'' cña ng­êi d©n nghÌo thuéc ®Þa trong c¸c cuéc chiÕn tranh tµn khèc tÊt c¶ lµm thµnh môc ®Ých chiÕn ®Êu m·nh liÖt cña v¨n ch­¬ng NAQ – HCM
3. ViÕt bµi
1. Më bµi
NguyÔn ¸i Quèc lµ mét vÞ l·nh tô vÜ ®¹i, mét con ng­êi tiªu biÓu cho lßng yªu n­íc, nh­ chÝnh c¸i tªn cña Ng­êi. T¸c phÈm “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p” ®­îc Ng­êi viÕt trong thêi gian ho¹t ®éng c¸ch m¹ng t¹i Ph¸p lµ mét ®ßn chÝ m¹ng gi¸ng vµo chñ nghÜa thùc d©n. Trong ®ã, ®o¹n trÝch “ThuÕ m¸u” n»m trong ch­¬ng I cña t¸c phÈm thÓ hiÖn râ phong c¸ch viÕt cña NguyÔn ¸i Quèc: nghÖ thuËt ch©m biÕm s¾c s¶o.
2. Th©n bµi
3. KÕt bµi
- T¸c gi¶ ®· v¹ch trÇn sù thËt b»ng nh÷ng t­ liÖu phong phó, võa mang tÝnh chÊt ch©m biÕm, trµo phóng, giµu tÝnh biÓu c¶m vµ søc m¹nh tè c¸o. Víi tÊm lßng cña mét ng­êi yªu n­íc, 1 ng­êi céng s¶n, t¸c gi¶ ®· kh¸ch quan trong tõng sù viÖc nh­ng ta vÉn thÊy trong c¸c c©u v¨n ø trµo c¨m hên, chøa chan lßng th­¬ng c¶m , tè c¸o mËnh mÏ chÝnh quyÒn thùc d©n ®· bãc lét ''thuÕ m¸u'' cña ng­êi d©n nghÌo thuéc ®Þa trong c¸c cuéc chiÕn tranh tµn khèc tÊt c¶ lµm thµnh môc ®Ých chiÕn ®Êu m·nh liÖt cña v¨n ch­¬ng NAQ – HCM
4. §äc vµ ch÷a bµi
 Ho¹t ®éng 6. Cñng cè, h­íng dÉn vÒ nhµ:
¤n l¹i bµi vµ hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trªn.¤n tËp kÜ v¨n nghÞ luËn.
 ¤n tËp l¹i kiÕn thøc c¸c v¨n b¶n v¨n häc ®· häc.
ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k×.