Giáo án Văn 8 - Câu cảm thán

CÂU CẢM THÁN
Ổn định lớp :
 Kiểm tra bài cũ:
-Thế nào là câu cầu khiến ? Cho VD .
-Nêu đặc điểm và chức năng của câu cầu khiến .
 3. Giới thiệu bài:
Giáo viên đọc một đọan thơ có câu cảm thán.
Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về câu cảm thán 
Hoạt động của giáo viên 
Hoạt động của học sinh 
Ghi bảng
HOẠT ĐỘNG 1:
-Gọi hs đọc các VD trong SGK 
-Treo bảng phụ : có ghi các đọan trích 
 a và b
Em hãy xác định câu cảm thán trong các VD trên 
+Dấu hiệu, hình thức nào cho em biết đó là câu cảm thán ?
(có những từ ngữ cảm thán như : than ôi, hỡi ơi)
(Khi viết thường được kết thúc bằng dấu chấm than (Tuy nhiên không phải tất cả các câu cảm thán đều kết thúc bằng dấu chấm than).
VD: Đau đớn thay phận đàn bà .
+HS cho VD 
HOẠT ĐỘNG 2 :
+Trong đọan trích a tác giả mở đầu bằng câu: Hỡi ơi Lão Hạc ! nhằm thể hiện điều gì ?
-Như vậy câu cảm thán là câu có những từ ngữ cảm thán và dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói người viết.
-Các em đã học câu nghi vấn, cầu khiến cũng có chức năng bộc lộ cảm xúc. Vậy muốn phân biệt câu cảm thán ta dựa vào đâu ?
-Biểu thị bằng phương tiện đặc thù từ ngữ cảm thán :
 ôi, than ôi, hỡi ơi, thay, biết bao
Hs cho VD ,GV gợi tình huống BT3 /tr 45 
HOẠT ĐỘNG 3:
-Khi viết đơn từ, biên bản hợp đồng hay trình bày kết quả 1 bài toán, em có dùng câu cảm thán không ?
-Sử dụng ngôn ngữ tư duy logic, thuật ngữ khoa học, không biểu lộ cảm xúc nên không dùng câu cảm thán 
+Câu cảm thán thường sử dụng ở những lọai văn bản nào ? 
-HS đọc to các đọan trích a b trang 43
+Câu cảm thán:
Hỡi ơi Lão Hạc !
Than ôi !
+Có những từ ngữ cảm thán: hỡi ơi, than ôi, ôi
-Câu cảm thán dùng để bộc lộtrực tiếp cảm xúc của người nói, người viết
(2,3 hs nhắc lại)
-Dựa vào những từ ngữ cảm thán 
VD:
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi !
-Tình yêu mẹ dành cho con thật thiêng liêng biết bao!
-Ôi một mặt trời đỏ rực!
-Không dùng vì đó là những loại văn bản hành chính, khoa học, không sử dụng ngôn ngữ biểu lộ cảm xúc
-Trong ngôn ngữ nói hằng ngày, trong các tác phẩm văn chương 
-HS đọc lại phần ghi nhớ trang 44.
I.ĐẶC ĐIỂM VÀ CHỨC NĂNG:
Ví dụ:
a)Hỡi ơi lão Hạc!.....
b)Than ôi!Thời oanh liệt nay còn đâu?
àLà những câu cảm thán.
-Thể hiện bằng các từ ngữ cảm thán:ôi, than ôi, chao(ôi), trời ơi.
-Bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói/ viết.
II. GHI NHỚ:SGK /TR 44
III. LUYỆN TẬP :
1. Chỉ có những câu cảm thán sau :
a) Than ôi! Lo thay! Nguy thay!
b) Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi !
c) Chao ôi mình thôi.
Vì có những từ ngữ cảm thán và bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói 
2.Câu hỏi tu từ mang tính chất của câu cảm thán vì nó cũng bộc lộ cảm xúc 
a) Lời thở than 
b) Tâm sự của người chinh phụ
c) Tâm trạng bế tắc
d) Sự ân hận
3.Về nhà làm (GV đã hướng dẫn )
4.Củng cố: Thế nào là câu cảm thán? Nêu đặc điểm hình thức và chức năng.
5.Dặn dò:Học và làm bài .Soạn câu trần thuật.