Giáo án Toán Lớp 8 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 28: Hàm số bậc nhất và đồ thị của hàm số bậc nhất - Hoàng Thị Tuyết

 GV soạn: Hoàng Thị Tuyết
Trường THCS thị trấn- huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai
SĐT: 0947953352
Gmail: [email protected]
Zalo: Hoàng Tuyết
Ngày soạn:
Ngày dạy:
 BÀI 28: HÀM SỐ BẬC NHẤT VÀ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ BẬC NHẤT
 Thời gian thực hiện: (02 tiết)
I. Mục tiêu: Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng: 
1. Về kiến thức: 
- Nhận biết hàm số bậc nhất, thiết lập bảng giá trị của hàm số bậc nhất và vẽ đồ thị của 
hàm số bậc nhất.
2. Về năng lực: 
* Năng lực chung:
- Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ 
nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
- Năng lực giao tiếp toán học: HS đọc hiểu, nghe hiểu khái niệm hàm số bậc hất và cách 
vẽ đồ thị hàm số bậc nhất.
- Năng lực tư duy và lập luận toán học: Thiết lập được bảng giá trị của hàm số bậc nhất 
y = ax + b (a 0). Vẽ được đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a 0). 
- Năng lực giải quyết vấn đề toán học: Giải quyết được bài toán thực tế có liên quan đến 
hàm số bậc nhất.
3. Về phẩm chất: 
- Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
- Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, 
trong đánh giá và tự đánh giá.
- Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu 
1. Giáo viên: Máy chiếu, SGK, thức thẳng
2. Học sinh: SGK, đồ dùng học tập
III. Tiến trình dạy học
Tiết 1
1. Hoạt động 1: Mở đầu (5 phút)
a) Mục tiêu: Hs giải quyết tình huống có vấn đề tạo tâm lý thoải mái, nhẹ nhàng tìm hiểu kiến thức bài toán bậc nhất qua bài toán mở đầu. 
b) Nội dung: 
Học sinh đọc bài toán mở đầu trang 47
c) Sản phẩm: Hs dự đoán về khoảng cách của ô tô tới trung tâm Hà Nội sau t giờ là: 
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập
 Y/c Hs HĐ cá nhân 5’ đọc và thực hiện bài toán 
 mở đầu Tr 47, dự đoán về khoảng cách của ô tô 
 tới trung tâm Hà Nội sau t giờ 
 * HS thực hiện nhiệm vụ: Hs HĐ cá nhân thực 
 hiện nhiệm vụ
 * Báo cáo, thảo luận
 - HS suy nghĩ trả lời các câu hỏi của giáo viên.
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn.
 * Kết luận, nhận định
 - GV theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện 
 nhiệm vụ.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (25 phút)
Khái niệm hàm số bậc nhất 
a) Mục tiêu: Nhận biết hàm số bậc nhất, thiết lập bảng giá trị của hàm số bậc nhất
b) Nội dung: Hs tham gia HĐ1, HĐ2, HĐ3, Ví dụ 1, Ví dụ 2; vận dụng và tranh luận 
SGK trang 47; 48.
c) Sản phẩm: Lời giải các bài tập: HĐ1, HĐ2, HĐ3, Ví dụ 1, Ví dụ 2; vận dụng và tranh 
luận SGK trang 47; 48.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV – HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1. Khái niệm hàm số bậc nhất 
 GV y/c HS HĐCĐ trong 8’ thực hiện HĐ1, Xét bài toán mở đầu
 HĐ2 và HĐ3 trong SGK trang 47 và chiếu 
 Slides HĐ1. Công thức tính quãng đường S 
 * HS thực hiện nhiệm vụ (km) đi được của ô tô sau t (h) với 
 - HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ cá nhân. vận tốc 60 km/h là: 
 * Báo cáo, thảo luận S = 60t 
 - GV gọi đại diện 2HS lên bảng trình bày lời Quãng đường S là một hàm số của 
 giải HĐ1, HĐ2, HĐ3 thời gian t 
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét. HĐ2. Công thức tính khoảng cách d 
 từ vị trí của ô tô đến trung tâm Hà 
 Nội sau t giờ là: d = 60t + 7
 HĐ3.
 t (giờ) 1 2 3 4 5
 d (km) 67 127 187 247 307
 Khoảng cách d là một hàm số của 
 thời gian t 
* Kết luận, nhận định
 *) Hàm số bậc nhất là hàm số cho 
- GV nhận xét chốt khái niệm hàm số bậc nhất 
 bởi công thức y = ax + b và a 0
.
ĐVĐ vậy công thức y = kx có y tỉ lệ thuận với 
x thì y có là hàm bậc nhất của x không? 
* GV giao nhiệm vụ học tập Ví dụ 1. 
GV y/c HS HĐCN trong 3’ đọc hiểu ví dụ 1 a) Nếu y tỉ lệ thuận với x, tức là y = 
SGK trang 47 - GV chiếu Slides kx thì y là một hàm số bậc nhất của x 
* HS thực hiện nhiệm vụ với
- HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân. a = k, b = 0.
* Báo cáo, thảo luận b) Hàm số y = - 2x + 3 là một hàm 
 số bậc nhất với a = - 2; b = 3
- GV gọi đại diện 2HS lên bảng trình bày lời 
giải VD 1
- HS cả lớp quan sát, nhận xét.
* Nhấn mạnh. Nhận định 
Gv chốt nhận dạng và xác định a, b của hàm số 
bậc nhất. 
ĐVĐ vận dụng kiến thức trên đọc hiểu ? ? Các hàm số bậc nhất gồm: 
trang 48 a) y = 3x - 2 
* GV giao nhiệm vụ học tập b) y = -2x
GV y/c HS HĐCN trong 3’ đọc hiểu và thực d) y = 3(x – 1) = 3x - 3
hiện nội dụng ? SGK trang 48 
* HS thực hiện nhiệm vụ
- HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân.
* Báo cáo, thảo luận
- GV gọi đại diện 2HS lên bảng trình bày lời 
giải 
- HS cả lớp quan sát, nhận xét.
* Nhấn mạnh. Nhận định 
Gv chốt kết quả đúng. 
ĐVĐ Từ hàm số bậc nhất thiết lập bảng giá trị Ví dụ 2. Cho hàm số y = - 2x + 5
như thế nào? 
* GV giao nhiệm vụ học tập a) bảng giá trị
GV y/c HS HĐCN trong 3’ đọc hiểu ví dụ 2 b) thay y = 12 vào công thức 
SGK trang 48 y = -2x + 5 ta được:
* HS thực hiện nhiệm vụ - HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân. 7
 12 = -2x + 5 -2x = 7 x 
 * Báo cáo, thảo luận 2
 - GV gọi đại diện 2HS lên bảng trình bày lời 
 7
 giải VD 1 Vậy y = 12 khi x 
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét. 2
 * Nhấn mạnh. Nhận định 
 Gv chốt nhận dạng và xác định a, b của hàm số 
 bậc nhất. 
 ĐVĐ Vận dụng kiến thức vào bài toán thưc tế 
 * GV giao nhiệm vụ học tập 
 ’
 GV y/c HS HĐ nhóm trong 5 thực hiện phần *) Vận dụng
 vận dụng SGK trang 48 x 1
 a) y .x Ta có y là hàm 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1,609 1,609
 - HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân. số bậc nhất của x
 * Báo cáo, thảo luận thống nhất và chia sẻ b) 55 (dặm/giờ) = 88,495 (km/h)
 - GV gọi đại diện 1HS của nhóm báo cáo Vì quy định vận tốc tối đa là 80km/h 
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét. do đó ô tô chạy với vận tốc 
 * Nhấn mạnh. Nhận định 88,495km/h là vi phạm luật giao 
 Gv chốt nhận dạng và xác định a, b của hàm số thông
 bậc nhất. 
 *) Tranh luận 
 * Kết luận, nhận định Bạn Vuông đúng vì: 
 - GV nhận xét bài làm của HS x 1 x 1 1 1
 y x thì y là hàm 
 2 2 2 2 2
 số bậc nhất của x
3. Hoạt động 3: Luyện tập (12 phút)
a) Mục tiêu: Nhận biết hàm bậc nhất qua công thức và xác định đúng hệ số a, b của hàm 
số bậc nhất. Tính giá trị của hàm số trong bảng giá trị
b) Nội dung: Bài tập 7.24, bài tập 7.25 trang 50
c) Sản phẩm: Kết quả bài 7.24 và bài 7.25 trang 50
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 ĐVĐ Vận dụng kiến thức vào làm bài 7.24; Bài 7.24 Trang 50
 7.25 trang 50 b) y 1 3x 3x 1
 * GV giao nhiệm vụ học tập hàm số bậc nhất có: a = -3 và b = 1
 GV y/c HS HĐCN 3’ thực hiện làm bài 7.24 c) y 0,6x
 SGK trang 50. hàm số bậc nhất có a = 0,6 và b = 0
 * HS thực hiện nhiệm vụ d) y 2 x 1 3 2x 3 2
 - HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân. Hàm số bậc nhất có:
 * Báo cáo, thảo luận 
 a 2 và b 3 2 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 - GV gọi đại diện 2HS báo cáo 
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Nhấn mạnh. Nhận định 
 Gv chốt nhận dạng và xác định a, b của hàm số 
 bậc nhất. 
 * Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét bài làm của HS
 Bài 7.25 Trang 50
 * GV giao nhiệm vụ học tập Hàm số bậc nhất y = ax + 3 (1)
 GV y/c HS HĐCN 5’ thực hiện làm bài 7.25 a) Thay x = 1 và y = 5 vào (1) ta được
 SGK trang 50. a + 3 = 5 a = 2
 * HS thực hiện nhiệm vụ Vậy x = 1 và y = 5 thì a = 2 
 - HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân. b) hàm số y = 2x + 3
 * Báo cáo, thảo luận x -2 -1 0 1 2
 y -1 2 3 5 7
 - GV gọi đại diện 2HS báo cáo 
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Nhấn mạnh. Nhận định 
 Gv chốt nhận dạng và xác định a, b của hàm số 
 bậc nhất. 
 * Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét bài làm của HS 
 Hướng dẫn tự học ở nhà (3’)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Ghi nhớ khái niệm hàm số bậc nhất, nhận biết hàm số và xác định chính xác hệ số a, b 
của hàm số đó : Tính chính xác giá trị của hàm số theo bảng giá trị.
- Làm lại bài tập 7.24; 7.25; SGK trang 50
- Đọc tìm hiểu mục 2 về đồ thị của hàm số bậc nhất. Hoàn thiện HĐ4, HĐ5 trang 48 và 
49. Tìm hiểu cách vẽ đồ thị hàm bậc nhất Trang 49. Hoàn thiện phiếu học tập câu. hỏi 1, 
2 và 3 (gửi phiếu về nhà qua zalô nhóm)
 PHIẾU HỌC TẬP
Câu 1
 Hàm số Hàm số bậc hất Hệ số a Hệ số b
 1) y 3 0,5x
 2) y 1,5x
 3) y 5 2x2
 x
 4) y 2
 3
 5) y 4 6) y 2x2 4
 7) y ( 2 1)x 1
Câu 2: Cho hàm số y 10x 8 . Tìm y khi x = 2
Câu 3: Cho hàm số y 5x . Tìm x sao cho y = 10
 .
Tiết 2
1. Hoạt động 1: Mở đầu (8 phút)
a) Mục tiêu: HS vận dụng được khái niệm hàm số bâc nhât đã học trong tiết 1 để làm các 
bài tập 
b) Nội dung: HS tham gia trò chơi hoàn thành phiếu học tập 1.
c) Sản phẩm: Đáp án của các câu hỏi.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Câu 1: Trong các hàm số sau, những hàm 
 - GV chiếu 3 câu hỏi và phát PHT 1. Yêu số nào là hàm số bậc nhất? Hãy xác định các 
 cầu HS hoạt động cá nhân tham gia trò hệ số a,b của chúng.
 chơi. 1) y 3 0,5x ; 
 Luật chơi: Trong thời gian 3 phút HS nào 2) y 1,5x ;
 xong và dán PHT lên bảng nhanh nhất sẽ 3) y 5 2x2 ;
 là người chiến thắng (chỉ lựa chọn 3 HS x
 4) y 2 ;
 nhanh nhất) 3
 * HS thực hiện nhiệm vụ 5) y 4 ;
 2
 - HS HĐCN tham gia trò chơi. 6) y 2x 4 ;
 * Báo cáo, thảo luận 7) y ( 2 1)x 1;
 - 3HS nhanh nhất sẽ lên dán PHT, HS Câu 2: Cho hàm số y 10x 8 . Tìm y khi 
 dưới lớp theo dõi và nhân xét. x = 2
 * Kết luận, nhận định Câu 3: Cho hàm số y 5x . Tìm x sao cho 
 - GV khẳng định kết quả đúng và đánh y = 10
 giá mức độ hoàn thành của HS.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (17 phút)
a) Mục tiêu: - HS đồ thị của hàm số bậc nhất và biết cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. 
b) Nội dung: 
- Học sinh làm phần HĐ4, HĐ5, HĐ6, ví dụ 3 SGK trang 48,49 và nhận biết đồ thị hàm 
số bậc nhất, cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất
c) Sản phẩm: 
- Lời giải các bài tập: HĐ4, HĐ5, HĐ6, Ví dụ 3 SGK trang 48, 49.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2. Đồ thị của hàm số bậc nhất
 Cho hàm số bậc nhất y 2x 1
 GV yêu cầu HS HĐCĐ trong 5 phút 
 HĐ4:
 thực hiện HĐ4, HĐ5 trong SGK trang 
 x -2 -1 0 1 2
 48, 49. y 2x 1 -5 -3 -1 1 3
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 - HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ 
 cá nhân.
 * Báo cáo, thảo luận HĐ5:
 - GV gọi đại diện 2HS lên bảng trình A 2; 5 ;B 1; 3 ;C 0; 1 ;E 1;1 ;F 2;3 
 bày lời giải HĐ4, HĐ5
 - HS cả lớp quan sát, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét bài làm của HS.
 * GV giao nhiệm vụ học tập HĐ6:
 GV yêu cầu HS HĐCN trong 3 phút 
 thực hiện HĐ6
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 - HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ 
 cá nhân.
 * Báo cáo, thảo luận
 - GV vẽ hệ trục toạ độ Oxy và gọi 1 
 HS lên bảng biểu diễn các điểm A, B, 
 C, E, F trong HĐ5 và thực hiện theo 
 y/c HĐ6
 - HS cả lớp theo dõi, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định
 - GV nhận xét câu trả lời của HS và *) Tổng quát: Đồ thị hàm số y = ax + b(a ¹ 0) là 
 giới thiệu về đồ thị hàm số bậc nhất. một đường thẳng Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 *) Chú ý: Đồ thị hàm số y = ax + b(a ¹ 0)còn 
 được gọi là đường thẳng y = ax + b
* GV giao nhiệm vụ học tập *) Cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất
 - Trường hợp 1 : Khi b 0 thì y ax
- Hoạt động cá nhân tìm hiểu cách vẽ 
đồ thị hàm số trong SGK trang 49. Đồ thị hàm số là đường thẳng đi qua gốc toạ độ 
* HS thực hiện nhiệm vụ O 0;0 và điểm F 1;a 
- HS HĐCN thực hiện nhiệm vụ trên.
* Báo cáo, thảo luận
- GV hướng dẫn học sinh vẽ đồ thị.
- HS cả lớp theo dõi, thực hiện vào 
vở.
* Kết luận, nhận định
- GV nhấn mạnh cách vẽ theo hai - Trường hợp 2 : Khi b 0 :
trường hợp + Cho x = 0 thì y = b, ta được điểm P(0; b) 
 thuộc trục Oy
 b
 + Cho y = 0 thì x , 
 a
 b 
 ta được điểm Q ;0 
 a 
 + vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P, Q.
* GV giao nhiệm vụ học tập Ví dụ 3
 Vẽ đồ thị hàm số y = 2x + 4
- Hoạt động cá nhân trong 4 phút làm 
 Cho x = 0 thì y = 4, ta được giao điểm của đồ 
Ví dụ 3 SGK trang 49. thị với trục Oy là P(0, 4)
* HS thực hiện nhiệm vụ Cho y = 0 thì x = -2, ta được giao điểm của đồ 
- HS HĐCN thực hiện nhiệm vụ trên. thị với trục Ox là Q(-2; 0)
 Đồ thị hàm số y = 2x + 4 là đường thẳng PQ
* Báo cáo, thảo luận
- GV yêu cầu 1 lên bảng làm Ví dụ 4.
- HS cả lớp theo dõi, nhận xét. Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * Kết luận, nhận định
 - GV đánh giá kết quả, chính xác hóa 
 kết quả.
 GV nhấn mạnh cho HS đây là cách 
 thường dùng để chọn hai điểm của đồ 
 thị, chứa không bắt buộc lúc nào cũng 
 phải làm như thế. Đôi khi ta có thể 
 chọn hai điểm khác thuận tiện hơn. 
3. Hoạt động 3: Luyện tập (15 phút)
a) Mục tiêu: HS vận dụng được các kiến thức đã học để vẽ đồ thị hàm số bậc nhất.
b) Nội dung: - Làm các bài tập: Luyện tập.
c) Sản phẩm: - Lời giải các bài tập: Luyện tập. 
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Luyện tập:
 Vẽ đồ thị hàm số bậc nhất y 2x 3và 
 - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân 
 1
 trong 6 phút làm luyện tập SGK trang y x
 2
 49
 *) Cho x = 0 thì y = 3, ta được giao điểm của đồ 
 * HS thực hiện nhiệm vụ thị với trục Oy là A(0, 3)
 3
 - HS lắng nghe và thực hiện nhiệm Cho x = 1 thì x , ta được giao điểm của đồ 
 vụ. 2
 3 
 * Báo cáo, thảo luận thị với trục Ox là B ;0 
 2 
 - GV gọi 2 HS lên bảng thực hiện, HS Đồ thị hàm số y 2x 3là đường thẳng AB
 còn lại theo dõi, nhận xét.
 * Kết luận, nhận định
 - GV đánh giá hoạt động của học sinh. Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 1
 *) Hàm số y x có b = 0 nên đồ thị hàm số 
 2
 1 
 đi qua điểm gốc toạ độ O 0;0 và điểm A 1; 
 2 
 Hướng dẫn tự học ở nhà (5 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Ghi nhớ dạng hàm số bậc nhất, dạng đồ thị hàm số và cahcs vẽ đồ thị hàm số bậc nhất.
- Làm bài tập: 7.28; 7.29 trong SGK trang 50
- Hàm số bậc nhất khi xác định hệ số a, b có trường hợp a đương và có trường hợp a âm 
vậy hệ số a có tầm quan trọng gì? 
Đọc tìm hiểu và soạn bài 29 hệ số góc của đường thẳng 
 PHIẾU HỌC TẬP
Câu 1
 Hàm số Hàm số bậc hất Hệ số a Hệ số b
 1) y 3 0,5x
 2) y 1,5x
 3) y 5 2x2
 x
 4) y 2
 3
 5) y 4
 6) y 2x2 4
 7) y ( 2 1)x 1
Câu 2: Cho hàm số y 10x 8 . Tìm y khi x = 2
Câu 3: Cho hàm số y 5x . Tìm x sao cho y = 10