Giáo án Toán Lớp 8 (Chân trời sáng tạo) - Bài 3: Hàm số bậc nhất 𝑦 = 𝑎𝑥 + 𝑏 (𝑎 ≠ 0)

 Ngày soạn:
Ngày dạy:
 BÀI 3: HÀM SỐ BẬC NHẤT y ax b (a 0)
 Thời gian thực hiện: (04 tiết)
I.Mục tiêu: Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng: 
1. Về kiến thức: 
- Nhận biết được khái niệm hàm số bậc nhất.
- Thiết lập được bảng giá trị của hàm số bậc nhất y ax b (a 0)
- Vẽ được đồ thị của hàm số bậc nhất y ax b (a 0)
- Vận dụng được hàm số bậc nhất và đồ thị vào giải quyết một số bài toán thực tiễn 
2. Về năng lực: 
* Năng lực chung: 
 Năng lực giải quyết vấn đề toán học, giao tiếp toán học
* Năng lực đặc thù: 
 Tư duy và lập luận toán học, mô hình hóa toán học.
3. Về phẩm chất: 
 Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm
II. Thiết bị dạy học và học liệu 
1. Giáo viên: Thước thẳng, KHBD
2. Học sinh: SGK, Thước thẳng
III. Tiến trình dạy học
Tiết 1
1. Hoạt động 1: Mở đầu (4 phút)
a) Mục tiêu: 
 Hs nắm được khái niệm hàm số bậc nhất y ax b (a 0)
b) Nội dung:
 Học sinh thực hiện hoạt động khởi động c) Sản phẩm:
 a) 2m3
 b) 2x (m3 )
 c) y 2x 5 (m3 )
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ 
 * HS thực hiện nhiệm vụ hoạt động khởi động
 * Báo cáo, thảo luận a) 2m3
 - HS suy nghĩ trả lời các câu hỏi của giáo viên. b) 2x (m3 )
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn.
 c) y 2x 5 (m3 )
 * Kết luận, nhận định
 - GV theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện 
 nhiệm vụ.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (18 phút)
2.1 Hoạt động 2.1: Hàm số bậc nhất 
a) Mục tiêu: Học sinh có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về cách mô tả một hàm số bậc 
nhất có dạng y ax b (a 0)
b) Nội dung: 
 GV nêu vấn đề: Trong thực tế chúng ta thường gặp các mô hình dẫn đến những 
hàm số có dạng như:
 y 2x 5; y x 4; y 5x; ... Những hàm số này gọi là các hàm số bậc nhất.
Vậy hàm số bậc nhất có dạng thế nào?
c) Sản phẩm: 
 Hàm số bậc nhát là hàm số được cho bởi công thức y ax b Với a, b là các số 
cho trước và a 0 d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV – HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập Vậy hàm số bậc nhất có dạng thế nào?
 * HS thực hiện nhiệm vụ Hs tham gia thực hiện nhiệm vụ
 * Báo cáo, thảo luận Hàm số bậc nhất là hàm số được cho 
 GV đánh giá và nhận xét bởi công thức y ax b Với a, b là 
 các số cho trước và a 0
3. Hoạt động 3: Luyện tập (17 phút)
a) Mục tiêu: Học sinh thực hành nhận dạng hàm số bậc nhất để rèn luyện kĩ năng theo 
yêu cầu cần đạt
b) Nội dung: 
 Thực hành 1: Tìm các hàm số bậc nhất trong các hàm số sau đây và chỉ ra các hệ 
số a, b của các hàm số đó
 3
 y 4x 7; y x2 ; y 6x 4 ; y ; s 5v 8; m 30n 25
 x
c) Sản phẩm: Hs thực hiện nhiệm vụ 
 y 4x 7 có hệ số a 4 và b 7
 y 6x 4 có hệ số a 6; b 4
 y 4x có hệ số a 4; b 0
 s 5v 8 có hệ số a 5 ; b 8
 m 30n 25có a 30; b 25
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập Tìm các hàm số bậc nhất trong các 
 hàm số sau đây và chỉ ra các hệ số a, 
 b của các hàm số đó
 * HS thực hiện nhiệm vụ Hs thực hiện nhiệm vụ độc lập
 GV cho hs nhận xét
 * Báo cáo, thảo luận
 y 4x 7 có hệ số a 4 và b 7
 y 6x 4 có hệ số a 6; b 4
 GV đánh giá và nhận xét
 y 4x có hệ số a 4; b 0
 s 5v 8 có hệ số a 5 ; b 8
 m 30n 25có a 30; b 25
4. Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)
a) Mục tiêu: Học sinh có cơ hội vận dụng kiến thức vừa học vào thực tế, sử dụng mô 
hình hàm số bậc nhất để biểu diễn mối liên hệ giữa các đại lượng
b) Nội dung: Gv nêu yêu cầu Một hình chữ nhật có các kích thước là 2m và 3m. Gọi y là chu vi của hình chữ 
nhật này sau khi tăng chiều dài và chiều rộng thêm x (m). Hãy chứng tỏ y là một hàm số 
bậc nhất theo biến số x. Tìm các hệ số a,b của hàm số này. 
c) Sản phẩm: y 4x 10; a 4; b 10
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập GV giao nhiệm vụ cho hs ( Vận dụng 
 1/ sgk)
 * HS thực hiện nhiệm vụ Hs hoạt động nhóm 5p
 * Báo cáo, thảo luận Các nhóm báo cáo và nhận xét chéo 
 GV đánh giá và nhận xét GV nhận xét và kết luận
2.2 Hoạt động 2.2: Bảng giá trị của hàm số bậc nhất.
 Hoạt động khám phá 2:
a) Mục tiêu: Giúp học sinh làm quen với việc xác định bảng giá trị của hàm số bậc nhất 
qua thực tế nhận biết lượng nước có trong bể tại mỗi thời điểm
b) Nội dung: 
 GV nêu vấn đề: Lượng nước y (Tính theo m3 ) có trong một bể nước sau x giờ mở 
vòi cấp nước được cho bởi hàm số y 2x 3. Tính lượng nước có trong bể sau 0 giờ, 1 
giờ, 2 giờ, 3 giờ, 10 giờ và hoàn thành bảng giá trị sau:
 x 0 1 2 3 10
 y f (x) 2x 3 ? ? ? c) Sản phẩm: 
 x 0 1 2 3 10
 y f (x) 2x 3 3 5 7 9 23
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV – HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập GV nêu vấn đề khám phá 2 SGK
 * HS thực hiện nhiệm vụ Mỗi hs lên bảng tham gia tìm giá trị 
 mỗi cột.
 * Báo cáo, thảo luận HS khác nhận xét
 GV đánh giá và nhận xét Hs kết luận
3. Hoạt động 3: Luyện tập (17 phút) Thực hành 2
a) Mục tiêu: Học sinh thực hành lập bảng giá trị của mỗi hàm số bậc nhất cho trước để 
rèn luyện kĩ năng theo yêu cầu cần đạt.
b) Nội dung: 
 Thực hành 2: Lập bảng giá trị của mỗi hàm số bậc nhất sau:
 y f (x) 4x 1 và y 0,5x 8 với x lần lượt bằng -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3
c) Sản phẩm:
 x -3 -2 -1 0 1 2 3
 y f ( x) 4x 1 -13 -9 -5 -1 3 7 11
 x -3 -2 -1 0 1 2 3
 y h(x) 0,5x 8 9,5 9 8,5 8 7,5 7 6,5
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập Lập bảng giá trị của mỗi hàm số bậc 
 nhất sau:
 y f (x) 4x 1
 và y 0,5x 8. với x lần lượt bằng 
 -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3
 * HS thực hiện nhiệm vụ HS trả lời theo yêu cầu hoạt động 
 GV đánh giá và nhận xét
 GV sửa chung trước lớp 4. Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút)
a) Mục tiêu: Học sinh có cơ hội vận dụng kiến thức vừa học vào thực tế, sử dụng mô 
hình hàm số bậc nhất để biểu diễn vị trí của mỗi xe tại mỗi thời điểm.
b) Nội dung: Gv nêu yêu cầu
 a) Biết rằng bến xe cách bưu điện thành phố Nha Trang 6km. Sau x giờ, xe khách 
 cách bưu điện thành phố Nha Trang y km. Tính y heo x.
 b) Chứng minh rằng y là một hàm số bậc nhất theo biến số x.
 c) Hoàn thành bảng giá trị của hàm số ở câu b) và giải thích ý nghĩa của bảng giá 
 trị này:
 x 0 1 2 3
 y ? ? ? ?
 d) Sản phẩm: 
 a) y 40x 6
 b) Hs tự chứng minh
 c)
 x 0 1 2 3
 y 6 46 86 126
 Bảng giá trị cho biết khoảng cách từ xe khách đến bưu điện thành phố Nha 
 Trang ở thời điểm trước khi khởi hành và 1;2;3 giờ sau khi khởi hành.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập GV giao nhiệm vụ cho hs ( Vận dụng 
 2/ sgk)
 * HS thực hiện nhiệm vụ Hs hoạt động nhóm 5p Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * Báo cáo, thảo luận Các nhóm báo cáo và nhận xét chéo 
 GV đánh giá và nhận xét GV nhận xét và kết luận
2.3 Hoạt động 2.3: Đồ thị của hàm số bậc nhất (Đồ thị của hàm số y ax b (a 0) .
 Hoạt động khám phá 3; 4:
 a) Mục tiêu: - Hướng dẫn học sinh khám phá tính chất của đồ thị hàm số bậc nhất 
 y ax b (a 0)
 - Giúp hs khám phá tính chất của hàm số bậc nhất y ax b (a 0) và cách vẽ đồ 
 thị
 b) Nội dung: 
 khám phá 3:
Khám phá 4: Cho hai hàm số y f (x) x và y g(x) x 3
 a) Thay dấu ? bằng số thích hợp
 x -2 -2 0 1 2
 y f (x) x ? ? ? ? ?
 y g(x) x 3 ? ? ? ? ?
 b) Trên cùng một mặt phẳng tọa độ, vẽ đồ thị của hàm số y f (x)và biểu diễn 
 các điểm có tọa độ thỏa mãn hàm số y g(x) cố trong bảng trên.
 c) Kiểm tra xemcác điểm thuộc đồ thị của hàm số y g(x) vẽ ở câu b có thẳng 
 hàng không. Và dự đoán cách vẽ đồ thị của hàm số y g(x) c) Sản phẩm: 
 - Các điểm O,M,N,P,Q cùng thẳng hàng
 - Thay dấu ? bằng số thích hợp
 x -2 -1 0 1 2
 y f (x) x -2 -1 0 1 2
 y g(x) x 3 1 2 0 4 5
 - Hs lên bảng vẽ đồ thị hàm số
 - Hs thực hiện theo yêu cầu
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV – HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập GV nêu vấn đề khám phá 3 SGK
 * HS thực hiện nhiệm vụ Mỗi hs lên bảng dùng thước kiểm tra
 HS khác nhận xét
 * Báo cáo, thảo luận: Thực hiện độc lập Hs kết luận
 GV đánh giá và nhận xét
3. Hoạt động 3: Luyện tập (17 phút) Thực hành 3; 4
a) Mục tiêu: -Học sinh thực hành vẽ đồ thị và nhận dạng đồ thị của hàm số y ax cho 
trước để rèn luyện kĩ năng theo yêu cầu cần đạt.
 - Hs thực hành vẽ đồ thị hàm số bậc nhất y ax b (a 0) để rèn luyện kĩ năng 
theo yêu cầu cần đạt.
b) Nội dung: 
 Thực hành 3: a) Vẽ đồ thị hàm số y 0,5x ; y 3x; y x
 b) Các đồ thị sau đây là đồ thị của hàm số nào?
 c)Sản phẩm:
 a) y 2x
 b) y x 1
 c) y x
 2
 Thực hành 4 HS thực hiện
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 GV giao nhiệm vụ học tập Vẽ đồ thị hàm số 
 y 5x 2 ; y 2x 6
 HS vẽ theo yêu cầu hoạt động 
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 GV đánh giá và nhận xét GV sửa chung trước lớp
4. Hoạt động 4: Vận dụng 2; 3 (5 phút)
a) Mục tiêu: - Học sinh có cơ hội vận dụng kiến thức vừa học vào thực tế, sử dụng mô 
hình hàm số bậc nhất để biểu diễn vị trí của mỗi xe tại mỗi thời điểm.
 - Giúp hs có cơ hội vận dụng kiến thức vừa học vào thực tế, áp dụng kiến thức liên 
môn, vận dụng tổng hợp các kĩ năng thông qua việc tính chiêu dài của một lò xo theo khối 
lượng được treo.
b) Nội dung: Gv nêu yêu cầu
 e) Biết rằng bến xe cách bưu điện thành phố Nha Trang 6km. Sau x giờ, xe khách 
 cách bưu điện thành phố Nha Trang y km. Tính y heo x.
 f) Chứng minh rằng y là một hàm số bậc nhất theo biến số x.
 g) Hoàn thành bảng giá trị của hàm số ở câu b) và giải thích ý nghĩa của bảng giá 
 trị này:
 x 0 1 2 3
 y ? ? ? ? Vận dụng 3: Một lò xo có chiều dài ban đầu khi chưa treo vật nặng là 10 cm
 cho biết khi treo thêm vào lò xo một vất năng 1kg thì chiều dài lò xo tăng 
 thêm 3cm.
 a) Tính chiều dài y (cm) của lò xo theo khối lượng x (kg) của vật
 b) Vẽ đồ thị hàm số y theo biến số x
 h) Sản phẩm: 
 d) y 40x 6
 e) Hs tự chứng minh
 f)
 x 0 1 2 3
 y 6 46 86 126
 Bảng giá trị cho biết khoảng cách từ xe khách đến bưu điện thành phố Nha 
 Trang ở thời điểm trước khi khởi hành và 1;2;3 giờ sau khi khởi hành.
 Vận dụng 3: Tính chiều dài y (cm) của lò xo theo khối lượng x (kg) của vật: 
 y 3x 10
 c) Vẽ đồ thị hàm số y theo biến số x
d) Tổ chức thực hiện: