Giáo án Toán Lớp 8 (Chân trời sáng tạo) - Bài 2: Giải bài toán bằng cách lập phương trình bậc nhất

 Ngày soạn:
Ngày dạy:
 BÀI 2: GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT
 Thời gian thực hiện: (04 tiết)
I. Mục tiêu: Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng: 
1. Về kiến thức: 
- Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn.
-Giải quyết được một số vấn đề thực tiễn gắn với phương trình bậc nhất
2. Về năng lực: 
* Năng lực chung:
- Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, 
trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
- Năng lực tư duy và lập luận toán học: HS biểu diễn được một đại lượng theo ẩn
- Năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các 
thao tác tư duy phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, vận dụng các kiến thức trên để giải bài 
toán bằng cách lập phương trình bậc nhất
3. Về phẩm chất: 
- Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
- Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, 
trong đánh giá và tự đánh giá.
- Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu 
1. Giáo viên: Giáo án, SGK, SBT, máy chiếu
2. Học sinh: SGK, SBT, ôn tập các kiến thức cũ, làm các bài tập đã giao...
III. Tiến trình dạy học
Tiết 1
1. Hoạt động 1: Mở đầu (4 phút)
a) Mục tiêu: 
- Gợi động cơ, tạo hứng thú học tập.
- Thông qua câu hỏi học sinh có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về bài toán thực tế thông qua 
tình huống ở HĐKĐ
b) Nội dung: GV chiếu bài toán: c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
 d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi làm bài toán ở 
 HĐKĐ
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 -HS hoạt động nhóm đôi
 * Báo cáo, thảo luận
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. Giải: 
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn. Lúc chưa giảm giá, giá của đôi giày 
 * Kết luận, nhận định là:
 - GV theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện 1 275 000 : 85% = 1500 000 (đ)
 nhiệm vụ.
 - GV khẳng định câu trả lời đúng.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (15 phút)
Hoạt động : Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
a) Mục tiêu: Giúp Hs có cơ hội trải nghiệm, thảo luận, biết biểu diễn một đại lượng bởi 
biểu thức chứa ẩn
b) Nội dung: Bài tập ở hoạt động khám phá 1
c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV – Tiến trình nội dung
 HS
 * GV giao nhiệm vụ Khám phá 1 /37/SGK
 học tập Giải
 -Yêu cầu HS hoạt Chiều rộng :x (m)
 động nhóm đôi làm a. Chiều dài : x + 20 (m)
 bài toán ở HĐKP1 b. Chu vi : (x + x + 20).2 = 4x + 40 (m)
 * HS thực hiện c. Diện tích : x (x+ 20) = x2 + 20x (m2)
 nhiệm vụ
 Kết luận 
 -HS hoạt động nhóm 
 đôi
 * Báo cáo, thảo luận
 - HS suy nghĩ trả lời 
 câu hỏi.
 - HS cả lớp quan sát 
 nhận xét câu trả lời 
 của bạn.
 * Kết luận, nhận 
 định
 -GV đánh giá chốt 
 kiến thức
3. Hoạt động 3: Luyện tập (10 phút)
a) Mục tiêu:
- Giúp Hs có cơ hội trải nghiệm,biết biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
- Ôn lại công thức tính quãng đường, thời gian,vận tốc.
b) Nội dung: bài tập Ví dụ 
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Ví dụ 1: Một ô tô khởi hành từ thành 
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm ví phố A đến thành phố B với vận tốc 
 dụ 1 30km/h. Khi từ B về A xe chạy với tốc 
 độ 45km/h. Gọi x (km) là chiều dài 
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 quãng đường AB. Viết biểu thức biểu 
 -HS hoạt động nhóm làm ví dụ 1 thị:
 * Báo cáo, thảo luận a. Thời gian ô tô đi từ A đến B
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. b. Tổng thời gian ô tô đi từ A đến 
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả B và từ B về A
 lời của bạn.
 Giải
 * Kết luận, nhận định Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 -GV đánh giá chốt kiến thức a.Thời gian ô tô đi từ A đến B là x h
 30
 b.Tổng thời gian ô tô đi từ A đến B và 
 x x
 từ B về A là h
 30 45
4. Hoạt động 4: Vận dụng (15 phút)
a) Mục tiêu: - Giúp Hs rèn kỹ năng biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
b) Nội dung: bài tập thực hành 1 và trò chơi giải cứu nông trại
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập 1 Thực hành 1 (37/SGK)
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm thực hành 1 Tiền lương cơ bản mỗi tháng của anh 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 1 Minh : x (triệu đồng)
 -HS hoạt động nhóm làm thực hành 1 a.Biểu thức biểu thị tiền lương mỗi 
 * Báo cáo, thảo luận tháng của anh Minh
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn. x +3 500 000 (đ)
 * Kết luận, nhận định b.Biểu thức biểu thị số tiền anh Minh 
 được nhận ở tháng Tết.
 -GV đánh giá chốt kiến thức
 x + 3500 000 + x + 3500 000 +60%.3 
 500 000
 =2x + 9 100 000 đ
 * GV giao nhiệm vụ học tập 2
 Trò chơi giải cứu nông trại
 -Yêu cầu HS hoạt động cá nhân tham gia trò 
 Câu 1: Một mảnh vườn hình chữ nhật có 
 chơi giải cứu nông trại.
 chiều dài là x (m), chiều dài hơn chiều 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 2 rộng 10m. Biểu thức biểu thị chiều rộng 
 -HS tham gia trò chơi trả lời câu hỏi mảnh vườn là :
 * Báo cáo, thảo luận A. x + 10 (m) B. 10.x (m)
 - HS cả lớp quan sát nhận xét. C. 10 - x (m) D. x - 10 (m)
 * Kết luận, nhận định Câu 2: Một ô tô khởi hành từ thành phố 
 -GV đánh giá chốt kiến thức A đến thành phố B với vận tốc x km/h 
 hết 1h30 phút.Biểu thức biểu thị quãng 
 đường từ A đến B là:
 A. x + 1,30 (m) B. x.1,30 (m)
 C. x (m) D. 1,5 x (m)
 1,5
 Câu 3: Tiền lương cơ bản 1 ngày là x 
 (đồng) nếu tăng ca thì thêm 30 000 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 đ/giờ. Biểu thức biểu thị tiền lương của 
 anh An khi làm 1 ngày và tăng ca thêm 
 4 giờ là:
 A.x+30 000 + 4 (đ)
 B.x + 120 000 (đ)
 C. 30 000.4.x (đ)
 D. 4.x + 30 000 (đ)
 Câu 4: Bác Mai gửi 200 000 000 
 đồngvào 1 ngân hàng với lãi suất x kì 
 hạn 1 năm. Biểu thức biểu thị số tiền vốn 
 lẫn lãi bác nhận được sau 1 năm là :
 A.200 000 000.x (đ)
 B.200 000 000 + x (đ)
 C.200 000 000+ 200 000 000x (đ)
 D.200 000 000 .200 000 000.x (đ)
 Hướng dẫn tự học ở nhà 
 - Xem lại cách biểu diễn 1 đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
 - Xem trước phần 2. Giải bài toán bằng cách lập phương trình bậc nhất.
 Tiết 2
 1. Hoạt động 1: Mở đầu (5 phút)
 a) Mục tiêu: 
 - Gợi động cơ, tạo hứng thú học tập.
 b) Nội dung: GV chiếu bài toán: 
 Một ô tô khởi hành từ thành phố A đến thành phố B với vận tốc 30km/h. Khi từ B về 
 A xe chạy với tốc độ 45km/h. Gọi x (km) là chiều dài quãng đường AB. Viết biểu thức 
 biểu thị:
 a. Thời gian ô tô đi từ A đến B
 b. Thời gian ô tô đi từ B về A
 c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Bài toán
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi làm bài Giải
 x
 toán ở HĐKĐ a.Thời gian ô tô đi từ A đến B là h
 30
 * HS thực hiện nhiệm vụ Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 -HS hoạt động nhóm đôi
 b.Thời gian ô tô đi từ B về A là x h
 * Báo cáo, thảo luận 45
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi.
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của 
 bạn.
 * Kết luận, nhận định
 - GV khẳng định câu trả lời đúng.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (15 phút)
Hoạt động : Giải bài toán bằng cách lập phương trình bậc nhất.
a) Mục tiêu: Giúp Hs có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về việc biểu diễn một đại lượng bởi 
biểu thức chứa ẩn, lập được phương trình, giải được bài toán theo yêu cầu.
b) Nội dung: Bài tập ở hoạt động khám phá 2
c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV – HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Khám phá 2:
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm Giải
 đôi làm bài toán ở HĐKP2 Gọi chiều dài quãng đường AB là x (km) . Điều 
 * HS thực hiện nhiệm vụ kiện x >0
 x
 -HS hoạt động nhóm đôi Thời gian đi là: h
 40
 * Báo cáo, thảo luận
 Thời gian về là: x h
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. 50
 - HS cả lớp quan sát nhận xét Ta có 30 phút = 1 h
 câu trả lời của bạn. 2
 * Kết luận, nhận định Vì thời gian về ít hơn thời gian đi là 1 h nên ta có 
 -GV đánh giá chốt kiến thức 2
 phương trình: x - x = 1
 - Gv tóm tắt các bước để giải 40 50 2
 bài toán bằng cách lập phương 1 1 1
 x( ) 
 trình bậc nhất 40 50 2
 x = 100 thỏa điều kiện x > 0 
 Vậy chiều dài quãng đường AB là 100km
3. Hoạt động 3: Luyện tập (10 phút)
 a) Mục tiêu:
 -Giúp Hs có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về việc biểu diễn một đại lượng bởi biểu 
 thức chứa ẩn, lập được phương trình, giải được bài toán theo yêu cầu.
 b) Nội dung: bài tập Ví dụ 2; ví dụ 3 /39/SGK 
 c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Ví dụ 2/38/SGK
 -Yêu cầu HS hoạt động cá nhân tự đọc ví dụ 2,3
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 -HS hoạt động cá nhân tự đọc ví dụ 2,3 Ví dụ 3/ 39/SGK
 * Báo cáo, thảo luận
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi.
 * Kết luận, nhận định
 -GV đánh giá chốt kiến thức
 4. Hoạt động 4: Vận dụng (15 phút)
 a) Mục tiêu: - Giúp Hs rèn kỹ năng biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn, lập 
 được phương trình, giải được bài toán theo yêu cầu.
 b) Nội dung: bài tập thực hành 2
 c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
 d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Thực hành 2 (39/SGK)
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm thực hành 2 Gọi số bông hồng là x (bông) ( 
 * HS thực hiện nhiệm vụ 0<x<36,x N)
 -HS hoạt động nhóm làm thực hành 2 Số bông cẩm chướng là : 36 –x 
 * Báo cáo, thảo luận (bông)
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn. Mua 36 bông hết tất cả 136 800 đồng 
 nên ta có phương trình:
 * Kết luận, nhận định
 3000 x + 4800 (36- x ) = 136 800
 -GV đánh giá chốt kiến thức
 3000x + 172 800 – 4800x = 136 800
 x = 20 (thỏa đk)
 vậy số hoa hồng: 20 bông, hoa cẩm 
 chướng 16 bông.
 Hướng dẫn tự học ở nhà 
 - Xem lại cách biểu diễn 1 đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn, các bước giải bài toán 
 bằng cách lập phương trình
 - Làm bài 1/ 39 SGK
Tiết 3 1. Hoạt động 1: Mở đầu (5 phút)
a) Mục tiêu: 
- Gợi động cơ, tạo hứng thú học tập.
b) Nội dung: GV yêu cầu HS giải bài toán đã cho trong hoạt động khởi động trang 37/SGK
c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Bài toán khởi động trang 37/SGK
 -Yêu cầu HS hoạt động cá nhân làm bài toán Giải
 ở HĐKĐ Gọi giá chưa giảm của đôi giày là x 
 *
 * HS thực hiện nhiệm vụ (đồng) ( x N )
 -HS hoạt động cá nhân Theo đề ta có phương trình
 * Báo cáo, thảo luận x - 15 % .x = 1 275 000
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. x = 1 500 000 (thỏa)
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của Vậy giá chưa giảm của đôi giày là 1 
 bạn. 500 000 đ
 * Kết luận, nhận định
 - GV khẳng định câu trả lời đúng.
2. Hoạt động 2: Luyện tập (30 phút)
a) Mục tiêu:
-Giúp Hs có cơ hội trải nghiệm, thảo luận về việc biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức 
chứa ẩn, lập được phương trình, giải được bài toán theo yêu cầu.
b) Nội dung: bài tập 1; 2; 3 /39/SGK 
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Bài 1/39/SGK
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm bài Gọi số đơn hàng được giao trong ngày 1 là 
 tập 1; 2; 3 /39/SGK x (đơn) ( 0 < x < 95, x N)
 Số đơn hàng được giao trong ngày thứ 2 là 
 * HS thực hiện nhiệm vụ
 x + 15 (đơn)
 -HS hoạt động cá nhân làm bài tập 1; Vì cả 2 ngày giao được 95 đơn ta có 
 2; 3 /39/SGK phương trình:
 * Báo cáo, thảo luận x + x + 15 = 95
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. 2x = 80
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả x = 40 (thỏa)
 lời của bạn. Vậy số đơn hàng được giao trong ngày 1 là 
 * Kết luận, nhận định 40 đơn Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 -GV đánh giá ,chốt kiến thức Bài 2/ 39/SGK
 Gọi x (phút) là thời gian chạy bộ của anh 
 Bình (0 < x < 40, x N)
 Thời gian bơi : 40 – x (phút)
 Vì 40 phút với 2 hoạt động, anh Bình đã 
 tiêu hao 500calo, ta có phương trình
 10x + (40 –x) .14 = 500
 10x + 560 – 14x = 500
 -4x = -60
 x = 15 (thỏa)
 Vậy thời gian chạy bộ là 15 phút
 Bài 3/39/SGK
 Gọi x (kg) là khối lượng gạo bán được 
 trong ngày thứ nhất. ( x > 560)
 Khối lượng gạo bán trong ngày thứ 2 là x – 
 560 (kg)
 nếu ngày thứ nhất bán được thêm 60kg gạo 
 thì sẽ gấp 1,5 lần ngày thứ hai nên ta có 
 phương trình
 x + 60 = 1,5. (x- 560)
 x + 60 = 1,5x – 840
 0,5x = 900
 x = 1800 (thỏa)
 vậy ngày thứ nhất bán được 1800kg gạo
 3. Hoạt động 3: Vận dụng (10 phút)
 a) Mục tiêu: - Giúp Hs rèn kỹ năng biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn, lập 
 được phương trình, giải được bài toán theo yêu cầu.
 b) Nội dung: bài 4/40 /SGK
 c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
 d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
* GV giao nhiệm vụ học tập Bài 4/40/SGK
-Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm bài 4/40/SGK Gọi chiều dài quãng đường AB là 
* HS thực hiện nhiệm vụ x (km) ( 0<x)
-HS hoạt động nhóm làm bài 4/40/SGK Thời gian đi là: x h
* Báo cáo, thảo luận 50
 Thời gian về là: x h
- HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của bạn. 40
* Kết luận, nhận định Ta có 5 h 24 phút = 27 h
-GV đánh giá chốt kiến thức 5 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 Vì cả đi lẫn về mất 27 h nên ta có 
 5
 phương trình: x + x = 27
 40 50 5
 1 1 27
 x( ) 
 40 50 5
 x = 120 (thỏa)
 Vậy chiều dài quãng đường AB là 
 120km
 Hướng dẫn tự học ở nhà 
 - Xem lại cách biểu diễn 1 đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn, các bước giải bài toán 
 bằng cách lập phương trình
 - Làm bài 5/ 39 SGK
Tiết 4
1. Hoạt động 1: Khởi động (5 phút)
a) Mục tiêu: 
- Gợi động cơ, tạo hứng thú học tập.
b) Nội dung: GV yêu cầu HS giải bài toán:
 Bác An gửi tiết kiệm 100 000 000 đồng tại một ngân hàng theo kì hạn 1 năm với lãi 
suất 5% /năm, tiền lãi sau mỗi năm gửi tiết kiệm sẽ được nhập vào tiền vốn để tính lãi cho 
năm tiếp theo. Sau 2 năm bác An nhận được số tiền vốn lẫn lãi là bao nhiêu?
c) Sản phẩm: - Câu trả lời của Hs
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV - HS Tiến trình nội dung
 * GV giao nhiệm vụ học tập Bài toán khởi động 
 -Yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi làm bài Giải
 toán ở HĐKĐ Tiền vốn lẫn lãi sau năm thứ nhất
 * HS thực hiện nhiệm vụ 100 000 000.(100%+ 5%)=105 000 
 -HS hoạt động nhóm đôi 000 đ
 * Báo cáo, thảo luận Tiền vốn lẫn lãi sau 2 năm
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi. 105 000 000 .(100%+ 5%)=110 250 
 - HS cả lớp quan sát nhận xét câu trả lời của 000 đ
 bạn.
 * Kết luận, nhận định
 - GV khẳng định câu trả lời đúng.
2. Hoạt động 2: Luyện tập (30 phút)
a) Mục tiêu: