Giáo án Tin học 8 - Tuần 6 - Năm học 2010-2011 - Phạm Thị Lê Dung

Tuần 6	Ngày soạn: 18/09/09
Tiết 11	 	Ngày dạy: 21/09/09
Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH 
 A- Mục tiêu HS:
Biết khái niệm biến, hằng
Hiểu cách khai báo, sử dụng biến
B- Chuẩn bị
- GV: SGK, máy chiếu
- HS: Xem trước bài ở nhà
C- Tiến trình bài dạy
I. Kiểm tra bài cũ
II. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1: Biến là công cụ trong lập trình
GV: Hoạt động cơ bản của chương trình máy tính là xử lí dữ liệu. Trước khi được máy tính xử lí, mọi dữ liệu nhập vào đều được lưu trong bộ nhớ của máy tính. Ví dụ, nếu muốn cộng hai số a và b, trước hết hai số đó sẽ được nhập và lưu trong bộ nhớ máy tính, sau đó máy tính sẽ thực hiện phép cộng a + b. 
Để chương trình luôn biết chính xác dữ liệu cần xử lí được lưu ở vị trí nào trong bộ nhớ, các ngôn ngữ lập trình cung cấp một công cụ lập trình rất quan trọng. Đó là biến nhớ, hay được gọi ngắn gọn là biến.
Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến
GV lấy ví dụ minh hoạ cho HS
Hoạt động 2: Khai báo biến
GV: Tất cả các biến dùng trong chương trình cần phải được khai báo ngay trong phần khai báo của chương trình. Việc khai báo biến gồm:
Khai báo tên biến;
Khai báo kiểu dữ liệu của biến.
Tên biến phải tuân theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình.
GV lấy VD về khai báo biến trong pascal
GV: Gọi lần lượt HS cho biết integer, real, string là kiểu gì?
HS trả lời:
Integer: số nguyên
Real: số thực
String: xâu kí tự
GV: Giải thích thêm
var là từ khoá của ngôn ngữ lập trình dùng để khai báo biến,
m, n là các biến có kiểu nguyên (integer),
S, dientich là các biến có kiểu thực (real), 
thong_bao là biến kiểu xâu (string). 
GV lưu ý HS:
Tên biến phải tuân theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình
Tuỳ theo ngôn ngữ lập trình, cú pháp khai báo biến có thể khác nhau.
1. Biến là công cụ trong lập trình: 
- Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
- Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến
VD1: In giá trị tổng hai số a + b ra màn hình
Gán: X ß a và Y ß b
Write (X + Y)
VD2: Tính giá trị các biểu thức và ghi kết quả ra màn hình
Gán: 
X ß 100 + 50
X ß X/3 ; Write (X)
X ß X/5 ; Write (X)
2. Khai báo biến: 
Việc khai báo biến gồm:
- Khai báo tên biến
- Khai báo kiểu dữ liệu của biến.
Trong Pascal
Var : kiểu dữ liệu;
VD:
Var m, n: integer;
 S, dientich: Real;
 Thongbao: String;
	III. Củng cố
Cho HS thực hiện câu 4/33
	IV . Dặn dò
- Xem lại bài và đọc trước phần còn lại
- Làm câu 4, 6/33
D – Rút kinh nghiệm
Tuần 6	Ngày soạn: 18/09/09
Tiết 12	 	Ngày dạy: 21/09/09
Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH(tt) 
 A- Mục tiêu HS:
Biết vai trò của biến trong lập trình
Hiểu lệnh gán
B- Chuẩn bị
- GV: SGK, máy chiếu
- HS: Xem trước bài ở nhà
C- Tiến trình bài dạy
I. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Biến dùng để làm gì? Cách khai báo biến? Câu 6/33 
* Đáp án: 
1. Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
2. Việc khai báo biến gồm
- Khai báo tên biến
- Khai báo kiểu dữ liệu của biến
3. a) Var S, a, h: integer
 b) Var a, b: integer;
 c, d: real;
II. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1 Sử dụng biến trong chương trình
GV: Sau khi khai báo, ta có thể sử dụng các biến trong chương trình. Các thao tác có thể thực hiện với các biến là:
Gán giá trị cho biến;
Tính toán với các biến. 
GV lưu ý HS: Kiểu dữ liệu của giá trị được gán cho biến phải trùng với kiểu của biến và khi được gán một giá trị mới, giá trị cũ của biến bị xoá đi. Ta có thể thực hiện việc gán giá trị cho biến tại bất kì thời điểm nào trong chương trình, do đó giá trị của biến có thể thay đổi. 
GV giới thiệu dạng của câu lệnh gán giá trị cho biến rồi lấy VD cho HS 
Tên biến ¬ Biểu thức cần gán giá trị cho biến;
trong đó, dấu ¬ biểu thị phép gán. Ví dụ:
x ¬ - c/b (biến x nhận giá trị bằng - c/b); 
x ¬ y (biến x được gán giá trị của biến y); 
i ¬ i + 5 (biến i được gán giá trị hiện tại của i cộng thêm 5 đơn vị). 
GV nhấn mạnh: Tuỳ theo ngôn ngữ lập trình, cách viết lệnh gán cũng có thể khác nhau. Ví dụ, trong ngôn ngữ Pascal, người ta dùng phép gán là dấu kép ":=" để phân biệt với phép so sánh là dấu bằng (=). 
GV lấy ví dụ minh hoạ trang 31 cho HS
Hoạt động 2: Hằng
GV: Ngoài công cụ chính để lưu trữ dữ liệu là biến, các ngôn ngữ lập trình còn có công cụ khác là hằng. Khác với biến, hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
Giống như biến, muốn sử dụng hằng, ta cũng cần phải khai báo tên của hằng. Tuy nhiên hằng phải được gán giá trị ngay khi khai báo. 
Tên hằng cũng phải tuân theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình.
GV lấy VD về khai báo hằng trong pascal và giải thích cho HS
const là từ khoá để khai báo hằng, 
Các hằng pi, bankinh được gán giá trị tương ứng là 3.14 và 2 .
Với khai báo trên, để tính chu vi của hình tròn, ta có thể dùng câu lệnh sau:
	chuvi:=2*pi*bankinh;
GV: Vậy lợi ích của việc sử dụng hằng là gì?
HS: Việc sử dụng hằng rất hiệu quả nếu giá trị của hằng (bán kính) được sử dụng trong nhiều câu lệnh của chương trình. Nếu sử dụng hằng, khi cần thay đổi giá trị, ta chỉ cần chỉnh sửa một lần, tại nơi khai báo mà không phải tìm và sửa trong cả chương trình.
GV: Chính vì giá trị của hằng là không đổi trong suốt chương trình nên không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng (như đối với biến) ở bất kì vị trí nào trong chương trình
GV lấy VD về câu lệnh không hợp lệ
3. Sử dụng biến trong chương trình: 
Các thao tác có thể thực hiện với các biến là
- Gán giá trị cho biến;
- Tính toán với các biến. 
Câu lệnh gán giá trị cho biến có dạng:
Tên biến ¬ Biểu thức cần gán giá trị cho biến;
Trong ngôn ngữ Pascal, kí hiệu phép gán là dấu :=
Trong Pascal := ;
VD: SGK/31
4. Hằng: 
Hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt chương trình
Việc khai báo hằng gồm:
- Khai báo tên hằng
- Gán giá trị cho hằng.
VD:
Const pi = 3.14;
 Bankinh = 2;
 Chú ý: Không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng (như đối với biến) ở bất kì vị trí nào trong chương trình
	III . Củng cố
- Nhắc lại cách sử dụng biến trong chương trình
- Hằng là đại lượng như thế nào?
- Cách khai báo hằng
- Nêu sự giống nhau và khác nhau giữa hằng và biến, cách khai báo?
	IV. Hướng dẫn về nhà
- Xem lại bài và đọc trước bài thực hành 3
- Làm câu 1, 2, 3, 5/33
D - Rút kinh nghiệm