Giáo án Tin học 8 - Tiết 29, Bài 6: Câu lệnh điều kiện (Tiếp theo) - Năm học 2009-2010 - Ngô Thị Thùy Dung

Ngày soạn: 26/11/2009
Ngày dạy: 30/11/2009
Tuần 15:	Tiết 29:
 Bài 6: CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN (tt)
I. MỤC TIÊU:
	1. Kiến thức:
	- Biết sự cần thiết của cấu trúc rẽ nhánh trong lập trình
	- Biết cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện các thao tác phụ thuộc vào điều kiện
	- Hiểu cấu trúc rẽ nhánh có hai dạng: dạng thiếu và dạng đủ
	- Biết mọi ngôn ngữ lập trình đều có câu lệnh để thể hiện cấu trúc rẽ nhánh
	- Hiểu cú pháp, hoạt động của các câu lệnh điều kiện dạng thiếu và dạng đủ trong Pascal
	2. Kĩ năng:
	Bước đầu viết được câu lệnh điều kiện trong Pascal
	3. Thái độ:
	- Ham thích môn học.
	- Tích cực học tập
II. PHƯƠNG PHÁP:
	Phương pháp thử, trực quan, thảo luận nhóm, thử.
III. CHUẨN BỊ:
	1. Giáo viên:
	- SGK, tài liệu, giáo án.
	- Đồ dùng dạy học: máy vi tính
	2. Học sinh:
	- Đọc trước bài và học bài ở nhà.
	- SGK, đồ dùng học tập: máy vi tính
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
Ổn định lớp. (1’)
	2. Kiểm tra bài cũ: (4’)
	HS: Cho một ví dụ về hoạt động phụ thuộc điều kiện. Xác định điều kiện, hoạt động phụ thuộc điều kiện trong ví dụ. Xét tính đúng hoặc sai của điều kiện. 
	3. Bài mới:
Hoạt động của Gv - Hs
Nội dung
Hoạt động 1: Cấu trúc rẽ nhánh (15’)
Gv: Yêu cầu Hs đọc thông tin phần 4.
Hs: Đọc bài.
Gv: Ta đã biết rằng, khi thực hiện một chương trình, máy tính sẽ thực hiện tuần tự các câu lệnh, từ câu lệnh đầu tiên đến câu lệnh cuối cùng. Trong nhiều trường hợp, chúng ta muốn máy tính thực hiện một câu lệnh nào đó, nếu một điều kiện cụ thể được thoả mãn; ngược lại, nếu điều kiện không được thoả mãn thì bỏ qua câu lệnh hoặc thực hiện một câu lệnh khác. 
Gv: Yêu cầu Hs đọc ví dụ 2
Hs: Đọc bài.
Gv: Ví dụ 2 yêu cầu làm gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Cho biết điều kiện trong ví dụ 2?
Hs: Trả lời.
Gv: Hoạt động phụ thuộc điều kiện như thế nào?
Hs: Trả lời.
Gv: Điều kiện: Nếu mua sách với tổng số tiền T ít nhất là 100.000
 Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện là: khách hàng sẽ được giảm 30% tổng số tiền phải thanh toán, tức là: số tiền phải trả là 70% x T
Gv: Mô tả lại hoạt động tính tiền cho khách hàng:
 - Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách.
 - Bước 2: Nếu T ≥ 100000, số tiền phải thanh toán là 70% ´ T. 
 - Bước 3: In hoá đơn. Tính tiền cho khách hàng tiếp theo. 
T >= 100000
70% x T
Đúng
Sai
Gv: Ta có thể mô tả hoạt động tính tiền bằng sơ đồ khối như sau:
Gv: Cách thể hiện hoạt động phụ thuộc vào điều kiện như trên được gọi là cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu.
Gv: Yêu cầu Hs đọc ví dụ 3.
Hs: Đọc bài.
Gv: Ví dụ 3 yêu cầu ta làm gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Cho biết điều kiện trong ví dụ 3?
Hs: Trả lời.
Gv: Hoạt động phụ thuộc điều kiện như thế nào?
Hs: Trả lời.
Gv: Mô tả lại hoạt động tính tiền cho khách hàng:
 - Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách.
 - Bước 2: Nếu T ≥ 100000, số tiền phải thanh toán là 70% ´ T; Ngược lại, số tiền phải thanh toán là: 90% x T
 - Bước 3: In hoá đơn. 
Gv: Ta có thể mô tả hoạt động tính tiền bằng sơ đồ khối như sau:
T >= 100000
70% x T
Đúng
Sai
90% x T
Gv: Cách thể hiện hoạt động phụ thuộc vào điều kiện như trên được gọi là cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
Gv: Có mấy cấu trúc rẽ nhánh?
Hs: Trả lời.
Gv: Chốt.
Hoạt động 2: Câu lệnh điều kiện (15’)
Gv: Trong các ngôn ngữ lập trình, các cấu trúc rẽ nhánh được thể hiện bằng câu lệnh điều kiện.
Gv: Vậy câu lệnh điều kiện có mấy loại?
Hs: Trả lời.
Gv: Trong Pascal, câu lệnh điều kiện dạng thiếu được viết với các từ khóa if và then như sau:
 If then ;
 Khi gặp câu lệnh điều kiện này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thỏa mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh sau từ khóa then. Ngược lại, câu lệnh bị bỏ qua.
Gv: Yêu cầu Hs đọc ví dụ 4
Hs: Đọc bài.
Gv: Ví dụ 4 yêu cầu gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Điều kiện trong ví dụ là gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Giải thích ví dụ.
Gv: Yêu cầu Hs đọc ví dụ 5
Hs: Đọc bài.
Gv: Ví dụ 5 yêu cầu gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Điều kiện trong ví dụ là gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Giải thích ví dụ 
Gv: Yêu cầu Hs đọc ví dụ 6
Hs: Đọc bài.
Gv: Ví dụ 6 yêu cầu gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Điều kiện trong ví dụ là gì?
Hs: Trả lời.
Gv: Giải thích ví dụ 
Gv: Chốt.
Gv: Cho ví dụ, hướng dẫn Hs cách viết chương trình bằng câu lệnh điều kiện.
Ví dụ :Hãy viết chương trình tìm giá trị lớn nhất của hai số nguyên a, b (a, b nhập từ bàn phím)
* Câu lệnh điều kiện dạng thiếu:
 Program Tim_Max;
 Uses crt;
 Var a, b, Max : integer;
 Begin
 	Clrscr;
 	Write (‘Nhap a = ’) ; Readln(a);
 	Write (‘Nhap b = ’) ; Readln(b);
 	Max : = a;
 	If a < b Then Max : = b;
	Writeln (‘gia tri lon nhat cua hai so a, b la :’, 
Max) ;
	Readln;
 End.
* Câu lệnh điều kiện dạng đủ:
 Program Tim_Max;
 Uses crt;
 Var a, b, Max : integer;
 Begin
 	Clrscr;
 	Write (‘Nhap a = ’) ; Readln(a);
 	Write (‘Nhap b = ’) ; Readln(b);
 	If a < b Then Max : = b Else Max : = a;
	Writeln (‘gia tri lon nhat cua hai so a, b la:’, 
Max) ;
	Readln;
 End.
Hs: Gõ chương trình vào máy, dịch và chạy chương trình.
4. Cấu trúc rẽ nhánh:
 Có 2 loại cấu trúc rẽ nhánh: cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu, cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
 - Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu:
Điều kiện?
Câu lệnh
Đúng
Sai
 - Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ:
Điều kiện?
Câu lệnh 1
Đúng
Sai
Câu lệnh 2
5. Câu lệnh điều kiện:
- Trong Pascal, câu lệnh điều kiện dạng thiếu được viết với các từ khóa if và then như sau:
 If then ;
VD1: Giả sử cần in số a ra màn hình nếu a>b
 If a>b then write(a);
- Câu lệnh điều kiện dạng đủ của Pascal có cú pháp:
 If then else ;
VD2: Cho 2 số a, b. Tính kết quả của a chia cho b.
 If b0 then x := a/b
 Else write(‘mau so bang 0, khong chia duoc’);
4. Củng cố: (9’)
	- Chốt lại kiến thức trọng tâm.
	- Làm bài tập 5, 6 trong Sgk.	
5. Dặn dò: (1’)
	- Về nhà học bài, làm bài tập trong Sgk.
	- Coi trước bài thực hành 4: Sử dụng lệnh điều kiện if.then