Giáo án ôn tập Ngữ văn 7

 Ngµy so¹n: 10/10/2009.
Bµi 4: T×m ý, lËp dµn ý cho v¨n b¶n biĨu c¶m.
A-Mơc tiªu cÇn ®¹t: 
- ¤ân tập lại kiến thức về văn biểu cảm về sự vật con người
- Luyện tập làm văn biểu cảm.
- LuyƯn c¸ch lËp dµn bµi v¨n biĨu c¶m.
B- Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
HĐ1:Ôân lại lý thuyết
? HS nhắc lại khái niệm văn biểu cảm
? Văn biểu cảm bao gồm các thể loại nào?
? Em hãy nêu một số đè văn biểu cảm?
? Trình bày cụ thể các bước làm một bài văn biểu cảm 
? Khi làm văn biểu cảm chúng ta có những cách lập ý nào?
? Trình bày cụ thể dàn ý của bài văn biểu cảm về sự vật?
HĐ2:Thực hành
? Lập dàn ý cho đề văn sau:
- HS: chuẩn bị dàn ý ra vở nháp. Trình bày và nhận xét
- GV: nhận xét và chuẩn xác
HS: Dựa trên dàn ý đã có, viết thành bài văn hoàn chỉnh
- Đọc bài và sửa chữa
Tiết 1: Ôn lại lý thuyết
I.Đăc điểm văn biểu cảm .
1. Khái niệm
2. Các thể loại
- Ca dao, dân ca trữ tình, thơ trữ tình, tuỳ bút
3. Đề và cách làm
- Đề
- Cách làm: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài. Viết bài, sửa bài 
4. Lập ý cho bài văn biểu cảm
- Hồi tưởng quá khứ, suy nghĩ về hiện tại 
- Liên hệ hiện tại với tượng lai
- Quan sát , suy ngẫm
- Tưởng tượng, liên tưởng, suy tưởng
II. Dàn ý bài văn biểu cảm về sự vật.
1. MB: Giới thiệu sự vật, nêu cảm xúc ban đầu
2. T B: Bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ một cách cụ thẻ chi tiết thông qua miêu tả và kể chuyện
3. KB: Aán tượng chung về đối tượng biểu cảm, nâng lên bài học tư tưởng.
Tiết 2+3: Thực hành luyện tập:
* Đề bài:Cảm xúc về khu vườn nhà em.
A. Lập dàn ý
1/Mở bài:Giới thiệu chung
- Quê em ở đâu?
- Khu vườn nhà em trồng những loại cây gì?
2/Thân bài:Cảm nghĩ của em khi đứng trước kku vườn:
- Rất thích cùng bố sáng sáng ra thăm vườn, tận hưởng không khí thơm tho mát lành,được nhìn ngắm vẻ đẹp của từng loài cây ăn trái.
- Vẻ đẹp của vườn: Hoa nhãn nở rộ quyến rũ bướm ong .Hoa xoài rụng xuống tóc xuống vai .Hoa bưởi thơm ngát.Chôm chôm chín đỏ mùa hè ,bưởi vàng rộm mùa thu.Cuối năm,sầu riêng trổ bông,tháng tư tháng năm sầu riêng chín,mùi thơm đặc biệt bay xa
- Khu vườn đem lại nguồn lợi không nhỏ cho gia đình em
3/Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em
 - thiên nhiên miền nam hào phóng ban tặng cho con người nhiều hoa thơm quả ngọt
- Mỗi lần dạo bước trong khu vườn sum sê cây trái tâm hồn em lâng lâng một niềm vui
B. Viết thành bài văn hoàn chỉnh.
GV: Tỉ chøc h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp theo yªu cÇu sau.
Bµi tËp 1: Cho bµi ca dao sau:
Con cß mµ ®i ¨n ®ªm
§Ëu ph¶i cµnh mỊm lén cỉ xuèng ao
¤ng ¬i «ng vít t«i nao
T«i cã lßng nµo «ng h·y xµo m¨ng
Cã x¸o th× x¸o n­íc trong
§õng x¸o n­íc ®ơc ®au lßng cß con
H·y ®iỊn vµo b¶ng sau nh÷ng ®iỊu em hiĨu vỊ bµi ca dao.
A.Néi dung miªu t¶
B.Néi dung tù sù
C.Néi dung biĨu c¶m
-H­íng gi¶i :
A-H×nh ¶nh con cß lam lị ®i kiÕm ¨n ®ªm.
B- KĨ chuyƯn con cß ®i kiÕm ¨n gỈp n¹n.
C- Th­¬ng xãt,chia sỴ vµ th«ng c¶m,c¶m phơc con cß.
Bµi 2: §iỊn vµo b¶ng nh­ ë bµi tËp 1 víi bµi th¬" Qua §Ìo Ngang" cđa Bµ HuyƯn Thanh Quan.
-H­íng gi¶i:
A-Néi dung miªu t¶: C¶nh §Ìo Ngang lĩc xÕ tµ.
B-Néi dung tù sù: Nçi c« ®¬n,niỊm th­¬ng nhí nhµ,nhí n­íc 
C-Néi dung biĨu c¶m: Chia sỴ,th«ng c¶m cho nçi lßng t¸c gi¶.
Bµi 3: C¶m nghÜ vỊ mét ng­êi b¹n .
Tõ ®Ị v¨n trªn ,mét b¹n ®· viÕt mét bµi v¨n cã c¸c ý ®­ỵc ®¸nh sè thø tù nh­ sau:
a-Giíi thiƯu chung vỊ ng­êi b¹n
b-Ph¸t biĨu c¶m nghÜ chung vỊ t×nh b¹n 
c-Ph¸t biĨu vỊ t×nh b¹n tuỉi häc trß 
d-T¶ ng­êi b¹n,kĨ vµi nÐt vỊ mèi quan hƯ cđa b¶n th©n víi b¹n.
e-KĨ l¹i mét sè kØ niƯm ®¸ng nhí gi÷a hai ng­êi
g-Giíi thiƯu mèi quan hƯ hiƯn nay.
h-KÕt thĩc,nãi vỊ sù bỊn v÷ng trong t×nh b¹n gi÷a hai ng­êi.
3.1-Trong hƯ thèng ý nªu trªn,theo em,nªn nhËp ý nµo víi ý nµo lµm mét?
3.2-Cã ý nµo cÇn ®¶o vÞ trÝ kh«ng? ®¶o nh­ thÕ nµo?
H­íng dÉn:
3.1-NhËp 2 ý (b,c)
3.2-®¶o hai ý b,c lªn trªn ý (a)
Bµi 4: Nªu hƯ thèng ý cđa v¨n b¶n"Quµ B¸nh tuỉi th¬"?
-H­íng gi¶i:
A-Giíi thiƯu quµ b¸nh tuỉi th¬.
B-Mãn quµ nhí nhÊt 
C-ý nghÜa cđa "Quµ b¸nh tuỉi th¬"
Bµi 5: Trong c¸c c©u v¨n sau cđa v¨n b¶n biĨu c¶m "Quµ b¸nh tuỉi th¬" c©u nµo nªu ®­ỵc ý chÝnh cđa v¨n b¶n?
A-V¶ ch¨ng,giê ®©y,trỴ con ®©u cã ¨n kĐo võng,kĐo bét s÷a,mµ thÝch ¨n kĐo cao su.
B-Gäi lµ mãn ¨n,nh­ng thùc chÊt lµ mãn ¨n tinh thÇn.Bëi ng­êi ta ¨n ngon chđ yÕu lµ do kØ niƯm.
C-Nh÷ng mãn ¨n thưa nhá lµ nh÷ng thø ngon nhÊt cßn l¹i c¶ ®êi ng­êi
-H­íng gi¶i: Khoanh trßn vµo (B).
C-H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ.
-¤n tËp l¹i lÝ thuyÕt van b¶n biĨu c¶m.
-TËp viÕt hoµn chØnh bµi tËp 3.
********************************
TuÇn 11: LuyƯn tËp tõ xÐt vỊ mỈt nghÜa.
*Mơc tiªu cÇn ®¹t: sau buỉi häc giĩp häc sinh hiĨu.
-Cđng cè l¹i kiÕn thøc vỊ tõ ®ång nghÜa,tõ tr¸i nghÜa.
-Th«ng qua c¸c bµi tËp ®Ĩ rÌn luyƯn c¸ch lµm bµi Tiªng viƯt.
*Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc.
-GV tỉ chøc h­íng dÉn hcj sinh theo yªu cÇu sau:
 Bµi 1:T×m c¸c tõ ®ång nghÜa vµ ph©nbiƯt sù kh¸c nhau vỊ nghÜa cđa c¸c tõ ®ång nghÜa trong c©u sau:
-Buỉi lao ®éng h«m nay nhanh,v× c¸c b¹n lµm mau nªn chãng xong.
-H­íng dÉn:-C¸c tõ ®ång nghÜa:Nhanh,mau,chãng.
+Nhanh:Mang nghÜa kh¸i qu¸t chØ vỊ thêi gian cịng nh­ tèc ®é,c­êng ®é lµm viƯc.
+Mau:ChØ c­êng ®é,tèc ®é ho¹t ®éng cđa c«ng viƯc trong thêi gian ng¾n.
-Chãng:ChØ thêi gian hoµn thµnh c«ng viƯc ng¾n.
Bµi 2-
Tõ nµo sau ®©y ®ång nghÜa víi tõ"b¹c"(Kh«ng nhí ©n nghÜa nh÷ng ng­êi ®· giĩp m×nh)
A-B¹c bÏo C-TƯ b¹c E-L¹nh lïng H-B¹c t×nh
B-Thê ¬ D-Béi b¹c G-Béi nghÜa
-H­íng dÉn:
Khoanh trßn vµo A,C,D,G,H.
Bµi 3-
T×m c¸c tõ ®ång nghÜa víi nh÷ng tõ:
a-Do¹ n¹t.
b-C¨m ghÐt
c-Th¨m dß.
d-Lõa dèi
-H­íng dÉn.
a-Do¹ n¹t:Do¹,n¹t,n¹t né,®e doË,h¨m do¹,do¹ dÉm.
b-C¨m ghÐt:C¨m,ghÐt,c¨m giËn,thï,thï ghÐt,ghÐt bá.
c-Th¨m dß:Dß,dß la,dß xÐt,do th¸m,th¸m thÝnh
d-Lõa dèi:Dèi, lõa,dèi tr¸,lõa läc,bÞp,x¶o tr¸,gian tr¸...
Bµi 4-
Trong ¸c t­ tr¸i nghÜa sau ®©y,cỈp nµo biĨu thÞ kh¸i niƯm ®èi lËp lo¹i trõ nhau.
A-Vui-Buån C-Trèng-M¸i E-N­íc-Lưa
B-Cã-Kh«ng D-Dµi-Ng¾n G-ChÝnh nghÜa-Phi nghÜa.
-H­íng dÉn:
Khoanh vµo:B,C<E,G.
Bµi 5-T×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi c¸c nÐt nghÜa cđa tõ"Lµnh"
a-Lµnh(Nguyªn ven)
b-Lµnh(Kh«ng cã h¹i cho søc khoỴ)
c-lµnh(HiỊn tõ)
d-Lµnh(Kh«ng cßn ®au èm).
-H­íng dÉn:
a-Lµnh.><r¸ch, n¸t,vì ,nøt.
b-lµnh>< §éc,®éc,h¹i.
c-Lµnh >< ¸c,d÷.
Lµnh >< BƯnh,®au, èm.
Bµi 6-
Trong di chĩc B¸c Hå viÕt:
"Khi n­êi ta ®· 70 xu©n,tuỉi t¸c cµng cao,søc khoỴ cµng thÊp.§iỊu dã cịng kh«ng cã g× l¹"
a-T×m nh÷ng tõ ®ång nghÜa víi tõ"Xu©n" trong c©u trªn.? Cã thĨ thay tõ"Xu©n"b»ng tõ ®ång nghÜa míi t×m ®­ỵc kh«ng? V× sao?
b-T×m cỈp tõ tr¸i nghÜa trong c©u v¨n trªn? T¸c dơng sư dơng cđa nã?
-H­íng dÉn:
a-Xu©n:Tuỉi.
->Kh«ng thay thÕ ®­ỵc,v× "Xu©n" biĨu thÞ s¾c th¸i ý nghÜa l¹c quan cđa B¸c.
b-CỈp tõ tr¸i nghÜa: Cao-ThÊp ->NhÊn m¹ng quy luËt kh¾c nghiƯt cđa t¹o ho¸,kh«ng c­ìng l¹i ®­ỵc.
*H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ.
-VÏ s¬ ®å biĨu diƠn c¸c lo¹i tõ ®ång nghÜa.
-LuyƯn viÕt chÝnh t¶ mét trang,tù chän.
 Ngµy so¹n:/ 9 / 2009.
Buỉi1: LuyƯn tËp vỊ v¨n b¶n nhËt dơng
A-Mơc tiªu cÇn ®¹t:
Sau giê häc giĩp häc sinh hiĨu:
-C¶m nhËn vµ thÊm thÝa nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng,s©u nỈng cđa cha mĐ ®èi víi con c¸i.ThÊy ®­ỵc ý nghÜa lín lao cđa nhµ tr­êng ®íi víi cuéc ®êi mçi con ng­êi. Qua v¨n b¶n nhËt dơng “Cỉng trr­êng më ra”,”’MĐ t«i”,”Cuéc chia tay cđa nh÷ng con bĩp bª”
-Häc sinh biÕt bµy tá suy nghÜ vỊ nh÷ng vÊn ®Ị ®Ỉt ra trong ba v¨n b¶n nµy
B-Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp theo ®Þnh h­íng sau:
Bµi 1:
Néi dung quan träng trong hai v¨n b¶n “Cỉng tr­êng më ra” vµ “mĐ t«i” lµ g× ?
-H­íng gi¶i:
-Néi dung quan träng trong hai v¨n b¶n trªn lµ:
 + Cỉng tr­êng më ra: Nhµ tr­êng
 +MĐ t«i: Ng­êi mĐ
Bµi 2:
Ng­êi mĐ trong v¨n b¶n “Cỉng tr­êng më ra” t¹i sao l¹i kh«ng ngđ ®­ỵc trong ®ªm tr­íc ngµy khai tr­êng vµo líp mét cđa con?
A-V× ng­êi mĐ qu¸ lo l¾ng cho con.
B-V× ng­êi mĐ b©ng khu©ng xao xuyÕn khi nhí vỊ ngµy nµy n¨m x­a cđa m×nh
C-V× ng­êi mĐ võa tr¨n tr¬ suy nghÜ vỊ con,võa b©ng khu©ng xao xuyÕn khi nhí vỊ ngµy khai tr­êng n¨m x­a cđa m×nh
D-V× ng­êi mĐ bËn s¾p xÕp s¸ch vë ,®å dïng häc tËp,quÇn ¸o cho con
H­íng gi¶i:
§¸p ¸n ®ĩng: C
Bµi 3
Qua v¨n b¶n “Cuéc chia tay cđa nh÷ng con bĩp bª” t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi muèn ®Ị cËp ®Õn nh÷ng quyỊn g× cđa trỴ em?
A-QuyỊn ®­ỵc ®I häc
B-QuyỊn ®­ỵc vui ch¬i gi¶i trÝ
C-QuyỊn ®­ỵc ch¨m sãc n«I d­ìng
D- Quúen ®­ỵc cã gia ®×nh ,cha mĐ
H­íng gi¶i:
®¸p ¸n ®ĩng:A ,D
Bµi 4:§iỊu quan träng nhÊt mµ t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi muèn nh¾n gưi nh÷ng bËc lµm cha mĐ lµ g×?
A-T×nh c¶m gia ®×nh lµ v« cïng quý gi¸ vµ quan träng ®èi víi mçi con ng­êi
B-Mäi ng­êi h·y cè g¾ng b¶o vƯ ,gi÷ g×n gia ®×nh m×nh
C- Muèn cho trỴ em h¹nh phĩc,tr­íc hÕt cho trỴ em gia ®×nh
D- C¶ 3ý trªn
H­íng gi¶i:
§¸p ¸n : D
Bµi 5;
Trong v¨n b¶n “MĐ t«i”,theo em t¹i sao ng­êi bè kh«ng trùc tiÕp nãi víi En-ri-c« mµ l¹i dïng h×nh thøc viÕt th­?
-H­íng gi¶i:
T×nh c¶m s©u s¾c th­êng tÕ nhÞ vµ kÝn ®¸o,nhiỊu khi kh«ng nãi trùc tiÕp ®­ỵc.Ng­êi bè dïng h×nh thøc viÕt th­ v×:
B»ng h×nh thøc viÕt nµy ng­êi cha cã ®iỊu kiƯn võa d¹y b¶o võa t©m t×nh víi con trai mét c¸ch tØ mØ,cỈn kÏ,®Çy ®đ cho con ,®Ĩ cho con cã thêi gian vµ hoµn c¶nh suy nghØ tõng c©u,tõng ch÷. H¬n n÷a viÕt th­ tøc lµ chØ nãi riªng cho ng­êi m¾c lçi biÕt ,võa gi÷ ®­ỵc sù kÝn ®¸o,tÕ nhÞ võa kh«ng lµm ng­êi m¾c lçi mÊt lßng tù träng.§©y chÝnh lµ bµi häc vỊ c¸ch ­ĩng xư trong gia ®×nh,ë tr­êng vµ ngoµi x· héi
Bµi 6:
Trong v¨n b¶n”Cỉng t­êng më ra”,theo em t¹i sao ng­êi mĐ l¹i kh«ng ngđ ®­ỵc?Cã ph¶i ng­êi mĐ ®ang nãi trùc tiÕp vêi con kh«ng?Theo em ng­êi mĐ ®ang t©m sù víi ai? C¸ch viÕt nµy cã t¸c dơng g×?
-H­íng gi¶i:
Ng­êi mĐ kh«ng ngđ mét phÇn v× lo l¾ng cho con,mét phÇn v× ng­êi mĐ ®ang n«n nao nghÜ vỊ ngµy khai tr­êng n¨m x­a cđa chÝnh m×nh.Ng­êi mĐ nh×n con ngđ nh­ t©m sù víi con nh­ng thùc ra lµ nãi víi chÝnh m×nh,®ang tù «n l¹i kØ niƯm cđa riªng m×nh.C¸ch viÕt nµy lµm nỉi bËt ®­ỵc t©m tr¹ng,kh¾c ho¹ ®­ỵc t©m t­ ,t×nh c¶m,nh÷ng ®iỊu s©u th¼m khã nãi b»ng nh÷ng lêi trùc tiÕp
Bµi 7
Trong v¨n b¶n “Cuéc chia tay cđa nh÷ng con bĩp bª” cđa kh¸nh Hoµi viÕt vỊ cuéc chia tay cđa hai anh em Thµnh vµ Thủ nh­ng l¹i ®Ỉt tªn lµ”Cuéc chia tay cđa nh÷ng con bĩp bª”?
-H­íng gi¶i
Nh÷ng con bĩp bª vèn lµ ®å ch¬i cđa tuỉi nhá,th­êng gỵi lªn thÕ giíi trỴ em víi sù ngé nghÜnh trong s¸ng,ng©y th¬,v« téi.Nh÷ng con bĩp bª trong truyƯn cịng nh­ hai anh em Thµnh –Thủ trong s¸ng v« t­,kh«ng cã téi lçi ... 
- LuËn ®iĨm c¬ b¶n vµ hƯ thèng c¸c luËn ®iĨm chi tiÕt.
-HƯ thèng c¸c luËn ®iĨm chi tiÕt nh­ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã luËn ®iĨm c¬ b¶n.
- LuËn ®iĨm c¬ b¶n nh­ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã hƯ thèng luËn ®iĨm chi tiÕt.
H­íng gi¶i : §¸nh dÊu ( X ) vµo « trèng thø nhÊt.
Bµi 3 : LËp dµn ý cho ®Ị v¨n sau ®©y :
 Do kh«ng ®­ỵc nghe gi¶ng vỊ c©u tơc ng÷ " NhÊt canh tr×,nh× canh viªn,tam canh ®iỊn ",nhiỊu ng­êi kh«ng hiĨu nh÷ng tõ H¸n ViƯt Êy nghÜa lµ g× ,ng­êi x­a muèn nãi ®iỊu g× qua c©u tơc ng÷ Êy vµ nãi nh­ thÕ cã lÝ hay kh«ng ? Em sÏ gi¶i thÝch thÕ nµo cho nh÷ng ng­êi ®ã hiĨu?
H­íng gi¶i:
A -Më bµi : Giíi thiƯu vÊn ®Ị gi¶i thÝch : C©u tơc ng÷ " NhÊt canh tr×,nh× canh viªn,tam canh ®iỊn "
B- Th©n bµi : Gi¶i thÝch c¸c néi dung :
1-NghÜa cđa c©u tơc ng÷ :
- NghÜa c¸c tõ H¸n ViƯt :
 + C¸c tõ chØ sè thø tù : NhÊt ( ®øng ®Çu) ,nhÞ (thø hai ), Tam (thø ba).
 + C¸c tõ chØ nghỊ : Tr× ( ao -> nu«i c¸ ), Viªn ( v­ên - > trång c©y, lµm v­ên ), ®iỊn ( ruéng - > lµm ruéng,trång lĩa,hoa mµu )
 + NghÜa cđa c¶ c©u : Trong c¸c ngµnh nghỊ lµm cho kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triĨn th× ®øng ®Çu lµ ®µo ao,th¶ c¸,thø hai lµ nghỊ lµm v­ên,thø ba lµ nghỊ lµm ruéng .
2- Ng­êi x­a muèn gưi g¾m :
- Con ng­êi cÇn biÕt khai th¸c tèt ®iỊu kiƯn,hoµn c¶nh tù nhiªn ®Ĩ t¹o ra cđa c¶i,vËt chÊt bªn c¹nh nghỊ lµm ruéng.
3-C¬ së ch©n lÝ cđa c©u tơc ng÷ :
- Tõ gi¸ trÞ kinh tÕ thùc tÕ cđa c¸c nghỊ nh­ng ë vïng nµo cã thĨ lµm tèt c¶ ba nghỊ th× trËt tù ®ã lµ ®ĩng.
4- Liªn hƯ ngµy nay : øng dơng vµ ph¸t huy kinh nghiƯm ë nhiỊu vïng n«ng th«n ,nhiỊu trang tr¹i ra ®êi,nhiỊu triƯu phĩ ë n«ng th«n xuÊt hiƯn....
C- KÕt bµi : ý nghÜa cđa c©u tơc ng÷ ®èi víi ®êi sèng ngµy nay.
Bµi 4 : Dùa vµo dµn ý ®· lËp ë Bµi tËp 3 ,em h·y x©y dùng thµnh bµi v¨n gi¶i thÝch hoµn chØnh.
-HS : Lµm bµi ,GV gäi häc sinh ®äc theo tõng ®o¹n.
- GV bỉ sung,sưa ch÷a cho häc sinh.
Bµi 5 : T×m hiĨu vµ lËp dµn ý cho ®Ị bµi : " S¸ch lµ ng­êi b¹n lín cđa con ngõ¬i "
H­íng gi¶i :
 A - Më bµi : §äc s¸ch lµ mét nhu cÇu cđa con ng­êi. S¸ch cã mét gi¸ trÞ vỊ ®êi sèng,mét kho b¸u vỊ trÝ tuƯ vµ mét thÕ giíi t©m hån,s¸ch giĩp con ng­êi hiĨu biÕt vỊ thÕ giíi xung quanh ( Qu¸ khø,hiƯn t¹i ,t­¬ng lai) vỊ thiªn nhiªn,®Êt n­íc,con ng­êi...
B- Th©n bµi :
*§­a ra lÝ lÏ dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn ®iĨm:
+ S¸ch kh¸m ph¸ hiƯn thùc cuéc sèng.
 - Thiªn nhiªn.
 - LÞch sư x· héi víi nh÷ng vÊn ®Ị vỊ kinh tÕ,chÝnh trÞ,x· héi,®Êt n­íc,con ng­êi...
+ S¸ch ®­a ta vµo thÕ gi¬i t©m hån cđa con ng­êi ®Ĩ c¶m th«ng,chia sỴ,h×nh thµnh nh©n c¸ch.
+ S¸ch cung cÊp nh÷ng tri thøc khoa häc,vỴ ®Đp cđa ng«n ng÷,h×nh t­ỵng t¸c phÈm,c¶m thơ ®­ỵc c¸i hay,c¸i ®Đp cđa v¨n ch­¬ng.
C- KÕt bµi : Lỵi Ých cđa viƯc ®äc s¸ch. Chän tđ s¸ch khi ®äc.
Bµi 6 : Dùa vµo dµn ý ®· lËp ë Bµi tËp 5 ,em h·y x©y dùng thµnh bµi v¨n gi¶i thÝch hoµn chØnh.
-HS : Lµm bµi ,GV gäi häc sinh ®äc theo tõng ®o¹n.
- GV bỉ sung,sưa ch÷a cho häc sinh.
Ngµy so¹n:
Buỉi 26 : ¤n tËp v¨n nghÞ luËn (tiÕp)
A -Mơc tiªu cÇn ®¹t : Giĩp häc sinh hiĨu.
- Thùc hµnh cđng cè c¸c kiÕn thøc vỊ v¨n nghÞ luËn ®· häc.
- RÌn kÜ n¨ng x©y dùng dµn ý vµ viÕt bµi v¨n nghÞ luËn.
B- Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc.
GV tỉ chøc h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp theo hƯ thèng sau.
Bµi 1 : Em h·y khoanh trßn vµo ý ®ĩng nhÊt trong c¸c c©u sau :
C©u 1: §Ĩ lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch,cÇn n¾m v÷ng nhÊt ®iỊu g×?
 A- C¸ch vËn dơng c¸c dÉn chøng
 B- C¸ch gi¶i thÝch
 C- §iỊu cÇn gi¶i thÝch.
 D- C¸ch s¾p xÕp c¸c luËn ®iĨm
C©u 2: Lµm thÕ nµo ®Ĩ sù gi¶i thÝch cđa em cã søc thuyÕt phơc cho ng­êi ®äc?
 A- CÇn x¸c ®Þnh râ ®iỊu cÇn gi¶i thÝch
 B- CÇn x¸c ®Þnh râ lÝ lÏ ®­a ra ®Ĩ gi¶i thÝch
 C- CÇn x¸c ®Þnh râ dÉn chøng giĩp cho lÝ lÏ trë nªn dƠ hiĨu
 D- KÕt hỵp c¶ 3 c¸ch lµm trªn.
C©u 3: Theo em, th«ng th­êng viƯc gi¶i thÝch trong bµi v¨n viÕt theo phÐp lËp luËn gi¶i thÝch nªn ®i theo tr×nh tù nµo?
 A- §i tõ ý nghÜa cđa ®iỊu cÇn gi¶i thÝch ®Õn néi dung vµ c¸ch vËn dơng ®iỊu ®ã vµo thùc tÕ cuéc sèng.
 B- §i tõ néi dung cđa ®iỊu cÇn gi¶i thÝch ®Õn ý nghÜa vµ c¸ch vËn dơng ®iỊu ®ã vµo thùc tÕ cuéc sèng.
*H­íng gi¶i:
Khoanh trßn vµo ®¸p ¸n ®ĩng:
C©u 1: ý ( C)
C©u 2: ý ( D )
C©u 3: ý ( B )
Bµi 2 : So s¸nh lËp luËn trong ®êi sèng vµ lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn?
* H­íng gi¶i
+ Gièng nhau: §Ịu lËp luËn vỊ mét vÊn ®Ị.
+ Kh¸c nhau: 
 * LËp luËn trong ®êi sèng: ChØ lµ kÕt luËn cđa b¶n th©n,kh«ng mang tÝnh kh¸i qu¸t cao.
VÝ dơ: Trêi nãng ®i ¨n kem ®i.
 * LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn: Ph¶i lµ nh÷ng kÕt luËn cã tÝnh kh¸i qu¸t cao,cã ý nghÜa phỉ biÕn ®èi víi x· héi.
VÝ dơ: D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu n­íc.
.
Bµi 3: Em h·y lËp dµn ý cho ®Ị bµi sau:
 H·y gi¶i thÝch néi dung lêi khuyªn cđa Lª- nin: Häc! Häc n÷a! Häc m·i! Em cã ý kiÕn g× tr­íc lêi khuyªn ®ã?
* H­íng gi¶i:
A- Më bµi:
-Kho tµng kiÕn thøc cđa nh©n lo¹i v« cïng phong phĩ.
- Cuéc sèng kh«ng ngõng ph¸t triĨn, cho nªn con ng­êi ph¶i nç lùc häc tËp suèt ®êi.
- Lª- nin khuyªn thanh niªn: Häc! Häc n÷a! Häc m·i.
B- Th©n bµi:
1- ý nghÜa cđa lêi khuyªn:
 Häc tËp lµ nghÜa vơ vµ quyỊn lỵi cđa mçi ng­êi. Ph¶i th­êng xuyªn häc tËp ®Ĩ n©ng cao kiÕn thøc.
2- T¹i sao ta cÇn ph¶i häc tËp?
+ Cã häc tËp th× míi tiÕp thu ®­ỵc tri thøc:
- Häc tËp ®Ĩ n©ng cao tÇm hiĨu biÕt, ®Ĩ lµm viƯc cã hiƯu qu¶ h¬n.
-NÕu kh«ng häc tËp th× sÏ bÞ l¹c hËu trong thêi ®¹i khoa häc kÜ thuËt ph¸t triĨn m¹nh nh­ hiƯn nay.
+ ViƯc häc tËp kh«ng h¹n chÕ tuỉi t¸c,hoµn c¶nh mµ tuú theo ý thøc cđa mçi ng­êi. Cã chÞu khã häc tËp th× míi gỈt h¸i ®­ỵc thµnh c«ng:
- ¤ng gi¸m ®èc häc tËp ®Ĩ lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ...
- C«ng nh©n häc tËp ®Ĩ n©ng cao tay nghỊ.
- N«ng d©n häc tËp ®Ĩ n¾m v÷ng khoa häc kÜ thuËt trång trät, ch¨n nu«i, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt.
- Nhµ khoa häc cịng ph¶i nghiªn cøu, häc tËp trong mét qu¸ tr×nh l©u dµi...
3- Më réng vÊn ®Ị:
- HiƯn nay mét sè ng­êi vÉn gi÷ c¸ch suy nghÜ thiĨn cËn lµ kh«ng cÇn häc, cho nªn kh«ng quan t©m ®éng viªn nh¾c nhë viƯc häc tËp cđa con c¸i. Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho ®Êt n­íc kÐm ph¸t triĨn.
-Häc! Häc n÷a! Häc m·i! lµ mơc tiªu phÊn ®Êu cđa thanh niªn. Chĩng ta ph¶i nç lùc häc tËp ®Ĩ cã tr×nh ®é hiĨu biÕt,cã mét nghỊ nu«i sèng b¶n th©n. Häc ®Ĩ n©ng cao kÜ n¨ng lao ®éng, ®Ĩ cã ®đ hµnh trang b­íc vµo ®êi v÷ng vµng h¬n.
- Häc kiÕn thøc trong s¸ch vë vµ häc kinh nghiƯm trong thùc tÕ cuéc sèng. Häc tËp lµ nhiƯm vơ quan träng suèt c¶ cuéc ®êi.
C- KÕt bµi:
- Ngµy nay, tuỉi trỴ cÇn ph¶i cè g¾ng häc tËp ®Ĩ hoµn thiƯn b¶n th©n, trë thµnh ng­êi cã ®đ tµi ®øc x©y dùng ®Êt n­íc, quª h­¬ng ngµy cµng giµu ®Đp.
Bµi 5 : Dùa vµo dµn ý ®· lËp ë Bµi tËp 4 ,em h·y x©y dùng thµnh bµi v¨n gi¶i thÝch hoµn chØnh.
-HS : Lµm bµi ,GV gäi häc sinh ®äc theo tõng ®o¹n.
- GV bỉ sung,sưa ch÷a cho häc sinh.
C- H­íng dÉn häc sinh häc bµi :
-¤n tËp l¹i lÝ thuyÕt vỊ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch.
- Hoµn chØnh c¸c bµi tËp trªn líp.
 Ngµy so¹n: 14 /4/ 2009
TuÇn 31 : ¤n tËp häc k× 2
A -Mơc tiªu cÇn ®¹t : Giĩp häc sinh hiĨu.
- Thùc hµnh cđng cè c¸c kiÕn thøc vỊ phÐp liƯt kª ®· häc;
- N¾m ®­ỵc néi dung cịng nh­ vỊ nghƯ thuËt cđa vë chÌo "Quan ¢m ThÞ KÝnh"
B- Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc.
GV tỉ chøc h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp theo hƯ thèng sau.
Bµi 1 : Em h·y khoanh trßn vµo ý ®ĩng nhÊt trong c¸c c©u sau :
C©u 1: C©u v¨n sau dïng phÐp liƯt kª g×?
 Chao «i ! D× H¶o khãc. D× khãc nøc në,khãc nÊc lªn,khãc nh­ ng­êi ta thỉ.
 ( Nam Cao )
A- Theo tõng cỈp
B- Kh«ng theo tõng cỈp.
C- T¨ng tiÕn
D- Kh«ng t¨ng tiÕn.
C©u 2: PhÐp liƯt kª trong c©u sau cã t¸c dơng g×?
A- Nãi lªn tÝnh chÊt khÈn tr­¬ng cđa hµnh ®éng.
B- Nãi lªn tÝnh chÊt bỊ bén cđa sù vËt, hiƯn t­ỵng.
C- Nãi lªn tÝnh chÊt quyÕt liƯt cđa hµnh ®éng
D- Nãi lªn sù phong phĩ cđa c¸c sù vËt, hiƯn t­ỵng.
* H­íng gi¶i:
C©u 1: ý C
 C©u 2: ý B
Bµi 2: Em h·y kiƯt kª vµ nªu nhËn xÐt cđa em vỊ hµnh ®éng vµ ng«n ng÷ cđa Sïng bµ ®èi víi ThÞ KÝnh trong trÝch ®o¹n " Quan ¢m ThÞ KÝnh"?
* H­íng gi¶i.
- Hµnh ®éng vµ ng«n ng÷ cđa Sïng bµ ®èi víi ThÞ KÝnh:
+ Hµnh ®éng cđa Sïng bµ tµn nhÉn, th« b¹o, ®anh ®¸: Dĩi ®Çu ThÞ KÝnh xuèng,b¾t ThÞ KÝnh ngưa mỈt lªn,kh«ng cho ThÞ KÝnh ph©n bua, dĩi tay ®Èy ThÞ KÝnh ng·...
+ Ng«n ng÷ cđa Sïng bµ: Ng«n ng÷ ®ay nghiÕn, m¾ng niÕc,xØ v¶. Mçi lÇn mơ cÊt lêi lµ ThÞ KÝnh thªm mét téi. Mơ kh«ng cÇn biÕt ph¶i tr¸i, duỉi ThÞ KÝnh ®i v× cho r»ng ThÞ KÝnh giÕt con trai cđa m×nh.
+ Lêi lÏ cđa mơ: 
Khi nãi vỊ nhµ m×nh
Khi nãi vỊ gia ®×nh ThÞ KÝnh
- Gièng nhµ bµ ®©y gièng ph­ỵng gièng c«ng.
- Nhµ bµ ®©y cao m«n lƯch téc
- Trøng rång l¹i në ra rång
- §ång n¸t l¹i vỊ CÇu N«m...
- Chĩng bay lµ mÌo m¶ gµ ®ång.
-Mµy lµ con nhµ cua èc
- Liu ®iu l¹i në ra gißng liu ®iu
- Lêi lÏ cđa mơ cã sù ph©n biƯt ®èi xư gi÷a thÊp vµ cao, giịa sang vµ hÌn. §©y kh«ng ph¶i lµ quan hƯ mĐ chång- nµng d©u mµ lµ quan hƯ giai cÊp gi÷a phong kiÕn vµ ng­êi n«ng d©n.
 Bµi 3 : Trong trÝch ®o¹n, mÊy lÇn ThÞ KÝnh kªu oan? Kªu oan víi ai? Khi nµo lêi kªu oan cđa ThÞ KÝnh míi nhËn ®­ỵc sù c¶m th«ng? Em cã nhËn xÐt g× vỊ sù c¶m th«ng ®ã?
* H­íng gi¶i
 Trong truyƯn 5 lÇn ThÞ KÝnh kªu oan, bèn lÇn tiÕng kªu Êy h­íng vỊ mĐ chång vµ chång:
- LÇn thø nhÊt kªu oan víi mĐ chång: " Giêi ¬i! MĐ ¬i oan cho con l¾m mĐ ¬i !"
- LÇn thø hai vÉn víi mĐ chång: "Oan cho con l¾m mĐ ¬i"
- LÇn thø ba kªu oan víi chång: "Oan thiÕp l¾m chµng ¬i"
- LÇn thø t­ vÉn kªu oan víi mĐ chång: "MĐ xÐt t×nh cho con, oan con l¾m mĐ ¬i !"
 C¶ 4 lÇn kªu oan víi chång vµ mĐ chång nh­ng ®Ịu v« Ých. ThiƯn SÜ lµ kỴ ®ín hÌn, nhu nh­ỵc,h¾n hoµn toµn bá mỈc ng­êi vỵ ®· tõng kỊ vai ¸p m¸ yªu th­¬ng g¾n bã víi h¾n,h¾n ®Ĩ cho mĐ m×nh hµnh h¹ vỵ,h¾n lµ mét con ng­êi v« tr¸ch nhiƯm.
 Cßn ®èi víi Sïng bµ, lêi kªu oan cđa ThÞ KÝnh cµng lµm cho mơ ta cã nh÷ng lêi lÏ vµ hµnh ®éng tµn nhÉn, thiÕu t×nh ng­êi ®èi víi ThÞ KÝnh.
- LÇn thø 5 ThÞ KÝnh kªu oan víi cha (M·ng ¤ng) th× míi nhË ®­ỵc sù c¶m th«ng. Nh­ng ®ã lµ sù c¶m th«ng bÊt lùc,®au khỉ. KÕt cơc ThÞ KÝnh bÞ ®uỉi ra khái nhµ chång,mèi t×nh vỵ chång tan vì.
Bµi 4 : ViƯc ThÞ KÝnh quyÕt t©m "tr¸ h×nh nam tư b­íc ®i tu hµnh" cã ý nghÜa g×? §ã cã ph¶i lµ con ®­êng giĩp nh©n vËt tho¸t khái ®au khỉ trong x· héi cị kh«ng?
* H­íng gi¶i:
ViƯc ThÞ KÝnh " tr¸ h×nh nam tư b­íc ®i tu hµnh" cã ý nghÜa gi¶i tho¸t. Con ®­êng gi¶i tho¸t cã hai mỈt:
- ¦íc muèn ®­ỵc sèng ë ®êi ®Ĩ tá râ con ng­êi ®oan chÝnh( MỈt tÝch cùc)
- MỈt tiªu cùc : M×nh khỉ lµ do sè kiÕp, do th©n phËn hÈm hiu,t×m vµo cưa phËt ®Ĩ tu t©m.
 Trong x· héi phong kiÕn,con ®­êng mµ ThÞ KÝnh chän lµ con ®­êng ®Ĩ gi¶i thoc¸t cho sè phËn, bëi ng­êi phơ n÷ nµy ch­a ®đ søc ,®đ b¶n lÜnh ®Ĩ v­ỵt lªn hoµn c¶nh. Cam chÞu hoµn c¶nh b»ng con ®­êng nhÉn nhơc. Hµnh ®éng ®Êu tranh cđa ThÞ KÝnh míi chØ dõng l¹i ë nh÷ng lêi than th©n tr¸ch phËn mµ th«i.
C- H­íng dÉn häc sinh häc bµi :
-¤n tËp c¸c d¹ng bµi tËp ®· lµm.
- Hoµn chØnh c¸c bµi tËp trªn líp.