Giáo án Ngữ văn lớp 8 - Tiết 89 đến 92

Tuần 23 	 Ngày soạn: 22-01-2011
Tiết 89 	 Ngày dạy :25-01-2011
CÂU TRẦN THUẬT
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Nắm vững đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật.
 - Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức :
 - Đặc điểm hình thức của câu trần thuật.
 - Chức năng của câu trần thuật.
 2. Kỹ năng : 
 - Nhận biết câu trần thuật trong các văn bản
 - Sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 3. Thái độ : Gi¸o dôc HS biết cách sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp, thảo luận, phân tích
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1, Ổn định tổ chức: 
2, Kiểm tra bài cũ : Đặc điểm hình thức, chức năng của câu cảm thán, cho VD ?
3, Bài mới :GV giới thiệu bài:
Bµi míi: Trong tiÕng ViÖt kiÓu c©u ®îc dïng nhiÒu nhÊt lµ kiÓu c©u nµo? 
=> c©u trÇn thuËt.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Ho¹t ®éng 1:
+ HS ®äc vÝ dô (SGK).
+ Tr¶ lêi CH SGK.
+ Trao ®æi nhãm 2 b¹n: 1’
+ Nh÷ng c©u nµo kh«ng cã ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n?
ChØ cã c©u(d)“ ¤i tµo khª ! “ cã ®Æc ®iÓm cña c©u c¶m th¸n con tÊt c¶ nh÷ng c©u kh¸c th× kh«ng.
nh÷ng c©u nµy dïng ®Î lµm g×?
a. Tr×nh bµy suy nghÜ cña ngêi viÕt(C1 + C2) vµ yªu cÇu chóng ta ghi nhí DT (c©u 3).
b. Dïng ®Ó kÓ( C1), th«ng b¸o (C2)
c. Dïng miªu t¶.
d. Dïng nhËn ®Þnh( C2) béc lé c¶m xóc(C3) => §ã lµ nh÷n c©u trÇn thuËt
- H·y nªu ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt?
- Trong 4 kiÓu c©u ®· häc, c©u nµo ®îc dïng nhÊt? V× sao? => c©u trÇn thuËt v× nã tho¶ m·n nhu cÇu th«ng tin vµ trao ®æi tËp thÓ, t×nh c¶m cña con ngêi vµ cã thÓ thùc hiÖn hÇu hÕt chøc n¨ng cña 4 kiÓu c©u.
- HS ®äc to ghi nhí ( SGK)
Ho¹t ®éng 2:
- Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n
- Ch÷a bµi, nhËn xÐt, bµi sai.
- Cñng cè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c kiÓu c©u ®· häc
- Th¶o luËn nhãm: 4 b¹n – thêi gian 2 ‘
- §¹i diÖn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy.
- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bµi sai.
Bµi 5 (SGK).
- §Æt c©u: 2 HS lªn b¶ng lµm bµi. HS kh¸c lµm bµi díi líp. HS nhËn xÐt bµi sai.
- H×nh thøc ®o¹n v¨n.
- kiÓm tra kiÕn thøc tiÕng ViÖt: Cã sö dông 4 kiÓu c©u ®· häc.
- Néi dung tù chän
I. TÌM HIỂU CHUNG
1.§Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng:
a. VD 
b. NhËn xÐt VD ( SGK)
 C©u trÇn thuËt.
+ H×nh thøc:
- Kh«ng cã ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña c¸c c©u nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m th¸n.
- Khi viÕt kÕt thóc b»ng dÊu (.) ®«i khi ( ! ) ()
+ Chøc n¨ng chÝnh: §Ó kÓ, nhËn ®Þnh, th«ng b¸o, miªu t¶. Ngoµi ra dïng ®Ó yªu cÇu, ®Ò nghÞ, béc lé c¶m xóc.
+ KiÓu c©u c¬ b¶n, phæ biÕn nhÊt.
II. LUYỆN TẬP
Bµi 1: X¸c ®Þnh kiÓu c©u:
a. C¶ 3 c©u lµ c©u trÇn thu©t.
- C1: Dïng ®Ó kÓ; C2,C3 dïng ®Ó béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m.
b. C1 trÇn thuËt dïng ®Ó kÓ.
 C2 c¶m th¸n(qu¸, béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m.
 C3 + C4: TrÇn thuËt béc lé , c¶m xóc, c¶m ¬n.
 Bµi 2: 
- KiÓu c©u: PhÇn dÞch nghÜa lµ kiÓu c©u nghi vÊn gièng víi kiÓu c©u trong nguyªn t¸c.
- DÞch th¬ lµ mét c©u trÇn thuËt.
- ý nghÜa: kh¸c nhau vÒ kiÓu c©u nhng cïng diÏn t¶ mét ý nghÜa. §ªm tr¨ng ®Ñp ®· g©y xóc ®éng cho nhµ th¬.
 Bµi 3: §Æt c©u.
 Bµi 4: ViÕt ®o¹n
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
Học bài; làm bài tập sgk, sbt.
 Chuẩn bị bài Chiếu dời đô.
Tiết 90 	 Ngày dạy :25-01-2011
CHIẾU DỜI ĐÔ
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Hiểu biết bước đầu về thể chiếu
 - Thấy được khát vọng xây dựng quốc gia cường thịnh phát triển của Lí Công Uẩn cũng như của dân tộc ta ở một thời kì lịch sử.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức :
 - Chiếu: thể văn chính luận trung đại có chức năng ban bố mệnh lệnh của nhà vua.
 - Sự phát triển của quốc gia Đại Việt đang trên đà lớn mạnh.
 - Ý nghĩa trọng đại của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long và sức thuyết phục mạnh mẽ của lời tuyên bố quyết định dời đô
 2. Kỹ năng : 
 - Đọc – hiểu một văn bản viết theo thể chiếu
 - Nhận ra, thấy được đặc điểm cuaqr kiểu nghị luận trung đại ở một văn bản cụ thể.
 3. Thái độ : Gi¸o dôc HS tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc.
 C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp, thảo luận, phân tích
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1, Ổn định tổ chức: 
2, Kiểm tra bài cũ : Đặc điểm hình thức, chức năng của câu trần thuật, cho VD ?
3, Bài mới :GV giới thiệu bài: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Ho¹t ®éng 1 :
- HS ®äc CT
- Em hiÓu g× vÒ thÓ chiÕu?
- Yªu cÇu ®äc : Giäng trang träng, nhÊn m¹nh s¾c th¸i t×nh c¶m tha thiÕt, ch©n thµnh mét sè c©u.
- Bè côc cña VB (SGK)
Ho¹t ®éng 2 : 
- Theo suy luËn cña t¸c gi¶ th× viÖc dêi ®« cña c¸c vua nhµ Th¬ng, nhµ Chu nh»m môc ®Ých g×? 
- KÕt qu¶ cña viÖc dêi ®« Êy?
- LÝ Th¸i Tæ dÉn sè liÖu cô thÓ vÒ c¸c lÇn dêi ®« ®Ó lµm g×? (chuÈn bÞ cho lËp luËn ë phÇn sau : Trong lÞch sö ®· tõng cã chuyÖn dêi ®« vµ ®· tõng ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp. ViÖc LÝ Th¸i Tæ dêi ®« kh«ng cã g× lµ kh¸c thêng, tr¸i víi quy luËt)
Ho¹t ®éng 3 :
- Theo LÝ C«ng Uèn, kinh ®« cò ë vïng nói Hoa L cña hai triÒu §inh, Lª lµ kh«ng cßn thÝch hîp, v× sao?
(gi¶i thÝch viÖc triÒu §inh, Lª ph¶i ®ãng ®« ë Hoa L)
- Thµnh §¹i La cã nh÷ng lîi thÕ g× ®Ó chän lµm kinh ®« ®Êt níc?
- Chøng minh r»ng “ ChiÕu dêi ®« ” cã søc thuyÕt phôc lín bëi cã sù kÕt hîp gi÷a lÝ vµ t×nh? (KÕt cÊu : tr×nh tù lËp luËn chÆt chÏ, bªn c¹nh tÝnh chÊt mÖnh lÖnh lµ tÝnh chÊt t©m t×nh : béc lé c¶m xóc ë c©u hái cuèi bµi) ® t¸c dông truyÒn c¶m vµ thuyÕt phôc)
- V× sao nãi “ ChiÕu dêi ®« ” ra ®êi ph¶n ¸nh ý chÝ ®éc lËp tù cêng vµ sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña DT §¹i ViÖt?
(Dêi ®« chøng tá triÒu LÝ ®ñ søc chÊm døt n¹n PK c¸t cø, thÕ vµ lùc cña DT §¹i ViÖt ®ñ søc s¸nh ngang hµng ph¬ng B¾c, thÓ hiÖn nguyÖn väng cña ND x©y dùng ®Êt níc ®éc lËp, tù cêng).
- T¹i sao kÕt thóc bµi LÝ Th¸i Tæ kh«ng ra mÖnh lÖnh mµ l¹i ®Æt c©u hái : “ C¸c khanh nghÜ thÕ nµo? ”. C¸ch kÕt thóc nh vËy cã t¸c dông g×? (mang tÝnh chÊt ®èi tho¹i, trao ®æi, t¹o sù ®ång c¶m gi÷a mÖnh lÖnh vua víi thÇn d©n ® thuyÕt phôc ngêi nghe b»ng lËp luËn chÆt chÏ vµ t×nh c¶m ch©n thµnh. NguyÖn väng dêi ®« cña LÝ Th¸i Tæ phï hîp víi nguyÖn väng cña ND.
Ho¹t ®éng 4 : 
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. T¸c gi¶ (SGK)
2. T¸c phÈm
- ThÓ chiÕu
- ViÕt b»ng ch÷ H¸n
- ViÕt vµo n¨m 1010 bµy tá ý ®Þnh dêi ®« tõ Hoa L ra thµnh §¹i La.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc – chú thích
2.Tìm hiểu văn bản 
a.Thể loại
b. Phân tích
b 1. LÝ do dêi ®«
-ViÖn dÉn sö s¸ch TQ (sè liÖu cô thÓ, suy luËn chÆt chÏ) ® tiÒn ®ề cho viÖc dêi ®«.
- Chøng minh b»ng thùc tÕ: Kh«ng dêi ®« sÏ ph¹m sai lÇm ® phª ph¸n triÒu §inh, Lª.
b 2. §¹i La xøng ®¸ng là kinh ®« bậc nhất
- VÞ thÕ ®Þa lÝ : trung t©m ®Êt trêi, më ra bèn híng, cã nói s«ng, ®Êt réng µm b»ng ph¼ng, cao mµ tho¸ng, tr¸nh lôt, chÕt.
- VÞ thÕ chÝnh trÞ, v¨n ho¸ : Lµ ®Çu mèi giao lu ® §¹i La cã ®ñ ®iÒu kiÖn trë thµnh kinh ®«.
3. Tæng kÕt
Ghi nhí (SGK)
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
 Đọc lại văn bản và phân tích các nội dung.
 Chuẩn bị bài Câu phủ định.
Tiết 91 	 Ngày dạy :08-02-2011
CÂU PHỦ ĐỊNH
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Nắm vững đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định 
 - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức :
 - Đặc điểm hình thức của câu phủ định 
 - Chức năng của câu phủ định 
 2. Kỹ năng : 
 - Nhận biết câu phủ định trong các văn bản
 - Sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 3. Thái độ : Gi¸o dôc HS biết cách sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp, thảo luận, phân tích
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1, Ổn định tổ chức: 
2, Kiểm tra bài cũ : Đặc điểm hình thức, chức năng của câu trần thuật, câu cảm thán, cho VD ?
3, Bài mới :GV giới thiệu bài: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Ho¹t ®éng 1 :
- HS quan s¸t c¸c VD
- C¸c c©u b, c, d cã ®Æc ®iÓm h×nh thøc g× kh¸c so víi c©u a?
- Chøc n¨ng cña c¸c c©u b, c, d cã g× kh¸c víi c©u a?
- HS quan s¸t ®o¹n trÝch “ ThÇy bãi xem voi ”.
- X¸c ®Þnh c©u cã tõ ng÷ phñ ®Þnh? ND bÞ phñ ®Þnh trong tõng c©u?
(C©u 1 : thÓ hiÖn trong c©u nãi cña «ng sê vßi; c©u 2 : thÓ hiÖn trong c©u nãi cña «ng sê m×nh vµ sê ngµ)
- Qua ph©n tÝch VD, em hiÓu thÕ nµo lµ c©u phñ ®Þnh? 
- HS ®äc ghi nhí (SGK)
Ho¹t ®éng 2 :
- C¸ nh©n HS lµm viÖc
- Th¶o luËn nhãm 4
- HS ®éc lËp suy nghÜ vµ tr×nh bµy
I.TÌM HIỂU CHUNG
1. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng
a.VD 1 (SGK)
- H×nh thøc :
+ C©u b, c, d cã c¸c tõ : kh«ng, cha, ch¼ng (tõ phñ ®Þnh)
- Chøc n¨ng :
+ C©u b, c, d phñ ®Þnh sù viÖc “ Nam ®i HuÕ ” (kh«ng diÔn ra)
b. VD 2
- H×nh thøc
- C©u cã tõ ng÷ phñ ®Þnh
+ Kh«ng ph¶i, nã ch»n ch½n nh ®ßn c©n.
+ §©u cã
- Chøc n¨ng : ph¶n b¸c mét ý kiÕn, nhËn ®Þnh cña ngêi ®èi tho¹i ® phñ ®Þnh b¸c bá.
2. Ghi nhí (SGK)
II. LUYỆN TẬP
Bµi 1 : X¸c ®Þnh c©u phñ ®Þnh b¸c bá 
- Cô cø tëngg× ®©u! 
® C« gi¸o ph¶n b¸c l¹i suy nghÜ cña l·o H¹c.
-Kh«ng, chóng con®©u
® c¸i TÝ muèn lµm thay ®æi (ph¶n b¸c) ®iÒu mµ nã cho lµ mÑ nã ®ang nghÜ : mÊy ®øa em ®ang ®ãi qu¸.
Bµi 2 :
- C¶ ba c©u ®Òu lµ c©u phñ ®Þnh v× ®Òu cã nh÷ng tõ phñ ®Þnh (®iÓm ®Æc biÖt lµ cã 1 tõ phñ ®Þnh kÕt hîp víi 1tõ phñ ®Þnh ® ý nghÜa cña c©u phñ ®Þnh lµ kh¼ng ®Þnh).
- §Æt c©u kh«ng cã tõ phñ ®Þnh mµ cã ý nghÜa t¬ng ®¬ng (HS tù ®Æt)
Bµi 3 :
- NÕu thay “ kh«ng ” b»ng “ cha ” :
Cho¾t cha dËy ®îc, n»m thoi thãp
® thay nh thÕ th× ý nghÜa c©u thay ®æi.
Bµi 6 : ViÕt ®o¹n 
(HS tù viÕt)
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
Học bài, làm bài tập sgk. sbt.
Chuẩn bị bài Chương trình địa phương
Tiết 92 	 Ngày dạy :08-02-2011
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Bước đầu vận dụng kiến thức về làm văn thuyết minh để giới thiệu một di tích ở quê hương
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức :
 - Những hiểu biết về danh lam thắng cảnh ở quê hương
 - Các bước trình bày và chuẩn bị văn bản thuyết minh về di tích lịch sử ở địa phương.
 2. Kỹ năng : 
 - Quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu...về đối tượng thuyết minh cụ thể là danh lam thắng cảnh ở địa phương.
 - Kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả , biểu cảm, tự sự, nghị luận để tạo lập một văn bản thuyết minh có độ dài 300 chữ. 
 3. Thái độ : Gi¸o dôc HS tình yêu quê hương
 C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp, thảo luận, phân tích
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1, Ổn định tổ chức: 
2, Kiểm tra bài cũ : Đặc điểm hình thức, chức năng của câu trần thuật, câu cảm thán, cho VD ?
3, Bài mới :GV giới thiệu bài: Mçi ng­êi d©n VN, ai còng tù hµo vÒ vÎ ®Ñp cña quª h­¬ng m×nh. §ã lµ nh÷ng di tÝch, danh lam th¾ng c¶nh ë mçi ®Þa ph­¬ng : x·, huyÖn, tØnh.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Ho¹t ®éng 1 :
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS theo ®Ò tµi ph©n c«ng.
® GV lu ý c¸ch lµm.
- §Ò c¬ng :
+ MB : DÉn vµo danh lam – di tÝch, vai trß cña danh lam – di tÝch trong ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng.
+ TB : 
· Giíi thiÖu theo nhiÒu tr×nh tù kh¸c nhau : tõ trong ® ngoµi hoÆc ®Þa lý, lÞch sö ®Õn lÔ héi, phong tôc hoÆc tr×nh tù thêi gian x©y dùng, trïng tu, t«n t¹o, ph¸t triÓn.
· KÕt hîp kÓ + t¶ + biÓu c¶m + b×nh luËn kh«ng ®îc bÞa ®Æt.
+ KB : Kh¼ng ®Þnh ý nghÜa, t¸c dông
Ho¹t ®éng 2 :
- C¸c nhãm ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy nh mét híng dÉn viªn du lÞch.
I. CHUẨN BỊ
1. ChuÈn bÞ ë nhµ
2. Lưu ý 
- X¸c ®Þnh râ danh lam th¾ng c¶nh ë ®Þa phư¬ng
- Trùc tiÕp tham quan, quan s¸t kü vÞ trÝ ph¹m vi bao qu¸t ® cô thÓ, tõ ngoµi vµo trong.
- Hái han trß chuyÖn víi ngưêi b¶o vÖ
- LËp ®Ò cư¬ng
+ MB : GT vµo ®èi tưîng
+ TB : GT cô thÓ
+ KB : ý nghÜa, t¸c dông
- Bµi viÕt kh«ng qu¸ 1000 tõ
II. LUYỆN TẬP
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
Xem lại kiến thức về văn thuyết minh. Chuẩn bị bài Hịch tướng sĩ