Giáo án Ngữ văn: Chương trình địa phương văn bản: Ngẫu hứng (Nguyễn Xuân Ôn) tự học có hướng dẫn: đề Hà Nội tỉnh thi (Hồ Sỹ Tạo)

Ngµy So¹n 13/10/2010
TiÕt 31: ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng
V¨n b¶n: NgÉu høng(NguyÔn Xu©n ¤n)
Tù häc cã h­íng dÉn: §Ò hµ néi tØnh thi(Hå Sü T¹o)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.KiÕn thøc
 -N¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n"NgÉu nhiªn c¶m høng lµm th¬"(NgÉu høng) cña NguyÔn Xu©n ¤n vµ "§Ò Hµ Néi tØnh thi"cña Hå Sü T¹o.
2.Kü n¨ng:
 RÌn kü n¨ng c¶m thô c¸c t¸c phÈm th¬ thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt.
B.ChuÈn bÞ:
 1.GV:So¹n gi¸o ¸n, ®äc thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm cña NguyÔn Xu©n ¤n,Hå Sü T¹o.
2. HS: ChuÈn bÞ SGK ng÷ v¨n nghÖ an, so¹n bµi míi.
 C. TiÕn tr×nh lªn líp:
I. æn ®Þnh:
 II. Bµi Cò:KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ. 
III. Bµi míi:
 Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu v¨n b¶n:"NgÉu høng"
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
HS chó thÝch ë SGK.
? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
GV ®äc mÉu,gäi 2-3HS ®äc l¹i, nhËn xÐt vµ ®¬a ra c¸ch ®äc phï hîp cho v¨n b¶n th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.
?Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c theo thÓ th¬ nµo.
?Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ hai c©u th¬ ®Çu.(ViÖc dïng tõ, h×nh ¶nh cè g× ®Æc s¾c)
?Em h·y chØ ra nghÖ thuËt cã trong 2 c©u thùc vµ cho biÕt t¸c dông.
?Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai c©u luËn.
?Em c¶m nh©n ®­îc g× qua 2 c©u th¬ nµy.
?Nªu suy nghÜ cña em em vÒ hai c©u kÕt.
Néi dung chÝnh
1.T×m hiÓu chung v¨n b¶n:
a. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
- NguyÔn Xu©n ¤n(1825-1889) hiÖu lµ Ngäc §­êng.
Quª X· DiÔn Th¸i, huyÖn DiÔn Ch©u-NghÖ An.
-¤ng ®Ëu tiÕn sü khoa T©n mïi(1871),tõng lµm quan d­íi thêi Tù §øc vµ thuéc phe chñ chiÕn, sau ®ã c¸o quan vÒ tham gia phong trßa CÇn V­¬ng.
T¸c phÈm cã"Ngäc §­êng thi v¨n tËp"
-Bµi th¬ "NgÉu høng" rót tõ tËp "Ngäc §­êng thi v¨n tËp"
b.§äc
c.ThÓ th¬: ThÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.
d. Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t:BiÓu c¶m.
 2.T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n:
a.Hai c©u ®Ò:
-giã thu thÊu gèi...ch¨n th«
-VÒ khuya...thÉn thê
 Nçi buån thÊm vµo c¶nh vËt.
b. Bèn c©u thùc luËn:
*Hai c©u thùc:
- Cã ®èi t­¬ng hç, nhÊn m¹nh nçi buån(cïng lý t­ëng víi NguyÔn C«ng Trø)
*Hai c©u luËn:
-Cã ®èi thanh ®èi tõ, ®èi h×nh ¶nh.
-hai c©u thùc luËn ®èi ý.
 Nuèi tiÕc xãt xa bëi ­íc muèn lín lao mµ ch­a lµm ®­îc g×.
 =>M­în h×nh ¶nh thiªn nhiªn ®Ó göi g¾m t©m tr¹ng.
c.Hai c©u kÕt:
 DÞch ch­a s¸t so víi nguyªn v¨n.
 =>Nçi buån nuèi tiÕc-tÊm lßng yªu n­íc cña t¸c gi¶.
3.Tæng kÕt
*Ghi nhí(SGK)
3.LuyÖn tËp:
-T×m mét sè bµi th¬ kh¸c nãi vÒ chÝ lµm trai.
-C¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬.
Ho¹t ®éng 2:H­íng dÉn häc bµi th¬" §Ò Hµ Néi tØnh thi" 
1.giíi thiÖu vÌ t¸c gi¶, t¸c phÈm (SGK)
2T×m hiÓu bµi th¬;
-Hai c©u ®Ò:Nçi buån xãt xa vÒ sù thay ®æi tµn t¹.
-Bèn c©u thùc luËn:Nçi buån: Hµ Néi tr¬ träi, x¬ x¸c.
 hçn ®én=>hoµn c¶nh ®Êt n­íc.
-Hai c©u kÕt:dÞch ch­a s¸t
 hoµi niÖm víi chiÕn c«ng oanh liÖt x­a.
 Quay vÒ hiÖn t¹i th× buån h¬n.
 Hái: mong tha thiÕt cã ai ®ã gióp ®ì.
?Bµi th¬ thÓ hiÖn c¶m xóc g×
 *Ghi nhí
BiÓu c¶m gi¸n tiÕp:Qua t¶ c¶nh-t×nh c¶m,lßng yªu n­íc.
D.Cñng cè vµ dÆn dß:
 Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m cña hai v¨n b¶n.
Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi míi.