Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 9 - Trường THCS Trực Đại

Tuần 9
Tiết 33+34 Ngày soạn :10/10/2008 ; Ngày dạy: / /2008
 Hai cây phong
 Ai ma tốp
 I .Mục tiêu cần đạt
- Giúp học sinh phát hiện trong văn bản” Hai cây phong” có hai mạch cảm xúc kế tiếp lồng vào nhau dựa vào nhau dựa đại từ nhân xưng khác nhau của người kể chuyện .Qua đó thể hiện rõ tính chất trữ tình sâu đậm được biểu `hiện trong sự kết hợp khéo léo giữa hồi ức miêu tả biểu cảm và kể chuyện toát lên tình cảm yêu mến quê hương
- Rèn kĩ năng cảm nhận văn bản
- Giáo dục tình cảm yêu mến quê hương 
II. Chuẩn bị 
	Giáo viên tìm một đoạn về ‘ Người thầy đầu tiên” ở chương trương trình lớp 9 cũ 
	Học sinh : Đọc , tóm tắt được truyện theo sự hướng dẫn của giáo viên 
III. Tiến trình lên lớp 
Hoạt động 1
A .ổn định lớp (1’)
B.Kiểm tra bài cũ (4’) 
Hãy chỉ ra nghệ thuật đặc sắc đảo ngược tình huống hai lần trong truyện ngắn “ Chiếc lá cuối cùng”-O-Hen -ri
- Tình huống đảo ngược lần Giôn-xi viên phổi nặng cô tuyệt vọng sẽ chết khi chiếc lá cuối cùng sẽ rụng – chiếc lá không rụng , cô ân hận vươn lên và chiến thắng bệnh tật
- Tình huóng đảo nguợc lần 2:Bơ-men già nhưng đang khoẻ mạnh vì thương Giôn-xi nên đi vẽ chiếc lá bị nhiễm lạnh viêm phổi chết 
 	C.Bài mới 
Hoạt động 2 (1’)
Giới thiệu bài : Mỗi chúng ta tuổi thơ thường gắn với những hình ảnh thân quen gần gũi nơi quê nhà, với nhân vật hoạ sĩ trong truyện “ Người thầy đầu tiên” của Ai –ma- tốp thì kí ức tuổi thơ in đậm hình ảnh hai cây phong trên đỉnh đồi đầu làng .Vì sao hình ảnh hai cây phong ấy lại có vị trí thiêng liêng như vậy trong tâm hồn hoạ sĩ. Chúng ta cùng tìm hiểu văn bản “Hai cây phong ” 
 Hoạt động 3
Hãy trình bày hiểu biết của em về nhà văn Ai ma tốp ?
 	Học sinh trả lời	
Giáo viên : Nhà văn là người Cư-rơ-gư-xtan .Đây là đất nước cộng hoà ở miền Trung á đất nước của núi đồi và thảo nguyên trập trùng bát ngát , trước đây nămg trong liên bang Xô Viết , xuất thân trong một gia đình viên chức . Năm 1953 Ai ma tốp trở thành một cán bộ kĩ thuật nông nghiệp về chăn nuôi . Mờy năm sau, ông học tiép về văn học rồi chuyển sang viết viết báo chí và viết văn. Ông được dư luận đánh giá ngay từ tác phẩm đầu tay . ông dược giả thưởng lê nin,Viết văn bằng tiếng mẹ đẻ và tiếng Nga
Ông có nhiều tập truyện hay
- Đọc phần tóm tắt trong sách giáo khoa và nêu vị trí của đoạn trích?
 Hoạt động 4
Giáo viên nêu yêu cầu đọc với giọng chậm rãi, hơi buồn gợi nhớ nhung và suy nghĩ của người kể - nhấn giọng vào những rung động của tác giả khi ngồi lặng đi trên một cành phong.
? Đọc từ đầu đoạn trích đến chiếc gương thần xanh
? Nêu nội dung chính của đoạn?
? Hình ảnh hai cây phong trong mắt hoạ sĩ 
? Đọc phần còn lại?
Nêu nội dung chính của đoạn?
- Hình ảnh hai cây phong với những kỷ niệm thời ấu thơ.
? Theo em đoạn trích có thể chia làm mấy ý, ntn?
( HS dựa vào phần đọc và tìm hiểu ý chỉ ra bố cục hai phần của văn bản)
? Theo dõi bố cục của văn bản, em có nhận xét gì về cách sử dụng đại từ nhân xưng của tác giả?
- Khi xưng hô “tôi” – Người kể giới thiệu mình là một hoạ sĩ
+ Khi xưng hô “chúng tôi” vẫn là người kể nhưng nhân danh “ cả bọn” con trai ngày trước và người kể cũng là 1 đứa trẻ trong bọn con trai ngày ấy.
Sự thay đổi ngôi kể có ý nghĩa gì?
 -? Với sự kết hợp khéo léo giữa các mạch kể như trên theo em văn bản này được xếp vào loại văn bản nào?
Văn bản tự sự có kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm
 GV: Hướng dẫn tìm hiểu chú thích trong sách giáo khoa
 - Kết hợp khi phân tích, tìm hiểu chi tiết văn bản.
 - Sự thay đổi ngôi kể đã tạo nên 2 mạch kể đan xen lồng ghép vào nhau, làm câu chuyện trở lên sống động thân mật, gần gũi và ấm áp đáng tin cậy 
 Hoạt động 5
? Đọc nhắc lại nội dung của đoạn trích từ đầu đến say sưa ngây ngất.
? Hình ảnh hai cây phong lan được giới thiệu qua những chi tiết nào?
Đứng giữa ngọn đồi phía trên làng
Hệt như ngọn hải đăng trên núi, như hai cái cột tiêu dẫn lối về làng
Mỗi lần về quê:
+ Từ xa đưa mắt nhìn hai cây phong
+ 	Bao giờ cũng cảm biết được chúng.
+ Mong chóng về làng, chóng đến với hai cây phong đứng dưới gốc cây nghe tiếng lá reo.
? Qua những từ ngữ hình ảnh trên em có nhận xét gì về vị trí của hai cây phong trong tâm hồn người kể chuyện?
- Hai cây phong thực sự trở thành người bạn thân thuộc trong tâm hồn người hoạ sĩ. Nó là điểm tìm về, hướng đến của một con người xa quê lâu lâu mới trở lại.
Hình ảnh hai cây phong có vị trí ntn trong tâm hồn hoạ sĩ?
? Đọc” Trong làng tôi” Đến “chiếc gương thần”
Tác giả cảm nhận được 2 cây phong có điểm khác biệt gì so với những loại cây khác trong làng?
Có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng, chan chứa lời ca em dịu.
Dù ban ngày hay ban đêm . Ngiêng ngả thân cây lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào lời ca êm dịu theo nhiều cung bậc.
? Hãy đọc thật diễn cảm đoạn văn này? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của đoạn văn?
Sử dụng 1 loạt những hình ảnh miêu tả, kết hợp với so sánh, nhân hoá 
? Những hình ảnh ấy giúp em cảm nhận thấy hai cây phong và người hoạ sĩ hiện lên ntn?
* Đó là tâm hồn nhạy cảm khi nhẹ nhàng, đằm thắm, khi buồn tiết thương, lúc lại dẻo dai dũng mãnh vô cùng có cuộc sống riêng của mình.
? Qua đó em cảm nhận được gì về tình cảm của tác giả?
- Tác giả gián tiếp bộc lộc cảm xúc yêu mến đến ngây ngất của mình với mình với hai cây phong.
GV: Giường như người hoạ sĩ cảm nhận không phải bằng mắt mà bằng cả tâm hồn của mình . Vì vậy mà đạon văn giàu sức chuyền cảm như một bài thơ, một khúc hát.
? Tại sao khi trưởng thành, đã hiểu những điều bí ẩn của cây phong mà V
hai người hoạ sĩ vẫn không vỡ mộng xưa?
- Bởi những kỷ niệm về hai cây phong với tuổi thơ có sức mạnh và lưu giữ bền lâu trong tâm hồn - đây là kỷ niệm đẹp khó xoá mờ
?Đọc : “Vào năm học mới ... ánh sáng”
? Hình ảnh hai cây phong và lũ trẻ được tác giả phác hoạ lại qua những chi tiết nào?
 -Lũ trẻ chạy lên đồi - Phong nghiêng ngả đu đưa chào mời bóng râm mát rượi và tiếng là xào xạc
- Lũ trẻ bám vào những – mắt mấu trèo lên làm trấn động cả vương quốc các loài chim khiến chúng chao đi chao lại
?Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong đoạn văn này, làm bức phác hoạ hiện lên như thế nào?
- Tác giả sử dụng yếu tố tự sự xen lẫn miêu tả làm bức phác hoạ hiện lên thật rõ.Bọn trẻ ở Ku Ku rêu xa xôi trở nên gần gũi chúng cũng hồn nhiên tinh nghịch như tưổi thơ ta vậy .Hai cây phong như những người bạn lớn vô cùng thân thiết và độ lượng gắn bó với lú trẻ trong làng 
? Em có nhận xét gì về hình ảnh hai cây phong ?
GV: Giảng và bình 
 Củng cố (1’)
GV: Khái quát lại nội dung tiết học 
Tiết 2
Hoạt động 1
A, ổn định lớp (1’)
B, Kiểm tra bài cũ : không kiểm tra
C, Bài mới 
Hoạt động 2
GV: Dẫn dắt:
?Từ trên cành phong cao ngất ấy lũ trẻ quan sát thấy những gì?
Chuồng ngựa của nông trang : như căn nhà xép 
 Thảo nguyên hoang vu trong làn sương mờ đục 
Dòng sông lấp loáng tận chân trời 
Suy nghĩ về nhưng miềm đất bí ẩn 
?Những miền đất càng xa lạ và càng bí ẩn bao nhiêu thì vị trí của 2 cây phong càng trở nên quan trọng như thư thế nào với thơ ấu thơ của hoạ sĩ ?
-Hai cây phong trở thành người tiếp sức ,trở thành người tiếp sức ,trở thành bệ phóng cho những ước mơ và khát vọng được khám phá những điều mới lạ ở nơi xa thẳm trong tâm hồn hoạ sĩ tuổi ấu thơ 
? Có bao điều hoạ sĩ nhận thấy ,cảm nhận được 2cây phong nhưng có một điều anh ta chưa nghĩ đến là gì ?
? Ai là người trồng 2 cây phong trên đồi này ?
?Người ấy đã ước mơ gì đã nói gì ?
Quả đồi ấy không biết vì sao được gọi là “trường Đuy sen “?
?Điều này có ý tác dụng gì trong mạch diễn biến của câu chuyện
Hai cây phong trở thành đặc biệt bởi nó có còn gắn với tên tuổi của một người thầy có tên Đuy-sen 
Chính thầy Đuy- sen đá đem hai cây phong về trồng ở đây 
Thầy muốn gửi niềm mơ ước hy vọng ở những đứa trẻ nghèo khổ như An-tư nai lớn lên sẽ trở thành người có ích 
? Đọc lại lời của thầy Đuy-sen với An-tư- nai khi trồng hai cây phong này ?
-? Như vậy theo em vì sao hai cây phong lại trơ thành điểm khởi nguồn cảm hứng cho người đọc (Thảo luận) 
Hai cây phong trơ thành khơi nguồn cảm hứng vì nó gắn bó với tình yêu quê hương 
Hai cây phong gắn bó với những kỉ niệm xa xưa của tuổi học trò hồn nhiên 
- Hai cây phong là hân chứng của câu chuyện xúc động về người thầy đầu tiên của trẻ em làng Ku-ku-rêu trong những năm 20 sau cam mạng tháng mười Nga 
Hình ảnh 2cây phong trong kí ức tuổi thơ của hoạ sĩ có ý nghĩa gì ?
Giáo viên :Gặp lại 2cây phong người hoạ sĩ được sống lại tuổi thơ củ mình với những kỉ niệm về 
 Hoạt động 3
Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào 
tự sự kết hợp với miêu tả ,biểu cảm 
?Nhà văn đã sử những biện pháp tu từ gì ?
So sánh ,nhân hoá 
?Văn bản có gì đăc biệt về ngôi kể ?
Đan xen lồng ghép giữa 2ngôi kể 
Văn bản phản ánh vẻ đẹp nào của thiên nhiên và công người ?
-Vẻ đẹp thân thuộc cao quý của hai cây phong 
-Tấm lòng gắn bó tha thiết của con người với cảnh vật nơi quê hương yêu dấu 
? Nếu nhân vật tôi mang hình bóng của chính tác giả thì em hiểu gì về tình cảm cuả nhà văn ?
Nhà văncó tấm lòng yêu quê hương gắn bó tha thiết với cảng vật và con người nơi quê hương 
? Hai cây phong đã làm sống dậy trong em tình cảm gì ?
Tình cảm yêu quê hương đất nước tha thiết 
Hoạt động 4
D Củng cố(4’)
? Đọc phần ghi nhớ sgk
GV:Khái quát lại toàn nội dung bài học
? Hãy tìm một số tác phẩm văn học Việt Nam em đã học thể hiện tình yêu quê hương em đã học ở lớp 6 , 7 ? 
Nhớ con sông quê hương - Tế Hanh 
Bên kia sông Đuống – Hoàng Cầm 
I.Giới thiệu tác giả, văn bản (10’) 
1.Tác giả : 
- Ai-ma -tốp sinh năm 1921 là nhà văn Cư- rơ-gư -stan
2.Tác phẩm
 Đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm
II. Đọc tìm bố cục và tìm hiểu chú thích (10’)
1. Đọc 	
2. Bố cục của của đoạn trích
3. Giải thích từ khó.
III.Tìm hiểu chi tiết văn bản 
1, hình ảnh hai cây phong trong mắt hoạ sĩ (18’)
Hai cây phong thực sự trở thành người bạn thân thuộc trong tâm hồn người hoạ sĩ. 
Hai cây phong hiện lên sống động trong tâm hồn phong phú của hoạ sỹ.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức tuổi thơ.(35’)
Hai cây phong gắn bó với kỷ niệm về người thầy nơi quê hương yêu dấu 
Nhắc nhở chúng ta phải nhớ về cội nguồn
IV Tổng kết (5’)
1Nghệ thuật 
2.Nội dung 
*Ghi nhớ sgk 
E . Hướng dẫn về nhà ( 3 phút ) 
- Học tập cách kể chuyện, vận dụng thích hợp vào việc làm văn tự sự 
- Chuẩn bị ôn tập về truyện kí Việt Nam.
Bài tập về nhà:
? Phát biểu cảm nghĩ của em về đoạn trích sau: “Trong làng tôi không thiếu gì các laòi cay, nhưng hai cây phong này khác hẳn..ngọn lửa bốc cháy rừng rực”
Gợi ý: Phải nêu được nội dung đoạn trích, chỉ ra cáy hay, cái để lại cho em ấn tượng nhất trong đoạn văn từ đó nêu suy nghĩ của em. 
* Rút kinh nghiệm 
Tiết 35 + 36 Ngày soạn:10/10/2008, Ngày dạy: / / 2008
Viết bài tập làm văn số 2
I . Mục tiêu 
- Kiểm tra khả năng viết văn tự sự của học sinh về dạng thứ hai : Từ văn bản có sẵn đã được học có sự cảm nhận sáng tạo thành văn bản tự sự của mình 
- Rèn kĩ năng viết văn tự sự 
- Giáo dục ý thức học văn học , vận dụng vào việc viết văn và lòng thương cảm với con người nghèo khổ nhưng sống trong sáng lương thiện , chân trọng , kính trọng những phẩm chất tốt đẹp đó 
II . Chuẩn bị 
Gv : Thống nhất ra đề , yêu cầu và biểu điểm 
Hs : Ôn tập cách viết văn tự sự 
 Ôn tập văn bản Lão Hạc – Nam Cao 
III . Tiến trình lên lớp 
Hoạt động 1
A . ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số 
B . Kiểm tra sự chuẩn bị giấy 
C . Chép đề 
Hoạt động 2
 Nếu là người được chứng kiến cảnh Lao Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo trong truyện ngắng của Nam Cao thì em sẽ nghi lại câu chuyện đó như thế nào 
* Yêu cầu : 
+ Hình thức 
Chữ viết rõ ràng 
 Viết đúng thể loại tự sự – Bố cục rõ ràng 
+ Về nội dung 
Kể được sự việc Lão Hạc sang nhà ông giáo , kể về chuyện lão bán chó 
Chú ý miêu tả nét mặt lời nói của Lão Hạc thể hiện tâm trạng ân hận đau khổ 
Ông giáo thì thông cảm , thương cho tình cảnh của lão 
Thể hiện rõ thái độ của người được chứng kiến 
Ngôi kể : Ngôi thứ nhất : Em ( tôi )
+ Mở bài : Giới thiệu nhân vật (Lão Hạc , ông giáo , mình , tôi , em ) và thời gian hoàn cảnh nảy sinh cuộc nói chuyện giữa Lão Hạc và ông giáo 
+ Thân bài : 
Nội dung cuộc nói chuyện : Việc bán chó của Lão Hạc và tâm trạng của lão 
Thái độ của ông giáo 
+ Kết bài 
Thái độ nhân vật ( tôi ) người kể chuyện 
* Thang điểm 
- Điểm 9 - 10 : Đủ yêu cầu nội dung và hình thức 
- Điểm 7-8 : Đủ yêu cầu về nội dung và hình thức nhưng còn sai ít lỗi 
 chính tả 
- Điểm 5-6 : Đủ yêu cầu nội dung nhưng còn sai lỗi chính tả và lỗi câu 
- Điểm 3-4 : Nội dung sơ sài còn sai lỗi câu , lỗi chính tả 
- Điểm 1-2 : Chữ viết không rõ , không rõ nội dung , không đọc được 
Hoạt động 3
 D . Học sinh làm bài - Thu bài 
E . Hướng dẫn về nhà 
- Chuẩn bị bài tuần 10 
- Ôn tập chuẩn bị thi 8 tuần 
* Rút kinh nghiệm