Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 9 - GV: Phạm Thị Hòa

 TUẦN 9 
 TIẾT 33+34
Ngày soạn :30/9/2010
Ngày dạy :4/10/2010 Văn bản: 
 HAI CÂY PHONG
 ( Trích Người thầy đầu tiên )
 Ai-ma-tốp
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 - Hiểu và cảm nhận được tình yêu quê hương và lòng biết ơn người thầy đã vun trồng ước mơ và hi vọng cho những tâm hồn trẻ thơ.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ
 1. Kiến thức :
 - Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích.
 - Sự gắn bó của người họa sĩ với quê hương, với thiên nhiên và lòng biết ơn người thầy Đuy-sen.
 - Cách xây dựng mạch kể ; cách miêu tả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc.
 2. Kỹ năng : 
 - Đọc – hiểu một văn bản có giá trị văn chương, phát hiện, phân tích những đặc sắc về nghệ thuật miêu tả, biểu cảm trong một đoạn trích tự sự.
 3. Thái độ : 
 - Nghiêm túc trong giờ học.
 C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp, thảo luận nhóm.
 D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
 1. Ổn định: Lớp 8a1......................................8a2.............................................
 2. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : ? Vì sao Giôn – xi khỏi bệnh ?
? Em hiểu ntn về tình huống đảo ngược hai lần ? Phân tích , chứng minh . Gỉa sử tác giả chỉ sử dụng một lần đảo ngược tình huống thì sẽ có kết cục ra sao , theo dự đoán của em ?
 3.Bài mới : GV giới thiệu bài mới. - Hôm nay chúng ta sẽ đến với đất nước Cư- rơ-gu-xtan xa xôi và tươi đẹp, có núi đồi và thảo nguyên những dãy núi trập trùng và áng mây lơ lửng bên tên chẳng khác nào một đoàn chiến hạm đang bơi về một nơi nào đấy. Mảnh đất ấy đã sinh ra một nhà văn nổi tiếng đó là Ai-ma-tốp, ông là tác giả của nhiều tập truyện vừa và tiểu thuyết nổi tiếng. Trong đó có tập truyện vừa “ Người thầy đầu tiên”. Hôm nay cô cùng các em đi tìm hiểu
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm, thể loại.
 ? Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm ?( chú thích sgk)
 GV đọc sau đó gọi hs đọc tiếp ( chú ý giọng đọc chậm rãi, hơi buồn ..)- gv nhận xét giọng đọc và cách đọc của hs
 GV: Giải thích từ khó 
 ? Trongvb này xuất hiện 2 hình ảnh : hình ảnh thiên nhiên và hình ảnh con người. Hãy gọi tên các hình ảnh đó ?
- Hình ảnh con người : Nhân vật “tôi” và “chúng tôi”
- Hình ảnh thiên nhiên : Hai cây phong và thảo nguyện 
* HOẠT ĐỘNG 2. Đọc - hiểu văn bản.
 ? Tìm bố cục và nội dung chính.
 HS : Thảo luận nhóm 2p, trả lời.
 GV: Nhận xét.
 ? Nhân vật người kể chuyện trong vb này xuất hiện ở 2 vai : “tôi” và “ chúng tôi” . Khi nào người kể chuyện nhân danh “tôi” .Khi nào nhân danh “ chúng tôi”?
- Khi kể về xúc cảm tâm hồn riêng về 2 cây phong – xưng tôi 
- Khi thể hiện cảm xúc tập thể ( trong đó có tôi) về 2 cây phong và thảo nguyên
 ? Tác dụng của cách kể chuyện kết hợp cả 2 vai này ntn?
- mở rộng cảm xúc vừa riêng vừa chung ; Cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình yêu sâu sắc và rộng lớn của cả 1 thế hệ
 ? Có các phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong vb này ? ( tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm)
* Hết tiết 33, chuyển tiết 34.
 * Hình ảnh hai cây phong gắn với ký ức tuổi thơ. 
? Quan sát giới thiệu 2 cây phong ở đầu vb, cho biết : Hai cây phong được giới thiệu qua những chi tiết nào ?
- Giữa ngọn đồi, có 2 cây phong lớn, hiện ra trước mắt hệt như ngọn hải đăng đặt trên núi. 
? Đoạn văn tả cảnh bọn trẻ làng trèo lên hai cây phong để từ đó say mê khám phá thảo nguyên mênh mông phía sau làng có ý nghĩa gì ? 
- Hai cây phong là nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ , nơi gắn bó chan hoà thân ái
 HS : Suy nghĩ, trả lời.
 GV: Nhận xét, chốt.
* Hai cây phong trong cái nhìn của nhân vật tôi-người họa sĩ.
? Ấn tượng nổi bật của “ tôi” trong những lần về quê là gì ?
- Hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn đèn hải đăng trên núi 
? Do đâu , “tôi” có ấn tượng này ?
- Sự tồn tại của 2 cây phong trên đỉnh đồi phía trước làng 
- Nhân vật tôi có tình cảm yêu quí đặc biệt đối với 2 cây phong 
 HS : Suy nghĩ, trả lời.
 GV: Chốt
? Theo em trong những cử chỉ và hành động đó, nhân vật tôi đã bộc lộ tình cảm nào của mình đối với 2 cây phong ?
*Hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật tôi-người họa sĩ.
? Ở cuối vb, hai cây phong đuợc nhắc tới như một điều bí ẩn : Người vô danh nào đã trồng nó với những ước mơ, hi vọng gì ? (vì nó gắn liền với người trồng nó là thầy Đuy-sen )
- Hai cây phong là nhân chứng lịch sử của trường Đuy-sen
 HS : Suy nghĩ, trả lời.
 GV: Giảng thêm và mở rộng.
? Em hiểu gì về trạng thái tâm hồn của người kể chuyện xưng “tôi” từ lời văn biểu cảm ? (Nhớ cây đắm say, mãnh liệt Những tâm hồn nặng lòng thương nhớ con người )
? Tại sao cảm xúc ấy lại gắn liền với một nỗi buồn da diết ở nhân vật “tôi”?
- Hai cây phong là hình ảnh trong sáng, tươi đẹp , thân thuộc với tuổi thơ êm đềm của nhân vật “tôi”nơi làng quê. Vì thế khi xa quê, mong trở về quê sẽ nảy sinh nỗi buồn.
? ở đoạn văn miêu tả sự sống của hai cây phong, nhân vật “tôi” nghe được tiếng nói riêng,.... Điều đó cho thấy nhân vật tôi là người ntn?
? Đọc qua vb này em cảm nhận được những vẻ đẹp nào của thiên nhiên và con người được phản ánh ?
 HS : Suy nghĩ, trả lời.
 GV: Chốt
- vẻ đẹp thân thuộc và cao quí của 2 cây phong ; Tấm lòng gắn tha thiết của con người với cảnh vật nơi quê hương yêu dấu 
? Trong vh, tính yêu quê hương, đất nước có biểu hiện bằng cây cối, dòng sông, con đường, ngõ xóm. Hãy tìm 1 số tác phẩm vh VN có cách diễn đạt tình yêu quê như thế 
- Nhớ con sông quê hương (Tế Hanh)
- Bên kia sông Đuống (Hoàng cầm)
* HOẠT ĐỘNG 3. Hướng dẫn tự học.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
 1. Tác giả: 
 - Ai-ma-tốp là nhà văn nước cộng hòa Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hòa ở vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây, ông hoạt động văn văn học từ năm 1952.
2. Tác phẩm: 
 - Tên đoạn trích Hai cây phong trong sgk do người biên soạn đặt, Bối cảnh truyện là một vùng quê hẻo lánh, thuộc Cư-rơ-gư-xtan,giữa những năm hai mươi của thế kỷ XX khi nơi đây tư tưởng phong kiến và gia trưởng còn nặng nề, do đó người phụ nữ và trẻ mồ côi bị coi thường và rẻ rúng.
 - Đoạn trích nằm ở phần đầu truyện vừa Người thầy đầu tiên.
3. Thể lọai : Truyện ngắn.
 II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc và tìm hiểu từ khó. / SGK 
2. Tìm hiểu văn bản.
 a. Bố cục: Gồm bốn phần 
 - Phần 1 : Làng ku-ku-rêu phía tây.
 ( Giới thiệu chung vị trí làng quê nhân vật tôi.
 - Phần 2 :Phía trên làng.
 ( Hình ảnh hai cây phong ở đầu làng, cảm xúc nhân vật tôi mỗi khi về thăm lành, thăm cây.)
 - Phần 3 :Vào năm học cuối cùngbiêng biếc kia .
 (Cảm xúc tâm trạng hồi trẻ thơ với lũ bạn bè.)
 - Phần 4 :Nhớ đến người trồng hai cây phong gắn liền với trường.
 b. Phương thức biểu đạt.
 - Miêu tả, tự sự, biểu cảm.
 c. Đại ý. 
 - Đoạn trích thể hiện tình yêu quê hương đất nước thông qua những cảm xúc bồi hồi của người kể về hai cây phong từng gắn bó với tuổi học trò trong ký ức và trong hiện tại.
d. Phân tích :
 * Hết tiết 33, chuyển tiết 34.
d1. Hình ảnh hai cây phong gắn với ký ức tuổi thơ. 
 - Tín hiệu của làng. Gắn bó, thân thuộc, gần gũi với con người 
 - Bọn trẻ chơi..phá tổ chim.
 - Hai cây phong nghiêng ngả..bạn nhỏ.
 - Bóng râm.dịu hiền.
 => Tình yêu đối với quê hương, những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ không thể nào quên.
 d2 Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận của nhân vật tôi-người họa sĩ.
* Hai cây phong trong cái nhìn của nhân vật tôi-người họa sĩ.
- Hai cây phong ở vị trí cao, trên làng, trên đỉnh đồi.
- Như ngọn hải dăng, như hai cột tiêu dẫn lối về làng.
- Liên quan đến nghề học sĩ, thích tìm hiểu vẽ bức tranh phong cảnh thiên nhiên.
- Mỗi lần về quê.ngây ngất.
 => Hình ảnh hai cây phong trong biểu tượng người họa sĩ là biểu tượng của quê hương, hai cây phong từ lâu đã trở thành một hình ảnh ký ức trong tâm hồn tác giả, biểu hiện tình yêu và nỗi nhớ làng quê của người con sống ở nơi xa.
* Hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật tôi-người họa sĩ.
- Haitiếng nói riêng, tâm hồn riêng.
- Nghiêng ngả thân cây.rì ràosóng thủy triều.
- Hai cây phong gắn tên tuổi một người, nhân vật chính câu chuyện, thầy giáo trường ngườ có công
=> Lòng biết ơn người thầy Đuy-sen gieo vào những tâm hồn trẻ thơ niềm tin, niềm khát khao, hi vọng về cuộc sống tốt đẹp.
3.Tổng kết. 
 * Nghệ thuật.
 - Lựa chon ngôi kể, người kể tạo 2 mạch kể lồng ghép độc đáo.
 - Ngòi bút đậm chất hội họa, tạo sự rung cảm.
 - Tưởng tượng phong phú.
* Ý nghĩa văn bản.
 - Hai cây phong là biểu tượng cảu tình yêu quê hương sâu nặng gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ của người họa sĩ làng ku-ku-rêu.
* Ghi nhớ / sgk
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Bài học :
 - Học thuộc ghi nhớ 
 - Tóm tắt và học thuộc một đoạn văn viết về hai cây phong trong văn bản.
 * Bài soạn:
 - Soạn bài : “ Nói quá ”
 E. RÚT KINH NGHIỆM
 TUẦN 9 
 TIẾT 35+36
Ngày soạn :07/10/2010
Ngày dạy :9/10/2010 Tập làm văn: 
 VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2
 1. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 a. Kiến thức: Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm 
 b. Kỹ năng: Rèn kĩ năng diễn đạt, trình bày.
 2. CHUẨN BỊ 
 GV : Chuẩn bị đề bài và biểu điểm 
 HS : Học bài và giấy kiểm tra 
 3. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
 a. Ổn định: Lớp 8a1......................................8a2.............................................
 b. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc hs chuẩn bị giấy 
 c.Bài mới : GV giới thiệu bài mới. 
 4. ĐỀ BÀI KIỂM TRA:
 - Kể về một việc em đã làm khiến bố mẹ vui lòng. 
 5. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM.
+ Mở bài : ( 1đ )
 - Nêu sơ lược hoàn cảnh của việc làm: Đó là khi nào ? Ở đâu ? Em đã làm như thế nào?
 + Thân bài : ( 7đ )
 - Miêu tả công việc cụ thể .(2đ)
 - Hình ảnh bố mẹ trong và sau khi em làm việc ( nét mặt, cử chỉ, lời nói, thái độ ) (2đ)
 - Những tình cảm và suy nghĩ của em trước và sau khi làm việc ( lo lắng, vui sướng) (3đ)
 + Kết bài : ( 1đ )
 - Nêu cảm xúc của mình về công việc đó và tình cảm đối với bố mẹ
 6. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
 - Về nhà viết lại bài văn vào vở soạn 
 - Soạn bài mới “ Luyện nói : kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm ” “Nói quá”
 7. RÚT KINH NGHIỆM