Tuần: 26 Ngày dạy:
Tiết: 93 Ngày soạn:
HÒCH TÖÔÙNG SÓ
Traàn Quoác Tuaán
I.MỤC TIÊU:
-Sơ giản về thể hịch.
-Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ.
-Tinh thần yêu nước và ý chí quyết tâm chống kẻ thù xâm lược của quân dân thời Trần.
-Đặc điểm văn chính luận ở bài hich tướng sĩ.
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1. Kiến thức:
-Sơ dịch về thể hịch.
-Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ.
-Tinh thần yêu nước, ý chí quyết thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời Trần.
-Đặc điểm văn chính ở bài hịch tướng sĩ.
-Đọc-hiểu một văn bản viết theo thể hịch.
2. Kỹ năng:
-Nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống giặc mông-Nguyên xâm lược lần thứ hai.
-Phân tích được nghệ thuật lập luận, cách dùng các điển tích, điển cố trong văn bản nghị luận trung đại.
Tuần: 26 Ngày dạy: Tiết: 93 Ngày soạn: HÒCH TÖÔÙNG SÓ Traàn Quoác Tuaán I.MỤC TIÊU: -Sơ giản về thể hịch. -Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ. -Tinh thần yêu nước và ý chí quyết tâm chống kẻ thù xâm lược của quân dân thời Trần. -Đặc điểm văn chính luận ở bài hich tướng sĩ. II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: Kiến thức: -Sơ dịch về thể hịch. -Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ. -Tinh thần yêu nước, ý chí quyết thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời Trần. -Đặc điểm văn chính ở bài hịch tướng sĩ. -Đọc-hiểu một văn bản viết theo thể hịch. Kỹ năng: -Nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống giặc mông-Nguyên xâm lược lần thứ hai. -Phân tích được nghệ thuật lập luận, cách dùng các điển tích, điển cố trong văn bản nghị luận trung đại. III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ NỘI DUNG HĐ1:KHỞI ĐỘNG: ổn định :Kiểm diện, trật tự Kiểm tra bài cũ: Bài mới: Trong lòch söû khaùng chieán choáng quaân xaâm löôïc cuûa quaân daân ñôøi Traàn coù moät vò töôùng raát taøi ba ñoù laø Traàn Quoác Tuaán. OÂng ñaõ coù coâng raát lôùn trong hai cuoäc khaùng chieán choáng quaân Moâng – Nguyeân (1285 – 1288). OÂng laø taùc giaû cuûa baøi hòch löøng danh: Duï chö tì töôùng hòch vaên (9 –1284) HĐ2: ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN: HDHS tìm hieåu chung vaên baûn. - GV goïi HS ñoïc chuù thích (*) Tr 58 SGK. Neâu toùm taét yù cô baûn veà taùc giaû – taùc phaåm. - GV noùi cho HS bieát keát caáu cuûa baøi hòch. - Baøi “Hòch töôùng só”, ra ñôøi trong hoaøn caûnh naøo? (HS yếu) GVNX choát yù vaø cho HS ghi. - GV goïi HS ñoïc vaên baûn (gioïng ñoïc thay ñoåi linh hoaït vôùi töøng ñoaïn: gioïng huøng hoàn, tha thieát) - Tìm hieåu chuù thích (SGK) - GV höôùng daãn HS tìm hieàu keát caáu baøi Hòch töôùng só. Baøi Hòch chia laøm maáy phaàn? - Gv nhaän xeùt boà sung. Qua tìm hieåu keát caáu böôùc ñaàu ñaõ thaáy ñöôïc ngheä thuaät laäp luaän cuûa baøi hòch. HĐ3: PHÂN TÍCH: -Để kêu gọi, khích lệ tinh thần yêu nước tác giả đưa ra những chứng cớ gì? -GV cho Hs ñoïc ñoaïn 2 (chöõ in to). -Tình thế đất nước như thế nào? (Toäi aùc vaø söï ngang ngöôïc cuûa giaëc loät taû qua hình aûnh naøo? Baèng ngheä thuaät gì?) - Ñoaïn vaên toá caùc toäi aùc cuûa giaëc ñaõ khôi gôïi ñieàu gì cho töôùng só? - GV yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn “Ta töøng. . . vui loøng” - Tröôùc toäi aùc vaø söï ngang ngöôïc cuûa quaân giaëc Traàn Quoác Tuaán theå hieän loøng caêm tuø giaëc nhö theá naøo? (HS yếu) -Trong khi đó các tướng sĩ như thế nào? - Loøng yeâu nöôùc caêm thuø giaëc cuûa oâng taùc ñoäng ra sao ñoái vôùi töôùng só. -GV: Ñoaïn vaên ñaõ khaéc hoïa sinh ñoäng hình aûnh ngöôøi anh huøng yeâu nöôùc, hi sinh vì nghóa lôùn, baûn thaân oâng laø taám göông yeâu nöôùc cho töôùng só noi theo. HẾT TIẾT 94 -Tác giả đưa ra những trung thần của sử sách Trung Quốc để làm gì? -Nhaän xeùt veà moái quan heä giöõa vò chuû soùai vaø töôùng só? -Moái quan heä khích leä ñieàu gì ôû töôùng só? Taùc giaû döïa vaøo ñaâu ñeå pheâ phaùn töôùng só vaø pheâ phaùn ñieàu gì? lôøi leõ pheâ phaùn nhö theá naøo? *GV sô keát: Beân caïnh vieäc pheâ phaùn taùc giaû coøn chæ roõ cho töôùng só cuûa mình nhöõng vieäc ñaùng neân theo, caàn laøm nhö theá naøo? Coù duïng yù gì? - Baèng ngheä thuaät gì? (GV gôïi yù) - GV töø vieäc so saùnh töông phaûn vaø caùch ñieäp töø, ñieäp yù taêng tieán töøng böôùc taùc giaû ñöa ngöôøi ñoïc thaáy roõ sai, nhaän ra ñieàu ñuùng caàn neân laøm - GV cho HS ñoïc thaàm ñoaïn 4 - Taùc giaû neâu nhieäm vuï tröôùc maét thieát laø gì? Lí leõ ñoaïn cuoái naøy coù taùc ñoäng tôùi töôùng só nhö theá naøo? (HS yếu) - Hãy tìm nghệ thuật sử dụng trong văn bản? Gv hướng dẫn HS tìm. -Qua văn bản tác giả muốn gởi gắm điều gì? HĐ4: LUYỆN TẬP: Hướng dẫn hs làm luyện tập SGK HĐ5: CỦNG CỐ- DẶN DÒ: - Tröôùc toäi aùc vaø söï ngang ngöôïc cuûa quaân giaëc Traàn Quoác Tuaán theå hieän loøng caêm tuø giaëc nhö theá naøo? (HS yếu) - Neùt ñaëc saéc cuûa baøi Hòch naøy laø gì? -Veà hoïc baøi vaø soaïn baøi “Haønh ñoäng noùi”: +Haønh ñoäng noùi laø gì? (HS yếu) + Moät soá kieåu haønh ñoäng noùi thöôøng gaëp +Xem caùc baøi taäp phaàn luyeän taäp. Lớp trưởng báo cáo Hs trả bài Hs nghe - HS ñoïc chuù thích toùm yù cô baûn taùc giaû – taùc phaåm -HSTL vaø ghi. -HSTL: Hòch töôùng só vieát vaøo khoaûng tröôùc cuoäc khaùng chieán choáng Moâng – Nguyeân laàn 2 (1285) -HS ñoïc vaên baûn theo söï HD cuûa GV. -HS tìm hieåu chuù thích SGK. - HS phaùt bieåu (chia ñoaïn) 4 phaàn : a,b,c,d => luaän ñieåm. -HS đọc - HSTL: Hình aûnh sinh ñoäng aån duï; cuù dieàu, deâ choù, hoå ñoùi -> ví giaëc nhö loaøi caàm thuù. -HSTL: Hình aûnh taû thöïc: “ñoøi ngoïc, luïa, thu baïc vaøng, veùt cuûa kho, ñi laïi ngheânh ngang, baét naït, . . “ -HSTL: Taâm traïng: queân aên, maát nguû, ñau ñôùn. - Trong khi đó tướng sĩ nhà Trần vẫn bàng quan, không lo lắng cho hiểm họa xâm lăng đang đe dọa đất nước -HSTL: Thaùi ñoä: uaát öùc, caêm töùc, saün saøng hi sinh “Ta thöôøng. . . . vui loøng”,Loøng yeâu nöôùc cuûa oâng coù taùc duïng ñoäng vieân to lôùn ñoái vôùi töôùng só. -HS laéng nghe. -Để các tướng sĩ thấy nhiệm vụ của mình. - HS nhaän xeùt – phaùt beåu -HSTL: Moái quan heä: Chuû – tôù vaø moái quan heä cuøng caûnh ngoä -> loøng troïng quaân aùi quoác aân nghóa thuûy chung. - Pheâ phaùn haønh ñoäng sai traùi raát nghieâm khaéc, thaùi ñoä baøng quan, thôø ô tröôùc vaän meänh ñaát nöôùc, vui choïi gaø, côø baïc, saên baén,. . daãn ñeán haäu quaû tai haïi; nöôùc maát nhaø tan, thaân danh mai moät, tieáng xaáu ñeå ñôøi. -HSTL: Tinh thaàn caûnh giaùc taäp döôït cung teân -> khích leä loøng yeâu nuôùc quyeát chieán thaéng keû thuø xaâm löôïc. - HS phaân tích, phaùt bieåu -HSTL: Hoïc taäp binh thö quyeát chieán ñaáu, chieán thaéng keû thuø xaâm löôïc. Lí leõ saéc beùn, vaïch roõ ranh giôùi giöõa 2 con ñöôøng: soáng vaø cheát ñeå thuyeát phuïc töôùng só. -HS trả lời theo suy nghĩ -HS trả lời I.TÌM HIỂU CHUNG: 1.Tác giả: Laø ngöôøi coù phaåm chaát cao ñeïp, vaên voû song toøan laø ngöôøi coù coâng lôùn trong cuoäc khaùng chieán choáng quaân Moâng – Nguyeân laàn 2 (1285) vaø 3 (1287 – 1288) 2.Tác phẩm: - Hòch laø theå vaên nghò luaän thôøi xöa thöôøng ñöôïc vua chuùa, töôùng lónh duøng ñeå coå ñoäng, thuyeát phuïc hoaëc keâu goïi ñaáu tranh choáng thuø trong ngoaøi. - Hoøan caûnh ra ñôøi: Hòch töôùng só vieát vaøo khoaûng tröôùc cuoäc khaùng chieán choáng Moâng – Nguyeân laàn 2 (1285) Bố cục: 4 phaàn II.PHÂN TÍCH 1.Nội dung: Để kêu gọi, khích lệ tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm,Hịch tướng sĩ từng bước tác động đến tướng sĩ suy nghĩ về: -Tình thế đất nước :Thái độ ngang ngược của giặc, âm mưu xâm lược của chúng đã bộc lộ rõ. Trong khi đó tướng sĩ nhà Trần vẫn bàng quan, không lo lắng cho hiểm họa xâm lăng đang đe dọa đất nước TIẾT 94 -Tinh thần trung quân ái quốc: gương những trung thần nghĩa sĩ trong sử sách Trung Quốc,. -Kêu gọi tướng sĩ nhà Trần suy nghĩ về nghĩa vụ, trách nhiệm của bản thân đối với chủ tướng, cũng là đối với đất nước -Hành động mà các tướng sĩ phải làm: cảnh giác trước âm mưu xâm lược, tăng cường luyện tập Binh thư yếu lược, sẳn sàng chiến đấu chống kẻ thù.. 2.Nghệ thuật: -Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén. Luận điểm rõ ràng, luận cứ chính xác. -Sử dụng phép lập luận linh hoạt(so sánh, bác bỏ)Chặt chẽ ( từ hiện tượng đến quan niệm nhận thức; tập trung vào một hướng từ nhiều phương diện.) -Sử dụng lời văn thể hiện tình cảm yêu nước mãnh liệt, chân thành gây xúc động. 3.Ý nghĩa: -Bài Hịch tướng sĩ phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xăm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xăm lược. -Đây là một áng văn chính luận xuất sắc, kết hợp lập luận chặt chẽ, sắc bén với lời văn thống thiết, có sức lôi cuốn mạnh mẽ. III. LUYỆN TẬP: Bài tập SGK Tuần: 26 Ngày dạy: Tiết: 95 Ngày soạn: HAØNH ÑOÄNG NOÙI I.MỤC TIÊU: -Khái niệm hành động nói . -Các kiểu hành dộng nói thường gặp. II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: 1.Kiến thức: -Khái niệm hành động nói. -Các kiểu hành động nói. 2.Kỹ năng: -Xác định được hành động nói trong văn bản đã học và trong giao tiếp. -Tạo lập được hành động noisnphuf hợp mục đích giao tiếp. III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ NỘI DUNG HĐ1:KHỞI ĐỘNG: 1.ổn định :Kiểm diện, trật tự 2.Kiểm tra bài cũ: - Trình baøy ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu phuû ñònh. (HS yếu) Ñaët 2 caâu phuû ñònh mieâu taû vaø phaûn baùc? 3.Bài mới:Gv dẫn dắt hs vào bài HĐ2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: HDHS tìm hieåu muïc I. - Gv trình baøy theo caùch (khoâng theo muïc I SGK Tr 62) khaùc. - GV höôùng ñeán 1 HS + Coâ môøi x ñöùng daäy sau khi HS ñöùng daäy. GV noùi tieáp coâ môøi x ngoài xuoáng. -GV hoûi: Toâi ñaõ duøng caùch gì ñeå ñieàu khieån x? (HS yếu) - Qua ñoù GV coù theå keát luaän. Ñoù chính laø toâi ñaõ thöïc hieän moät haønh ñoäng noùi – Vaäy haønh ñoäng noùi laø haønh ñoäng ñöôïc thöïc hieän baèng caùch noùi ra moät ñieàu gì ñoù, trong tröôøng hôïp naøy laø noùi ra söï yeâu caàu. - GV cho HS ñoïc ghi nhôù (I) Tr 62. HDHS tìm hieåu muïc II. - GV cho HS ñoïc bt 1 (II) vaø traû lôøi caâu hoûi SGK Tr 62. GVNX choát yù. - GV cho HS ñoïc bt 2(II) vaø traû lôøi caâu hoûi SGK Tr 63. (HS yếu) GVX choát yù. - GV cho HS lieät keâ caùc kieåu haønh ñoäng noùi (bt 3 SGK tr 63) - GV cho HS ñoïc ghi nhôù II (SGK Tr 63) HĐ3: : LUYỆN TẬP: Baøi taäp 1: Traàn Quoác Tuaán vieát Hòch Töôùng Só nhaèm muïc ñích gì?. . GV cho HS thöïc hieän trong 3 phuùt. (HS yếu) Baøi taäp 2: Chæ ra haønh ñoäng vaø muïc ñích noùi cuûa moãi haønh ñoäng noùi trong ñoaïn trích sau (SGK Tr 64) -HS thöïc hieän vaø gv nhaän xeùt söûa baøi. Baøi taäp 2: b,c GV höôùng daãn HS laøm töông töï nhö a HĐ4: CỦNG CỐ- DẶN DÒ: - Haønh ñoäng noùi laø gì? (HS yếu) -Moät soá kieåu haønh ñoäng noùi thöôøng gaëp laø kieåu naøo? - Veà hoïc baøi laøm baøi taäp 3 - Chuaån bò baøi: Traû baøi vieát soá 4. +Xem laiï ñeà thuyeát minh +laäp laïi daøn yù . Lớp trưởng báo cáo Hs trả bài Hs nghe -HS chuù yù. -HSTL. -HSTL theo caùch hieåu. -HS: Moãi caâu noùi cuûa Lí Thoâng coù 1 muïc ñích rieâng. Caâu (1) duøng ñeå trình baøy, caâu (2) ñe doïa, caâu (4) höùa heïn. -HSTL: Trong ñoaïn trích coù nhieàu caâu vôùi nhöõng muïc ñích sau ñaây: Lôøi Caùi Tí – hoûi hoaëc bieåu loä caûm xuùc. Lôøi chò Daäu – tuyeân boá hoaëcbaùo tin. -HS ñoïc ghi nhôù SGK vaø ghi. HS làm theo hướng dẫn Hs làm bài I. Haønh ñoäng noùi laø gì? - Haønh ñoäng noùi laø haønh ñoäng ñuôïc thöïc hieän baèng lôøi noùi nhaèm muïc ñích nhaát ñònh. II. Moät soá kieåu haønh ñoäng noùi thöôøng gaëp: Ngöôiø ta döïa theo muïc ñích cuûa haønh ñoäng noùi maø ñaët teân cho noù. Nhöõng kieåu haønh ñoäng noùi thöôøng gaëp laø hoûi, trình baøy, (baùo tin, keå, taû, neâu yù kieán, döï ñoaùn. . ) ñìeu kheån (caàu khieán, ñe doïa, thaùch thöùc. . ) höùa heïn, boäc loä caûm xuùc. II LUYỆN TẬP Baøi taäp 1: Traàn Quoác Tuaán vieát Hòch Töôùng só nhaèm khích leä töôùng só hoïc taäp “Binh thö yeáu löôïc” do oâng soaïn ra vaø khích leä loøng yeâu nöôùc cuûa töôùngsó. - Caâu theå hieän muïc ñích cuûa haønh ñoäng noùi: “Neáu caùc ngöôøi bieát chuyeân taäp saùch naøy, theo lôøi. . . nghòch thuø” Baøi taäp 2: a) Baùc trai ñaõ khaù roài chöù? (hoûi) - Caûm ôn cuï nhaø chaùu ñaõ tænh taùo nhö thöôøng (caûm ôn) - Nhöng xem yù haõy coøn leà beà leät beät chöøng nhö vaãn moûi meät laém (trình baøy) - Naøy, baûo Baùc aáy coù troán ñi ñaâu thì troán (caàu khieán) - Chöù cöù naèm ñaáy. . . .thì khoå (caûm thaùn, boäc loä caûm xuùc) - Vaâng, chaùu cuõng ñaõ nghó nhö cuï (tieáp caän) Tuần: 26 Ngày dạy: Tiết: 95 Ngày soạn: TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5 I.MỤC TIÊU: Ñaùnh giaù toøan dieän keát quaû hoïc baøi “Vaên baûn thuyeát minh”. I.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG: 1.Kiến thức: Năm lại kiến thức về văn thuyết minh. 2.Kỹ năng: Biết làm hoàn chỉnh một bài văn thuyết minh. III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: 1. OÅn ñònh lôùp: 2. KTBC : Thoâng qua. 3. Baøi môùi: Gv giôùi thieäu baøi. * Hoaït ñoäng1: Neâu laïi ñeà baøi vaø taäp trung phaân tích, tìm hieåu ñeà baøi. -Goïi HS neâu laïi ñeà baøi. -Yeâu caàu HS phaân tích ñeà: chæ ra caùc yeâu caàu veà noäi dung, hình thöùc. -Toå chöùc cho HS thaûo luaän, xaây döïng ñaùp aùn (daøn yù) cho baøi vieát. -GV nhaän xeùt vaø boå sung cho hoaøn chænh daøn yù vaø caùc yeâu caàu caàn ñaït. @ Baûng tæ leä: TB % Gioûi Khaù Trung bình Yeáu SL % SL % SL SL % 8.14/ 30 * Hoaït ñoäng2: Nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù baøi vieát:
Tài liệu đính kèm: