Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 22 - Trường THCS Long Hòa

Tuần: 22 Ngày dạy:
Tiết: 79 Ngày soạn:
CAÂU NGHI VAÁN (tt)
I.MỤC TIÊU:
Hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn thể hiện các ý cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe dọa bộc lộ cảm xúc.
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
Kiến thức:
Các câu nghi vấn dùng với các chức năng khác ngoài chức năng chính
Kỹ năng:
Vận dụng kiến thức đã học về câu nghi vấn để đọc – hiểu và tạo lập văn bản
III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
HĐ1:KHỞI ĐỘNG:
ổn định :Kiểm diện, trật tự
Kiểm tra bài cũ:
Theá naøo laø caâu nghi vaán? .(hs yếu)
Ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng chính cuûa caâu nghi vaán?
Bài mới:
HĐ2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
GV cho HS ñoïc caùc ví duï ôû muïc III SGK Tr 20, 21 vaø traû lôøi caâu hoûi:
- Trong nhöõng ñoaïn trích treân caâu naøo laø caâu nghi vaán?.(hs yếu)
- Caâu nghi vaán trog ñoaïn trích treân duøng ñeå laøm gì? (caàu khieán, khaúng ñònh, ñe doïa, boäc loä tình caûm, caûm xuùc)
- GV yeâu caàu HS nhaän xeùt veà daáu keát thuùc caâu nghi vaán.
- GV nhaän xeùt
- GV cho HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK tr 22
 HĐ3: : LUYỆN TẬP:
- GV höôùng daãn HS laøm baøi taäp. Bt1 (SGK tr 32)
- Xaùc ñònh caâu nghi vaán.(hs yếu)
- Cho bieát nhöõng caâu nghi vaán ñoù duøng ñeå laøm gì?
- Baøi taäp 2: SGK tr23.
-Trong nhöõng ñoaïn trích treân , caâu naøo laø caâu nghi vaán?
-Ñaëc ñieåm hình thöùc naøo cho bieát ñoù laø caâu nghi vaán?
-Nhöõng caâu nghi vaán doù ñöôïc duøng ñeå laøm gì?
-Haõy vieát nhöõng caâu coù yù nghóa töông ñöông ñoù?
Baøi taäp 3: Ñaët 2 caâu nghi vaán khoâng duøng ñeå hoûi (SGK tr 24)
GVNX.
Baiø taäp 4 (SGK tr 24).
GVHDHS veà nhaø laøm.
HĐ4: CỦNG CỐ- DẶN DÒ:
Caâu nghi vaán coù nhöõng chöùc naêng naøo?	
- Veà hoïc baøi.
 - Laøm baøi taäp 4
- Chuaån bò baøi “Thuyeát minh veà moät phöông phaùp(caùch laøm)”
	+Ñoïc vaø traû lôøi caùc caâu hoûi.(hs yếu)
	+Xem tröôùc phaàn luyeän taäp.
Lớp trưởng báo cáo
Hs trả bài
Hs nghe
- HS ñoïc – traû lôøi caâu hoûi
-HS tìm caâu nghi vaán.
- HS traû lôøi:
a. boäc loä tình caûm, caûm xuùc
b. ñe doïa
c. ñe doïe
d. khaúng ñònh
e. boäc loä caûm xuùc.
- HS nhaän xeùt – boå sung
-HSTL: Khoâng phaûi taát caû caâu nghi vaán ñeàu keát thuùc baèng daáu chaám hoûi. Caâu nghi vaán thöù 2 ôû (e) keát thuùc baèng daáu chaám than chöù khoâng phaûi baèng daáu chaám hoûi.
- HS laøm baøi taäp.
HS laøm baøi taäp.
HS laøm baøi taäp.
HS laøm baøi taäp.
HS laøm baøi taäp.
HS laøm baøi taäp.
I.NHỮNG CHỨC NĂNG KHÁC:
Ngoài chức năng khác là dùng để hỏi, câu nghi vấn còn có chức năng khác là dùng để khẳng định, mỉa mai, phủ định, đe dọa, bộc lộ cảm xúc.
II LUYỆN TẬP
Baøi taäp 1: Caâu nghi vaán
a. “Con ngöôøi . . . aên ö?”
b. “naøo ñaâu. . . coøn ñaâu?’
(Trong caû khoå thô chæ rieâng “Than oâi! Khoâng phaûi chæ laø caâu nghi vaán)
 c. “sao. . . rôi?”
d. “oâi, . . bay?”
- Caâu nghi vaán treân duøng ñeå:
a. boäc loä tình caûm, caûm xuùc
b. phuû ñònh, boäc loä tình caûm, caûm xuùc
c. caàu khieán, boäc loä tình caûm, caûm xuùc.
d. phuû ñònh, boäc loä tình caûm, caûm xuùc
Baøi taäp 2: Caâu nghi vaán.
a. sao . . theá?, Toäi gì. . . . . ñeå laïi? Aên maõi. . . . gì maø lo lieäu?
b. Caû. . . laøm sao?
c. Ai. . . . maãu töû?
d. Thaèng beù. . . vieäc gì?, “sao. . . . khoùc?”
- Nhöõng töø gaïch döôùi vaø daáu? Theå hieän ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa caâu nghi vaán.
- Nhöõng caâu nghi vaán treân duøng ñeå?
a. phuû ñònh
b. boäc loä söï baên khoaên, lo ngaïi
c. khaúng ñònh
d. caâu hoûi
- Trong nhöõng caâu nghi vaán ñoù coù theå thay baèng 1 caâu nghi vaán maø coù yù nghóa töông ñöông 
 Haõy vieát nhöõng caâu ñoù. 
a.
b. HS TÖÏ VIEÁT.
c. 
Nhöõng caâu coù yù nghóa töông ñöông.
a. cuï khoâng phaûi lo xa quaù nhö theá; khoâng neân nhòn ñoùi maø ñeå tieàn laïi. Aên heát thì luùc cheát khoâng coù iteån ñeå maø lo lieäu.
b. Khoâng bieát chaéc laø thaèng beù coù theå chaên daét ñöôïc ñaøn boø hay khoâng.
c. Thaûo moäc töï nhieân coù tình maãu töû.
Baøi taäp 3: Ñaët caâu
- yeâu caàu 1 ngöôøi keå laïi noäi dung cuûa 1 boä phim vöøa ñöôïc trình chieáu:
 Baïn coù theå keå cho minh nghe noäi dung cuûa boä phim “caùnh ñoàng hoang ñöôïc khoâng?
 - Boäc loä tình caûm, caûm xuùc tröôùc soá phaän cuûa 1 nhaân vaät vaên hoïc. 
 Laõo Haïc ôi! sao ñôøi Laõo khoán cuøng ñeán theá?
Baøi taäp 4:
 Trong nhöõng tröôøng hôïp giao tieáp nhöõng caâu nhö vaäy duøng ñeå chaøo. Ngöôøi nghe khoâng nhaát thieát phaûi traû lôøi, maø coù theå ñaùp laïi baèng moät caâu chaøo khaùc (coù theå cuõng laø 1 caâu nghi vaán)
 Ngöôøi noùi vaø ngöôøi nghe coù quan heä raát thaân maät.
Tuần: 22 Ngày dạy:
Tiết: 80 Ngày soạn:
THUYEÁT MINH VEÀ MOÄT PHÖÔNG PHAÙP
(CAÙCH LAØM)
I.MỤC TIÊU:
-Bổ sung kiến thức về văn thuyết minh.
 -Nắm được cách làm văn thuyết minh về một phương pháp ( cách làm)
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1.Kiến thức:
-Sự đa dạng với đối tượng trong văn bản thuyết minh
Đặc điểm, cách làm bài văn thuyết minh
2.Kỹ năng:
-Mục đích, yêu cầu, cách quan sát và cách làm bài văn thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
-Quan sát đối tượng cần thuyết minh: một phương pháp (cách làm)
 -Tạo lập được một văn bản thuyết minh theo yêu cầu: biết viết một bài văn thuyết minh về một cách thức, phương pháp, cách làm có độ dài 300 chữ
III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
HĐ1:KHỞI ĐỘNG:
1.ổn định :Kiểm diện, trật tự
2.Kiểm tra bài cũ: Trình baøy caùch nhaän daïng ñoaïn vaên thuyeát minh? (hs yếu)
3.Bài mới:
HĐ2: HÌNH THÀNH KIẾNTHỨC
GVHDHS tìm hieåu muïc I.
GV cho HS ñoïc vaên baûn a) vaø neâu caâu hoûi baøi vaên coù nhöõng muïc naøo? (hs yếu)
- GV cho Hs ñoïc ñoaïn vaên b) vaø neâu caâu hoûi töông töï
- GV cuûng coá: Muoán laøm 1 caùi gì thì phaûi coù nguyeân vaät lieäu, caùc laøm vaø yeâu caàu thaønh phaåm
- Vaên baûn thuyeát minh höôùng daãn caùch laøm ñoà chôi? (Vbaûn a)
 -Thuyeát minh caùch laøm ñoà chôi em beù ñaù boùng phaûi laøm nhö theá naøo?
- GV: caùch laøm phaûi theo thöù töï: Caùi naøo tröôùc, sau, thì môùi coù keát quaû mong muoán.
- Vaên baûn b) thuyeát minh caùch laøm moùn aên gì? Phaàn nguyeân vaät lieäu, caùch laøm, yeâu caàu thaønh phaàn coù gì khaùc vôùi vaên baûn a) vaø b)
- GV: nhaät xeùt veà lôøi vaên cuûa vaên baûn a) vaø b)
- GV cho HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK Tr 26.
 HĐ3: : LUYỆN TẬP:
Baøi taäp 1:Vieát baøi thuyeát minh phöông phaùp naáu côm. (hs yếu)
GVNX söûa baøi.
Baøi taäp 2:GVHDHS bt2 veà nhaø laøm.
HĐ4: CỦNG CỐ- DẶN DÒ:
Neâu caùch laøm baøi thuyeát minh veà 1 phöông phaùp ( caùch laøm) ?	
- Veà hoïc, laøm baøi taäp SGK tr 26
	- Chuaån bò baøi: tức cảnh Pác Pó
+ Tìm hiểu tác giá tác phẩm (hs yếu)
+Ñoïc vaø traû lôøi caùc caâu hoûi.
+Xem tröôùc phaàn luyeän taäp.
Lớp trưởng báo cáo
Hs trả bài
Hs nghe
-HS chuù yù.
- HS ñoïc ñoaïn vaên traû lôøi caâu hoûi: Baøi vaên coù caùc phaàn sau:
- Nguyeân vaät lieäu
- Caùch laøm
- Yeâu caàu taønh phaåm
- HS ñoïc ñoaïn vaên b. traû lôøi caâu hoûi töông töï
-HS laéng nghe.
-TL:Thuyeát minh phöông phaùp laøm ñoà chôi: em beù ñaù boùng
-HSTL:- Caùch laøm: coù caùc böôùc taïo thaân, ñaàu, muõ, baøn tay, chaân, quaû boùng gaén hìn ngöôøi leân saân coû. (maûnh goã)
-HSTL: Caùch naáu moùn aên, naáu canh rau ngoùt vôùi thòt naïc lôïn.
- HSTL: Ñaây laø thuyeát minh caùch laøm 1 moùn aên chöù khoâng phaûi laøm ñoà chôi.
- HS nhaät xeùt, phaùt bieåu.
-HS thöïc hieän 5 phuùt.
-HS laéng nghe.
-HS laéng nghe.
I. Giôùi thieäu moät phöông phaùp (caùch laøm):
- Khi giôùi thieäu moät phöông phaùp (caùch laøm) naøo, ngöôøi vieát phaûi tìm hieåu, naém chaéc phöông phaùp (caùch laøm) ñoù.
- Khi thuyeát minh, caàn trình baøy roõ ñieàu kieän, caùch thöùc, trình töï. . laøm ra saûn phaåm vaø yeâu caàu chaát löôïng ñoái vôùi saûn phaåm ñoù.
- lôøi vaên caàn ngaén goïn, chính xác,roõ raøng.
II. LUYỆN TẬP:
Baøi taäp 1:HS söûa baøi.
Baøi taäp 2:
Tuần: 22 Ngày dạy:
Tiết: 81 Ngày soạn:
TÖÙC CAÛNH PAÙC BOÙ
I.MỤC TIÊU:
-Một đặc điểm của Hồ Chí Minh: sử dụng thể thơ tú tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại của người chiến sĩ cách mạng.
-Cuộc sống vật chất và tinh thần của Hồ Chí minh trong những năm hoạt động cách mạng đầy khó khăn gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những ngày hoạt động cách mạng không thành công.
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1..Kiến thức:
-Một đặc điểm của thơ Hồ Chí Minh: sử dụng thể loại thơ tứ tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại của người chiến sĩ cách mạng
-Cuộc sống vật chất và tinh thần cảu Hồ Chí Minh trong những năm tháng hoạt động cách mạng đầy khó khăn, gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những ngày tháng cách mạng chưa thành công
2.Kỹ năng:
-Đọc - hiểu thơ tứ tuyệt của Hồ Chí Minh
-Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm
III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
HĐ1:KHỞI ĐỘNG:
1.ổn định :Kiểm diện, trật tự
2.Kiểm tra bài cũ:
Ñoïc thuoäc loøng vaø dieãn caûm baøi thô “Khi con tu huù” vaø neân hieåu nhan ñeà baøi thô naøy nhö theá naøo? 
(hs yếu)
- Tieáng chim tu huù môû ñaàu vaø keát thuùc baøi thô coù gì khaùc nhau? Taïi sao?
3.Bài mới:
Giôùi thieäu ôû lôùp 7 caùc em ñaõ hoïc hai baøi thô raát hay cuûa Baùc ñoù laø 2 baøi thô naøo? Hoaøn caûnh saùng taùc vaø theå loaïi cuûa 2 baøi thô ñoù.
	- Ñoù laø nhöõng baøi thô noåi tieáng cuûa Chuû tòch HCM vieát hoài ñaàu cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp ôû Vieät Baéc. Coøn hoâm nay, chuùng ta laïi raát sung söôùng ñöôïc gaëp laïi Ngöôøi ôû Suoái LeâNin, ôû hang Pac Boù. (huyeän Haø Quaûng, tænh Cao Baèng) vaøo muøa xuaân 1941, qua baøi thô tuyeät cuù Ñöôøng luaät “Töùc Caûnh Paùc boù”	
HĐ2: ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:
GV cho HS ñoïc chuù thích (*) tìm hieåu hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa baøi thô.
GV nhaän xeùt nhaéc laïi .
- GV goïi HS ñoïc baøi thô – nhaän xeùt caùch ñoïc (goïng vui, nheï nhaøng, thoaûi maùi, saûng khoaùi,roõ nhòp 3/ 4 hoaëc 2/2/3
- GV: Baøi thô laøm theo theå thô gì? (hs yếu)
 Haõy keå teân 1 soá baøi thô cuøng loaïi maø em ñaõ hoïc.
- GV caûm nhaän chung cuûa em veà gioïng ñieäu baøi thô, veà taâm traïng cuûa taùc giaû?
HĐ3: PHÂN TÍCH:
- GV goïi HS ñoïc caâu 1
- caâu thô noùi veà vieäc gì? gioïng ñieäu nhö theá naøo? Caùch ngaét nhòp 4/3 coù taùc duïng nhö theá naøo?
- GV choát: Caâu 1 noùi veà vieäc ôû vaø sinh hoaït haèng ngaøy cuûa Baùc.
- GV goïi HS ñoïc caâu 2 caâu naøy noùi veà vieäc gì trong sinh hoaït haèng ngaøy cuûa Baùc ôû Paùc Boù? Gioïng ñieäu nhö theá naøo? 
- Thöïc phaåm ôû ñaây laø nhöõng thöïc phaåm gì?
- Töø “saün saøng” trong caâu thô neân hieåu nhö theá naøo?
- GV: Nhöng thöïc ra toaøn caûnh sinh hoaït cuûa Baùc luùc ñoù raát gian khoå? Coù thôøi gian cô quan chuyeån vaøo vuøng nuùi ñaù treân khu ñoàng baøo Maùn traéng, gaïo cuõng khoâng coù maø aên moïi ngöôøi phaûi aên chaùo beï haøng thaùng nhöng ñaõ bieán thaønh 1 söï thaät khaùc haün khoâng phaûi laø ngheøo khoå, thieáu thoán maø laø giaøu coù dö thöøa, sang troïng.
- GV goïi HS ñoïc caâu 3. Caâu thô taû caùi gì?
- Giaûi thích töø “choâng cheânh”
- Dòch Söû Ñaûng laø laøm vieäc gì? Muïc ñích?
- Hình aûnh Baùc Hoà ngoài dòch söû Ñaûng coù yù nghóa nhö theá naøo?
- GV cho HS ñoïc caâu thô 4 caâu thô töø naøo coù yù nghóa quan troïng nhaát? Vì sao?
- Gioïng ñieäu chung cuûa baøi thô nhö theá naøo? (hs yếu)
- Toaøn boä baøi thô toaùt leân noäi dung tö töôûng gì?
- Tính chaát coå ñieån vaø hieän ñaïi ñöôcï theå hieän nhö theá naøo?
GV phaân tích.
-Nghệ thuật của bài thơ gì?
-Nêu ý nghĩa của bài thơ? (hs yếu)
HĐ4: LUYỆN TẬP:
Học thuộc lòng bài thơ.
HĐ5: CỦNG CỐ- DẶN DÒ:
Neâu caûm nhaän cuûa em veà baøi thô “Töùc caûnh Paùc Boù”?
Chuẩn bị bài “câu cầu khiến”
Tìm đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến. (hs yếu)
Lớp trưởng báo cáo
Hs trả bài
Hs nghe
- HS ñoïc chuù thích (*) hieåu roõ hoøan caûnh cuûa baøi thô.
-HS laéng nghe.
- HS ñoïc baø thô – nhaän xeùt caùch ñoïc.
- HS traû lôøi: Thaát ngoân töù tuyeät.
-HSTL:
- HSTL: Baøi thô coù 4 caâu thaät töï nhieân, bình dò gioïng ñieäu thoaûi maùi pha chuùt vui ñuøa hoùm hænh, taát caû cho thaáy 1 caûm giaùc vui thích, saûng khoùai yù nghóa tö töôûng cuûa baøi thô cuõng toùat leân töø ñoù.
- HS ñoïc caâu 1.
-HSTL: gioïng ñieäu vui; Caùc ngaét nhòp 4/3 taïo 2 veá soùng ñoâi -> caûm giaùc veà söï nhòp naøng neà neáp trong snh hoaït cuûa Baùc.
- HS ñoïc caâu 2
- HSTL: noùi veà chuyeän aên; gioïng ñuøa vui
-HSTL: Thöïc phaåm! Chaùo beï rau maêng
-HSTL:Luùc naøo cunõg coù saün, khoâng thieáu thaät ñaày ñuû ñeán möùc dö thöøa.
- HS ñoïc caâu 3 – traû lôøi
-HSTL: Coâng vieäc haèng ngaøy cuûa Baùc, töø laùy taïo hình, gôïi caûm.
-HSTL:döïa vaøo chuù thích.
- HS ñoïc caâu thô cuoái baøi. Töø coù yù nghóa quan troïng nhaát “sang”
-HSTL: gioïng vui.
-HSTL: Cuoäc soáng CM quaû thaät laø ñeïp.
-HS laéng nghe.
-HS trả lời
-HS trả lời
I.TÌM HIỂU CHUNG:
I. Giôùi thieäu:
 1. Taùc giaû: HCM (1890 – 1969)
 2.Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa baøi thô:
- Thaùng 2 – 1941, sau 30 naêm boân ba hoaït ñoäng CM ôû nöôùc ngoaøi, Baùc Hoà trôû veà Toå Quoác, tröïc tieáp laõnh ñaïo phong traøo CM trong nöôùc. Ngöôøi soáng vaø laøm vieäc trong ñieàu kieän heát söùc gian khoå ôû trong hang Paùc Boù, phaûi aên chaùo ngoâ, maêng röøng thay côm; baøn laøm vieäc laø moät phieán ñaù beân bôø suoái caïnh hang.
3. Theå thô: Thaát ngoân töù tuyeät.
II.PHÂN TÍCH
 1.Nội dung:
a.“Thuù laâm tuyeàn” cuûa Baùc theå hieän trong baøi thô:
- Caâu 1: Gioïng ñieäu toïai maùi -> Baùc Hoà soáng ung dung nhòp thô 4/3 taïo 2 veá soùng ñoâi -> Sinh hoaït coù neà neáp: saùng ra, toái vaøo.
-Caâu 2: Gioïng ñuøa vui noùi veà vieäc aên thöïc phaåm chuûyeáu “Chaùo beï rau maêng” luoân coù saün.
=> nieàm vui thuù ñöôïc soáng giöõa thieân nhieân
b.. Caùi “Sang” cuûa cuoäc ñôøi caùch maïng:
- Caâu 3: töø laùy “choâng cheânh” taïo hình, gôïi caûm -> noåi baät hình töôïng ngöôøi chieán só CM, khaéc hoïa chaân thöïc sinh ñoäng.
- Caâu 4: lôøi töï nhaän xeùt bieåu hieän tröïc tieáp taâm traïng cuûa Baùc.
- Chöõ “Sang” -> giaøu coù, cao quí, laø caûm giaùc haøi loøng, vu thích.
=> Cuoäc soáng CM quaû thaät laø ñeïp.
 2.Nghệ thuật:
-Có tính chất ngắn gọn,hàm súc.
-Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẽ,hiện đại.
-Có lời thơ bình dị giọng đùa vui , hóm hỉnh.
-Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị, sâu sắc.
 3.Ý nghĩa:
Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng.
III. LUYỆN TẬP:
Học thuộc lòng bài thơ.