Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 22 tiết 83: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

Tuần 22 Tiết 83: THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH 
Ngày soạn : 27/1/2012 
Ngày dạy : 30/1/2012 
I.Mục tiêu cần đạt: 
1.Mức độ cần đạt:Tiếp tục bổ sung kiến thức và kỹ năng làm bài văn thuyết minh .
2.Kiến thức:
-Sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh.
-Đặc điểm và cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh.
-Mục đích, yêu cầu, cách quan sát và cách làm bài văn giới thiệu danh lam thắng cảnh.
3.Kỹ năng:
-Quan sát danh lam thắng cảnh.
-Đọc tài liệu, tra cứu, thu thập, ghi chép những tri thức khách quan về đối tượng để sử dụng trong bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh.
-Tạo lập được một văn bản thuyết minh theo yêu cầu: biết viết một bài văn thuyết minh về một cách thức, phương pháp, cách làm có độ dài 300 chữ.
-Kĩ năng giao tiếp: trình bày ý tưởng, trao đổi về đặc điểm, cách tạo lập bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
4.Thái độ:Giáo dục tư duy khoa học trong quá trình làm một bài văn, trình bày cảm nghĩ cá nhân theo nguyên tắc tiếng Việt.
II.Chuẩn bị : 
-Giáo viên: SGK, SGV, chuẩn kiến thức và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tập.
-Học sinh: Đọc SGK, soạn bài theo định hướng SGK và sự hướng dẫn của GV.
III.Tiến trình lên lớp:
1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ: Thuyết minh một phương pháp ( cách làm ) cần phải làm những gì?
*Đáp án: 
-Điều kiện: người viết phải tìm hiểu, quan sát, nắm chắc phương pháp (cách làm ) đó.
-Yêu cầu của việc trình bày :Cụ thể, rõ ràng về điều kiện, cách thức, trình tự thực hiện và yêu cầu chất lượng đối với sản phẩm.Lời văn thuyết minh cần ngắn gọn, chính xác, rõ nghĩa.(10 điểm)
3.Bài mới: 
*Giới thiệu bài:Tiết này chúng ta tìm hiểu về cách thuyết minh một danh lam thắng cảnh.
*Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:Tìm hiểu bài 
Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm, cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh.
Tự nhận thức, giao tiếp, lắng nghe tích cực, tư duy sáng tạo.
? HS đọc văn bản “Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn” .
?Bài viết giới thiệu về thắng cảnh nào ở Hà Nội ? 
-Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.
?Vì sao bài viết lại giới thiệu về 2 đối tượng này? 
-Vì đây là hai đối tượng có mối quan hệ với nhau, giữa hồ Hoàn Kiếm có đền Ngọc Sơn.
?Bài viết cung cấp cho em những kiến thức gì?
-Về Hồ Hoàn Kiếm:Nguồn gốc hình thành và sự tích những tên hồ. 
-Về đền Ngọc Sơn :Nguồn gốc và quá trình xây dựng đền ,vị trí ,cấu trúc .
?Muốn biết những tri thức ấy thì người viết phải làm thế nào?
-Phải tham quan, đọc sách,xem phim ảnh, thu thập nghiên cứu ,ghi chép tài liệu 
-Phải có kiến thức về địa lí ,lịch sử văn hoá ,văn học nghệ thuật.
?Bài viết cần được sắp xếp thep bố cục, thứ tự ra sao ?
*Bố cục :3 đoạn 
-Đoạn 1:Giới thiệu Hồ Hoàn Kiếm 
-Đoạn 2:Giới thiệu đền Ngọc Sơn 
-Đoạn 3:Giới thiệu bờ Hồ 
*Trình tự: Sắp xếp theo không gian ,vị trí từng cảnh vật : hồ, đền, bờ hồ. 
?Theo em, bài viết có thiếu sót gì trong bố cục? 
-Thiếu phần mở bài: Giới thiệu chung về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn .
?Hãy viết phần mở bài cho văn bản này ?
HS thảo luận nhóm (3 phút): Cử đại diện trả lời, nhận xét, bổ sung.
VD: Những ai đến Hà Nội không thể không đến hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn, một thắng cảnh đẹp nằm ngay trung tâm thủ đô Hà Nội .
Đã từ lâu hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn trở thành biểu tượng của Hà Nội
?Theo em, phần nội dung của bài thuyết minh trên đã đầy đủ chưa, còn thiếu sót những gì ? 
-Thiếu miêu tả vị trí, độ rộng hẹp của hồ, vị trí của tháp Rùa, của đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, thiếu miêu tả quang cảnh xung quanh, cây cối, màu nước xanh. Thỉnh thoảng rùa nổi lên Do vậy nội dung bài viết còn khô khan.
?Khi thuyết minh về một danh lam thắng cảnh thì lời văn cần phải như thế nào ? 
Hoạt động 2 :Hướng dẫn luyện tập .
Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành có hướng dẫn.
Giải quyết vấn đề, hợp tác, lắng nghe tích cực, thương lượng, giao tiếp, quản lí thời gian, ra quyết định.
I.Bài học: 
1.Cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh:
Để viết được bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh cần phải quan sát thực tế, đọc sách báo,nghiên cứu, ghi chép, thu thập tài liệu, trang bị những kiến thức về, địa lí, lịch sử, văn hoá, khoa học, có liên quan đến đối tượng.
2.Bố cục:
Bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh có bố cục ba phần, sắp xếp theo trình tự hợp lí, cung cấp những thông tin đáng tin cậy.
3.Yêu cầu:
Lời giới thiệu chính xác, biểu cảm, có kết hợp với miêu tả, bình luận để tạo nên sức hấp dẫn cho bài văn. Các biện pháp tu từ, các hình thức biểu cảm trong bài thuyết minh không phải để xây dựng hình tượng nghệ thuật mà được sử dụng nhằm làm cho lời văn thêm sinh động, phục vụ cho mục đích thuyết minh..
II.Luyện tập: 
Bài 1 : 
-Mở bài: Giới thiệu khái quát về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn .
-Thân bài: Giới thiệu xuất xứ của hồ, tên hồ, độ rộng, hẹp, vị trí của tháp rùa, của đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, miêu tả quang cảnh xung quanh, cây cối, màu nước, thỉnh thoảng có rùa nổi lên,
-Kết bài: Vị trí của hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn trong lòng người Hà Nội, tình cảm của người Hà Nội nói riêng và nhân dân cả nước nói chung đối với hai thắng cảnh này .
Bài 2: Nên sắp xếp theo thứ tự như sau :
-Từ xa thấy hồ rộng, có tháp rùa, giữa hồ có đền Ngọc Sơn .
-Đến gần: Cổng đền có tháp Bút, cầu Thê Húc dẫn vào đền Ngọc Sơn ; hồ bao bọc xung quanh đền; 
xung quanh hồ có nhiều cây to,...
Bài 3: Câu nói của nhà văn nước ngoài có thể sử dụng vào một trong các phần (mở bài hoặc kết bài của bài viết)
4.Củng cố: Thế nào là thuyết minh một danh lam thắng cảnh ?
5.Hướng dẫn tự học:
-Học bài, nắm vững kiến thức về cách trình bày bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
-Quan sát, tìm hiểu, ghi chép, thu thập, tài liệu về một số danh lam thắng cảnh ở địa phương em.
-Chuẩn bị bài mới : Ôn tập về văn bản thuyết minh. 
IV.Rút kinh nghiệm:
.........