Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 16 - Trường THCS Hiệp Thạnh

Tuaàn : 16
Tieát : 61
 Ngaøy Soaïn: 18/11/2010
 Ngaøy Daïy: 27/11/2010
 TLV
 THUYEÁT MINH VEÀ MOÄT THEÅ LOAÏI 
VAÊN HOÏC
I/. MÖÙC ÑOÄ CAÀN ĐAÏT:
 Nắm được các kĩ năng và vận dụng để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học.
II/. KIẾN THỨC CHUẨN
 1.Kiến thức :
- Sự đa dạng của đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh .
 - Việc vận dụng kết quả quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng thể loại để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học .
 2.Kĩ năng :
 - Quan sát đặc điểm hình thức của một thể loại văn học . 
 - Tìm ý, lập dàn ý cho bài văn thuyết minh về một thể loại văn học .
 - Hiểu và cảm thụ được giá trị nghệ thuật của thể loại văn học đó .
 - Tạo lập được một văn bản thuyết minh về một thể loại văn học có độ dài 300 chữ.
III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
	Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung
Hoạt động 1 : Khởi động .
- Ổn định lớp .
- Kiểm tra bài cũ: Khoâng coù kieåm tra (vì môùi laøm baøi vieát soá 3).
- Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS váo bài mới và ghi tựa bài
- Hs thực hiện theo yêu cầu của GV.
 Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức .
 Höôùng daãn Hs taäp thuyeát minh moät vaên baûn , moät theå thô .
- GV ghi baøi thô “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và “ Đập đá ở Côn Lôn” leân baûng phuï .
- GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi: muïc I (SGK tr 53)
 Thuyeát minh ñaëc ñieåm theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät .
+ Böôùc 1:
- Gv yeâu caàu Hs xaùc ñònh soá tieáng vaø soá doøng (caâu)
+ Böôùc 2:
- Xaùc ñònh baèng-traéc cho töøng tieáng trong hai baøi thô .
 GV neâu caâu hoûi Hs traû lôøi: Xaùc ñònh baèng traéc cho töøng tieáng trong thô .
Vaøo nhaø ngục Quảng Đông cảm taùc
Vaãn laø haøo kieät, vaãn phong löu ,
 T B B T T B B
Chaïy moûi chaân thì haõy ôû tuø .
 B T B B T T B
Ñaõ khaùch khoâng nhaø trong boán bieån ,
T T B B B T T
Laïi ngöôøi coù toäi giöõa naêm chaâu.
 T B T T T B B
Buûa tay oâm chaët boà kinh teá ,
T B B T B B T
Môû mieäng cöôøi tan cuoäc oaùn thuø .
T T T B T T B
Thaân aáy vaãn coøn, coøn söï nghieäp ,
 B T T B B T T
Bao nhieâu nguy hieåm sôï gì ñaâu .
B B B T T B B
Ñaäp ñaù ôû Coân Loân
Laøm trai ñöùng giöõa ñaát Coân Loân ,
B B T T T B B
Löøng laãy laøm cho lôû nuùi non .
T T B B T T B
Xaùch buùa ñaùnh tan naêm baûy ñoáng ,
T T T B B T T 
Ra tay ñaäp beå maáy traêm hoøn .
B B T T T B T
Thaùng ngaøy bao quaûn thaân saønh soûi ,
T B B T B B T
Möa naéng caøng beàn daï saét son .
B T B B T T B
Nhöõng keû vaù trôøi khi lôõ böôùc ,
T T T B B T T
Gian nan chi keå vieäc con con.
B B B T T B B
+ Böôùc 3:
 Tìm ñoái vaø nieâm giöõa caùc doøng .
- GV neâu caâu hoûi – Hs traû lôøi
+ Böôùc 4: Xaùc ñònh caùc vaàn trong hai baøi thô . 
 GV neâu caâu hoûi – Hs traû lôøi
 + Böôùc 5 : Xaùc ñònh caùch ngaét nhòp trong hai baøi thô .
-Hoûi : Caùch ngaét nhòp trong hai baøi thô nhö theá naøo .
-Gv choát : 
* Baøi: “Vaøo ... tác " vaø “Ñaäp  Lôn” :
Thanh ngang+ huyeàn : vaàn baèng .
Caùc thanh coøn laïi : vaàn traéc .
Theo luaät : nhaát, tam, nguõ baát luaän ; nhò, töù, luïc phaân minh .
GV : nhấn mạnh luật đối, niêm: Hai baøi thô : khoâng caàn xeùt caùc tieáng thöù nhaát, thöù ba, thöù naêm maø chæ caàn xeùt ñoái, nieâm ôû caùc tieáng thöù hai, thöù tö, thöù saùu .
Hai baøi thô coù nhòp 4/3..
- GV : yêu cầu HS lâp dàn bài : Thuyết minh về thể thơ thất ngôn bát cú.
- Yêu cầu HS lên bảng ghi lại dàn bài.
- Gọi HS nhận xét, GV nhận xét và yêu cầu HS đọc dàn bài SGK tr 153,154.
- GV : Muốn thuyết minh một văn bản, trước hết ta phải làm gì ?
- GV chốt ý =>
- Khi nêu đặc điểm của đối tượng ta cần chú ý điều gì ?
- GV chốt ý =>
- HS quan sát.
- Hs ñoïc ñeà baøi.
- HS nghe, thực hiện theo yêu cầu của GV.
- HS nghe, thực hiện theo yêu cầu của GV.
- Hs lên ghi luật bằng, trắc vào nội dung bài thơ.
-Hs quan sát, nhaän xeùt 
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.
I.Töø quan saùt ñeán moâ taû, thuyeát minh ñaëc ñieåm moät theå vaên hoïc.
1. Quan saùt :
- Nhận xét và đặc điểm : Theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät.
-Soá tieáng (chöõ) trong moãi doøng : 7 chữ
-Soá doøng trong moãi baøi : 8 dòng.
-Tieáng coù thanh ngang, huyeàn goïi laø thanh baèng : B.
-Tieáng coù : hoûi, ngaõ, saéc, naëng goïi laø thanh traéc : T.
-Coù ñoái, nieâm trong baøi thô.
-Nhòp : 4/3 .
2.Laäp daøn yù:
a) Môû baøi : 
Neâu caùch hieåu cuûa em veà theå thô thaát ngoân baùt cuù .
b) Thaân baøi : 
Giôùi thieäu caùc ñaëc ñieåm cuûa theå thô 
+ Soá caâu, soá chöõ trong moãi baøi .
+ Quy ñònh baèng-traéc cuûa theå thô .
+ Caùch gieo vaàn cuûa theå thô.
+ Caùch ngaét nhòp cuûa moãi doøng thô .
c) Keát baøi :
Vai troø cuûa theå thô thaát ngoân baùt cuù töø xöa tôùi nay. 
* Bài học:
— Muốn thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học (thể thơ hay văn bản cụ thể, trước hết phải quan sát, nhận xét, sau đó khái quát thành những đặc điểm) .
— Khi nêu các đặc điểm, cần lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu, quan trọng và cần có những ví dụ cụ thể để làm sáng tỏ các đặc điểm ấy .
Hoạt động 3 : Luyện tập .
-Hoûi: Boá cuïc moät baøi thuyeát minh goàm coù maáy phaàn ? 
-Nhieäm vuï cuûa caùc phaàn nhö theá naøo ? 
-Baây giôø , caùc em haõy laäp daøn yù theo yeâu caàu cuûa baøi taäp .--> cho nhoùm hoaït ñoäng à Ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy .
- GV yeâu caàu HS ñoïc phaàn ghi nhôù ghi laïi nhöõng ñieàu ñaõ hoïc thaønh baøi thuyeát minh ngaén.
Baøi 1: 
-Gv choïn vaên baûn “Laõo Haïc” à ñeå Hs thuyeát minh 
-Gv höôùng daãn Hs :Thöïc hieän theo caùc böôùc nhö sau : - Thuyeát minh truyeän ngaéc “Laõo Haïc” cuûa Nam Cao.
Gv höôùng daãn HS laøm phaàn luyeän taäp
Böôùc 1: Ñònh nghóa “truyeän ngaén laøgì ?”
Böôùc 2: Giôùi thieäu caùc yeáu toá cuûa truyeän ngaén.
1. Töï söï: 	
2. Mieâu taû, bieåu caûm, ñaùnh giaù .
3. Boá cuïc, lôøi vaên, chi tieát.
Baøi 2 : Gv höôùng daãn cho Hs veà thöïc hieän ôû nhaø .
- Döïa vaøo daøn yù vaên baûn “Laõo Haïc” treân , tìm caùc yù chính noùi veà “truyeän ngaén”
- veà nhaø caàn tìm caùc khaùi nieäm ñeå noùi veà “truyeän ngaén” , nghieân cöùu töø ñieån tieáng Vieät. 
-Hs traû lôøi : 3 phaàn.
-Hs traû lôøi 
-Hs thaûo luaän nhoùm 
-Hs nhaän xeùt .
- Hs laäp daøn baøi:
-Hs ñoïc baøi taäp 1 (muïc 1.II) SGK 
- Hs thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa Gv cho töøng vaán ñeà ñöôïc neâu ra .
-Töï söï laø yeáu toá chính .
-Nhaân vaät : Laõo Haïc, oâng giaùo , 
-Hs traû lôøi .
-Hs veà nhaø tìm vaø nghieân cöùu theâm veà truyeän ngaén .
II. LUYEÄN TAÄP :
BT1: Thuyeát minh ñaëc ñieåm chính truyeän ngaén “Laõo Haïc”.
Böôùc 1: Ñònh nghóa “truyeän ngaén laø gì”
Böôùc 2: Giôùi thieäu caùc yeáu toá cuûa truyeän ngaén.
1. Töï söï: 	
- Laø yeáu toá chính quyeát ñònh cho söï toàn taïi cuûa một truyeän ngaén.
- Goàm : söï vieäc chính vaø nhaân vaät chính .
+ Ngoaøi ra coøn coù caùc söï vieäc nhaân vaät phuï .
2. Mieâu taû, bieåu caûm, ñaùnh giaù .
- Laø yeáu toá boå trôï giuùp cho truyeän ngaén sinh ñoäng haáp daãn
- Thöôøng ñan xen vaøo caùc yeáu toá töï sö ï.
3. Boá cuïc, lôøi vaên, chi tieát.
+ Boá cuïc chặt cheõ, hôïp lí.
+ Lôøi vaên trong saùng, giaøu hình aûnh .
+ Chi tieát baát ngôø, ñoäc ñaùo
Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò .
* Củng coá:
 GV : Muốn thuyết minh một văn bản, trước hết ta phải làm gì ?
* Dặn dò :
- Bài vừa học :
 veà nhaø caàn tìm caùc khaùi nieäm ñeå noùi veà “truyeän ngaén” , nghieân cöùu töø ñieån tieáng Vieät. 
v Hướng dẫn tự học :
- Chuẩn bị bài mới :
“MUỐN LÀM THẰNG CUỘI.”
- Đọc bài thơ và trả lời câu hỏi phần Đọc- hiểu văn bản.
Tìm yù thô laõng maïn cuûa baøi thô .
- Tìm vaàn, ñoái, nieâm cuûa baøi thô .
- Bài sẽ trả bài : Đập đá ở Côn Lôn.
 + Học thuộc lòng bài thơ.
 + Học thuộc phần tìm hiểu chung, phần phân tích và ý nghĩa văn bản.
-HS trả lời theo câu hỏi của GV .
-HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .
-HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .
Tuaàn : 17
Tieát : 62
	 	 Ngày soạn: 25/11/2010
	 Ngày dạy: 29/11/2010
Tự học có höôùng daãn: Vaên baûn
 Taûn Ñaø 
I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hieåu ñöôïc taâm söï cuûa nhaø thô laõng maïn Taûn Ñaø: buoàn chaùn tröôùc thöïc taïi ñen toái, taàm thöôøng muoán thoaùt li khoûi thöïc taïi aáy baèng öôùc muoán raát “ngoâng’.
	- Caûm nhaän ñöôïc caùi môùi meû trong hình thöùc một baøi thô thaát ngoân baùt cuù (ñöôøng luaät) cuûa Taûn Ñaø: lôøi leõ thaät giaûn dò, trong saùng, raát gaàn vôùi loái noùi thoâng thöôøng ; yù töù haøm suùc khoaùng ñaït, caûm xuùc boäc loä töï nhieân thoûai maùi; gioïng thô thanh thoát, nheï nhaøng pha chuùt hoùm hĩnh duyeân daùng.
II/. KIẾN THỨC CHUẨN:
 1.Kiến thức :
- Tâm sự buồn chán thực tại ; ước muốn thoát li rất “ngông” và tấm lòng yêu nước của Tàn Đà .
 - Sự đổi mới về ngôn ngữ, giọng điệu, ý tứ, cảm xúc trong bài thơ “Muốn làm thằng cuội” .
 2.Kĩ năng :
 - Phân tích tác phẩm để thấy tâm sự của nhà thơ Tàn Đà .
 - Phát hiện, so sánh, thấy được sự đổi mới trong hình thức thể loại văn học truyền thống .
III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung
Hoạt động 1 : Khởi động .
- Ổn định lớp .
- Kiểm tra bài cũ :
a. Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ (Vào nhà ngục Quảng Đông) đập đá Côn Lôn và trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ .
b. Nêu ý nghĩa của văn bản: Đập đá ở Côn Lôn.
- Giới thiệu bài mới :
Truyện cổ tích của người Việt có kể về sự tích thằng Cuội giỏi lừa người rồi lên trăng ở. Ca dao Việt Nam cũng có câu nói về thằng Cuội :
“Chú Cuội ngồi gốc cây đa ,
Để trâu ăn lúa, gọi cha ời ời !”
Còn Tản Đà nhà thơ lãng mạn tài danh có lối sống rất tài hoa tài tử , ngông nghênh, phóng khoáng ở nước ta đầu thế kỷ XX, lại cũng rất muốn lên trăng , ngồi dưới gốc cây đa, làm thằng Cuội . Tâm sự nào đã khiến nhà thơ nảy ý ngông như vậy, chúng ta hãy đi vào tìm hiểu bài thơ “muốn làm thằng Cuội” thì sẽ rõ .
- HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV.
Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản 
 Höôùng daãn Hs tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm .-Gv cho HS tìm hiểu chú thích (*) SGK tr 155 để tìm hiểu về Tản Đà – và bài thơ “Muốn làm thằng cuội”
- GV nhấn mạnh và mở rộng thêm bút danh Tản Đà (núi Tản viên, sông Đà).
- GV đọc diễn cảm 1 lần sau đó hướng dẫn HS đọc: giọng nhẹ nhàng buồn mơ màng sau đó cho HS tìm hiểu chú thích còn lại.
- HS ñoïc chuù thích (*) neâu ngaén goïn veà taùc giaû – taùc phaåm.
- Hs ñoïc dieãn caûm baøi thô – nhaän xeùt caùch ñoïc.
I/. Tìm hiểu chung:
1. Taùc giaû:
 Taûn Ñaø teân thaät laø Nguyeãn Khaéc Hieáu (1889 – 1939), queâ ôû làng Khuê Thượng, huyện Bất Bạt, Sơn Taây( nay thuộc huyện Ba Vì, Hà Nội). Thô Tản Đà tràn đầy cảm xúc laõng mạn, có những tìm tòi, sáng tạo mới, có thể xem là một gạch nói giữa nền thơ cổ điển và nền thơ hiện đại Việt Nam .
2. Taùc phaåm:
- Baøi thô muoán laøm thaèng cuoäi trích trong quyeån khoái tình con I ... lãng mạn pha chút ngông đáng yêu và sự đổi mới của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật cổ điển.
Hoạt động 4 : Luyện tập .
BT1 : 
Gv höôùng daãn HS laøm baøi taäp 1,2 SGK tr 156
Baøi taäp 1: Cho HS oân laïi pheùp ñoái trong 2 caëp caâu thöïc vaø luaän cuûa baøi thô thaát ngoân baùt cuù ñaõ hoïc baøi 15 roäi nhaän xeùt veà giaù trò cuûa 2 caëp caâu ñoái nhau ôû baøi naøy (veà yù töù, hình aûnh, ngoân töø)
BT2 : 
Cho HS ñoïc dieãn caûm baøi thô “Qua Ñeøo Ngang” cuûa baø Huyeän Thanh Quan (ñaõ hoïc lôùp 7) vaø baøi thô cuûa Taûn Ñaø, roài phaùt bieåu nhaän xeùt veà gioïng ñieäu cuûa baøi thô .
-Hs ñoïc caâu hoûi 1 vaø neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 
-Hs traû lôøi 
-Hs nghe
III/. Luyện tập:
Baøi 1 : Nhaän xeùt pheùp ñoái trong 2 caëp caâu 3-4; 5-6 .
- Cung queá > < caønh ña 
-Coù baàu > < cuøng gioù 
à ñoái chuaån vaø hay .
Baøi 2 : So saùnh ngoân ngöõ, gioïng ñieäu cuûa baøi thô .
à Coù ít nhieàu hoaø hieäp nhö nhau
Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò .
* Củng cố :
 Đọc diễn cảm lại bài thơ. 
* Dặn dò :
Bài vừa học :
Veà hoïc baøi, vaø xem laïi caùc noäi dung chính cuûa baøi 
v Hướng dẫn tự học :
 - Học thuộc lòng bài thơ .
 - Trình bày cảm nhận về một biểu hiện nghệ thuật mới mẻ, độc đáo trong bài thơ “Muốn làm thằng cuội” .
Chuẩn bị bài mới :
Chuẩn bị bài: Ôn tập tiếng việt à chuẩn bị thi HKI . Cụ thể như sau :
- Từ vựng: Trường từ vựng, Từ tượng hình, từ tượng thanh, Từ địa phương và biệt ngữ xã hội: Xem Ghi nhớ v các bài tập .
- Ngữ pháp : Trợ từ , thán từ, Tình thái từ, Câu ghép, Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm, Dấu ngoặc kép: Xem Ghi nhớ v các bài tập .
-HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
-HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .
-HS nghe v thực hiện theo yu cầu của GV.
Tuaàn : 17
Tieát : 63
	 Ngày soạn: 25/11/2010	 
 TV 	Ngày dạy: 03/11/2010
I/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 Hệ thống hóa kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kỳ I .
II/. KIẾN THỨC CHUẨN:
1.Kiến thức :
 Hệ thống các kiến thức về từ vựng và ngữ pháp đã học ở học kỳ I .
2.Kĩ năng :
 Vận dụng thuần thục kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kỳ I để hiểu nội dug, ý nghĩa văn bản hoặc tạo lập văn bản .
III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
	Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung
Hoạt động 1 : Khởi động .
Ổn định lớp .
Kiểm tra bài cũ :
a. Haõy neâu coâng duïng cuûa daáu ngoaëc ñôn vaø daáu hai chaám?
b. Neâu coâng duïng cuûa daáu ngoaëc keùp?
- Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài mới và ghi tựa bài.
Lớp cáo cáo 
Hs nghe câu hỏi và lên trả lời 
Hs nghe và ghi tựa bài .
 Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm:
 Höôùng daãn Hs oân taäp veà “caáp ñoä khaùi quaùt cuûa nghóa töø ngöõ” 
- Hoûi : Theá naøo laø moät töø ngöõ coù nghóa roäng vaø moät töø ngöõ coù nghóa heïp ? cho ví duï .
Gv choát =>
- Hoûi : Tính chaát roäng, heïp cuûa nghóa töø ngöõ laø töông ñoái hay tuyeät ñoái ? Taïi sao ? cho ví duï .
Gv choát =>
 Höôùng daãn Hs oân taäp veà “tröôøng töø vöïng” 
- Hoûi : Theá naøo laø tröôøng töø vöïng ? cho ví duï .Gv choát =>
 Höôùng daãn Hs oân taäp veà “töø töôïng hình, töø töôïng thanh”
-Hoûi : Töø töôïng hình, töø töôïng thanh laø gì ? cho ví duï .
-Hoûi : Haõy neâu taùc duïng cuûa töø töôïng hình, töø töôïng thanh? Cho ví duï .
-Gv choát =>
Höôùng daãn Hs oân taäp veà “töø ngöõ ñòa phöông vaø bieät ngöõ xaõ hoäi”
- Hoûi : Theá naøo laø töø ñòa phöông ? cho ví duï .
- Theá naøo laø bieät ngöõ xaõ hoäi ? cho ví duï .
- Gv choát =>
Hỏi : Thế nào là nói quá , cho ví dụ ? 
- GV chốt =>
Hỏi Thế nào là nói giàm nói tránh, cho ví dụ ?
- GV chốt :
- GV cho HS đọc mục 2 phần I trong SGK và yêu cầu cho HS nêu yêu cầu 
-GV chốt (phần cuối bài có phụ lục) 
Höôùng daãn Hs oân taäp veà “trôï töø, thaùn töø”
-Hoûi : Trôï töø laø gì ? cho ví duï.
-Thaùn töø laø gì ? cho ví duï.
-Gv choát => 
Höôùng daãn Hs oân taäp veà “tình thaùi töø”
-Hoûi : Tình thaùi töø laø gì ? cho ví duï .
-Gv choát => 
Höôùng daãn Hs oân taäp veà “caâu gheùp”
-Hoûi : Caâu gheùp laø gì ? cho ví duï .
-Gv chốt =>
-Hoûi : Em haõy cho bieát caùc quan heä veà yù nghóa giöõa caùc veá trong caâu gheùp .
-Gv choát =>
Höôùng daãn Hs oân taäp veà “daáu caâu”
-Hoûi: Em haõy neâu taùc duïng cuûa daáu ngoaëc ñôn ? Cho ví duï .
-Gv choát =>
-Hoûi : Em haõy neâu taùc duïng cuûa daáu hai chaám ? Cho ví duï.
-Gv choát => 
 -Hoûi : Em haõy neâu taùc dụng cuûa daáu ngoaëc keùp ? Cho ví duï.
-Gv choát => 
Hướng dẫn học sinh thực hành .
- GV cho học sinh đọc và nêu yêu cầu thực hành a). 
Gọi 2 HS lên bảng đặt câu -> GV nhận xét và sửa chữa .
- GV cho học sinh đọc và nêu yêu cầu thực hành b). 
Gọi HS lên bảng xác định câu ghép -> GV nhận xét và sửa chữa .
- GV cho học sinh đọc và nêu yêu cầu thực hành c). 
Gọi HS lên bảng xác định câu ghép -> GV nhận xét và sửa chữa .
-Hs trao ñoåi, thaûo luaän vaø traû lôøi .
-Hs traû lôøi 
-Hs traû lôøi 
-Hs nghe 
-Hs trao ñoåi vaø thaûo luaän à traû lôøi .
- Hs nghe .
-Hs traû lôøi 
-Hs nghe 
-Hs traû lôøi à Hs nhaän xeùt 
- Hs nghe vaø ghi nhaän .
- HS thực hiện theo yêu cầu GV.
- Hs traû lôøi à nhaän xeùt 
- Hs nghe vaø ghi nhaän .
- Hs traû lôøi à nhaän xeùt 
- Hs nghe vaø ghi nhaän 
- Hs traû lôøi à nhaän xeùt .
- Hs trao ñoåi, thaûo luaän à traû lôøi à nhaän xeùt .
- Hs nghe thực hiện theo yêu cầu của GV. 
- Hs nghe thực hiện theo yêu cầu của GV. 
- Hs nghe thực hiện theo yêu cầu của GV. 
- HS đọc và nêu yêu cầu à Học sinh thực hiện phân tích câu ghép à nhận xét .
- HS đọc và nêu yêu cầu à Học sinh xác định câu ghép à nhận xét .
I. Töø vöïng:
1. Lí thuyeát:
a) Caáp ñoä khaùi quaùt cuûa nghóa töø ngöõ:
* Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác.
+ Ví duï :
Thuù > Voi, höôu 
Chim > tu huù, saùo 
Thuù, chim coù nghóa roäng .
* Một từ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác . 
+ Ví duï :
cá thu < cá 
chợ Tập Ngãi < chợ 
- Cá thu, chợ Tập Ngãi coù nghóa heïp.
=> Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này, đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ngữ khác.
b) Tröôøng töø vöïng:
 * Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa . 
+ Ví duï: Duïng cuï ñaùnh baét thuyû saûn: löôùi, nôm, caâu voù  
c) Töø töôïng hình töø töôïng thanh:
- Đặc điểm: Từ tượng hình: là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.
-Công dụng: Từ tượng hình, từ tượng thanh gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao, thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự.
+ Ví duï : 
Töôïng hình : roùn reùn, leûo khoeûo 
Töôïng thanh : soaøn soaït, boáp, 
d) Töø ñòa phöông vaø bieät ngöõ XH:
- Khác với từ ngữ toàn dân, từ địa phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một (hoặc một số) địa phương nhất định.
- Khác với từ toàn dân, biệt ngữ XH chỉ được dùng trong một tầng lớp XH nhất định.
+ Ví duï :
Ñòa phöông 
BN xaõ hoäi 
Maù 
Traãm 
U 
Thaàn 
Baàm 
Long saøn 
c) Caùc bieän phaùp tu töø Noùi quaù: noùi giaûm noùi traùnh:
*Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
+ Ví dụ nói quá : 
Bàn tay ta làm nên tất cả 
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
d) Biện pháp tu từ Noùi giaûm noùi traùnh:
* Nói giảm, nói tránh là 1 biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.
+ Ví dụ nói giảm, nói tránh:
Bác đi rồi sao, bác ơi .
2. Thực hành:
(Học sinh ghi ở cuối : phụ lục) .
II. Ngöõ phaùp:
1. Lí thuyeát:
a) Trôï töø:
 Trợ từ là những từ dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến trong câu .
 Ví duï : 
Noù aên nhöõng hai baùt côm 
b)Thaùn töø:
 Thán từ là những từ dùng làm dấu hiệu biểu lộ cảm xúc, tình cảm, thái độ của người nói hoặc dùng để gọi đáp .
 Ví duï : 
A! Laõo giaø teä laém 
c) Tình thaùi töø: 
 Tình thái từ là những từ được thêm vào câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của nguồi nói .
+ Ví duï : con nít ñi !
e) Caâu gheùp:
 Câu ghép là câu có từ hai cụm C-V trở lên và chúng không bao chứa nhau. Mỗi cụm C-V có dạng một câu đơn và được gọi chung là một vế của câu ghép .
+ Ví duï : 
Gió / thổi, mây / bay, hoa / nở .
 C - V C - V C - V
 Vế 1 Vế 2 Vế 3 
+ Quan hệ ý nghĩa: Bổ sung,Nói tiếp, Kết quả,Tương phản .
g) Caùc daáu caâu:
* Ngoặc đơn .
 Dùng để đánh dấu phần có chức năng chú thích .
+ Ví dụ : 
Nam (lớp trưởng lớp 83) học rất chăm chỉ .
* Hai chấm .
 Dùng để đánh dấu (báo trước) phần bổ sung, giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó ; đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp hay lời đối thoại .
+ Ví dụ : 
Cha ông ta đã dạy : “Có công mài sắt có ngày nên kim” 
* Ngoặc kép .
 Dùng để đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp ; đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mĩa mai ; đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san  dẫn trong câu .
+ Ví dụ : 
Tôi rất thích đọc “hoa học trò” bởi đó là một tờ báo bổ ích .
2. Thöïc haønh:
a) Câu có trợ từ, tình thái từ .
 Câu có trợ từ, thán từ .
b) xác định câu ghép .
Pháp / chạy, Nhật / hàng,
 C - V(vế 1) C - V(vế 2) 
vua Bảo đại / thoái vị .
 C - V (vế 3) 
+ có thể tách được thành câu đơn, nhưng tách thì mối liên hệ, sự liên tục của ba sự việc không thể hiện rõ bằng là một câu ghép .
c) xác định câu ghép và cách nối các vế câu ghép .
 Đoạn văn có 3 câu : Câu 1 và câu 3 là câu ghép .
Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò .
* Củng cố :
Phụ lục :I (từ vựng : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ) 
 Truyện dân gian
 Truyền thuyết Truyện cổ tích Truyện ngụ ngôn Truyện cười 
a) GV cho học sinh khái niệm về các truyện (hàng thứ 2) à có nghĩa hẹp hơn truyện dân gian; tức là : Truyện dân gian có nghĩa rộng hơn (cấp độ khái quát hơn) truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và truyện cười 
b) Học sinh về nhà thực hiện : Đến thư viện hoặc internet tìm ca dao Việt Nam có sử dụng phép tu từ nói quá và nói giàm nói tránh .
c) Viết câu .(thực hiện ở nhà sau khi GV hướng dẫn). 
- Có sử dụng từ tượng hình .
- Có sử dụng từ tượng thanh .
 * Dặn dò :
v Hướng dẫn tự học :
 Nhận diện và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nói quá, nói giàm nói tránh, của việc sử dụng từ tượng hình, tượng thanh trong một đoạn văn .Bài vừa học : Caùc em hoïc thaät kyû phaàn naøy (lyù thuyeát – thöïc haønh) ñeå chuaån bò thi hoïc kyø I . 
- Chuẩn bị bài mới : Chuẩn bị ở nhà để được btrả bài viết TLV số 3 .
- Bài sẽ trả bài : Không 
-HS trả lời theo câu hỏi của GV .
-HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .