Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 16 - Tiết 61 đến tiết 63

Tuần 16 Ngày soạn : 5/12/2009	
	 Ngày dạy: 8/12/2009
Tiết 61 : 
Thuyết minh một thể loại văn học
A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS :
	- củng cố những kiến thức về văn bản thuyết minh và kiến thức về các đặc điểm của một số thể loại văn học.
- Rèn luyện năng lực quan sát, nhận thức, dùng kết quả quan sát mà làm bài TM.
- Thấy được muốn làm bài TM chủ yếu phải dựa vào quan sát, tìm hiểu, tra cứu.
B. Chuẩn bị 
GV: - Bảng phụ
HS: Học thuộc lòng hai bài thơ”Cảm tác vào nhà ngục Quảng Đông” và ” Đập đá ở Côn Lôn”
C. phươgn pháp:
	Nêu vấn đề, gợi mở
D. Tiến trình các hoạt động dạy và học
	1.Ổn định lớp:
	2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
	3. Bài mới : 
Hoạt động của giáo viên - học sinh
Nội dung cần đạt
HĐ1:Hướng dẫn cách thuyết minh một thể thơ.
H: Đọc và tìm hiểu đề.
(Kiểu bài : TM; ND : đặc điểm thể thơ TNBC)
G: Yêu cầu H đọc kĩ hai bài thơ: Vào nhà ngục; Đập đá
H: Trao đổi nhóm các gợi ý a,b,c,e
?: Một bài thơ có mấy dòng, mỗi dòng có mấy chữ (tiếng)? Số dòng, số chữ ấy có bắt buộc không? Có thể tuỳ ý thêm bớt được không? Hãy ký hiệu bằng(B), trắc(T) cho từng tiếng trong hai bài thơ?
H; 1 em trả lời, 1 em ghi.
? Nhận xét quan hệ bằng trắc giữa các dòng với nhau? (Dòng trên tiếng bằng ứng với dòng dưới tiếng trắc ® đối; dòng trên tiếng bằng ứng với dòng dưới tiếng bằng) ® niêm
à (Quy luật này đúng với chữ thứ 2,4,6 trong các dòng: Nhị , tứ, lục: Phân minh)
 (Không cần đúng với các chữ thứ 1,3,5 trong các dòng: Nhất tam, ngũ: Bất luận)
? Tìm những tiếng có bộ phận vần giống nhau? (hiệp vần). Hãy cho biết mỗi bài thơ có những tiếng nào hiệp vần với nhau, nằm ở vị trí nào trong dòng thơ và đó là vần bằng hay trắc?
H: Trả lời cá nhân
?: Hãy cho biết câu thơ 7 tiếng trong bài ngắt nhịp ntn?
? Từ những quan sát trên, em cho biết muốn thuyết minh một thể loại văn học ta phải làm gì?
H: 2 em đọc ghi nhớ
? Phần MB làm gì?
? ND của phần TB gồm những gì?
H: Tự phát biểu, trình bày những gì quan sát được.
?Thể thơ TNBC có ưu, nhược điểm gì?
? Phần KB làm gì?
Hđ 2: Hướng dẫn luyện tập.
H: - Đọc tài liệu tham khảo.
 - Tìm hiểu đề 
I. Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học.
Đề bài : Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú.
1. Quan sát
a.Số câu : 8 câu (1 dòng)
 Số chữ : 7 tiếng (chữ) trong mỗi dòng.
b.Luật bằng trắc :
 Vào nhà ngục. Đập đá. 
T B B T T B B B T T T T B B
T T B B T T B B T B B T T B 
T T B B B T T T T T B B T T
T B T T T B B B B T T T B B
T B B T B B T T B B T B B T
T T B B T T B B T B B T T B
B T T B B T T T T T B B T T
B B B T T B B B B B T T B B
c. Đối và niêm
- Đối : các cặp câu 1-2, 3–4, 5–6, 7-8
- Niêm : các cặp câu 2-3, 4-5,6-7
(Nhất, tam, ngũ: bất thuận: nhị, tứ, lục: phân minh)
d.Vần
-Các tiếng hiệp vần nằm ở vị trí cuối các dòng thơ 1,2,4,6,8.
-VD : 
+Vào nhà ngục lưu, tù, châu, thù, đâuà Vần bằng.
+Đập đá  : lôn, non, hòn, son, con
d.Nhịp :Nhịp 4/3 (Ngoại lệ nhịp 3/4 )
*Ghi nhớ (SGK)
2.Lập dàn bài
a.Mở bài : Nêu định nghĩa khái quát về đối 
tượng thuyết minh.
VD: Nêu định nghĩa chung về thể thơ:
 + Thơ thất ngôn bát cú là một thể thơ thông dụng trong các thể thư đường luật, được các nhà thơ VN rất yêu chuộng.
 + Các nhà thơ cổ điển VN cũng làm thể thơ này bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm.
b.Thân bài : Nêu đặc điểm của thể thơ.
-Số câu, số chữ trong mỗi bài.
-Qui luật bằng trắc
-Cách gieo vần
-Cách ngắt nhịp phổ biến của mỗi dòng.
-Nhận xét :
+Ưu : vẻ đẹp hài hoà, cân đối cổ điển, nhịp điệu trầm bổng, phong phú.
+Nhược : gò bó có nhiều ràng buộc
c.KB : Cảm nhận của em về vẻ đẹp, nhạc điệu của thể thơ.
II. Luyện tập
Đề : Thuyết minh đặc điểm chính của truyện ngắn “ Lão Hạc ” của Nam Cao
1. MB : Nêu định nghĩa truyện ngắn
2. TB : Giới thiệu các yếu tố của truyện ngắn
a. Tự sự
- Là yếu tố chính, quyết định cho sự tồn tại của một truyện ngắn.
- Gồm sự việc chính và NV chính.(Lão Hạc giữ tài sản cho con trai bằng mọi giá)
- Ngoài ra còn có sự việc và NV phụ:+ Ông Giáo, con trai lão Hạc, Binh Tư, vợ ông Giáo, con Vàng.
+ Con trai lão Hạc bỏ đi, lão Hạc đối thoại với cậu Vàng, bán con Vàng, đối thoại với ông Giáo, xin bả chó tự tử
b. Miêu tả, biểu cảm, đánh giá
- Là các yếu tố bổ trợ, giúp cho truyện ngắn sinh động, hấp dẫn.
- Thường đan xen vào các yếu tố tự sự.
c. Bố cục, lời văn, chi tiết.
- Bố cục chặt chẽ, hợp lý (DC)
- Lời văn trong sáng, giàu hình ảnh
- Chi tiết bất ngờ, độc đáo.
3. KB 
- Cảm nhận của em về giá trị của truyện ngắn.
4. Củng cố: - Nhắc lại những điểm cần lưu ý khi thuyết minh một thể loại văn học.
5. Dặn dò: - Hoàn thành dàn ý trên thành bài văn hoàn chỉnh.
	 - Thuộc ghi nhớ
	 - Lập dàn bài về một truyện ngắn đã học.
* Rút kinh nghiệm: 
Tuần 16 Ngày soạn : 5/12/2009	
	 Ngày dạy: 8/12/2009
Tiết 62 : Văn bản: Hướng dẫn đọc thêm 
Muốn làm thằng Cuội
 Tản Đà
A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS :
- Hiểu được tâm sự của nhà thơ lãng mạn Tản Đà : buồn chán trước thực tại đen tối và tầm thường, muốn thoát ly khỏi thực tại ấy bằng một ước mộng rất “ ngông ”.
- Cảm nhận được cái mới mẻ trong hình thức một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật của Tản Đà: lời lẽ trong sáng, gần với lời nói thường, ý tứ hàm súc, khoáng đạt, cảm xúc bộc lộ thật tự nhiên, thoải mái, giọng thơ thanh thoát, nhẹ nhàng, pha chút hóm hỉnh, duyên dáng.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích chi tiết thơ trữ tình.
- Giáo dục lòng yêu mến, gắn bó với cuộc sống. 
B. Chuẩn bị : Bảng phụ, chân dung Tản Đà
C. Phương pháp:	Đọc diễn cảm, nêu vấn đề, giảng bình, 
D. Tiến trình các hoạt động dạy và học
	1.Ổn định lớp:
	2. Kiểm tra bài cũ :
	? Đọc thuộc lòng bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn”. Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật.
	3. Bài mới : 
Ho¹t ®éng cña thÇy- Trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu chung v¨n b¶n
- Y/c häc sinh ®äc chó thÝch
? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ T¶n §µ
? Nªu xuÊt xø v¨n b¶n.
 Kh¸ tiªu biÓu cho hån th¬, phong c¸ch th¬ T¶n §µ 
Gv: S¬ l­îc vÒ c¸c khuynh h­íng v¨n häc ®Çu thÕ kØ: v¨n häc c¸ch m¹ng vµ v¨n häc l·ng m¹ng. vÞ trÝ cña t¸c gi¶ vµ bµi th¬
Ho¹t ®éng 2:H­íng dÉn ®äc t×m hiÓu chung v¨n b¶n
- Giäng nhÑ nhµng, buån m¬ mµng nh­ mét lêi than thë; NhÞp th¬ thay ®æi 4/3, 2/2/3
- GV ®äc diÔn c¶m
- Gäi häc sinh ®äc
? Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ nµo? Nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ ®ã?
Ho¹t ®éng 3:H­íng dÉn ph©n tÝch
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu 2 c©u th¬ ®Ò.
* Lµ tiÕng than, lêi t©m sù buån
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x­ng h« cña nhµ th¬ víi mÆt tr¨ng, c¸ch x­ng h« ®ã cã ý nghÜa g×?
 ? T¹i sao thi sÜ kh«ng chän ®ªm hÌ, ®ªm xu©n, ®ªm ®«ng, mµ l¹i chän ®ªm thu ®Ó than thë cïng chÞ H»ng vÒ nçi buån cña m×nh
? ? T¶n §µ gäi chÞ H»ng ®Ó than thë ®iÒu g×?
T©m tr¹ng cña T¶n §µ trong ®ªm thu Êy lµ t©m tr¹ng g× 
?V× sao T¶n §µ ch¸n trÇn thÕ, mµ l¹i chØ cã ''nöa'' th«i.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch béc lé c¶m xóc cña t¸c gi¶ 
? Qua t©m tr¹ng ch¸n ch­êng n¬i cuéc ®êi trÇn thÕ, em hiÓu thªm g× vÒ cuéc ®êi T¶n §µ.
* - Liªn hÖ víi bµi th¬ kh¸c cña T¶n §µ: 
? Víi nh÷ng t©m hån l·ng m¹n nh­ thÕ th× thi sÜ muèn tho¸t li ®i ®©u? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chèn tho¸t li ®ã cña T¶n §µ.
? Tản Đà lên cung trăng bằng cách nào ?Nhận xét cách thoát li của Tản Đà? Cành đa xin chị nhắc lên chơi”
àCách nói thật hóm hỉnh. Đó là một cách thoát li bằng mộng tưởng đến một nơi thật lí tưởng,hoàn toàn xa lánh được “Cõi trần”. 
? Cã nhËn xÐt g× vÒ ­íc väng cña t¸c gi¶.
? H·y nhËn xÐt giäng ®iÖu 2 c©u thùc? T¸c dông.
* Ngßi bót l·ng m¹n, phãng tóng, nhuÇn nhÞ, cã duyªn.
? Trong ý nghÜ cña thi sÜ, lªn víi chÞ H»ng sÏ ®­îc nh÷ng g×.
? NhËn xÐt giäng th¬.
? Qua hai c©u th¬ nµy ta hiÓu thªm ®ùoc ®iÒu g× vÒ t¸c gi¶?
? Ph©n tÝch c¸i ng«ng cña t¸c gi¶ ®­îc thÓ hiÖn trong khæ th¬ nµy?
? Trong hai c©u cuèi nhµ th¬ t­ëng t­îng ra c¶nh g× ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ®ã.
? Theo em nhµ th¬ c­êi ai ? c­êi c¸i g× vµ v× sao mµ c­êi.
? Qua h×nh ¶nh ®éc ®¸o vµ tiÕng c­êi m·n nguyÖn cña t¸c gi¶ em thÊy t¸c gi¶ béc lé t©m sù, khao kh¸t nµo.
Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp
? Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt.
? Qua bµi th¬ em ®äc ®­îc t©m sù nµo cña t¸c gi¶ 
? So s¸nh ng2 vµ giäng ®iÖu ë bµi th¬ nµy víi bµi th¬ ''Qua ®Ìo ngang'' cña BHTQ hoÆc 2 bµi th¬ cña PBC, PCT
I. T×m hiÓu t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm:
1. T¸c gi¶
- T¶n §µ(1889-1939)Tªn thËt lµ NguyÔn Kh¾c HiÕu, quª ë Ba V×, Hµ T©y
- Nhµ nho ®i thi kh«ng ®ç, chuyÓn sang lµm b¸o, viÕt v¨n th¬.
- TÝnh t×nh phãng kho¸ng ®a c¶m, ®a t×nh hån th¬ ''sÇu, méng, ng«ng''
- ¤ng ®­îc xem lµ g¹ch nèi, lµ nhÞp cÇu, lµ khóc nh¹c d¹o ®Çu cho phong trµo th¬ míi l·ng m¹n nh÷ng n¨m 30 thÕ kØ XX
2. T¸c phÈm
- TrÝch trong quyÓn ''Khèi t×nh con I'' xuÊt b¶n 1917
II. §äc hiÓu v¨n b¶n:
1. §äc
2. ThÓ th¬: ThÊt ng«n b¸t có §­êng luËt
III. Ph©n tÝch
1. Hai c©u ®Ò
§ªm thu buån l¾m chÞ H»ng ¬i!
TrÇn thÕ em nay ch¸n nöa råi.
-> Lêi t©m sù, than thë chøa nçi sÇu da diÕt (c¸ nh©n, ®Êt n­íc)
- X­ng: chÞ H»ng- em: Th©n mËt, xuång x·, giäng ®iÖu tù nhiªn, tho¶i m¸i, béc lé c¶m xóc trùc tiÕp
- T©m tr¹ng: buån l¾m, ch¸n nöa-> Muèn tho¸t ly khái thùc t¹i ,Võa ch¸n l¹i võa yªu ®êià BÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i
=> Béc lé c¶m xóc trùc tiÕp: Khao kh¸t ®­îc sèng kh¸c víi câi trÇn
 muèn v­ît lªn c¸i thÊp hÌn ®êi th­êng.
2.Bèn c©u tiÕp:
- Muèn lªn cung tr¨ng: thanh cao, ®Ñp ®Ï, trong s¸ng
- muèn lµm th»ng cuéi: Kh¸t väng ng«ng vµ ®a t×nh ®­îc sèng vui t­¬i tù do
àGiäng th¬ c¶m xóc nhÑ nhµng, vui vÎ hãm hØnh.
-> Kh¸t väng tho¸t li tù do cña hån th¬ l·ng m¹n, ng«ng nghªnh.
3. Hai c©u kÕt:
- C­êi v× tho¶ m·n kh¸t väng tho¸t li m·nh liÖt, v× sù mØa mai khinh bØ trÇn thÕ
-> §Ønh cao cña hån th¬ l·ng m¹n vµ rÊt ng«ng
IV/ Tæng kÕt.
1.NghÖ thuËt: - C¶m xóc bay bæng, s©u l¾ng ... thÓ hiÖn tù nhiªn nh­ lêi t©m sù...
- Lêi lÏ d¶n dÞ, m­ît mµ giµu søc biÓu c¶m, ®a d¹ng trong biÓu hiÖn... Søc t­ëng t­îng ®éc ®¸o.
- Tu©n thñ nghiªm chØnh vÒ luËt th¬ §­êng song kh«ng gß bã.
2. Néi dung: T©m tr¹ng cña mét ng­êi cã mèi bÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i tÇm th­êng, muèn lªn ch¬i víi chÞ H»ng
IV. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 2
- Giäng th¬ míi mÎ, nhÑ nhµng, thanh tho¸t, pha chót t×nh tø, hãm hØnh, cã nÐt phãng tóng, ng«ng nghªnh cña mét hån th¬ l·ng m¹n, kh«ng mùc th­íc trang träng nh­ bµi th¬ ''Qua §Ìo Ngang'', kh«ng ngang tµng, k× vÜ, hµo hïng nh­ 2 bµi th¬ cña PBC, PCT
4 Củng cố: - Nªu ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n?
5 Dặn dò: - Làm BT1 (LT)
 - Học thuộc bài thơ
 - Soạn : Ôn tập Tiếng Việt và bài: Hai chữ nước nhà
Tuần 16 Ngày soạn : 6/12/2009	
	 Ngày dạy: 9/12/2009
Tiết 63 (gi·n 1 tiÕt) 
Ôn tập tiếng Việt
A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS :
- Nắm vững những nội dung về từ vựng và ngữ pháp tiếng Việt
- Rèn kĩ năng ôn tập, hệ thống hoá kiến thức
B. Chuẩn bị 
G: - Lập bảng tổng hợp; Bảng phụ.
H: Ôn tập các kiến thức cơ bản.
C. Phương pháp:
	Hệ thống hoá, nêu vấn đề
D. Tiến trình các hoạt động dạy và học
	1.Ổn định lớp:
	2. Kiểm tra bài cũ : kiểm tra sự chuẩn bị của hs
	3. Bài mới 
Ho¹t ®éng cña thµy
Ho¹t ®éng cña trß
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn «n tËp lÝ thuyÕt
? ThÕ nµo lµ1 tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ 1 tõ ng÷ cã nghÜa hÑp? Cho vÝ dô.
- Chó ý: tÝnh chÊt réng hÑp cña nghÜa tõ ng÷ chØ lµ t­¬ng ®èi v× nã phô thuéc vµo ph¹m vi nghÜa cña tõ.
VD: C©y cá hoa øng víi loµi thùc vËt do ®ã nghÜa cña tõ thùc vËt réng h¬n c©y, cá, hoa vµ nghÜa cña 3 tõ c©y, cá, hoa réng h¬n nghÜa cña c¸c tõ: c©y dõa, cá gµ, hoa cóc.
? ThÕ nµo lµ tr­êng tõ vùng? Cho vÝ dô.
? Ph©n biÖt cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ víi tr­êng tõ vùng.
? Tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh lµ g×? Cho VD.
? T¸c dông cña tõ t­îng h×nh, t­îng thanh.
? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng? Cho VD.
? ThÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi ? Cho vÝ dô 
? Nãi qu¸ lµ g× ? Cho vÝ dô.
? Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ g×? Cho vÝ dô.
? Trî tõ lµ g×? Cho vÝ dô.
VD: ®õng nãi ng­êi kh¸c, chÝnh anh còng l­êi lµm bµi tËp 
? Th¸n tõ lµ g× ? Cho vÝ dô.
VD: D¹, em ®ang häc bµi.
- Chó ý: th¸n tõ th«ng th­êng ®øng ®Çu c©u, cã khi t¸ch thµnh mét c©u ®Æc biÖt.
? T×nh th¸i tõ lµ g× ? Cho vÝ dô.
VD: Anh ®äc xong cuèn s¸ch råi µ?
? Cã thÓ sö dông t×nh th¸i tõ tuú tiÖn ®­îc kh«ng
? C©u ghÐp lµ g×? Cho vÝ dô.
? Cho biÕt quan hÖ vÒ ý nghÜa trong nh÷ng c©u ghÐp.
Ho¹t ®éng 2: Thùc hµnh
? §iÒn nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp vµo « trèng theo s¬ ®å SGK 
? Gi¶i thÝch nh÷ng tõ ng÷ nghÜa hÑp trong s¬ ®å trªn
* L­u ý: Khi gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ hÑp h¬n so víi 1 tõ ng÷ kh¸c, ta thÊy ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc tõ ng÷ cã nghÜa réng h¬n.
? T×m trong ca dao ViÖt nam 2 vÝ dô vÒ biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ hoÆc nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
? ViÕt hai c©u cã sö dông tõ t­îng thanh, t­îng h×nh.
- HS viÕt ®o¹n v¨n
- Cã thÓ dïng 1 sè tõ bÖ vÖ, chãt vãt, lªnh khªnh, ngo»n nghÌo, th­ít tha, Ý íi, oang oang, lo¶ng xo¶ng, lâm bâm, tÝ t¸ch, rãc r¸ch.
? §äc ®o¹n trÝch vµ x¸c ®Þnh c©u ghÐp trong ®o¹n trÝch.
? NÕu t¸ch thµnh c©u ®¬n ®­îc kh«ng
? NÕu t¸ch cã lµm thay ®æi ý diÔn ®¹t kh«ng.
? X¸c ®Þnh c©u ghÐp vµ c¸ch nèi c¸c c©u ghÐp.
I. LÝ thuyÕt
A. Tõ vùng
1. CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷
- 1 tõ ng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ng÷ ®ã bao hµm nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c.+ VD: C©y réng h¬n c©y cam, c©y chuèi
- 1 tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ®ã ®­îc bµo hµm trong ph¹m vi nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c.
Vd: c¸ thu hÑp h¬n c¸.
2. Tr­êng tõ vùng
- tr­êng tõ vùng lµ tËp hîp c¸c tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa
VD: Ph­¬ng tiÖn giao th«ng: tµu, xe, thuyÒn, m¸y bay ...
- Vò khÝ: sóng, g­¬m, lùu ®¹n ...
- CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ nãi vÒ mèi quan hÖ bao hµm nhau trong c¸c tõ ng÷ cã cïng tõ lo¹i
VD: Thùc vËt (DT): c©y, cá, hoa (DT)
Tr­êng tõ vùng tËp hîp c¸c tõ cã Ýt nhÊt 1 nÐt chung vÒ nghÜa nh­ng cã thÓ kh¸c nhau vÒ tõ lo¹i
VD: tr­êng tõ vùng ng­êi 
Chøc vô: Bé tr­ëng, gi¸m ®èc. DT
PhÈm chÊt trÝ tuÖ: th«ng minh, ngu ®Çn TT
3. Tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh
- Tõ t­îng h×nh: tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, ho¹t ®éng tr¹ng th¸i cña sù vËt
VD: lom khom, ngÊt ng­ëng
- Tõ t­îng thanh lµ tõ m« pháng ©m thanh.
- T¸c dông: cã gi¸ trÞ gîi t¶ vµ biÓu c¶m cao th­êng ®­îc dïng trong v¨n miªu t¶ vµ tù sù 
4. Tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi
- Tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë mét hoÆc mét sè ®Þa ph­¬ng nhÊt ®Þnh
VD: B¾c bé: ng«, qu¶ døa, vµo ...
 Nam bé: b¾p, tr¸i th¬m, v« ...
- BiÖt ng÷ x· héi lµ nh÷ng tõ ng÷ chØ ®­îc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh. VD: tÇng líp häc sinh, sinh viªn: ngçng (2), gËy (1) - tÇng líp vua chóa ngµy x­a: trÉm, khanh...
5. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng
- Nãi qu¸ lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, qui m«, tÝnh chÊt cña sù vËt hiÖn t­îng ®­îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh g©y Ên t­îng t¨ng søc biÓu c¶m
VD: TiÕng ®ån cha mÑ anh hiÒn
C¾n c¬m kh«ng vì, c¾n tiÒn vì tan
- Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ mét biÖn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diÔn ®¹t tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù.
VD: ChÞ Êy kh«ng cßn trÎ l¾m
B. Ng÷ ph¸p
1. Mét sè tõ lo¹i
* Trî tõ: lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm 1 tõ ng÷ kh¸c trong c©u dïng ®Ó nhÊn m¹nh hoÆc biÓu thÞ th¸i ®é ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc ®­îc nãi ®Õn trong c©u
VD: ngay, chÝnh, cã, nh÷ng, ®Ých, mçi, ®Ých thÞ ...
* Th¸n tõ: lµ nh÷ng tõ dïng lµm dÊu hiÖu béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é cña ng­êi nãi hoÆc dïng ®Ó hái gäi ®¸p. VD: A, ¸i, «i, trêi «i, than «i, hìi, nµy, v©ng, d¹, õ.
* T×nh th¸i tõ: lµ nh÷ng tõ ®­îc thªm vµo c©u ®Ó cÊu t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ng­êi nãi.
VD; µ, ­, h¶, ch¨ng, ®i, vµo, víi, thay, ¹, c¬, nhÐ, nhØ, mµ.
- Kh«ng sö dông ®­îc tuú tiÖn v×:
+ Ph¶i chó ý ®Õn quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc x· héi vµ t×nh c¶m ®èi víi ng­êi nghe, ®äc.
2. C¸c lo¹i c©u ghÐp
- C©u ghÐp lµ c©u do 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh.
VD: V× trêi m­a nªn ®­êng ­ít.
- Quan hÖ nh©n qu¶ th­êng dïng cÆp QHT: v×-nªn, do-nªn, t¹i -nªn...
- Quan hÖ gi¶ thiÕt-kÕt qu¶: nÕu-th×, gi¸-th×, hÔ-th×
- Quan hÖ t­¬ng ph¶n: Tuy-nh­ng, dÉu-nh­ng, dï-vÉn, mÆc dï vÉn
- Quan hÖ môc ®Ých: ®Ó, cho
- Quan hÖ bæ sung, ®ång thêi: vµ
- Quan hÖ nèi tiÕp: råi
- Quan hÖ lùa chän: hay
II. Thùc hµnh
1. Tõ vùng
 TruyÖn d©n gian
TruyÒn thuyÕt-cæ tÝch-ngô ng«n-c­êi
2. BiÖn ph¸p tu tõ
- Lç mòi 18 g¸nh b«ng
Chång yªu chång b¶o t¬ hång trêi cho
- ­íc g× s«ng hÑp mét gang
B¾c cÇu d¶i yÕm cho chµng sang ch¬i
3. Ng÷ ph¸p
- C©u: Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ
 Cã thÓ t¸ch thµnh 3 c©u ®¬n
- NÕu t¸ch cã thÓ lµm thay ®æi ý diÔn ®¹t v× c©u ghÐp Ph¸p ch¹y, NhËt hµng ... nªu 3 sù kiÖn nèi tiÕp nhau nh­ thÕ sÏ lµm næi bËt søc m¹nh mÏ cña cuéc CM 
th¸ng 8
- C©u 1: nèi b»ng quan hÖ tõ: còng nh­
- C©u 3: nèi b»ng bëi v×.
4. Củng cố: NHắc lại nội dung cơ bản vừa ôn tập.
5. Dặn dò: - Tìm VD minh hoạ cho việc sử dụng TN địa phương và biệt ngữ XH.
	 - Ôn thi học kỳ
*Rút kinh nghiệm: