Tiết:1
Bài 1 Văn bản: Tôi đi học
-Thanh Tịnh-
A: Mục tiêu.
- Giúp học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời, học sinh thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
- Qua bài giáo dục học sinh có những tình cảm trong sáng khi hồi ức về tuổi thơ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ngắn của Thanh Tịnh.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân.
B: Chuẩn bị.
- Giáo viên: Soạn giáo án,đọc tư liệu tham khảo.
- Học sinh: Ôn lại một số bài văn bản nhật dụng ở chương trình Ngữ văn 7.Soạn bài trước ở nhà.
C: Tiến trình tiết dạy.
I.ổn định tổ chức lớp.(1phút
II. Kiểm tra bài cũ (5phút)
?Trong chương trình ngữ văn 7 bài học văn bản đầu tiên là bài gì? Của tác giả nào? Em h•y tóm tắt lại văn bản đó.
G/v nhận xét, cho điểm
III. Bài mới. ( hoạt động 1)
Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học bên em”.
Tuần : 1 Bài 1 Tiết: 1+2: Tôi đi học Tiết 3: Cấp độ khái quat của nghĩa từ ngữ Tiết 4: Tính thống nhất về chủ đề văn bản ( thực hiện từ 17/08 đến 22/08/2009 Tuần 1- bài 1 Ngày soạn:12/08/2009 Tiết:1 Ngày dạy :17/08/2009 Bài 1 Văn bản: Tôi đi học -Thanh Tịnh- A: Mục tiêu. - Giúp học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời, học sinh thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Qua bài giáo dục học sinh có những tình cảm trong sáng khi hồi ức về tuổi thơ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ngắn của Thanh Tịnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân. B: Chuẩn bị. - Giáo viên: Soạn giáo án,đọc tư liệu tham khảo. - Học sinh: Ôn lại một số bài văn bản nhật dụng ở chương trình Ngữ văn 7.Soạn bài trước ở nhà. C: Tiến trình tiết dạy. I.ổn định tổ chức lớp.(1phút II. Kiểm tra bài cũ (5phút) ?Trong chương trình ngữ văn 7 bài học văn bản đầu tiên là bài gì? Của tác giả nào? Em hãy tóm tắt lại văn bản đó. G/v nhận xét, cho điểm III. Bài mới. ( hoạt động 1) Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trũ thường được lưu giữ bền lõu trong trớ nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiờn : “Ngày đầu tiờn đi học bờn em”. “Tụi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đó thể hiện một cỏch xỳc động tõm trạng hồi hộp, bỡ ngơ của nhõn vật “Tụi”, chỳ bộ đựoc mẹ đưa đến trường cào học lớp năm trong ngày tịu trường. Hoạt động của thày và trò Hoạt động ghi bảng Hoạt động 2 Hướng dẫn học sinh đọc văn bản +Đoạn văn diễn tả dòng tâm trạng của nhân vật “tôi” nên cần đọc với giọng thay đổi theo dòng tâm trạng của nhân vật. Cho học sinh đọc văn bản. Cho học sinh tìm hiểu chú thích 2,3,7 Chú ý chú thích “Ông đốc;Lạm nhận Cho học sinh đọc chú thích * SGK tr8 ?Qua phần chú thích * em hãy tóm tắt về nhà văn Thanh Tịnh. Em hãy cho biết một số tác phẩm chính của nhà văn? Văn bản “ Tôi đi học” được rút từ tập nào của nhà văn? ?Văn bản “Tôi đi học” của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào? Bài văn được viết theo dòng hồi tưởng của nhà văn về những ngày đầu tựu trường. ?Em hãy chỉ ra quá trình hồi tưởng của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên thể hiện trong bài. -Những cảnh cuối thu đã khiến tác giả nhớ về buổi tự trường. +Tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” trên con đường cùng mẹ tới trường. +Tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người,lúc nghe tên mình, khi phải rời tay mẹ vào lớp. + Tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi”lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên. Truyện gồm những nhân vật nào? ai là nhân vật chính? ông đốc, thầy giáo trẻ, học sinh , mọi người.. ?Phương thức biểu đạt chính của văn bảm này là gì. Hoạt động 3 ?Em hãy nêu những hoàn cảnh và thời điểm khiến tác giả nhớ về buổi tựu trường đầu tiên của mình. ?Vì sao vào thời điểm đó tác giả lại nhớ về buổi tựu trường đầu tiên của mình. ?Tâm trạng của nhân vật tôi khi nhớ về những kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên như thế nào. ?Để diễn tả tâm trạng đó tác giả đã sử dụng những từ ngữ như thế nào? Em hãy phân tích giá trị biểu cảm của những từ ngữ đó I. Đọc tìm hiểu chung 1.Đọc - Hiểu văn bản 2-Chú thích. -Ông đốc:ở đây là ông hiệu trưởng. -Lạm nhận:nhận quá đi, nhận vào mình những phần, những điều không phải của mình. 3-Tác giả-Tác phẩm *Tác giả :Thanh Tịnh(1911-1988) SGK tr8 *-Tác phẩm. -In trong tập “Quê mẹ-1941” 4. Thể loại: -Truyện ngắn mang đậm tính tự truyện. 5-Bố cục: Chia làm 3 phần 6. Nhân vật : - Nhân vật tôi 7. Phương thức biểu đạt Kết hợp hài hoà giữa kể, miêu tả với biểu cảm. II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 1-Khơi nguồn nỗi nhớ. -Thời điểm: Cuối thu -Cảnh thiên nhiên: Lá ngoài đường rụng nhiều, mây bàng bạc. -Cảnh sinh hoạt: Mấy em nhỏ cùng mẹ tới trường. Thời điểm khai giảng hàng năm. -Tâm trạng: Náo nức; mơn man; tưng bừng; rộn rã. Cảm xúc chân thực, cụ thể góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. IV.Củng cố. ?Hãy nêu những nét chính về nhà văn Thanh Tịnh và văn bản “Tôi đi học” của ông. ?Em hãy kể một lỉ niệm đẹp về buổi tựu trường đầu tiên của bản thân. V.Hướng dẫn học bài. (1phút) - Học lại bài cũ, kể tóm tắt lại văn bản. -Soạn tiếp phần còn lại của văn bản( Tâm trạng của nhân vật tôi theo những dòng hồi tưởng về buổi tựu trường đầu tiên) Tuần 1- bài 1 Tiết 2 Ngày dạy :18/08/2009 Văn bản: Tôi đi học (Tiếp) -Thanh Tịnh- A. Mục tiêu. (Như tiết 1) B. Chuẩn bị: - Giáo viên:Soạn giáo án, đọc tài liệu tham khảo. - Học sinh: Học bài cũ, soạn trước bài mới. C. Tiến trình bài dạy. I. ổn định tổ chức lớp 8B...../ 25 ; .8C...../27 ; 8D......./17 II. Kiểm tra bài cũ. ? Em hãy trình bày những hiểu biết của em về nhà văn Thanh Tịnh và tác phẩm “ Tôi đi học”. ?Hãy phân tích diễn bến tâm trạng của nhân vật “ Tôi”-Tôi đi học,khi cùng mẹ đi đến trường. Giáo viên nhận xét, cho điểm. III.Bài mới. Hoạt động của thày và trò Hoạt động ghi bảng ?Khi nhớ về những kỉ niệm buổỉ tựu trường đầu tiên những cảm xúc của mình được tác giả miêu tả như thế nào. ? Những hình ảnh, chi tiết nào trong văn bản cho ta biết được tâm trạng của chú bé khi cùng mẹ tới trường. ?khi kể truyện trong đoạn văn này tác giả sử dụng nghệ thuật gì.Em có nhận xét gì về nghệ thuật này. *Tâm trạng của cậu bé lần đầu tiên đến trường. Có sự thay đổi lớn. ?Khi đã cùng mẹ đến trước trường làng Mĩ Lí nhân vật tôi đã nhìn thấy cảnh tượng gì.Tâm trạng ra sao. Nảy sinh cảm giác mới “đâm ra lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ đứng nép bên người thân ,thêm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ ” ?Khi nghe thấy tiếng trống và khi nghe đến tên mình nhân vật tôi đã có tâm trạng gì. Vì xa lạ sợ hãi của một cậu bé nông thôn rụt rè ít tiếp xúc với đám đông, không phải là một cậu bé yếu đuối (Cảm giác nhất thời) ?Vì sao nhân vật tôi lại bất giác dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc khi sắp vào lớp. ?Qua tìm hiểu trên em thấy nhân vật tôi là một cậu bé như thế nào. Cậu có phải là người yếu đuối không. ?Em có nhận xét gì về cách miêu tả tâm trạng của nhân vật tôi. ?Nhân vật tôi khi bước vào chỗ ngồi có tâm trạng như thế nào. Nhận bừa)-Chỗ ngồi kia là của riêng mình, nhìn bạn mới quen mà thấy quyến luyến ?Hình ảnh một con chim liệng đến đứng trên bậc cửa sổ hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay đi có phải đơn thuần chỉ có nghĩa thực hay không.Vì sao? gợi sự luối tiếc những ngày trẻ thơ chơi bời tự do đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới của cuộc đời-Làm học sinh ?Dòng chữ tôi đi học kết thúc truyện có ý nghĩa gì. ?Em có nhận xét gì về thái độ cử chỉ của những người lớn (Ông đốc;thầy giáo;phụ huynh )đối với các em lần đầu tiên đi học. -Ông đốc: Từ tốn, bao dung. -Thày giáo trẻ: Vui tính, giàu tình yêu thương. -Phụ huynh: Chu đáo, trân trọng ngày khai trường. ?Qua hình ảnh,cử chỉ và tấm lòng của người lớn đối với các em nhỏ em cảm nhận được gì. Cho học sinh đọc ghi nhớ G/v nhấn mạnh ghi nhớ. ?Em hãy kể lại những kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường của bản thân? ?Hãy nêu những cảm xúc của em khi đi tới trường trong ngày đầu tiên đó? -Học sinh kể những kỉ niệm tiêu biểu nhất. -Học sinh nêu cảm xúc II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết.(Tiếp ) 2-Tâm trạng của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường tới trường. - “Những cảm giác trong sáng ấy lại nảy nở,bầu trời quang đãng”. - “Buổi mai hôm ấy .Mẹ tôi lắm tay tôi .Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần.có sự thay đổi lớn :hôm nay tôi đi học” - “Tôi có ý nghĩ ,lướt ngang trên ngọn núi .” Cách kể truyên nhẹ nhàng , miêu tả những cảm giác bằng những lời văn giàu chất thơ , hình ảnh so sánh đầy thơ mộng cho thấy sự thay đổi lớn trong “tôi” 3-Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi khi trên sân trường và khi nghe thấy tên mình. -Sân trường dày đặc những người . Người nào quần áo cũng sạch sẽ gương mặt vui tươi sáng sủa -Tiếng trống trường vang lên đã làm “vang dội cả lòng”cảm thấy mình chơ vơ , vụng về lúng túng . Dùng lối so sánh , từ ngữ miêu tả tâm trạng chính xác cảm xúc của nhân vật. 4-Tâm trạng của nhân vật tôi khi ngồi vào trong lớp học. -Nhìn cái gì cũng thấy mới,thấy hay hay, cảm giác lạm nhận -Hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng - Cách kết thúc truyện tự nhiên bất ngờ. Dòng chữ “Tôi đi học” vừa khép lại bài văn và mở ra một thế giới mới. Dòng chữ gợi cho ta hồi nhớ lại buổi thiếu thời, thể hiện chủ đề truyện. Trách nhiệm, tấm lòng của gia đình nhà trường đối với thế hệ trẻ tương lai. *Ghi nhớ.SGK tr9 III- .Luyện tập. IV.Củng cố 1.Giáo viên treo bảng phụ có câu hỏi trắc nghiệm lên bảng. Gọi học sinh lên bảng làm bài ?Văn bản tôi đi học có sự kết hợp của những phương tức biểu đạt nào? A-Tự sự. C.Biểu cảm. B.Miêu tả. D.Cả A,B,C 2.Hãy phân tích tâm trạng của nhân vật tôi trong văn bản “Tôi đi học” khi cùng mẹ tới trường. V.Hướng dẫn học ở nhà - Học lại bài cũ. - Làm bài tập phần luyện tập. - Soạn trước bài “Trong lòng mẹ”qua hệ thống câu hỏi phần :Đọc-Hiểu văn bản D. Những điều chỉnh bổ sung : . Tuần 1- bài 1 Tiết 3 Ngày dạy: 21/08/2009 Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. Mục tiêu. - Giúp học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Giáo dục học sinh sử dụng từ Tiếng Việt cho đúng. - Rèn cho học sinh tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. B. Chuẩn bị: - Giáo viên:Soạn giáo án, đọc tài liệu tham khảo. - Học sinh: Học bài cũ, ôn lại kiến thức về từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa. C. Tiến trình bài dạy. I. ổn định tổ chức lớp.(1phút)8B................8C...................8D II. Kiểm tra bài cũ.(5phút) ?Em hãy nhắc lại kiến thức : Thế nào là từ đồng nghĩa? Thế nào là từ trái nghĩa? Lấy ví dụ cụ thể? - Cho học sinh nhận xét - Giáo viên nhận xét, cho điểm. III.Bài mới. Hoạt động của thày và trò Hoạt động ghi bảng G/v ghi sơ đồ SGK tr 10 lên bảng Học sinh quan sát sơ đồ ?Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn các từ “thú,cá, chim”. ?Vì sao. -Nghĩa của từ “động vật” bao hàm cả phạm vi nghĩa của các từ “thú chim cá”. ?Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “voi hươu”. ?Vì sao. -Nghĩa của từ “thú” bao hàm cả phạm vi nghĩa của các từ “voi, hươu”. ?Nghĩa của từ “cá” rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ “cá thu, cá rô”. ?Vì sao. ?Nghĩa của từ “chim” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “tu hú, sáo”. ?Vì sao. ?Nghĩa của các từ “thú, chim, cá” rộng hơn nghĩa của các từ nào và đồng thời hẹp hơn nghĩa của các từ nào. ?Qua phần tìm hiểu trên em hiểu thế nào là một từ có nghĩa rộng và một từ có nghĩa hẹp. -Học sinh nêu ?Một từ có thể vừa có đồng thời nghĩa rộng và có ... í dụ 2. Nhận xét: + C2: Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. + C5: Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng nhỏ và hẹp. + C7: Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn; hôm nay tôi đi học. + Câu 1, 2 là câu đơn + Câu 3 là câu ghép Câu ghép là câu có 2 hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau. 3. Kết luận ( ghi nhớ) II. Cách nối các vế câu 1. Ví dụ 2. Nhận xét + C6: Câu này lược CN ở vế 2 + C1: Hàng năm cứ vào cuối thu, lá /ngoài đường rụng nhiều và trên không không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi/ lại náo nức những kỉ niệm miên man của buổi tựu trường. + C3: Những ý tưởng ấy tôi/ chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi/ không biết ghi và ngày nay tôi/ không nhớ hết. - Các vế trong C1, C3, C6 nối với nhau bằng quan hệ từ: vì, và, nhưng - Các vế trong câu 7 (vế 1 và vế 2) nối với nhau bằng quan hệ từ: vì - Vế 2 và vế 3 trong câu 7: không dùng từ nối (dùng dấu:) VD: - Hắn vốn không ưa lão Hạc / bởi vì lão lương thiện quá. (nối bằng quan hệ từ bởi vì) - Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp (nối bằng dấu phẩy) - Khi 2 người lên trên gác / thì Giôn-xi đang ngủ. (nối bằng cặp quan hệ từ: khi-thì) Hoặc: Nếu quê anh có nhiều dừa thì quê tôi có nhiều núi. - Nước dâng cao bao nhiêu, đồi núi dâng cao bấy nhiêu (nối bằng cặp đại từ bao nhiêu - bấy nhiêu hoặc bằng dấu phẩy) 3. Kết luận * Ghi nhớ ( SGK) III. Luyện tập 1. Bài tập 1 a) U van Dần, u lạy Dần! (nối bằng dấu phẩy) - Dần hãy để chị đi với u... (nối bằng dấu phẩy) - Sáng ngày người ta ... thương không? (nối bằng dấu phẩy) - Nếu Dần không buông ... nữa đấy. (nối bằng dấu phẩy) b) - Cô tôi chưa ... không ra tiếng (nối bằng dấu phẩy) - Giá những cổ tục ... mới thôi (nối bằng dấu phẩy) c) Tôi lại im lặng ... cay cay (bằng dấu:) 2. Bài tập 2, 3 - Vì trời mưa to nên đường rất trơn. Trời mưa to nên đường rất trơn. Đường rất trơn vì trời mưa to. (Học sinh thi giữa các nhóm theo hướng dẫn của giáo viên) IV. Củng cố: - Nhắc lại 2 ghi nhớ của bài: k/niệm câu ghép và cách nối các vế của câu ghép. V. Hướng dẫn học ở nhà: - Học thuộc 2 ghi nhớ. - Tiếp tục làm bài tập 4,5 SGK tr114; xem trước bài ''CG'' D. Những điều chỉnh bổ sung .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tuần 11 bài 11 Tiết 44 Ngày soạn: 09/11/2008 Ngày dạy: 14/11/2008 Tập làm văn tìm hiểu chung về văn thuyết minh A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu được vai trò, vị trí và đặc điểm của văn bản thuyết minh trong đời sống con người. - Phân biệt văn bản thuyết minh với các văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận - Rèn luyện kĩ năng viết và phân tích văn bản thuyết minh. B. Chuẩn bị: - Giáo viên: Xem lại đặc điểm của văn bản tự sự, miêu tả để so sánh, sách hướng dẫn du lịch,xem lại băng hình tiết dạy mẫu. - Học sinh: Xem trước bài ở nhà, phiếu học tập C. Các hoạt động dạy học: I. Tổ chức lớp: 8B........../25 ; 8C :............/27 ; 8D........./17 II. Kiểm tra bài cũ : ? Kể tên các thể loại văn bản đã học từ lớp 6 thuộc phân môn tập làm văn? Đặc điểm của từng thể loại. III. Tiến trình bài giảng: - Giới thiệu bài: Cuốn sách hướng dẫn du lịch, nhãn thuốc, giới thiệu tác giả văn bản thuyết minh . Hoạt động của thày và trò Hoạt động ghi bảng Hoạt động 1 ? Mỗi văn bản trình bày những vấn đề gì, giới thiệu, giải thích điều gì. ? Vậy em thấy các văn bản này có đặc điểm chung như thế nào * Các văn bản này cung cấp tri thức về đặc điểm , tính chất, nguyên nhân về một sự vật, hiện tượng trong đời sống bằng phương thức trình bày, giới thiệu giải thích. ? Em thườnggặp các loại văn bản đó ở đâu. * Loại văn bản này rất thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống. ? Kể tên 1 số văn bản thuyết minh mà em đã học, đã đọc. ? Từ tìm hiểu trên em rút ra kết luận gì. - Học sinh đọc ý 1 trong SGK - Tổ chức học sinh trao đổi nhóm ? Các văn bản trên có giống với các văn bản đã học không. * Các văn bản này khác với các văn bản đã học ? Chúng khác với văn bản tự sự ở chỗ nào ? Khác văn bản miêu tả ở chỗ nào. ? Khác với văn bản nghị luận ở chỗ nào. ? Các văn bản trên có những điểm chung nào. * Ba văn bản này, văn bản nào cũng trình bày đặc điểm tiêu biểu của đối tượng thuyết minh . ? Từ những đặc điểm này, có thể rút ra kết luận gì. * Văn bản thuyết minh trình bày một cách khách quan về đối tượng. ? Em hiểu thế nào về tính khách quan. - Giáo viên lấy ví dụ: Nếu giới thiệu một loài hoa có thể bắt đầu bằng việc miêu tả vẻ đẹp của hoa, gợi cảm xúc chung về loài hoa ấy. ? Nhận xét về ngôn ngữ, cách diễn đạt. * Cách trình bày rõ ràng, chính xác, chặt chẽ và hấp dẫn . ? Đặc điểm của văn bản thuyết minh. Học sinh khái quát - Học sinh đọc ghi nhớ - Học sinh đọc các văn bản trong SGK Hoạt động 2 ? Các văn bản đã cho (trong SGK-tr117) có phải là văn bản thuyết minh không? Vì sao. ? Văn bản ''Thông tin về ... '' thuộc loại văn bản nào. ? Phần nội dung thuyết minh trong văn bản này có tác dụng gì. - Giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà làm I. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh 1. Ví dụ 2. Nhận xét - ''Cây dừa Bình định'' trình bày ích lợi của cây dừa mà cây khác không có. Cây dừa vùng khác cũng ích lợi như thế nhưng đây giới thiệu riêng về cây dừa Bình Định, gắn bó với dân Bình Định - ''Tại sao lá cây có màu xanh lục'' giải thích về tác dụng của chất diệp lục làm cho người ta thấy lá cây có màu xanh. - ''Huế''; giới thiệu Huế là một trung tâm văn hoá nghệ thuật lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng của Huế. - Ta thường gặp loại văn bản này trong thực tế cuộc sống khi cần có những hiểu biết khách quan về đối tượng(sự vật, sự việc, sự kiện ...) VD: + Cầu LB chứng nhân lịch sử + Thông tin về ngày trái đất năm 2000 + Ôn dịch thuốc lá. Hoặc: Các tờ giấy thuyết minh đồ vật, bài giới thiệu về 1 tác phẩm VH, 1 tác giả, ... 3. Kết luận * Ghi nhớ 1 II. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh 1. Ví dụ 2. Nhận xét - Khác với các văn bản đã học - Văn bản tự sự trình bày sự việc, diễn biến , nhân vật, các văn bản này không đề cập đến những yếu tố đó, chúng không có cốt truyện, nhân vật . - Văn bản miêu tả trình bày chi tiết cụ thể cho ta cảm nhận được sự vật, con người. Các văn bản này chủ yếu làm cho người ta hiểu - Văn bản nghị luận trình bày quan điểm, ý kiến ở đây chỉ có kiến thức. + Cây dừa: từ thân, lá đến nước dừa, cùi dừa, sọ dừa đều có ích cho con người cho nên nó gắn bó với cuộc sống của người dân. + Lá cây có chất diệp lục cho nên có màu xanh lục. + Huế là một thành phố có cảnh sắc, sông núi hài hoà, có nhiều công trình văn hoá, nghệ thuật nổi tiếng, có nhiều vườn hoa cây cảnh, món ăn đặc sản, nó trở thành trung tâm văn hoá của nước ta. - Văn bản thuyết minh có nhiệm vụ cung cấp tri thức khách quan về sự vật, giúp con người có được sự hiểu biết về sự vật một cách đúng đắn, đầy đủ. - Tri thức khách quan nghĩa là tri thức phải phù hợp với thực tế và không đòi hỏi người làm phải bộc lộ cảm xúc cá nhân chủ quan của mình, người viết phải biết tôn trọng sự thật, không vì lòng yêu ghét của mình mà thêm thắt cho đối tượng. + Văn bản thuyết minh có tính chất thực dụng, cung cấp tri thức là chính, không đòi hỏi bắt buộc phải làm cho người đọc thưởng thức cái hay cái đẹp như tác phẩm VH. Tuy nhiên nếu viết có cảm xúc, biết gây hứng thú cho người đọc thì vẫn tốt. - Ngôn ngữ rõ ràng, chính xác, chặt chẽ và hấp dẫn (có thể sử dụng số liệu) 3. Kết luận Ghi nhớ 2 II. Luyện tập 1. Bài tập 1 - Cả 2 văn bản đều là văn bản thuyết minh VBa: Cung cấp kiến thức lịch sử VBb: Cung cấp kiến thức sinh vật 2. Bài tập 2: - Văn bản nhật dụng, thuộc kiểu văn nghị luận - Có sử dụng thuyết minh khi nói về tác hại của bao ni lông, làm cho đề nghị có sức thuyết phục cao. 3. Bài tập 3: - Các văn bản khác cũng cần yếu tố thuyết minh để giới thiệu IV. Củng cố: ? Nhắc lại khái niệm văn bản thuyết minh? đặc điểm của văn bản thuyết minh V. Hướng dẫn học ở nhà: - Học thuộc ghi nhớ, làm bài tập 3 - Xem trước bài ''Phương pháp thuyết minh' D. Những điều chỉnh bổ sung .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tổ trưởng nhận xét và ký duyệt: ............................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Ngày ............tháng............năm 2008 Vũ Hữu Vinh
Tài liệu đính kèm: