Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1 & 2 - Trường THCS Bạch Đích

-HỌC KÌ I-
--&--&--&--&--&--
Tuần 01 Ngày soạn: / / 2011.
Lớp 8A Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 29 - Vắng:...............
Lớp 8B Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Lớp 8C Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Tiết 1 - Văn bản:
TÔI ĐI HỌC
(Thanh Tịnh)
1.Mục tiêu:
 a. kiến thức: Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị chữ tình man mác của tác giả.
 b. Kỹ năng:
 - Đọc diễn cảm văn bản từ hồi ức đến biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật tôi - người kể truyện.
 - Rốn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo... 
 c. Thái độ: HS biết trân trọng những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ ấu đặc biệt là kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên.
 2. Chuẩn bị:
 - GV: Giỏo ỏn,Tài liệu về nhà văn Thanh Tịnh, bảng phụ.
 - HS: Đọc và soạn bài.
3. Các hoạt động dạy và học:(5p)
a.Kiểm tra bài cũ: sự chuẩn bị bài của HS 
b.Bài mới: Giới thiệu bài
Trong cuộc đời của mỗi con người những kỷ niệm về tuổi học trò thường lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên. Truyện ngắn tôi đi học đã diễn tả kỷ niệm mơn man, bâng khâng của thời thơ ấu đó.
HĐ của GV
HĐ của HS
Kiến thức cần đạt
HĐ1: HĐ tìm hiểu tác giả, tác phẩm.(10p)
- Gọi Hs đọc chú thích * 
? Nêu vài hiểu biết của em về tg?
- GV: Thanh Tịnh đã có mặt trên nhiều lĩnh vực, thành công hơn cả là truyện ngắn và thơ.
? Kể tên một số tác phẩm mà em biết.
? Em biết gì về truyện ngắn “ Tôi đi học”.
- HS đọc chú thích 
- Trả lời theo nội dung SGK
- Lắng nghe ghi nhận
- “ Hận chiến trường, Quê mẹ, Ngậm ngải tìm trầm”
- Trả lời
I. Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm.
 1. Tác giả.
- Thanh Tịnh ( 1911-1988).Tên khai sinh là Trần Văn Minh.Quê xóm Gia Lạc ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế.
-Viết văn và làm thơ, những sáng tác của ông đều toát lên vể đẹp đằm thắm, êm dịu trong trẻo.
2. Tác phẩm.
-Được in trong tập “Quê mẹ”(1991).
Hoạt động 2. HĐ đọc, hiểu văn bản(10p)
-HD đọc: Giọng trầm, chậm, đọc đúng giọng của các nhân vật trong truyện.
-GV đọc mẫu 1 đoạn
-Gọi vài em đọc tiếp
-Nhận xét giọng đọc
- HD tìm hiểu từ khó.
- Giải nghĩa từ “ Ông đốc”
? Ông đốc thuộc từ loại nào.
? Hiện nay có dùng DT này không? Và đã thay thế cho từ nào?
? Văn bản này thuộc thể loạigì?
? Thuộc kiểu văn gì?
? Truyện ngắn này chia ra mầy phần? ND của từng phần.
- Nhận xét, treo bảng phụ.
- Có thể ghép Phần 1&2, 3&4,5
- Quan sát sách, ghi nhận
- Theo dõi SGK
- 3 HS đọc
- Tiếp thu
- Theo dõi chú thích, trả lời:
hiệu trưởng quản lí trường học
- DTừ
- Không, được thay “ hiệu Trưởng”
- Truyện ngắn
biểu cảm kết hợp mt và tsự
- 5 Phần ( trả lời heo bài soạn)
- Qsát, tiếp thu.
II. Đọc, hiểu văn bản.
 1. Đọc.
 2. Từ khó.
 3. Bố cục: 5 phần
- P1: Từ đầu-> Rộn rã. Khơi nguồn nỗi nhớ.
- P2: Tiếp -> Ngọn núi: Tâm trạng và cảm giác của NV tôi trên con đường cùng mẹ tới trường
-P3: Tiếp -> các lớp: Tâm trạng cảm giác của NV tôi khi nhìn thấy ngôi trường ngày khai giảng.
-P4: Tiếp -> Nào hết: Tâm trạng nv tôi khi nghe gọi tên mình và phải rời bàn tay mẹ vào lớp
-P5: Còn lại. Tâm trạng NV tôi khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên.
Hoạt động 3. HD phân tích văn bản(15)
? Nỗi nhớ về buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào? Vì sao?
? Những chi tiết nào chứng tỏ tác giả đã nhớ lại những kỷ niệm trong sáng của mình ngày xưa?
GV. NV tôi đã nhìn thấy chính hình ảnh tuổi thơ của mình qua hình ảnh những đứa trẻ lần đầu tiên rụt rè núp dưới nón mẹ đến trường. Khung cảnh hiện tại đã đánh thức kỷ niệm của quá khứ.
? Những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được tác giả diễn tả theo trình tự nào?
? Em có nhận xét gì về NV tôi khi nhớ về kỷ niệm thời thơ ấu.
? Các từ “ Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã” thuộc từ loại nào.
? Tác giả sử dụng một loạt các từ láy đó để làm gì?
* GV phân nhóm thảo luận:
 + Khi nhớ lại những kỷ niệm của buổi tưụ trường tác giả đã SD biện pháp nghệ thuật chủ đạo nào? Tìm dẫn chứng trong bài.
- Treo bảngphụ.
- Nhận xét, dánh giá.
* GV gọi hs nêu ND chính của giờ học.
- Vì nhìn những em nhỏ lần đầu tới trường làm kỷ niệm thời thơ ấu bắt đầu hiện về.
- Cảnh thiên nhiên: lá rụng nhiều, mây bàng bạc.
- Cảnh sinh hoạt: Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ trong lần đầu tiên đi học
- Lắng nghe và cảm nhận
- Suy nghĩ và trả lời
- Cảm giác náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã
- Từ láy
- Diễn tả tâm trạng, góp phần rút ngắn thời gian giữa quá khứ và hiện tại
- Thảo luận 5 p
- Quan sat, nhận xét, tiếp thu.
- Khái quát ND và NT của VB
III. Tỡm hiểu chi tiết.
 1. Trình tự diễn tả những kỷ niệm của nhà văn.
-Chuyển biến của trời đất cuối thu, những hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ trong ngày đầu tiên đến trường.
->Gợi cho tác giả nỗi bâng khuâng, hoài nhớ và xúc động về dĩ vẵng.
-Tâm trạng-> cảm giác của Nv tôi
+ Trên con đường cùng mẹ tới trường.
+Khi nhìn ngôi trường ngày khai giảng, nhìn mọi người, nhìn các bạn.
+Khi nghe thầy giáo gọi tên mình.
+Khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên.
->Từ hiện tại tác giả nhớ về quá khứ
->Nghệ thuật so sánh đẻ diễn tả tâm trạng: “ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sngs ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười ”
“ý nghĩ ấy thoáng qua.Ngọn núi” 
 c. Củng cố:(3p) - Gọi hs nhắc lại bố cục và nội dung của các phần.
 - Nghệ thuật chủ đạo trong phần của truyện?
 d. Dặn dò: (2p) - Về đọc và tóm tắt lại truyện
 - Trả lời các câu hỏi trong phần tìm hiểu bài.
 __________________________________
--&--&--&--&--&--
Tuần 01 Ngày soạn: / / 2011.
Lớp 8A Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 29 - Vắng:...............
Lớp 8B Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Lớp 8C Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Tiết 2 - Văn bản:
TÔI ĐI HỌC (Tiếp)
 ( Thanh Tịnh)
1. Mục tiờu: 
 a. kiến thức: Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị chữ tình man mác của tác giả.
 b. Kỹ năng: 
 - Đọc diễn cảm văn bản từ hồi ức đến biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật tôi - người kể truyện. 
 - Rốn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo... 
 c. Thái độ: HS biết trân trọng những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ ấu đặc biệt là kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên.
 2. Chuẩn bị:
 - Gv: Giỏo ỏn, bảng phụ.
 - Hs: Đọc trả lời câu hỏi.
 3. Các hoạt động dạy và học: (5p)
 a. Kiểm tra bài cũ: Gọi HS lên tóm tắt lại truyện ngắn “tôi đi học”
 b. Bài mới: Giới thiệu bài
 Mỗi con người trong lần đầu đi học đều có những tâm trạng khác nhau. Có ngừơi thì vui, có người thì buồn vậy NV tôi trong truyện có tâm trạng NTN 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
ND cần đạt
Hoạt động 4:HD HS tìm hiểu tâm trạng và cảm giác của NV tôi .(10p)
GV phát phiếu học tập số1
? Câu hỏi 2 trong SGK.
- Gợi ý học sinh trả lời
-Theo dõi HĐ của HS
- Gọi từng nhóm phát biểu
- Đưa đáp án trên bảng phụ
? Kết thúc truyện là hình ảnh gì. Hình ảnh ấy có ý nghĩa gì.
-> Đây là HA đầy ý nghĩa về một hình ảnh cụ thể, vừa gợi đến tâm trạng rụt rè, bỡ ngỡ của chú bé ngày đầu tiên tựu trường. Đồng thời lại mở ra một niềm tin về ngày mai. Từ ngôi trường ấy chú bé xé như con chim non kia tung cánh
- Nhận nhiệm vụ thảo luận.
- Các nhóm thống nhất ý kiến.
- Cử đại diện nhóm trình bày
- Các nhóm so sánh đối chiếu.
- 1 con chim bay liệng đến đậu bên cửa sổ hót mấy tiếng rụt rè rồi cất cánh bay đi.
I.
II.
III.Tỡm hiểu chi tiết.
 1. Trình tự diễn tả những kỷ niệm của nhà văn.
 2. Tâm trạng và cảm giác của NV tôi trong buổi tựu trường.
 a. Trên con đường cùng mẹ tới trường.
- Con đường thấy lạ,cảnh vật thay đổi, thấy mình trang trọng trong bộ quần áo mới.
 b. Tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ.
- Khi đến trường, sân trường dày đặc người, ngôi trường oai nghiêmLo sợ vẩn vơ, ngập ngừng e sợ vụng về, lúng túng.
 c. Khi nghe gọi tên mình.
- Giật mình lúng túng quả tim như ngừng đập.
->Khóc lo sợ khi phải rời bàn tay mẹ.
 d. Giờ học đầu tiên.
- Cái gì cũng thấy lạ và hay hay, lạm nhận bàn ghế riêng của mình, người bạn mới chưa quen đã thấy quyến luyến.
Hoạt động 5: Thái độ của người lớn đối với các em trong lần đầu đi học (10p)
? Qua văn bản trên em cảm nhận được gì về thái độ và cử chỉ của người lớn đối với các em( Ông đốc,thầy giáo trẻ)
 Liên hệ thực tế:
?Để chuẩn bị cho năm học mới cha mẹ đã sắm sửa cho em những gì.
?Để đền đáp công ơn của cha mẹ và thầy cô giáo em phải làm gì.
->GV chốt ý: Qua hình ảnh của người lớn đó cho ta cảm nhận được lòng bao dung, trách nhiệm của gia đình và nhà trường đối với thế hệ măng non của đất nước. Môi trường giáo dục đầy yêu thương sẽ nuôi dưỡng các em mau trưởng thành.
- GV phát phiếu HT số 2
? Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn?
- Hs tự nêu cảm nhận
Quần áo,giầy dép, cặp, sách vở ....
- Chúng ta phải chăm ngoan học giỏi.
- Lắng nghe cảm nhận
- Nhóm trưởng nhận phiếu học tập
 3. Thái độ của người lớn đối với các em trong lần đầu tiên đi học.
+ Ông đốc: Hiền từ, khiêm tốn và có tấm lòng bao dung, yêu thương trẻ thực lòng.
+ Thầy giáo trẻ: Tươi cười đưa đón học sinh vào lớp. 
=>Thể hiện một người thầy vui tính giàu tình yêu.
+ Phụ huynh: Chuẩn bị chu đáo cho con em mình, trân trọng tham gia buổi lễ khai giảng.
-> Tác giả đã sử dụng một loạt các hình ảnh so sánh hết sức gợi cảm gắn với cảnh thiên nhiên tươi sáng chữ tình, so sánh sự vật và hiện tượng để làm rõ 1 cảm giác. 
Hoạt đông 6: HD tổng kết - luyện tập (10p)
?Qua văn bản trên em có nhận xét gì về nghệ thuật sử dụng trong bài
?Theo em sức cuốn hút của truyện được tạo nên nhờ đâu.
- Gv chốt ý gọi HS đọc GN.
- Gọi Hs đọc bài tập 2
- Vài HS đọc lại bài viết 
-GV nhận xét và cho điểm
- Trả lời
- Nhờ tình cảm ấm áp,ân cần của người lớn, hình ảnh tự nhiên và ngôi trường
- 1 HS đọc ghi nhớ
- HS đọc
 IV. Tổng kết
 1. Nghệ thuật
- Bố cục theo dòng hồi tưởng( Từ hiện tại tác giả nhớ về quá khứ)
- Kết hợp hài hoà giữa kể , miêu tả và bộc lộ tâm trạng cảm xúc
 2.í nghĩa văn bản:
 Buổi tựu trường đầu tiên sẽ không thể quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh.
 *) Ghi nhớ sgk.
 V. Luyện tập (5p)
Viết lại bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi tựu trường đầu tiên
 c. Củng cố: (3p)
- Những kỷ niệm đầu tiên trong buổi tựu trường được tác giả diễn tả theo trình tự nào? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì để diễn tả KN đó.
- Thái độ của người lớn đối với các em trong lần đầu đi học ntn?
 d. Dặn dò: (2p)Về nhà tóm tắ ... n định: Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.
 c . Củng cố: (3p) - Qua cuộc đối thoại giữa 2 cô cháu em thấy bà cô là người như thế nào ? Bà đại diện cho loại người nào trong xã hội bấy giờ?
 - Ngược lại với nhân vật bà cô Bé Hồng là người n. t .n?
 d. Dặn dò: ( 2p) -Về đọc và tóm tắt lại tác phẩm.
 - Ghi lại một vài kỉ niệm của bản thõn.
 - Soạn bài “ Tức nước vỡ bờ”.
 _________________________________________________
	--&--&--&--&--&--
Tuần 02 Ngày soạn: / / 2011.
Lớp 8A Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 29 - Vắng:...............
Lớp 8B Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Lớp 8C Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Tiết 7 - Tiếng việt: 
TRƯỜNG TỪ VƯỢNG
1. Mục tiêu:
 a. Kiến thức: - HS hiểu thế nào là trường từ vựng. Nắm được mối quan hệ giữa trướng từ vượng và các hiện tượng đồng nghĩa, trái nghãi, và các thủ pháp nghệ thuật : ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá.
 b. Kỹ năng:
 - Lập được trường từ vựng và sử dụng trường từ vượng trong văn nói và văn viết.
 - Rốn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo... 
 c. Thái độ: Có ý thức sử dựng trường từ vượng
2. Chuẩn bị:
 - GV: Giỏo ỏn,bảng phụ, phiếu học tập.
 - HS: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới.
3. Các hoạt động dạy và học:(5p)
 a. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào được gọi là cấp độ khái quát nghĩa của từ? Lấy ví dụ minh hoạ.
 b. Bài mới: Giới thiệu bài
Hoạt động của GV
HĐ của HS
Nội dung Cần đạt
 HĐ1: Tìm hiểu mục 1:(20p)
- Gọi HS đọc nội dung bài tập 1
- Chú ý các từ in đậm trong SGK
? Các từ in đậm trên dùng để chỉ đối tượng nào (Người, động vật, sự vật..)?
? Vì sao em biết các từ trên dùng đẻ chỉ người.
? Các từ in đậm trên có nét chung nào về nghĩa?
->vậy từ dùng để chỉ bộ phận của con người như: Mắt, mặt, gò má, đùi, đầu.Gọi là tường từ vựng chỉ bộ phận của con người.
- GV lấy ví dụ phân tích:
VD: Trường từ vựng dùng để chỉ hoạt động trí tuệ bao gồm những từ nào?
VD: Trường từ vựng dùng để chỉ hoạt động của con người gồm những từ nào?
? Vậy qua việc tìm hiểu ví dụ trên cho biết trường từ vựng là gì?
- Khái quát, gọi hs đọc ghi nhớ.
VD: Cho nhóm từ: Lùn, cao, thấp, lêu ngêu, gầy, béoNhóm từ trên thuộc trường từ vựng nào?
- Gọi học sinh đọc phần lưu ý trong SGK.
- Tổ chức cho hs thảo luận lấy thêm vd cho mỗi lưu ý.
+ Lưu ý: Một trường từ vựng có thể có nhiều trường từ vựng nhỏ hơn.
+ Một trường từ vựng có thể bao gồm từ khác biệt nhau về loại.
+ 1 từ có thể có nhiều trường từ vựng.
+ Chuyển trường từ vựng để tăng tính nt và khả năng diễn đạt.
- Nhận xét, đánh giá.
- HS đọc 
- Qsát SGK
- Chỉ mẹ
- Trả lời
- Trả lời
- Nghe, hiểu
- Tiếp thu
 Phát biểu
- Trình bày
+Tư thế: đứng, ngồi, nghiêng
 - Trình bày theo ý hiểu
- Đọc ghi nhớ.
- Chỉ hình dáng của con người.
- HS đọc
- Thảo luận theo nhóm tìm và viết ra giấy các ví dụ.
- lấy vd
- Lấy vd
- Lấy vd
- Trình bày
- Tiếp thu
I.Thế nào là trường từ vựng
 1. Vớ dụ:
 2. Nhận xột.
- Các từ in đậm dùng để chỉ người.
- Các từ này đều nằm trong câu văn cụ thể đó là miêu tả người mẹ của bé Hồng.
 -> Dùng để chỉ bộ phận của con người.
- Nghĩ, suy, suy nghĩ, ngẫm, nghiền ngẫm, phán đoán.
- Tay: Túm, nắm, xé
- đầu: Húc, đội, đẩy
- Chân: Đá,, đạp,, xé
- Rời chỗ: đi, chạy, nhảy, trườn, di chuyển..
* Ghi nhớ : (SGK).
3. Lưu ý:
a. Một số trường từ vựng có thể bao hàm những trường từ vựng nhỏ hơn
VD: Trường từ vựng “ Mắt” bao gồm các trường từ vựng nhỏ hơn như:
+ BP của Mắt: Lòng đen, lòng trắng, con ngươi, lông mày, mi
+ Đặc điểm của mắt: Sắc, lờ đờ,
buồn
+ Cảm giác của mắt: Chói, hoa, buồn ngủ.
+ Hoạt động của mắt: Nhìn, liếc, ngẫm
b. Trường “Mắt”
+DT: Con ngươi, lông..
+ ĐT: Nhìn ngó
+ TT: Lờ đớ, toét, hoa
c. Do hoạt động nhiều nghĩa 1 từ có thể có nhiều trường từ vựng khác nhau:
 Ngọt:
- Trương mùi vị: Cay, đắng, chua..
 - Trường âm thanh: The thé , êm dịu
- Thời tiết: Rét ngọt, hanh..
d. Chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt.
VD: SGK 
HĐ2: HD luyện tập:(15p)
- Gọi học sinh lên đọc yêu cầu bài tập1
? Đọc văn bản trong lòng mẹ của nhà văn nguyên hồng tìm những từ thuộc trường từ vựng ruột thịt
- Gọi HS đọc bài tập 2
? Hãy đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãt dưới đây.
- Gọi HS đọc bài tập 3.
? Các từ in đậm trong câu trên dùng chỉ trường từ vựng nào.
- Gọi hs đọc và làm bt 4.
- Hướng dẫn hs về làm bt5.
- Gọi Hs đọc bài tập 6.
? Trong đoạn thơ sau tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nào.
- HS đọc
- Thảo luận theo nhóm tìm và viết ra giấy
- HS lên bảng làm
- Làm vào vở bài tập
- Hs đọc và tìm sự thay đổi của 2 trường từ vựng
III. Luyện tập
1. Bài tập 1:
- Trường từ vựng ruột thịt:
Thầy, cô, mợ, con...
2. Bài tập 2: 
a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản
b. Dụng cụ để đựng
c. Hoạt động của chân
d. Trạng thái tâm lý
e.Tính cách của con người
ê. dụng cụ để viết
3. Bài tập 3:
 - Trường từ vựng thái độ
4. Bài tập 4:
- Khứu giác: Mũi, thơm, điếc, thính...
- Thính giác: Tai, nghe, điếc, rõ, thính...
5. Bài tập 5:Về nhà làm 
6. Bài tập 6:
- Từ trường “ Quân sự” sang trường “ Nông nô”
 c. Củng cố:(3p)
 ? Thế nào là trường từ vựng. Cho ví dụ minh hoạ.
 ? Hãy viết một đoạn văn ngắn có ít nhất 5 trường từ vựng “ Trường học”
( Lơp học, phòng thí nghiệm, phòng học nhạc, phòng tin học, ký túc xá)
 d. Dặn dò:(2p) - Học và làm lại các bài tập trong SGK
 - Viết một đoạn văn có sử dụng ít nhất 5 từ thuộc nhóm trường từ vựng nhất định.
 - Đọc và soạn bài : Từ tượng thanh, từ tượng hình
 _____________________________________________________
--&--&--&--&--&--
Tuần 02 Ngày soạn: / / 2011.
Lớp 8A Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 29 - Vắng:...............
Lớp 8B Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Lớp 8C Tiết(TKB) : Ngày dạy: / / 2011 Sĩ số: 28 - Vắng:................ 
Tiết 8 - Tập làm văn:
BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
1. Mục Tiêu:
 a. Kiến thức: HS hiểu và biết cách sắp xếp các nội dung trong văn bản đặc biệt là phần thân bài sao cho mạch lạc ,phù hợp với đối tượng và nhận thức của người học .
 b. Kỹ năng:
 - Biết cách xây dựng bố cục trong nói và viết .
 - Rốn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo... 
 c. Thái độ: Có ý thức xây dựng bố cục của văn bản: 3phần 
2. Chuẩn Bị:
- GV: Giỏo ỏn,đồ dùng phiếu học tập.
- HS: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới:
3. Các hoạt động dạy và học: (4p)
a. Kiểm tra bài cũ: Sự chuẩn bị bài của hs.
b. Bài mới: Giới thiệu bài:
Hoạt động của GV
HĐ của HS
Nội dung Cần đạt
HĐ1: HD tìm hiểu bố cục của văn bản.(10p)
- Gọi hs đọc Ndung yêu cầu BT1
+Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? hãy chỉ ra các phần đó và nội dung của mỗi phần là gì.
- Nhận xét, kết luận
? Em hãy phân tích MQH giữa các phần trong văn bản trên.
- GV nhận xét và bổ xung
? Từ việc phân tích ở trên cho biết bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nhiệm vụ của mỗi phần là gì? Các phần của văn bản quan hệ với nhau N.T.N.
- GV nhận xét bổ sung
- Gọi học sinh đọc ghi nhớ.
- HS đọc
- 3phần
HS làm bài, Tlời
- Tiếp thu.
- Suy nghĩ trả lời
- Tiếp nhận.
- Suy nghĩ, Tlời
- Rút ra bài học
- Đọc ghi nhớ.
I. Bố cục của văn bản.
 1.Vớ dụ :
 2. Nhận xột:
*)chia làm 3 phần
+phần 1 : từ đầu đến danh lợi :MB
Giới thiệu về thầy CVA
+Phần 2: Tiếp đến vào thăm ; TB giới 
thiệu công lao , uy tín và tích cách của thầy C.V.A
+Phần 3: Còn lại: Tình cảm của mọi người ĐV thầy C.V.A
*) Mối quan hệ giữa các phần:
- Các phần đều có nhiệm vụ giêng nhưng gắn bó chặt chẽ với nhau, phần trước là tiền đề cho phần sau, phần sau là sự tiếp nối cho phần trước. Đều tập trung làm rõ chủ đề của văn bản.
*) Ghi nhớ 1$2 (SGK)
HĐ2: HD tìm hiểu cách bố trí sắp xếp nôi dung phần thân bài của văn bản.(15p)
* GV giảng: Trong 3 phần của văn bản MB $ KL thường ngắn gọn được tổ chức tương đối ổn định
+Phần Tb của văn bản “ Tôi đi học” kể về những sự kiện nào? các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào?
+Văn bản “Trong lòng mẹ” của NH trình bày diễn biến tâm trạng của bé hồng như thế nào ?
+Khi tả người tả cảnh vật , tả cảnh em lần lượt tả theo trình tự nào?Hãy kể một số trình tự mà em biết .
+Hãy cho biết cách sắp xếp các sự việc trong phần TB của VB “người thày đạo cao đức trọng”
+Từ BT cho biết phần TB cần được sắp xếp như thế nào ? Tuỳ thuộc vào yếu tố nào? Các ý được SX theo trình tự nào?
+GV nhận xét rút ra ghi nhớ
II. Cách bố trí sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản.
 1. Bài tập:
a. Cách sắp xếp nội dung phần TB trong Tôi đi học.
- Sắp xếp theo sự hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả. Các cảm xúc lại được sắp xếp theo thứ tự thời gian : những cảm xúc trên đường đến trường, khi bước vào lớp học.
- Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đậy và buổi tựu trường đầu tiên.
b. Diễn biến tâm trạng của bé Hồng :
 - Tình cảm và thái độ :
 + Tình cảm : thương mẹ sâu sắc.
 + Thái độ : căm ghét những kẻ nói xấu mẹ.
 - Niềm vui hồn nhiên khi được ở trong lòng mẹ.
c1. Tả người, vật ;
 - Theo không gian: từ xa đến gần hoặc ngược lại
- Theo thời gian : quá khứ - hiện tại - Quá khứ và hiện tại đan xen vào nhau.
 - Từ ngoại hình đến quan hệ, cảm xúc hoặc ngược lại
c2. Tả phong cảnh :
 - Theo không gian rộng – hẹp, gần – xa 
 - Ngoại cảnh đến cảm xúc hoặc ngược lại.
d. Hai sự việc về Chu Văn An trong phần TB :
 - Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao
 - Các sự việc nói về Chu Văn An là người đạo đức, được học trò kính trọng.
- Trình bày mạch lạc
- Tùy thuộc vào kiểu bài , chủ đề , ý đồ giải thích của người viết
-Các ý được sắp xếp theo trình tự thời gian , không gian sự phát triển của sự việc
 2. Bài học:
 *Ghi nhớ: (SGK/25)
HĐ 3: Hướng dẫn luyện tập (11p)
+Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn trích sau .
- GV gợi ý, hướng dẫn HS làm BT.
- Nhận xét, đánh giá.
+Nếu phải trình bày về lòng thương mẹ của bé Hồng em sẽ trình bày những gì? và sắp xếp chúng ra sao?
- Nhận xét.
III. Luyện tập:
1. BT1:
a) Trình bày theo thứ tự không gian từ xa đến gần đến tận nơi đến xa dần ...
b)Trình bày theo thứ tự không gian
-Ba vì đến xung quanh Ba vì
c)Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với điểm cần CM
2. BT2:
Trình bày theo diễn biến tâm lý của bé Hồng , tâm trạng ,lòng căm tức
_Tình yêu thương mãnh liệt với người mẹ đáng thương
- Niềm vui sướng khi được ở trong lòng mẹ.
 c. Củng cố:(3p)
 - Văn bản bố cục gồm mấy phần ?ND
 - Các ý trong phần TB được sắp xếp như thế nào? 
 d. Dặn dò:(2p)
 -Về học thuộc bài cũ, xem trước bài XD đv trong VB.
 - Xõy dựng bố cục văn bản “Bài học đường đời đầu tiờn” của Tụ Hoài.
 - Chuẩn bị viết bài TLV số 1 chuẩn bị phiếu học tập.
 _____________________________________