Giáo án Ngữ văn 8 Tiết 82: Câu đặc biệt

TUẦN 22 Ngày soạn: 20- 12- 2010 
TIẾT 82 Ngày dạy: 27 - 12 - 2010 
CÂU ĐẶC BIỆT
Tiếng việt :
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hiểu thế nào là câu đặc biệt và tác dụng của câu đặc biệt trong văn bản.
 - Nhận biết được câu đặc biệt trong văn bản : Biết phân biệt câu rút gọn và câu đặc biệt.
 - Biết cách sử dụng đặc biệt trong nói và viết. 
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức: 
 - Khái niệm câu đặc biệt.
 - Tác dụng của việc sử dụng câu đặc biệt trong văn bản.
2. Kĩ năng: 
 - Nhận biết câu đặc biệt.
 - Phân tích tác dụng của câu đặc biệt trong văn bản
 - Sử dụng câu đặc biệt phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
3. Thái độ: 
 - Biết cách sử dụng câu đặc biệt trong những tình huống nói hoặc viết cụ thể.
C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định : Lớp 7a17a2............................
2. Kiểm tra bài cũ :
 ? Thế nào là Rút gọn câu ? Rút gọn như vậy có tác dụng gì ? cho vd minh hoạ
 ? Khi rút gọn câu cần chú ý điều gì ?
 - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs
3. Bài mới : GV giới thiệu bài 
 - Trong c/s hàng ngày trong khi nói hoặc viết chúng ta nhiều khi dùng câu đặc biệt nhưng chúng ta không biết. Vậy câu đặc biệt là gì ? dùng câu đặc biệt như thế nào và có tác dụng gì ? Hôm nay, cô cùng các em sẽ đi tìm hiểu .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu Thế nào là câu đặc biệt ? Tác dụng của câu đặc biệt
- HS: Đọc vd trong sgk
? Câu in đậm có cấu tạo ntn? Trong các câu sau: 
? Hãy thảo luận với các bạn và lựa chọn câu trả lời đúng nhất 
? Hãy gọi tên câu vừa phân tích và giải thích 
- HS: Câu đặc biệt vì không thể có CN và VN 
? Vậy câu đặc biệt là gì ? 
-HS: Trả lời theo Ghi nhớ sgk
* Thảo luận nhóm :
? Xác định các câu đặc biệt trong 4 vd và nêu tác dụng của từng câu đặc biệt ?
-Vd1: Một đêm mùa xuân ; tác dụng xác định thời gian, nơi trốn 
- Vd 2: Tiếng reo . Tiếng vỗ tay. ; Tác dụng liệt kê , thông báo vầ sự tồn tại của sự vật
hiện tượng 
- Vd 3: Trời ơi ! Tác dụng bộc lộ cảm xúc 
- Vd 4: Tác dụng gọi đáp 
? Câu đặc biệt thường dùng để làm gì ?
- Ghi nhớ sgk
- GV: Hướng dẫn hs tìm hiểu.
 ? Xác dịnh và nêu tác dụng của từng câu.
 *HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn luyện tập
1. Bài tập 1: 
? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ? 
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng
2. Bài tập 2: 
? Bài tập 2 yêu cầu điều gì ? 
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng
3. Bài tập 3: 
? Bài tập 3 yêu cầu điều gì ? 
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt 
 * HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn tự học 
 - Thế nào là câu đặc biệt ? Nêu tác dụng của câu đặc biệt 
- Học thuộc ghi nhớ 
- Soạn bài tiếp theo “ Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận”
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Thế nào là câu đặc biệt ?
a. Xét Ví dụ:
 - Ôi, Em Thủy ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp
-> Đó là câu không thể có CN và VN 
=> Là loại câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ 
b. Kết luận:
 - Là loại câu không cấu tạo theo mô hình C-V.
2. Tác dụng của câu đặc biệt:
- Nêu lên thời gian nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn 
- Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật hiện tượng 
- Bộc lộ cảm xúc
- Gọi đáp 
* Ghi nhớ Sgk/28,29
II. LUYỆN TẬP :
1. Bài tập 1, 2: Những câu đặc biệt và câu rút gọn 
a. có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong Giương, trong hòm. Nghĩa là phải ra sức .kháng chiến 
 Câu rút gọn: Tác dụng: làm câu gọn hơn, tránh lặp từ 
b. Ba giây Bốn giấy Năm giây Lâu quá
Câu đặc biệt : Tác dụng : thông báo thời gian 
c. Một hồi tàu –câu đặc biệt: Tác dụng : tường thuật 
d. Lá ơi – câu đặc biệt: Tác dụng : gọi đáp 
- Hãy kể chuyện đời bạn cho tôi nghe đi!
- Bình thường lắm , chẳng có gì đáng kể đâu – câu rút gọn 
 * Tác dụng : làm câu gọn hơn, tránh lặp từ 
2. Bài tập 3: 
- VD: Đêm hàng xóm em thật hoàn toàn yên tĩnh. Mọi gia đình thường tập trung tại căn nhà của mình, dưới ánh đèn rực sáng và trong bầu không khí thân mật, ấm cúng. Ngoài đường rất ít người đi lại. Thỉnh thoảng mới thấy 1 chiếc xe hai bánh rồ máy chạy. Gâu ! Gâu ! đầu làng vang lên vài tiếng chó sủa. Mới chín giờ tối mà tưởng đã khuya rồi. Gió. Những bụi cây trong vườn như đang rì rầm điều gì bí mật
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
E. RÚT KINH NGHIỆM
.