Nhí rõng.
( ThÕ L÷ )
A. Môc tiªu bµi häc
1 . Kiến thức:
- Sơ giản về phong trào Thơ mới .
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do .
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” .
2 . Kỹ năng:
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn .
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn .
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm .
3. Thái độ:
- Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt.
- Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử
B. Kĩ năng sống:
- Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
- Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa.
Ch¬ng tr×nh häc kú II TiÕt 73 Ngµy so¹n: 5/1/2012 Ngµy d¹y: 13/1/2012 Nhí rõng. ( ThÕ L÷ ) A. Môc tiªu bµi häc 1 . Kiến thức: - Sơ giản về phong trào Thơ mới . - Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do . - Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” . 2 . Kỹ năng: - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn . - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn . - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm . 3. Thái độ: - Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt. - Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử B. Kĩ năng sống: - Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa. C. Chuẩn bị: - Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp, tranh ảnh. - Học sinh: Đọc SGK, soạn bài. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1: Khởi động: Ổn định lớp: 8A 8B Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Ông đồ”? ? Nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ “ Ông đồ”? Bài mới: Gv giới thiệu bài: Giai đoạn 30-45 là giai đoạn đánh dấu bước phát triển rực rỡ nhất của phong trào thơ mới , với sự góp mặt của một thế hệ nhà thơ trẻ đầy phong cách. Nổi lên trong số đó là nhà thơ Thế Lữ. - Gv híng dÉn hs c¸ch ®äc. §äc to , râ, chÝnh x¸c, ng¾t nhÞp phï hîp víi néi dung , ®ång thêi kÕt hîp thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña con hæ - Gv ®äc mÉu - gäi hs ®äc cã nhËn xÐt. - Gv vµ hs kÕt hîp gi¶i thÝch mét sè chó thÝch vÒ c¸c tõ H¸n ViÖt vµ tõ cæ trong sgk - Gäi hs ®äc chó thÝch ( * ) sgk. ? H·y nªu nh÷ng tãm t¾t hoÆc hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ phong trµo " Th¬ míi " ? - Gv giíi thiÖu mét sè th«ng tin vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cïng phong trµo " Th¬ míi" trong cuèn" Thi nh©n ViÖt Nam " ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? ?E biÕt g× vÒ bµi th¬ nµy? ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? ?Bµi th¬ ®îc lµm theo thÓ th¬ nµo? - Hs ®äc khæ th¬ 1 & 4. ? Hæ c¶m nhËn nh÷ng nçi khæ nµo khi bÞ nhèt trong còi s¾t ë vên b¸ch thó ? ? Theo em, trong c¸c nçi khæ ®ã, nçi khæ nµo cã thÓ biÕn thµnh " khèi c¨m hên" ? V× sao ? ? H·y ph©n tÝch c¶m xóc cña con hæ qua h×nh ¶nh th¬ " GËm mét khèi c¨m hên " ? ? Tõ néi dung ph©n tÝch ®ã, em h·y cho biÕt th¸i ®é vµ nhu cÇu sèng cña hæ lµ g× ? ? Quan s¸t ®o¹n th¬ 4 vµ cho biÕt c¶nh vưên b¸ch thó ®ưîc diÔn t¶ qua c¸c chi tiÕt nµo ? ? C¸c c¶nh tưîng ®ã cã g× ®Æc biÖt ? ? NhËn xÐt vÒ giäng th¬, tõ ng÷, nhÞp th¬ ? T¸c dông ? ? §Æt trong hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬, c¶nh vên b¸ch thó gîi cho em liªn tëng ®Õn vÊn ®Ò g× ? ? Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch hai khæ th¬ trªn, em hiÓu g× vÒ t©m sù cña con hæ ë vên b¸ch thó vµ th¸i ®é cña t¸c gi¶ ? I.§äc- t×m hiÓu chung. 1. §äc: 2. - Chó thÝch:Sgk/6 a. T¸c gi¶ - ThÕ L÷ ( 1907 - 1989 ).Tªn lµ NguyÔn Thø LÔ, quª ë Hµ Néi - Víi hån th¬ l·ng m¹n, «ng ®· gãp tiÕng nãi quan träng vµo viÖc ®æi míi th¬ ca vµ ®em l¹i chiÕn th¾ng cho " Th¬ míi ". b.T¸c phÈm. - Lµ bµi th¬ tiªu biÓu cña ThÕ L÷ vµ lµ t¸c phÈm gãp phÇn më ®ưêng cho sù chiÕn th¾ng Th¬ míi - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1934 in trong tËp mÊy vÇn th¬ - 3. Bè côc: - §o¹n 1&4: c¶nh vên b¸ch thó, n¬i con hæ bÞ giam cÇm. - §o¹n 2&3: c¶nh nói non hïng vÜ, n¬i con hæ tung hoµnh nh÷ng ngµy cßn lµm chóa s¬n l©m. - §o¹n 5: Nçi kh¸t khao, nuèi tiÕc vÒ mét thêi oanh liÖt. + CÊu tróc ®èi lËp cña bµi th¬ rÊt phï hîp víi diÔn biÕn t©m tr¹ng con hæ vµ thÓ hiÖn tèt chñ ®Ò. - ThÓ lo¹i:th¬ míi t¸m ch÷ (tiÕng)/c©u II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T©m sù u uÊt cña hæ khi ë vên b¸ch thó. - Nçi khæ cña hæ: + GËm mét khèi c¨m hên, ta n»m dµi, tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua: Kh«ng ®îc ho¹t ®éng, ph¶i ë trong mét kh«ng gian tï h·m, thêi gian kÐo dµi. + Lò ngêi gi¬ng m¾t bÐ giÔu oai linh rõng th¼m -> Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i cho thiªn h¹ tÇm thêng. + Ngang bÇy cïng bän gÊu dë h¬i, cÆp b¸o v« t lù : Nçi bÊt b×nh v× bÞ ë chung víi bän thÊp kÐm. - Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i l¹ m¾t cho lò ngêi ng¹o m¹n v× hæ lµ chóa s¬n l©m khiÕn cho c¶ ngêi còng ph¶i khiÕp sî. - ThÓ hiÖn c¶m xóc c¨m hên kÕt ®äng trong t©m hån, lu«n ®Ì nÆng, nhøc nhèi kh«ng cã c¸ch nµo gi¶i tho¸t ph¶i ngµy ngµy ®au ®ín " gËm ". - Ch¸n ghÐt cuéc sèng tÇm thêng tï tóng, lu«n khao kh¸t tù do, ®îc sèng víi ®óng phÈm chÊt cña m×nh. - Hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y trång- d¶i níc ®en gi¶ suèi ch¼ng th«ng dßng - Len díi n¸ch nh÷ng m« gß thÊp kÐm. - C¶nh ®¬n ®iÖu, nhµm tÎ, nh©n t¹o nhá bÐ, v« hån " tÇm thêng, gi¶ dèi ". - Giäng th¬ nh giÔu nh¹i, tõ ng÷ cã tÝnh liÖt kª liªn tiÕp, ng¾t nhÞp lóc dån dËp, lóc kÐo dµi gãp phÇn thÓ hiÖn nçi ch¸n chêng, khinh miÖt cña con hæ ®èi víi hoµn c¶nh sèng. - §ã chÝnh lµ thùc t¹i x· héi ®¬ng thêi. - Con hæ ngao ng¸n, ch¸n ghÐt cao ®é ®èi víi c¶nh vên b¸ch thó, khao kh¸t ®îc sèng tù do, ch©n thËt vµ ®ã còng lµ t©m sù cña con ngêi tríc thùc t¹i x· héi. 4. Cñng cè ? H·y ®äc diÔn c¶m bµi th¬.( Chó ý giäng ®iÖu, ng¾t nhÞp, t©m tr¹ng ... cña con hæ trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ ). - Gäi 2 hs ®äc ( Cã nhËn xÐt ) 5- Híng dÉn. - VÒ nhµ häc bµi, häc thuéc lßng bµi th¬. - TiÕp tôc so¹n bµi ®Ó giê sau häc tiÕp. TiÕt 74 Ngµy so¹n: /1/2012 Ngµyd¹y: 14/1/2012 Nhí rõng( tiÕp ) A. Môc tiªu bµi häc 1 . Kiến thức: - Sơ giản về phong trào Thơ mới . - Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do . - Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ “Nhớ rừng” . 2 . Kỹ năng: - Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn . - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn . - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm 3. Thái độ: - Lòng yêu quê hương, yêu nước mãnh liệt. - Giáo dục học sinh tình yêu nước, yêu tự do và trân trọng những gì tốt đẹp của lịch sử .B. Kĩ năng sống: - Kĩ năng giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng; Trân trọng niềm khao khát tự do của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Kĩ năng suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Kĩ năng tự quản bản thân: quý trong cuộc sống, sống có ý nghĩa. C. Chuẩn bị: - Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp, tranh ảnh. - Học sinh: Đọc SGK, soạn bài. D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1: Khởi động: Ổn định lớp: 8A 8B Kiểm tra bài cũ: Bài mới: Gv giới thiệu bài: *Hs ®äc khæ th¬ 2, 3 ? C¶nh s¬n l©m ®îc gîi t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? T¸c gi¶ sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? T¸c dông ? ? H×nh ¶nh " chóa tÓ mu«n loµi" hiÖn lªn ntn tríc c¶nh s¬n l©m ®ã? ? NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷, nhÞp ®iÖu cña lêi th¬ miªu t¶" chóa tÓ mu«n loµi " ? ? Tõ ®ã h×nh ¶nh chóa tÓ cña mu«n loµi ®ưîc kh¾c ho¹ mang vÎ ®Ñp ntn? * Hs ®äc ®o¹n th¬ 3. ? C¶nh rõng, n¬i con hæ sèng " thêi oanh liÖt " ®ưîc miªu t¶ cã vÎ ®Ñp ®Æc biÖt ntn ? ? C¶nh thiªn nhiªn hiÖn lªn ntn? ? Gi÷a c¶nh thiªn nhiªn Êy, chóa tÓ mu«n loµi ®· sèng mét cuéc sèng ntn ? ? §¹i tõ ta lÆp l¹i trong c¸c lêi th¬ trªn cã ý nghÜa g×? ? T×m vµ ph©n tÝch t¸c dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông trong khæ th¬ ? - Gv giíi thiÖu tranh minh ho¹ sgk trang 4. - Gäi hs ®äc tiÕp khæ th¬ cuèi bµi th¬ " Nhí rõng ". ? ë khæ th¬ cuèi cã hai t©m tr¹ng ®èi lËp nhau trong con hæ, h·y t×m hai t©m tr¹ng ®ã ? ? GiÊc méng ngµn cña hæ híng vÒ mét kh«ng gian ntn? ? C¸c c©u c¶m th¸n ë ®Çu vµ kÕt ®o¹n cã ý nghÜa g× trong viÖc thÓ hiÖn " giÊc méng ngµn " cña con hæ ? T©m sù cña con hæ cã g× gÇn gòi víi t©m sù cña ngêi d©n VN ®¬ng thêi ? ? C¨n cø vµo néi dung ®· ph©n tÝch, h·y gi¶i thÝch v× sao t¸c gi¶ l¹i mîn lêi cña con hæ ë vên b¸ch thó ? T¸c dông ? ? Bµi th¬ cã thµnh c«ng g× vÒ NT ? Gv hưíng dÉn hs lµm trong vë Bt ng÷ v¨n. 2. H×nh ¶nh con hæ trong chèn giang s¬n hïng vÜ. - Bãng c¶, c©y giµ, tiÕng giã gµo ngµn, giäng nguån hÐt nói. ->®iÖp tõ "víi", ®éng tõ m¹nh chØ ®Æc ®iÓm hµnh ®éng cã t¸c dông gîi t¶ søc sèng m·nh liÖt cña nói rõng bÝ Èn. - Bíc ch©n dâng d¹c, ®êng hoµng, tÊm th©n sãng cuén nhÞp nhµng,vên bãng, m¾t thÇn qu¾c, khiÕn mäi vËt ®Òu im h¬i... - NT: sö dông liªn tiÕp tõ ng÷ gîi t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña hæ, nhÞp th¬ ng¾n, thay ®æi . =>H×nh ¶nh " chóa tÓ mu«n loµi" ngang tµng, lÉm liÖt gi÷a nói rõng uy nghiªm, hïng vÜ. - §ªm vµng, mưa chuyÓn bèn phư¬ng, b×nh minh c©y xanh n¾ng géi, chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng - C¶nh thËt rùc rì, huy hoµng, n¸o ®éng, hïng vÜ vµ bÝ Èn. - Say måi, lÆng ng¾m giang s¬n ta ®æi míi, tiÕng chim ca giÊc ngñ ta tưng bõng, ta ®îi chÕt ... - ThÓ hiÖn khÝ ph¸ch ngang tµng lµm chñ, t¹o nh¹c ®iÖu r¾n rái hïng tr¸ng ->T¸c gi¶ ®· sö dông h/ ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, ®iÖp tõ" ta", ®iÖp ng÷" nµo ®©u, ®©u nh÷ng", th¸n tõ " than «i " cø lÆp ®i, lÆp l¹i, diÔn t¶ thÊm thÝa nçi nhí tiÕc kh«n ngu«i cña con hæ ®èi víi nh÷ng c¶nh kh«ng bao giê cßn thÊy n÷a. 3. Nçi niÒm khao kh¸t giÊc méng ngµn - T©m tr¹ng ch¸n chêng, bÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i vµ nçi kh¸t khao tù do m·nh liÖt. - Oai linh hïng vÜ, thªnh thang. §ã lµ mét kh«ng gian trong méng. - Béc lé trùc tiÕp nçi nhí vÒ rõng xanh vµ cµng lµm râ h¬n niÒm ®au xãt, bÊt lùc khi kh«ng thùc hiÖn ®îc kh¸t väng sèng ch©n thËt cuéc sèng cña chÝnh m×nh , trong xø së cña m×nh . - T©m tr¹ng cña con hæ còng chÝnh lµ t©m tr¹ng cña ngêi d©n VN mÊt níc khi ®ã ( sèng trong c¶nh n« lÖ nªn ph¶i " gËm mét khèi c¨m hên " vµ nhí tiÕc kh«n ngu«i chiÕn c«ng chèng giÆc ngo¹i x©m vÎ vang trong lÞch sö ) III. Tæng kÕt. * Ghi nhí(sgk) 1.Néi dung: - Mîn lêi cña hæ ®Ó diÔn t¶ s©u s¾c nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng vµ niÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt. -> T¸c dông : Kh¬i gîi lßng yªu nưíc thÇm kÝn cña ngưêi d©n mÊt nưíc thuë Êy. 2.Nghệ thuật: C¶m høng th¬ l·ng m¹n, h×nh tîng con hæ ®Ñp cã gi¸ trÞ , h×nh ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, ng«n ng÷ nh¹c ®iÖu phong phó, c¸c phÐp tu tõ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao... IV.LuyÖn tËp:hs lµm trong v¬ Bt ng÷ v¨n. 4. Cñng cè ? H×nh ¶nh con hæ hiÖn lªn nh thÕ nµo trong chèn giang s¬n hïng vÜ ? Tõ ®ã h·y kh¸i qu¸t lªn kh¸t väng cña Hæ vµ còng lµ nçi niÒm cña t¸c gi¶ ? 5, Híng dÉn. - VÒ nhµ häc bµi, häc thuéc lßng bµi th¬. - ChuÈn bÞ: C©u nghi vÊn. Ngµy so¹n: /1/2012 Ngµy d¹y: /1/2012 TiÕng viÖt: TiÕt 75 : C©u nghi vÊn A. Môc tiªu cÇn ®¹t. ... 1/ Ví dụ Câu cầu khiến là: - Thôi đừng lo lắng. - Cứ về đi! - Đi thôi con. Vì có các từ cầu khiến: đừng, đi, thôi. - Thôi đừng lo lắng: khuyên baỏ - Cứ về đi. Đi thôi con: yêu cầu. - Ở a bình thường. ở b nhấn mạnh hơn. - Ở a: trả lời câu hỏi. - Ở b: đưa ra đề nghị, yêu cầu. 2. Ghi nhớ: Sgk/31 Ví dụ: Chúng ta hãy trật tự Bác giúp cháu một ta ạ. II. Hướng dẫn luyện tập. Bài tập 1: Xác đinh câu cầu khiến qua hình thức của nó: a- Có hãy. B- Có đi. C- Có đừng Chủ ngữ trong ba câu trên đầu chỉ người đối thoại. Nhưng có đặc điểm khác nhau: Ở a: Chủ ngữ chắc chắn là người đối thoại, nhưng phải dựa vào ngữ cảnh của những câu trước mới có thể biết cụ thể người đối thoại đó là Lang Liêu Ở b : Chủ ngữ là ông giáo, ngội thứ hai số ít. Ở c: Chủ ngữ là chúng ta, ngôi thứ nhất số nhiều (dạng gộp có người đối thoại) Có thể thêm hoặc bớt hình thức chủ ngữ trong câu trên Con hãy lấy gạo làm bánh mà lễ Tiên vương. => không thay đổi nghĩa làm cho đối tượng tiếp nhận thể hiện rõ hơn và lời yêu cầu nhẹ hơn, tình cảm hơn. Hút trước đi => Câu cầu khiến dường như mạnh hơn, câu nói kém lịch sự hơn. Nay các anh đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có sống được không. => Thay đổi ý nghĩa cơ bản của câu, trong số những người tiếp nhận, lời đề nghị, không có người nói. Bài tập 2: Câu cầu khiến: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Các em đừng khóc. Đưa tay cho tôi mau! Cầm lấy tay tôi này! Nhận xét: Vắng chủ ngữ; từ ngữ cầu khiến đi. Chủ ngữ các em; từ ngữ cầu khiến đừng. Vắng chủ ngữ, không có từ ngữ cầu khiến. Đối với câu c, Tình huống trong truyện và hình thức vắng chủ ngữ trong hia câu cầu khiến này có liên quan gì với nhau không? Có. Trong tình huống cấp bách, gấp gáp, đòi hỏi những người có liên quan phải có hành động nhanh và kịp thời. Câu cầu khiến phải ngắn gọn, vì vậy chủ ngữ chỉ người tiếp nhận thường vắng mặt. Độc dài của câu cầu khiến thường tỷ lệ nghịch với sự nhấn mạnh ý nghĩa cầu khiến, câu càng ngắn thì ý nghĩa cầu khiến càng mạnh. Bài tập 3: So sánh hình thức và ý nghĩa hai câu cầu khiến: a- Hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột. b- Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột Ở (a) vắng chủ ngữ. Ởe (b) có chủ ngữ. Nhờ có chủ ngữ (b) ý cầu khiến nhẹ hơn, thể hiện rõ tình cảm của người nói đối với người nghe. Bài tập 4: Dế Choắt muốn Dế Mèn đào giúp một cái ngách từ nhà mình sang nhà Dế Mèn (có mụcn đích cầu khiến) Dế Choắt tự coi mình là vai dưới so với Dế Mèn và lại người yếu đuối, nhút nhát nên ngôn từ của Dế Choắt thường khiêm nhường có sự rào đón trước sau. Trong lời của Dế Choắt yêu cầu Dế Mèn, Tô Hoài không dùng câu cầu khiến (mà dùng câu nghi vấn: có hay là, không thể thay bằng hoặc là) làm cho ý cầu khiến nhẹ hơn ít rõ ràng hơn. Cách dùng câu cầu khiến như thế rất phù hợp với tính cách của Dế Choắt và vị thế của Dế Choắt so với Dế Mèn. 4/ Vận dụng: Đặt 5 ví dụ có sử dụng câu cầu khiến Hs thực hiện tại lớp * Dặn dò:Học bài, làm bài tập sgk, sbt. Chuẩn bị bài Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. Ngày soạn: ./01/2012 Tiết 83 Ngày dạy: ./01/2012 THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Sự đa dạng về đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh. - Đặc điểm, cách làm bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh. - Mục đích, yêu cầu, cách quan sát và cách làm bài văn giới thiệu danh lam thắng cảnh. 2. Kỹ năng: - Quan sát danh lam thắng cảnh. - Đọc tài liệu, tra cứu, thu thập, ghi chép những tri thức khách quan về đối tượng để sử dụng trong bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh. 3. Thái độ:GD ý thức tự giác học tập II. CÁC KỸ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng, trao đổi về đặc điểm của, cách tạo lập một văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. - Suy nghĩ sáng tạo: thu thập, xử lý thông tin phục vụ cho việc tạo lập một văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh . III. CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC 1/ Trải nghiệm 2/ Thảo luận nhóm 3/ Thực hành có hướng dẫn IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 1. Giáo viên: Đọc tài liệu, soạn bài. 2. Học sinh: Đọc trước bài, trả lời các câu hỏi trong SGK V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: * Ổn định tổ chức: KTSS 8A 8B * Kiểm tra: 1. Khi làm bài văn thuyết minh về một phương pháp cần chú ý điều gì? Thứ tự trình bày ra sao? 2. Kiểm tra vở. * Bài mới: Hoạt động của GV-HS Nội dung 1/ Khám phá: Giới thiệu bài: học kì I các em đã học được các đặc điểm chung của văn bản chứng minh. Vậy để thuyết minh một danh lam thắng cảnh chúng ta phải làm gì?Tiết học này sẽ giúp các em hiểu rõ. 2/ Kết nối:Tìm hiểu nội dung văn bản Hoạt động 1: hướng dẫn tìm hiểu cách giới thiệu một danh lam thắng cảnh G: Gọi HS đọc bài văn mẫu, sgk/33, 34. H: đọc Hoạt động 2: hướng dẫn tìm hiểu yêu cầu của người viết giới thiệu về danh lam thắng cảnh G:Đối tượng của bài văn thuyết minh này? H:trả lời G:Bài viết cho biết những tri thức gì? H:trả lời G:Để có thể viết được bài gới thiệu về một danh lam thắng cảnh, chúng ta phải chuẩn bị trước những việc gì? H:trả lời I. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh: - Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn. - Hồ Hoàn Kiếm: Nguồn gốc hình thành, sự tích tên hồ. - Đền Ngọc Sơn: Nguồn gốc, sơ lược qua trình xây dựng, vị trí và cấu trúc đền. II. Yêu cầu của người viết giới thiệu về danh lam thắng cảnh - Người viết phải có kiến thức về danh lam thắng cảnh đó. Muốn vậy người viết phải tra cứu sách vở, hỏi han những người hiểu biết để có kiến thức lịch sử liên quan đến danh lam thắng cảnh đó. Sau đó người viết phải trực tiếp tham quan, nhận xét, ghi chép đầy đủ những gì mình nhìn thấy, nghe thấy; quan sát tỉ mỉ từng bộ phận danh lam thắng cảnh để có ấn tượng sâu sắc về nó Hoạt động 3: hướng dẫn tìm hiểu bố cục bài viết giới thiệu về danh lam thắng cảnh G: Khi xây dựng một bài thuyết minh danh lam thắng cảnh, chúng ta phải làm những việc gì, theo trình tự nào? H:trả lời 3/ Luyện tập – Củng cố: G: hướng dẫn hs làm các bài tập sgk H: thực hành tại lớp G: gọi hs khác bổ sung G: nhận xét, sửa sai * Củng cố: - Gọi HS đọc lại ghi nhớ. - GV chốt lại nội dung bài học. II. Bố cục bài viết giới thiệu về danh lam thắng cảnh:Bố cục đầy đủ 3 phần. Mở bài: Giới thiệu về địa lý của danh lam thắng cảnh. Thân bài: Giới thiệu, niêu tả từng bộ phận của danh lam thắng cảnh. Kết bài: Phát biểu cảm xúc, tình cảm của mình khi đến thăm danh lam thắng cảnh hay vị trí của nó trong đời sống tình cảm con ngừơi. II. Luyện tập: Lập lại bố cục bài viết. a.Mở bài: Giới thiệu khái quát danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn. b.Thân bài: - Hồ: vị trí, diện tích, độ sâu qua các mùa, cầu Thê Húc, tháp rùa - Đền: như bài mẫu. c. Kết bài: Ý nghĩa lịch sử, vắn hoá của thắng cảnh, bài học về giữ gìn và tôn tạo thắng cảnh. 4/ Vận dụng: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh tại huyện Lộc Ninh (Hs về nhà làm) * Dặn dò:Học bài, làm bài tập. Chuẩn bị bài Ôn tập về văn bản thuyết minh. Ngày soạn: ./01/2012 Ngày dạy: ./01/2012 Tiết 84: ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1. Kiến thức: - Khái niệm văn bản thuyết minh. - Các phương pháp thuyết minh. - Yêu cầu cơ bản khi làm văn thuyết minh. - Sự phong phú, đa dạng về đối tượng cần giới thiệu trong văn bản thuyết minh. 2. Kỹ năng: - Khái quát, hệ thống những kiến thức đã học. - Đọc - hiểu yêu cầu đề bài văn thuyết minh. - Quan sát đối tượng cần thuyết minh. - Lập dàn ý, viết đoạn văn và bài văn thuyết minh. 3. Thái độ:GD ý thức tự giác học tập II. CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC 1/ Trải nghiệm 2/ Thảo luận nhóm 3/ Thực hành có hướng dẫn III. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 1. Giáo viên: Đọc tài liệu, soạn bài. 2. Học sinh: Đọc trước bài, trả lời các câu hỏi trong SGK IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 8A 8B 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra vở của HS. 3. Bài mới: Hoạt động của GV-HS Nội dung cần ghi G:Văn bản thuyết minh có vai trò và tác dụng như thế nào trong đời sống? - Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, nhu cầu hiểu biết của con người là không thể thiếu được. Vì vậy văn bản thuyết minh ó vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống con người, nó đáp ứng nhu cầu hiểu biết, cung cấp cho con người những tri thức tự nhiên xã hội, để có thể vận dụng vào phục vụ lợi ích của mình. G:Văn bản thuyết minh có những tính chất gì khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận? H: trả lời - Tính chất của văn bản thuyết minh là xác thực, khoa học và rõ ràng đồng thời cũng cần hấp dẫn. Ba tính chất trrên chủ yếu làm cho người đọc, người nghe hiểu về đối tượng được thuyết minh, còn sự hấp dẫn là điều nên có để văn bản dễ đi vào lòng người. Vì vậy văn bản thuyết minh sử dụng ngôn ngữ chính xác, cô đọng, chặt chẽ và sinh động. => Tính chất của văn bản thuyết minh là xác thực, khoa học và rõ ràng * Phân biệt tính chất của các loại văn bản: Kiểu văn bản Đặc điểm, tính chất Mục đích Tự sự Kể lại sư kiện, câu chuyện đã xảy ra Làm cho người đọc cảm là chủ yếu Miêu tả Tả lại cảnh vật, con người Biểu cảm Bộ lộ tình cảm, cảm xúc của người viết. Nghị luận Trình bày luận điểm bằng lập luận Để người đọc (người nghe) hiểu được luận điểm Thuyết minh Giới thiệu sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội Để người đọc (người nghe) hiểu bản chất của sự vật, hiện tượng Như vậy văn bản thuyết minh mang nội dung khoa học để đạt được mục đích hiểu là chủ yếu chứ không phải cảm như tự sự, miêu tả, biểu cảm. Văn bản nghị luận cũng nhàm mục đích hiểu là chủ yếu nhưng là hiểu luận điểm qua lập luận chứ không phải hiểu bản chất sự vật, hiện tượng như văn bản thuyết minh. G:Muốn làm tốt văn bản thuyết minh, cần phải chuẩn bị những gì? H:Để làm tốt văn bản thuyết minh, chúng ta cần tìm hiểu, quan sát, nghiên cứu về sự vật, hiện tượng cần thuyết minh, nhất là phải nắm bắt được bản chất, đặc trưng của chúng để tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng. G: Bài văn thuyết minh làm nổi bật điều gì? H: Bài văn thuyết minh cần nổi bật tri thức khách quan, khoa học về đối tượng thuyết minh. Vì vậy, người viết bài phải quan sát kỹ lưỡng, chính xác đối tượng cần thuyết minh và tìm cách trình bày theo một trình tự thích hợp với ngôn ngữ chính xác, dễ hiểu, sinh động. G: Những phương pháp thuyết minh nào thường được chú ý vận dụng? * Để bài văn thuyết minh có sức thuyết phục, dễ hiểu, người ta thường sử dụng phối hợp nhiều phương pháp thuyết minh như: - Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích; - Phương pháp liệt kê, nêu ví dụ; Phương pháp dùng số liệu; - Phương pháp so sánh, đối chiếu; - Phương pháp phân tích, phân loại . 4. Củng cố: Khái quát lại nội dung vấn đề. 5. Dặn dò: - Làm bài tập. - Chọn chép một bài văn thuyết minh về đề tài tự chọn. - Chuẩn bị bài Ngắm trăng & Đi đường.
Tài liệu đính kèm: