Giáo án Ngữ văn 8 tiết 72, 73: Nhớ rừng (Thế Lữ)

Tiết: 72,73	NHỚ RỪNG
Tuần: 20 	(Thế Lữ) 
Mục tiêu:
Kiến thức:
- Sơ giản về phong trào thơ mới.
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ tri thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tụ do.
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bi thơ Nhớ rừng
Kỹ năng:
- Nhận biết được tác phẩm thơ lng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lng mạn.
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm.
Thái độ:
GD học sinh yêu thiên nhiên, tự do.
GD Môi trường của chúa sơn lâm.
Trọng tâm:
- Sơ giản về phong trào thơ mới.
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ tri thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tụ do.
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bi thơ Nhớ rừng
- Nhận biết được tác phẩm thơ lng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lng mạn.
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm.
Chuẩn bị:
3.1 Giáo viên: Đồ dùng. 
3.2 Học sinh: bảng nhóm.
Tiến trình dạy học:
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số.
4.2.Kiểm tra miệng: Không.
4.3 Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Vào bài.
Ở Việt Nam, vào những năm 30 của thế kỷ XX xuất hiện phong trào thơ mới rất sôi động, được coi là cuộc cách mạng trong thơ ca. Đi bên cạnh những nhà thơ mới nổi tiếng như Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên.còn có Thế Lữ, ông góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang cho thơ mới. Thơ ông thể hiện ? Tiết học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
Hoạt động 2: Đọc – Tìm hiểu chung.
GV hướng dẫn học sinh đọc: Ngao ngán của mãnh hổ khi bị nhốt trong củi sắt của vườn bách thú. nỗi nuối tiếc của hổ khi nhớ về thời vàng son.
GV đọc mẫu, gọi học sinh đọc.
5 Em hãy nêu vài nét về tác giả? 
à Người cắm ngọn cờ chiến thắng cho phong trào thơ mới. Tình già – Phan Khôi mở đầu cho phong trào thơ mới thì Thế Lữ là người cắm ngọn cờ chiến thắng cho phong trào thơ mới. 
5 Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
5 Bài thơ này thuộc thể thơ gì? 
5 Hãy quan sát bài thơ nhớ rừng chỉ ra những điểm mới của hình thức bi thơ này so với các bài thơ đã học, chẳng hạn thơ Đường luật?
¢ Số tiếng, số câu, vần, nhịp trong bài tự do, phóng khóang không bị gị bó theo niêm luật chặt chẽ, chỉ theo cảm xúc của người viết.( 8 chữ, 5 chữ, 7 chữ).
5Từ đó em hãy cho biết thơ mới có đặc điểm gì?
GV cho học sinh giải nghĩa một số từ khó.
5 Phương thức biểu đạt của văn bản này là gì?
5 Nhân vật trữ tình?
5 Khi mượn lời con hổ ở vườn bách thú, nhà thơ muốn ta liên tưởng điều gì về con người? (con người). 
5 Ở đây, năm đoạn thơ diễn tả dòng tâm sự của mãnh hổ tập trung vào mấy ý? Nêu nội dung của từng ý ?
àNỗi u uất, chán chường của con hổ khi bị nhốt ở vườn bách thú, kín đáo thể hiện niềm khát khao tự do mãnh liệt về tâm sự yêu nước của tầng lớp tri thức trẻ qua bút pháp lãng mạn truyền cảm. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản.
Gọi hs đọc đoạn 1.
5 Hoàn cảnh của hổ?
5 Tâm trạng của mãnh hổ thể hiện như thấn nào qua đoạn thơ 1?
Thanh trắc à Căm ghết cực điểm.
Thanh bằng à ngao ngán.
Dùng từ, tư thế à Tâm trạng.
Ngắt nhịp.
5 Hổ cảm nhận những nỗi khổ nào khi bị nhốt trong cũi sắt ở vườn bách thú? 
Nhục à bị biến thành trò chơi à thú tiêu khiển của con người.
Bất bình à chung với gấu, báo,à loài thấp kém.
Gọi hs đọc khổ 4.
5 Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua những chi tiết nào? 
5 Qua các chi tiết đó cho ta thấy cảnh vườn bách thú hiện ra dưới cái nhìn của chúa sơn lâm như thế nào?
5 Tâm trạng của hổ thể hiện qua những từ ngữ nào? Đó là tâm trạng gì?
à Bực dọc, khinh thường,
5 Từ hai đoạn thơ vừa phân tích, em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú?
à Sử dụng một loạt từ ngữ liệt kê liên tiếp, với cách ngắt nhịp dồn dập ở 2 câu đầu, giọng điệu giễu nhại, chán chường, khinh miệt. Biểu lộ lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước.
GV giáo dục môi trường.
Hết tiết 72 chuyển sang tiết 73.
 Gọi học sinh đọc đoạn 2
5 Cảnh sơn lâm được gợi tả qua những chi tiết nào ? 
5 Nhận xét về cách dùng từ trong những lời thơ này ? 
5 Hình ảnh cha tể của muơn lồi hiện lên như thế nào giữa không gian ấy ? 
à Ta bước chân lên .im hơi. à thước phim cận cảnh.
Gọi học sinh đọc đoạn 3.
5 Có gì đặc sắc trong từ ngữ, nhịp điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể của muôn loài?
5 Cảnh rừng ở đây là cảnh của thời điểm nào?
5 Cảnh sắc trong mỗi thời điểm có gì nổi bật ? 
5 Từ đó, thiên nhiên hiện lên như thế nào ?
5 Vì sao được coi là bộ tranh tứ bình? 
à Rực rỡ, huy hoàng, sống động, hùng vĩ, bí ẩn. 
5 Giữa thiên nhiên ấy , chúa tể của muôn lòai sống cuộc sống ra sao ?
Ta saygay gắt 
5 Đại từ ta lặp lại trong các lời thơ trên có ý nghĩa gì ? 
5 Trong đoạn thơ này, điệp từ ( đâu ) kết hợp với thán từ ( than ôinay còn đâu ? ) có ý nghĩa gì? 
5Dựng nên hai hình ảnh đối lập ( bách thú tầm thường, chật hẹp, tù túng, và chốn sơn lâm: hoang vu, bí hiểm, ), Thế Lữ muốn nói điều gì?
à GD môi trường.
Gọi học sinh đọc khổ thơ 5.
5 Giấc mộng ngàn của con hổ hướng về một không gian như thế nào?
à Oai linh, hình vĩ, thênh thang. Nhưng đó là không gian trong mộng 
5 Câu thơ cảm thán mở đầu có ý nghĩa gì ?
à Bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống tự do. 
5 Từ đó giấc mộng ngàn của con hổ là giấc mộng như thế nào? 
¢Mãnh liệt, to lớn, nhưng đau xót, bất lực. 
Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết.
Gv cho học sinh thao luận nhóm nhỏ Tìm hiểu ý nghĩa văn bản và vài nét nghệ thuật của bài thơ.
5Nêu ý nghĩa văn bản?
5 Nêu vài nét nghệ thuật?
I. Đọc - Tìm hiểu chung: 
1. Đọc:
2. Tìm hiểu chung:
a. Tác giả
- Thế Lữ (1907-1989) một trong những nhà thơ lớn đầu tiên trong phong trào thơ mới.
b. Tác phẩm:
 Nhớ rừng là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ, in trong tập Mấy vần thơ. Bài thơ ra đời đã góp phần mở đường cho sự thắng lợi của phong trào Thơ mới.
c. Thể thơ: Thơ mới (Thể thơ tám chữ hiện đại)
 Thơ mới: một phong trào thơ có tính chất lãng mạn của tầng lớp trí thức trẻ từ năm 1932 đến năm 1945. Ngay từ giai đoạn đầu, thơ mới đã có những đóng góp cho văn học nghệ thuật nước nhà.
d. Giải nghĩa từ khó: 
e. Phương thức biểu đạt.
 Biểu cảm gián tiếp
f. Bố cục: Gồm 3 phần 
- Phần 1 : Đoạn 1-4: Tâm trạng của con hổ trong vườn bách thú.
- Phần 2 : Đoạn 2 -3 : Nỗi nhớ thời oanh liệt.
- Phần 3 : Đoạn 5 : Khao khát giấc mộng ngàn.
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú.
- Hoàn cảnh: Bị giam cầm trong củi sắt của vườn bách thú.
- Tâm trạng: căm hờn, chán ngán.
à Bất lực.
- Cảnh vườn bách thú: Tầm thường, giả dối.
è Chán ghét thực tại tù túng, tầm thường, giả dối. Khao khát được sống tự do. 
2. Nỗi nhớ thời oanh liệt 
 - Bóng cả, cây già, gió ngàn, nguồn hét núi , thét khúc trường ca dữ dội ( động từ, danh từ, tính từ)
- Con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai phong lẫm liệt, dũng mãnh vừa mềm mại vừa uyển chuyển. 
- Thể hiện khí phách ngang tàn, mang dáng dấp một đế vương. 
- Diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc khôn nguôi của con hổ đối với những cảnh không bao giờ còn thấy được nữa.
à Làm nổi bật sự tương phản, đối lập gay gắt hai cảnh tượng, hai thế giới, nhà thơ thể hiện nỗi bất hoà đối với thực tại và niềm khát khao tự do mãnh liệt.
 3. Khao khát giấc mộng ngàn 
- Khao khát cuộc sống chân thực của chính mình, trong xứ sở của chính mình.
- Đó là khát khao giải phóng, khát vọng tự do. 
III. Tổng kết:
1. Ý nghĩa văn bản:
Mượn lời con hổ trong vườn bách thú tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ. 
2. Nghệ thuật:
- Bút pháp lãng mạn, với nhiều biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, phóng đại, sử dụng từ ngữ gợi hình, giàu sức biểu cảm.
- Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa.
- Có âm điệu biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất giọng dữ dội, bi tráng trong toàn bộ tác phẩm.
4.4 Củng cố và luyện tập.
Thực hiện vẽ bảng đồ tư duy tổng kết bài học.
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ Đọc và học thuộc lòng bài thơ, tìm thêm chi tiết biểu cảm trong bài thơ.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:	
Chuẩn bị bài “Quê hương”.
5. Rút kinh ngiệm:	
Nội dung:
Phương pháp:
Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: