Tuần 1
Tiết 1 + 2 . TÔI ĐI HỌC
( THANH TỊNH )
I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :
Cảm nhận được tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm giác mới lạ của nhân vật tôi ở lần tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện có sử dụng kết hợp các yêu tố miêu tả và biểu cảm .
*Trọng tâm kiến thức, kỹ năng, thái độ:
1. Kiến thức :
- Cốt truyên , nhân vật , sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học .
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh .
2 Kĩ năng :
- Đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm .
- Trình bày những suy nghĩ , tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân .
Ngày soạn: 18 / 8/ 2012 Ngày dạy: 20/ 8/ 2012 Tuần 1 Tiết 1 + 2 . TÔI ĐI HỌC ( THANH TỊNH ) I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS : Cảm nhận được tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm giác mới lạ của nhân vật tôi ở lần tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện có sử dụng kết hợp các yêu tố miêu tả và biểu cảm . *Träng t©m kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é: 1. Kiến thức : - Cốt truyên , nhân vật , sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học . - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh . 2 Kĩ năng : - Đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm . - Trình bày những suy nghĩ , tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân . 3. Thái độ : - HS biÕt tr©n träng nh÷ng kû niÖm hån nhiªn, ng©y th¬, trong s¸ng cña tuæi häc trß. BiÕt tr©n trong sù quan t©m cña gia ®×nh, nhµ trêng vµ x· héi víi b¶n th©n m×nh khi ®îc ®Õn trêng ®i häc ngay tõ buæi ®Çu tiªn. II. Những kỹ năng sống cần giáo dục qua bài: Suy nghĩ sáng tạo: phân tích, bình luận về những cảm xúc của nhân vật chÝnh trong ngày đầu đi học. Xác định giá trị bản thân: trân trọng kỷ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân. Giao tiếp trao đổi trình bày suy nghĩ / ý tưởng cảm nhân của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. III.Chuẩn bị : - GV : Giáo án , SGK , SGV. - HS : Vở, bài soạn. IV.Tiến trình lên lớp : 1. Ổn định tổ chức: 8A 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc soạn bài của học sinh. 3. Giới thiệu bài mới: Văn bản “Cổng trường mở ra” – Lý Lan (Ngữ văn 7) nói về tâm trạng gì? Của ai ? Từ câu trả lời của học sinh, giáo viên dẫn vào bài mới. Họat động 1 : Khởi động Môc tiªu : T¹o t©m thÕ vµ g©y chó ý víi häc sinh Ph¬ng ph¸p : ThuyÕt tr×nh Thêi gian : 2’ Hoạt động của GV HĐ của HS Nội dung Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn HS tiếp nhËn với VB - Môc tiªu: HS nắm được t/g, t/p, cảm nhận được tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm giác mới lạ của nhân vật tôi ở lần tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện có sử dụng kết hợp các yêu tố miêu tả và biểu cảm . - Ph¬ng ph¸p: Vấn đáp, phân tích, nêu vấn đề, thảo luận, giảng bình, thuyết trình - Kỹ thuật : Động não, viết sáng tạo. - Thời gian: 80 phút Gi¸o viªn gäi HS ®äc chó thÝch vµ s¬ lîc vÒ t¸c gi¶. ? Nªu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶? (? Ngµy th¸ng n¨m sinh, mÊt quª, cuéc ®êi, sù nghiÖp) ? NÐt næi bËt trong phong c¸ch cña nhµ v¨n Thanh TÞnh lµ g×? GV: MÆc dï viÕt nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau nhng Thanh TÞnh thµnh c«ng h¬n c¶ ë lÜnh vùc th¬ vµ truyÖn ng¾n. TruyÖn ng¾n cña «ng ®»m th¾m, trong trÎo, dÞu ªm, thÓ hiÖn mét t©m hån nh¹y c¶m tríc vÎ ®Ñp cña con ngêi vµ quª h¬ng. ? Nªu xuÊt xø cña TP? Híng dÉn häc sinh ®äc bµi vµ chó thÝch tõ khã §äc v¨n b¶n. GV ®äc mÉu tõ ®Çu -> “T«i ®i häc” Gäi hs ®äc tiÕp -> “Tríc líp ba” Gäi hs ®äc tiÕp -> “Chót nµo hÕt” Gäi hs ®äc tiÕp -> ®Õn hÕt. GV nhËt xÐt HS ®äc Gäi HS ®äc chó thÝch trong SGK/8 GV ®äc mÉu tõ ®Çu -> nh lµ 1 lµn m©y bíc ngang trªn ngän nói. ? Em cho biÕt thÓ lo¹i cña VB vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? ? Cã nh÷ng nh©n vËt nµo ®îc kÓ trong truyÖn ng¾n:" t«i ®i häc". Nh©n vËt chÝnh lµ ai? ? Nh÷ng kØ niÖm nµy ®îc nhµ v¨n diÔn t¶ theo tr×nh tù nh thÕ nµo? - Bè côc: kÓ theo dßng håi tëng tõ hiÖn t¹i nhí vÒ qu¸ khø víi tr×nh tù thêi gian. GV: C¸ch x©y dùng bè côc nh trªn phï hîp víi b¹n ®äc nhá tuæi..... VËy mµ søc sèng cña ..... ta tëng nh võa míi x¶y ra. HS đọc HS trả lời HS trả lời HS trả lời HS đọc I-T×m hiÓu chung: 1.T¸c gi¶: Thanh TÞnh (1911-1988 ). Tªn thËt: TrÇn V¨n Ninh quª ë HuÕ. S¸ng t¸c th¬, truyÖn t×nh c¶m trong s¸ng, ªm ®Òm. 2. T¸c phÈm: In trong tËp Quª mÑ xuÊt b¶n 1941 ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: tù sù. Nh©n vËt: T«i - ng«i kÓ thø nhÊt ? TruyÖn kÓ vÒ nh©n vËt t«i vµ kÓ vÒ viÖc g×? - vÒ viÖc “tùu trêng” Cho HS ®äc thÇm l¹i ®o¹n v¨n “tõ ®Çu -> t«i ®i häc” H: Kû niÖm ngµy ®Çu tiªn ®Õn trêng cña t«i ®îc kh¬i nguån tõ nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ nµo? - Cuèi thu, l¸ ngoµi ®êng rông nhiÒu, nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c, mÊy em nhá rôt rÌ. ? T¹i sao cø vµo thêi ®iÓm Êy, nh×n h×nh ¶nh Êy th× nh©n vËt t«i l¹i liªn tëng, nhí l¹i kû niÖm thêi th¬ Êu cña m×nh? - V× nã gièng víi khung c¶nh ngµy tùu trêng cña t¸c gi¶=>§ã lµ sù liªn tëng t¬ng ®ång tù nhiªn gi÷a hiÖn t¹i vµ qu¸ khø cña b¶n th©n. ? Khi gÆp nh÷ng h/¶nh nµy c¶m xóc cña t/g ra sao? (Vµ ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷ nµo) - N¸o nøc, tng bõng, rén r· ? Nh÷ng tõ ng÷ ®ã thÓ hiÖn c¶m xóc g×? ? Trong ®o¹n v¨n ®©u lµ c©u v¨n hay nhÊt diÔn ®¹t niÒm HP nhí vÒ kû niÖm? “T«i quªn thÕ nµo ®îc... trêi quang ®·ng” ? C©u v¨n ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× - NT so s¸nh vµ nh©n ho¸ ? So s¸nh, nh©n ho¸ nh thÕ nµo? - nh mÊy c¸nh hoa t¬i mØm cêi... ? Em h·y p/tÝch c¸i hay trong h/¶nh so s¸nh nµy? - Lµ h/¶nh t¬i s¸ng, ®Ñp ®Ï, trong trÎo ? Sö dông NT so s¸nh, nh©n ho¸ vµ nh÷ng c©u v¨n dµi cã t¸c dông g×? - §Ó béc lé c¶m xóc cho ngêi ®äc c¶m nhËn ®îc râ rµng h¬n GV: Ta häc tËp ®îc c¸ch viÕt cña nhµ v¨n: ®Ó béc lé c¶m xóc ta cã thÓ dïng nh÷ng c©u v¨n dµi, phÐp so s¸nh, nh©n ho¸. GV: Theo dâi ®o¹n tiÕp cho ®Õn chç: th«i ®Ó mÑ cÇm còng ®îc ? N/v nhí nh÷ng g× trªn con ®êng ®Õn trêng h«m ®ã? Ghi b¶ng phô + Buæi mai, s¬ng thu + MÑ d¾t tay + Con ®êng dµi hÑp + C¶nh vËt. + QuÇn ¸o ®en + CÇm bót thíc. ? Lóc ®ã nh©n vËt t«i cã c¶m nh©n ntn? GV ghi b¶ng phô tiÕp ë trªn ......... S¬ng l¹nh ......... ¢u yÕm ........ThÊy l¹ ..........Thay ®æi. QuÇn ¸o .... trang träng, ®øng ®¾n. ........ non nít, ng©y th¬. HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. C¶m xóc cña nh©n vËt t«i trong ngµy tùu trêng H: T«i cã c¶m nh©n ntn vÒ con ®êng lµng? V× sao cã sù c¶m nh©n ®ã? + C¶m nhËn con ®êng lµng vèn quen thuéc tù nhiªn thÊy l¹, c¶nh vËt ®Òu thay ®æi: v× h«m nay t«i ®i häc H: Ngoµi sù c¶m nhËn vÒ con ®êng t«i cßn cã nh÷ng c¶m nhËn nµo kh¸c? + C¶m thÊy m×nh ®øng ®¾n trang träng bé quÊn ¸o víi mÊy quyÓn vë, võa lóng tóng, võa muèn thö søc, muèn kh¼ng ®Þnh m×nh khi xin mÑ ®îc cÇm c¶ bót thíc nh c¸c b¹n kh¸c. H: Khi muèn cÇm s¸ch vë nhng kh«ng ®îc, t«i cã ý nghÜ g×? - Ch¾c chØ ngêi th¹o míi cÇm næi H: Em cã suy nghÜ g× vÒ ý nghÜ ®ã cña t«i? - Ng©y th¬, hån nhiªn, trÎ con. H: C©u kÕt phÇn 1"ý nghÜ Êy..." TG sö dông NT g×?T¸c dông? - SS -> ý nghÜ vÒ kh¶ n¨ng kh«ng thÓ cÇm ®c s¸ch bót qua nhanh H: Qua nh÷ng chi tiÕt h.a, em c¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt t«i lóc nµy nh thÕ nµo? H: C¶nh s©n trêng MÜ LÝ l l¹i trong t©m trÝ t¸c gi¶ cã g× ®Æc biÖt? GV: Gäi 2 h/s ®äc tiÕp “Tríc s©n trêng MÜ Lý...trong c¸c líp ” ? C¶nh s©n trêng MÜ LÝ ®îc nh©n vËt t«i miªu t¶ ntn? - S©n trêng dµy ®Æc c¶ ngêi ? T¹i sao? - V× h«m nay cã nhiÒu ngêi ®a con em lµ häc sinh ®Õn trêng ? §øng gi÷a s©n trêng t/gi¶ giíi thiÖu ng«i trêng MÜ Lý cña m×nh nh thÕ nµo? - Trong thÕ ®èi lËp, gi÷a h«m qua >< h«m nay, kh«ng gian vµ con ngêi + Tríc: trêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng + H«m nay: trêng võa xinh x¾n võa oai nghiªm nh c¸i ®×nh lµng; s©n cao, m×nh réng ? T/gi¶ ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®Ó miªu t¶ vÒ ng«i trêng míi cña m×nh? - So s¸nh, nh©n hãa: líp häc víi ®×nh lµng, m×nh nã cao ? V× sao t¸c gi¶ l¹i so s¸nh ng«i trêng oai nghiªm nh c¸i ®×nh lµng? t¸c dông? - §×nh lµng lµ n¬i thê cóng, tÕ lÔ, n¬i thiªng liªng cÊt giÊu nh÷ng ®iÒu bÝ Èn. àPhÐp so s¸nh ®· diÔn t¶ c¶m xóc trang nghiªm, ®Ò cao trÝ thøc cña con ngêi. ? Lóc ®ã nh©n vËt t«i cã t©m tr¹ng ntn? - Lo sî vÈn v¬ GV: ®ang tõ t©m tr¹ng h¸o høc chuyÓn sang t©m tr¹ng lo sî vÈn v¬ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù chuyÓn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i? - RÊt hîp víi t©m lÝ cña trÎ em(c¶ thÌm chãng ch¸n) ? Em h·y t×m c©u v¨n hay nhÊt mµ t¸c gi¶ sö dông ®Ó béc lé t©m tr¹ng lo sî cña n/v trong buæi ®Çu ®Õn trêng? - “Nh con chim non trªn bê tæ... ngËp ngõng e sî” ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo trong c©u v¨n nµy? - So s¸nh: nh÷ng chó bÐ víi con chim non ? Em h·y PT c¸i hay trong h/¶nh so s¸nh nh÷ng chó bÐ h/s víi chó chim non(t¸c dôngcña biÖn ph¸p nghÖ thuËt). - cïng non nít, th¬ ng©y tríc nh÷ng míi l¹ cña cuéc sèng * Liªn hÖ: Khi ®äc ®o¹n v¨n nµy, em cã gÆp l¹i ®îc h/¶nh nµo cña chÝnh m×nh thña ®Çu tíi trêng? ? Em thÊy m×nh gièng n/v t«i ë chç nµo? ? H·y ghi l¹i vµi c©u v¨n béc lé c¶m xóc cña m×nh khi ngµy ®Çu ®Õn trêng? H: VÒ trêng líp trong c¶m nhËn cña t«i cã g× thay ®æi ? - võa xinh x¾n...d×nh lµng Hoµ Êp H: Nh÷ng b¹n häc trong håi tëng cña TG ®îc MT qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Còng nh t«i, mÊy cËu..bì ngì,Hä nh con chim con ...vông vÒ lóng tóng..run run...khãc H: Theo em chi tiÕt miªu t¶ nµo hay nhÊt?Ph©n tÝch râ c¸i hay cña chi tiÕt ®ã - SS: Hä nh con chim... H trong ngµy ®Çu tiªn ®Õn trêng t«i cßn lu gi÷ kû niÖm vÒ ai? Hä gåm nh÷ng ai? - ThÇy gi¸o: «ng ®èc, thÇy gi¸o trÎ H: : ¤ng ®èc, thÇy gi¸o trÎ cã nh÷ng cö chØ, lêi nãi, th¸i ®é ntn víi c¸c em? H: nh÷ng cö chØ, lêi nãi, th¸i ®é ®ã gióp em nh©n ra ®iÒu g× ë hä? H: Ngoµi thÇy gi¸o vµ c¸c b¹n trong ngµy ®Çu ®Õn trêng cßn xuÊt hiÖn nhng ai n÷a? H: Sù xuÊt hiÖn cña hä vµ sù ©n cÇn cña thÇy gi¸o gióp em hiÓu ®©y lµ mét m«i trêng gd ntn? H: Khi ngåi trong líp häc t«i cã c¶m nhËn ntn vÒ kh«ng gian vµ b¹n bÌ trong líp? - Mïi h¬ng l¹.. bµn ghÕ...ngêi b¹n tÝ hon..c¶m thÊy kh«ng xa l¹ H: Nh vËy t«i cã c¶m xóc ntn khi vµo líp? H: §o¹n cuèi VB cã ý nghÜa g×? HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc HS trả lời HS trả lời HS đọc * Trªn ®êng tíi trêng - C¶m thÊy con ®êng vµ c¶nh vËt l¹, cã nhiÒu thay ®æi - Tù thÊy m×nh lín lªn - C¶m thÊy m×nh trang träng, ®øng ®¾n -> C¶m gi¸c håi hép, n¸o nøc l¹ thêng, c¶m thÊy m×nh ®øng ®¾n ch÷ng tr¹c. trang träng h¬n ->Nh÷ng c¶m gi¸c Êy ®îc ghi l¹i 1 c¸ch tinh tÕ, ch©n thùc. * Khi tíi trêng - Ng«i trêng trang nghiªm; - C¸c b¹n häc ®Òu bì ngì, lo sî - ThÇy gi¸o nhÑ nhµng, ©n cÇn, th¬ng yªu HS - MÑ cña t«i vµ c¸c bËc phô huynh ®Òu quan t©m, lo l¾ng cho con. * Trong líp häc - c¶m thÊy võa xa l¹ l¹i võa gÇn gòi ? Ngoµi n/v “T«i’ truyÖn cßn nãi tíi ai n÷a kh«ng ? (kÓ ra) ? Ngêi mÑ trong truyÖn lµ ntn? Chi tiÕt nµo nãi lªn ®iÒu ®ã? - MÑ: h/¶nh gÇn gòi, th©n th¬ng ? Ta cßn gÆp ngêi mÑ trong t/phÈm nµo ®· häc? - MÑ t«i ( Et.m«n®¬) Cæng trêng më ra( LÝ Lan) ? Em thÊy «ng §èc, thÇy gi¸o trÎ lµ ngêi ntn? ? TÊt c¶ nh÷ng ngêi nµy cã nÐt chung ®¸ng quý lµ g×? - TÊt c¶ ®Òu yªu th¬ng, quan t©m ®Õn h/s. HS trả lời HS trả lời HS tr¶ lêi 2. Nh©n vËt kh¸c a) MÑ: lµ ngêi dÞu dµng, ©n cÇn b) ... DËu? - ChuyÓn ®æi c¸ch xng h«, ®ång thêi còng lµ chuyÓn ®æi vai x· héi: + «ng- t«i->ngang vai + bµ- mµy->chÞ DËu ë vai trªn =>chÞ DËu ®· vît lªn mét bËc ? V× sao l¹i cã sù thay ®æi nhanh chãng nh vËy? - ChÞ bÞ dån ®Õn bíc ®êng cïng, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i vïng lªn ®Êu tranh. GV: Lóc ®Çu chÞ võa sî h·i võa cã phÇn luèng cuèng chØ mét mùc van xin tha thiÕt b»ng giäng run run, xng h« lÔ phÐp gäi b»ng «ng vµ xng ch¸u cè kh¬i gîi lßng tõ t©m vµ l¬ng tri cña «ng Cai Nhng khi tªn cai lÖ kh«ng nghe vµ ®¸p l¹i chÞ b»ng nh÷ng qu¶ bÞch vµo ngùc vµ cø x«ng vµo trãi chång chÞ th× chÞ cù l¹i. Cù l¹i b»ng lý lÏ, thay ®æi xng h«-> chÞ ®· ®øng th¼ng lªn, ngang b»ng nh×n vµo ®èi thñ vµ chèng tr¶ m¹nh mÏ. ? T×m, nªu nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ chÞ DËu quËt l¹i 2 tªn tay sai ®Ó lµm næi bËt søc m¹nh ghª gím vµ t thÕ vµng cña chÞ DËu? “Tóm lÊy h¾n, Ên dói ra cöa, tóm tãc l¼ng cho 1 c¸i”. ? Do ®©u mµ chÞ DËu cã søc m¹nh nh vËy? - V× qu¸ tøc giËn, v× bÞ khinh bØ, ¸p bøc ,bÞ dån nÐn ®Õn con ®êng cïng, v× t×nh yªu th¬ng chång h¬n c¶ b¶n th©n ? Sù thay ®æi th¸i ®é cña chÞ DËu cã ®îc miªu t¶ ch©n thùc hîp lý kh«ng? ? Qua nh÷ng chi tiÕt võa ph©n tÝch, em thÊy chÞ DËu lµ ngêi ntn? ? Trong c¸c chi tiÕt kh¾c ho¹ n/v chÞ DËu, em thÝch chi tiÕt nµo? v× sao? - Chi tiÕt chÞ DËu ®¸nh ng· hai tªn ®µn «ng tµn ¸c, t thÕ ®øng trªn ®Çu thï... trong c¸i XH mµ téi ¸c hoµnh hµnh th× cßn g× h¶ hª h¬n khi thÊy c¸i ¸c bÞ trõng trÞ ? T¸c gi¶ ®· sö dông NT g× trong ®o¹n nµy: T¬ng ph¶n ? T¸c dông? Lµm næi bËt h×nh ¶nh chÞ DËu lµ mét ngêi phô n÷ : - DÞu dµng mµ cøng cái trong øng xö - Giµu t×nh yªu th¬ng - TiÒm tµng T2 ph¶n kh¸ng ¸p bøc. GV chèt l¹i: Cho HS th¶o luËn ? Em hiÓu ntn lµ Tøc níc vì bê? C¸i l« gÝch hiÖn thùc “tøc níc vì bê” cã ¸p bøc, cã ®Êu tranh to¸t lªn c¸i ch©n lý con ®êng sèng cña quÇn chóng bÞ ¸p bøc chØ cã thÓ lµ con ®êng ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i phãng, kh«ng cã con ®êng nµo kh¸c. ? Qua bµi, chóng ta nhËn thøc ®îc nh÷ng g× vÒ XH, vÒ ngêi n«ng d©n nhÊt lµ phô n÷ trong XH cò? Gäi h/sinh ®äc ghi nhí (2 em ®äc) ? Em hiÓu ntn vÒ nhËn ®Þnh cña nhµ v¨n NguyÔn Tu©n khi nx t/phÈm T¾t ®Ìn qua ®o¹n trÝch võa ®äc? - ChÕ ®é phong kiÕn ¸p bøc bãc lét tµn b¹o kh«ng cßn chç cho ngêi l¬ng thiÖn nh chÞ DËu ®îc sèng. - Nh÷ng ngêi n«ng d©n nh chÞ DËu muèn sèng ®îc kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c ph¶i vïng lªn ®Êu tranh chèng ¸p bøc, bãc lét. - §ã lµ mét nhËn xÐt chÝnh x¸c. ? Tõ ®o¹n trÝch em cã thÓ nhËn ra th¸i ®é nµo cña nhµ v¨n ®èi víi phÈm chÊt cña ngêi n«ng d©n trong XH cò vµ thùc tr¹ng cña XH ®¬ng thêi? - Lªn ¸n XH thèng trÞ ¸p bøc v« nh©n ®¹o - C¶m th«ng cuéc sèng nghÌo khæ cña ngêi ND. - Cæ vò tinh thÇn ph¶n kh¸ng cña hä - Lßng tin vµo phÈm chÊt tèt ®Ñp cña hä Cßn thêi gian cho HS ®äc ph©n vai. HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS l¾ng nghe HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS th¶o luËn HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS th¶o luËn HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS th¶o luËn 2. Nh©n vËt chÞ DËu - Sèng trong c¶nh thª th¶m, ®¸ng th¬ng vµ nguy cÊp - Lµ ngêi rÊt yªu th¬ng chång, con - Lµ ngêi n«ng d©n hiÒn lµnh, nãi n¨ng lÔ ®é , cã t×nh cã lÝ. - ChÞ ®· liÒu m¹ng cù l¹i - C¨m hên, khinh bØ cao ®é chÞ ®· chèng tr¶ quyÕt liÖt =>Lµ ngêi kiªn cêng, dòng c¶m, d¸m ®Êu tranh víi nh÷ng c¸i ¸c, tiÒm tµng tinh thÇn ph¶n kh¸ng vµ cã søc sèng m·nh lÖt * Ho¹t ®éng 3: HD tæng kÕt - Môc tiªu: HS n¾m ®îc néi dung, nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña VB. - Ph¬ng ph¸p: Kh¸i qu¸t hãa - Thêi gian: 5’ ? Nªu nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña ®o¹n trÝch? ? Néi dung? HS tr¶ lêi III- Tæng kÕt: * Ghi nhí: SGK/33 Ho¹t ®éng 4: Cñng cè: ? Em häc tËp ®îc g× tõ NT kÓ chuyÖn cña t/gi¶ qua ®o¹n trÝch: - Tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m Kh¾c ho¹ n/v b»ng kÕt hîp c¸c chi tiÕt ®iÓn h×nh vÒ cö chØ lêi nãi vµ hµnh ®éng. Ho¹t ®éng5: Híng dÉn häc sinh häc bµi - Häc thuéc ghi nhí - N¾m ch¾c diÔn biÕn t©m lý cña nh©n vËt chÞ DËu * Tù rót kinh nghiÖm. ************************************************************ TUÇN 3 Ngµy so¹n: 9/09/2012 TiÕt 10 Ngµy d¹y: 10/09/2012 TËp lµm v¨n: X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n A. Møc ®é cÇn ®¹t: - N¾m ®îc c¸c kh¸i niÖm ®o¹n v¨n, tõ ng÷ chñ ®Ò, c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n. - VËn dông kiÕn thøc ®É häc, viÕt ®îc ®o¹n v¨n theo yªu cÇu. * träng tËm kiÕn thøc, kü n¨ng ,th¸i ®é. 1. KiÕn thøc: Gióp HS n¾m ®îc - Kh¸i niªm ®o¹n v¨n, tõ ng÷ chñ ®Ò, c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng - NhËn biÕt ®îc tõ ng÷ chñ ®Ò, c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n ®· cho. - H×nh thµnh chñ ®Ò, viÕt c¸c tõ ng÷ vµ c©u chñ ®Ò, viÕt c¸c c©u liÒn m¹ch theo chñ ®Ò vµ quan hÖ nhÊt ®Þnh. - Tr×nh bµy mét ®o¹n v¨n theo kiÓu quy n¹p, diÔn dÞch, song hµnh, tæng hîp. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS cã ý thøc t¹o lËp bè côc khi viÕt v¨n. B. C¸c KNS c¬ b¶n cÇn ®îc gi¸o dôc qua bµi: - Giao tiÕp: Ph¶n håi, l¾ng nghe tÝch cùc tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng vÒ ®o¹n v¨n, tõ ng÷ chñ ®Ò, c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u, c¸ch tr×nh bµy néi dung mét ®o¹n v¨n. - Ra quyÕt ®Þnh: lùa chän c¸ch tr×nh bµy ®o¹n v¨n diÔn dÞch, quy n¹p, song hµnh, tæng hîp phï hîp víi môc ®Ých giao tiÕp. C. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô VD. D. C¸c bíc lªn líp: 1. Tæ chøc: 8A: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Bè côc cña v¨n b¶n gåm mÊy phÇn? NhiÖm vô cña tõng phÇn? ? PhÇn néi dung th©n bµi cã thÓ tr×nh bµy ntn? 3.Bµi míi: * Ho¹t ®éng 1: - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ vµ ®Þnh híng chó ý cho HS - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh - Thêi gian: 1’ GV giíi thiÖu bµi míi Ho¹t ®éng cña GV H§ cña HS Néi dung * Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc bµi häc - Môc tiªu: Gióp HS n¾m ®îc kh¸i niªm: ®o¹n v¨n, tõ ng÷ chñ ®Ò, c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n. - Ph¬ng ph¸p: Ph©n tÝch, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, th¶o luËn. - Kü thuËt: §éng n·o - Thêi gian: 30’ Gäi HS ®äc ®o¹n v¨n - líp theo dâi SGK. ? V¨n b¶n em võa ®äc gåm mÊy ý? Mçi ý ®îc viÕt thµnh mÊy ®o¹n v¨n? ? Em thêng dùa vµo dÊu hiÖu h×nh thøc nµo ®Ó nhËn biÕt ®o¹n v¨n? - ViÕt hoa, lïi vµo ®Çu dßng vµ dÊu chÊm xuèng dßng. ? VÒ néi dung th× ntn? - BiÓu ®¹t mét ý t¬ng ®èi hoµn chØnh ? NhËn xÐt sè lîng c©u trong mét ®o¹n v¨n? vai trß cña ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n? - §o¹n v¨n gåm cã nhiÒu c©u, lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp t¹o nªn v¨n b¶n ? Qua ph©n tÝch em hiÓu thÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? Gäi HS ®äc néi dung thø nhÊt cña ghi nhí SGK/36 HS ®äc HS suy nghÜ tr¶ lêi HS ®äc I- ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n. 1.VÝ dô: V¨n b¶n: Ng« TÊt Tè vµ t¸c phÈm “T¾t ®Ìn”. 2. Kh¸i niÖm: SGK/36. Gäi 1 HS ®äc ®o¹n 1 cña v¨n b¶n SGK/34. ? §èi tîng ®o¹n v¨n 1 nãi ®Õn lµ ai? - Ng« TÊt Tè ? §Ó nãi vÒ NTT, t¸c gi¶ cßn dïng nh÷ng tõ ng÷ nµo? - «ng, nhµ v¨n ? X¸c ®Þnh tõ lo¹i vµ sè lîng nh÷ng tõ nµy trong ®o¹n v¨n? DT, ®¹i tõ->lÆp l¹i nhÒu lÇn GV: nh÷ng tõ cã ®Æc ®iÓm nh trªn ®îc gäi lµ tõ ng÷ chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n. ? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ tõ ng÷ chñ ®Ò? GV: §äc thÇm nhanh ®o¹n v¨n 2 ? Em h·y t×m ý kh¸i qu¸t cña c¶ ®o¹n v¨n? - §¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng xuÊt s¾c cña nghÖ thuËt trong viÖc t¸i hiÖn thùc tr¹ng n«ng th«n VN tríc CMT8 vµ kh¼ng ®Þnh phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh÷ng ngêi lao ®éng ch©n chÝnh) ? ý kh¸i qu¸t ®ã ®îc thÓ hiÖn ®Çy ®ñ trong c©u nµo? (C©u ®Çu cña ®o¹n)=>gäi lµ c©u chñ ®Ò ? V× sao cã thÓ gäi ®ã lµ c©u chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n? - §Þnh híng cho ND cña c¶ ®o¹n v¨n ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ND, ®Æc ®iÓm h×nh thøc, vÞ trÝ cña c©u chñ ®Ò? - ND: C©u mang ý nghÜa kh¸i qu¸t cña c¶ ®o¹n v¨n. - H/thøc: Lêi lÏ ng¾n gän, ®ñ 2 thµnh phÇn chÝnh. - VÞ trÝ: Cã thÓ ®øng ë ®Çu hoÆc cuèi ®o¹n v¨n ? Tõ ®ã em hiÓu ntn lµ c©u chñ ®Ò? Chóng ®ãng vai trß g× trong v¨n b¶n. ? §o¹n v¨n thø nhÊt cã c©u chñ ®Ò kh«ng? yÕu tè nµo duy tr× ®èi tîng trong ®o¹n v¨n? - §1: kh«ng cã c©u chñ ®Ò - YÕu tè: Ng« TÊt Tè - tõ ng÷ chñ ®Ò... ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n nh thÕ nµo? (Kh«ng phô thuéc - ngang nhau (b×nh ®¼ng) => C¸ch tr×nh bµy song hµnh. ? C©u chñ ®Ò cña ®o¹n thø 2 ®Æt ë vÞ trÝ nµo? ý cña ®o¹n v¨n nµy ®îc triÓn khai theo tr×nh tù nµo? - C©u chñ ®Ò ®øng ë ®Çu ®o¹n v¨n, c¸c c©u tiÕp cô thÓ ho¸ ý chÝnh - Tr×nh bµy theo c¸ch: Kh¸i qu¸t -> cô thÓ chi tiÕt => C¸ch tr×nh bµy diÔn dÞch(kÕt luËn tríc råi gi¶i thÝch sau) Gäi HS ®äc ®o¹n b (II) ? §o¹n v¨n cã c©u chñ ®Ò kh«ng? VÞ trÝ cña nã? - Cã, ë cuèi ®o¹n ? Néi dung cña ®o¹n v¨n ®îc tr×nh bµy theo tr×nh tù nµo? - §i tõ cô thÓ chi tiÕt -> kh¸i qu¸t => Ta gäi ®ã lµ c¸ch tr×nh bµy theo kiÓu quy n¹p(gi¶i thÝch râ råi míi kÕt luËn) ? Cã mÊy c¸ch tr×nh bµy ®o¹n v¨n? Sù kh¸c nhau gi÷a chóng? Gäi 1 HS ®äc ghi nhí. HS ®äc HS suy nghÜ tr¶ lêi HS ®äc HS suy nghÜ tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi HS suy nghÜ tr¶ lêi II- Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n. 1.Tõ ng÷ chñ ®Ò vµ c©u chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n - Tõ ng÷ chñ ®Ò lµm ®Ò môc hoÆc nh÷ng tõ nh»m duy tr× ®èi tîng. - C©u chñ ®Ò: mang ý nghÜa kh¸i qu¸t cho c¶ ®o¹n v¨n, ng¾n gon ®ñ 2 thµnh phÇn CN-VN. - §øng ë ®Çu hoÆc cuèi ®o¹n v¨n. 2. C¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n. - Cã nhiÒu c¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n: + tr×nh bµy theo lèi song hµnh. +tr×nh bµy theo lèi diÔn dÞch + tr×nh bµy theo kiÓu quy n¹p *Ghi nhí: SGK/36 * Ho¹t ®éng 3: HDHS vËn dông kiÕn thøc lµm bµi tËp - Môc tiªu: HS biÕt vËn dông kiÕn thøc vÒ ®o¹n v¨n ®Ò lµm BT. - Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn, nªu vÊn ®Ò. - Thêi gian: 10’ Bµi 1: cã 2 ý, mçi ý tr×nh bµy thµnh 1 ®o¹n Ph©n tÝch c¸ch tr×nh bµy ND trong c¸c ®o¹n trÝch. GV: §Ó chuyÓn ®o¹n v¨n quy n¹p thµnh ®o¹n v¨n diÔn dÞch ta chuyÓn ®æi vÞ trÝ cña c©u chñ ®Ò. Tríc c©u chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n quy n¹p cã c¸c tõ ng÷ ®Ó nèi c©u chñ ®Ò víi c©u khai triÓn. HS suy nghÜ tr¶ lêi III. LuyÖn tËp: Bµi 1: Bµi 2 SGK/36 a) §o¹n diÔn dÞch: C©u chñ ®Ò ®øng ë ®Çu ®o¹n v¨n,c¸c c©u sau cô thÓ ho¸ cho c©u chñ ®Ò. b,c )§o¹n v¨n song hµnh: Kh«ng cã c©u chñ ®Ò chØ cã tõ ng÷ chñ ®Ò. C¸c c©u b×nh ®¼ng vÒ quan hÖ néi dung. Bµi tËp 3/37 a) Tr×nh bµy theo c¸ch diÔn dÞch: LÞch sö, ta nh cuéc khëi nghÜa cña 2 bµ Trng, chiÕn th¾ng cña Ng« QuyÒn, chiÕn th¾ng nhµ TrÇn, Lª Lîi. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p th¾ng lîi vµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ thèng nhÊt ®Êt níc. b) Tr×nh bµy theo c¸ch qui n¹p: §Êt níc ta ®îc thanh b×nh nh ngµy h«m nay lµ nhê vµo c«ng lao cña rÊt nhiÒu vÞ anh hïng trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn , nh:...vµ 2 cuiéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, MÜ. Tõ ®ã cho thÊy lÞch sönh©n d©n ta 4. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n.Cã mÊy c¸ch tr×nh bµy néi dung trong 1 v¨n b¶n. 5. Híng dÉn häc sinh tù häc: - Häc thuéc ghi nhí - Lµm bµi tËp 4/SGK/37; Bµi 5 SBT/18 - Nh¾c häc sinh giê sau lµm bµi TLV viÕt t¹i líp. *Tù rót kinh nghiÖm.
Tài liệu đính kèm: