Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1-6

Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1-6

I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

Giúp Hs :

 _ Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời.

 _ Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi dư vị hữu tình man mác của Thanh Tịnh

II – CHUẨN BỊ

- chân dung nhà văn Thanh Tịnh

- một số hình ảnh, băng hình, bài hát về ngày tựu trường

III - TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DAY VÀ

 A ./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC

 B ./ KIỂM BÀI CŨ

 Kiểm tra vở, sách giáo khoavà bút, viết của HS

 C./ BÀI MỚI

· Giới thiệu bài : Trong cuộc đời mỗi con người , những kỉ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ . Đặc biệt là những kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiên :

 Ngày đầu tiên đi học

 Mẹ dắt tay đến trường

 Em vừa đi vừa khóc

 Mẹ dỗ dành bên em . . . . .

 ( Viễn Phương )

Truyện ngắn “Tôi đi học” đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của 1 thời ấy

 

doc 18 trang Người đăng tranhiep1403 Lượt xem 1535Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1-6", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
NS : TIẾT 1, 2 BÀI 1 VĂN BẢN TÔI ĐI HỌC
ND: Tuần : 1 THANH TỊNH
I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp Hs :
 _ Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời.
 _ Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi dư vị hữu tình man mác của Thanh Tịnh
II – CHUẨN BỊ
- chân dung nhà văn Thanh Tịnh
- một số hình ảnh, băng hình, bài hát về ngày tựu trường
III - TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DAY VÀ
 A ./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC
 B ./ KIỂM BÀI CŨ
 Kiểm tra vở, sách giáo khoavà bút, viết của HS 
 C./ BÀI MỚI
Giới thiệu bài : Trong cuộc đời mỗi con người , những kỉ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ . Đặc biệt là những kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiên :
 Ngày đầu tiên đi học 
 Mẹ dắt tay đến trường 
 Em vừa đi vừa khóc
 Mẹ dỗ dành bên em . . . . . 
 ( Viễn Phương )
Truyện ngắn “Tôi đi học” đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của 1 thời ấy
Họat động của thầy
Hoạt động của trò
 Nội dung hoạt động 
GV và 3-4 hs nối nhau đọc toàn bài 1lần, chú ý những câu nói của mỗi nhân vật cần đọc với giọng phù hợp
GV hướng dẫn 
yêu cầu hs giải thích 
lại và hỏi thêm : Ông 
đốc là danh từ chung hay riêng? Lớp 5trong truyện có phải la ø lớp mà cách đây 3 năm em học?
? Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của “tôi” theo thời gian của buổi tựu trường đầu tiên. Vậy có thể tạm ngắt thành những đọan như thế nào?
Chuyển ý
 Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên ? Đọc tòan bộ tr.ngắn , em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự nào ?
? Tìm những h/ả, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hòi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi dến trường , khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp , khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên 
gợi dẫn:
-Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào ?
- Tâm trạng của “tôi” nhớ lại kỉ niệm như thế nào ? phân tích giá trị biểu cảm của 4 từ láy tả cảm xúc ấy ?
? Em có cảm nhận gì về thái độ , cử chỉ của những người lớn đ/v các em bé lần đầu đi học
? Hãy tìm và phân tích các h/ả so sánh được nhà văn sử dụng trong tr. ngắn
? Nhận xết về đặc sắc nghệ thuật , sức cuốn hút của tác phẩm , theo em được tạo nên từ đâu 
Gv cho hs đọc ghi nhớ
HS đọc thầm chú thích và trình bày ngắn gọn về Thanh Tịnh
Thảo luận nhóm 2
Phát biểu
Đọc lại đoạn văn đầu
Trình bày ý kiến
Hs phát hiện và phát biểu kết quả, lí giải lí do
Tìm hiểu, suy nghĩ, phân tích, đối chiếu và trả lời 
I ./ ĐỌC – CHÚ THÍCH VĂN BẢN
 1./ Đọc văn bản :Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu
 2./ Tìm hiểu tác giả Thanh Tịnh :
_ Thanh Tịnh (1911- 1988) quê ở Huế, từng dạy học , viết báo , làm văn. Ông là tác giả của nhiều tập truyện ngắn , tập thơ, trong đó nổi tiếng nhất là tập “Quê mẹ” (tr. ngắn) và “Đi giữa một mùa sen”(Thơ)
_ Sáng tác của Thanh Tịnh đầy chất trữ tình , toast lên vẻ đẹp đằm thắm, nhẹ nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
_ “ Tôi đi học” in trong tập Quê mẹ , xb năm 1941
 3./ Tìm hiểu và giải thích từ khó
 4./ Thể loại và bố cục
_ Có thể xếp vào kiểu “ Văn bản biểu cảm” vì tòan truyện là cảm xúc tâm trạng của nhân vật trong buổi tựu trường đầu tiên.
_ Truyện có 5 đọan :
+ Từ đầu . . . . “ tưng bừng rộn rã” : Khơi nguồn nỗi nhớ.
+ “ Buổi mai hôm ấy  trên ngọn núi” :Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trên đường cùng mẹ tới trường .
+ “Trước sân trường .trong các lớp” : Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi khi đứng giữa sân trường , khi nhìn mọi người , các bạn .
+ “ Ông đốc  chút nào hết” Tâm trạng của “tôi” khi nghe gọi tên và rời mẹ vào lớp.
+ “Một mùi hương lạ .Tôi đi học” : Tâm trạng của tôi khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận tiết học đầu tiên.
 II./ ĐỌC --- HIỂU VĂN BẢN
 1./ Trình tự diễn tả những kỉ niệm của nhà văn trong tác phẩm
1. Khơi nguồn kỉ niệm :
_ Cuối thu (thời điểm khai trường )
 + Cảnh thiên nhiên : lá ruing nhiều, mây bàng bạc
 + Cảnh sinh hoạt : mấy em nhỏ rụt rè cùng mẹ đến trường.
Liên tưởng tương đồng, tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ
_ náo nức , mơn man, tong bừng, rộn rã : 4 từ láy tả cảm xúc, tâm trạng trong sáng. Chuyện đã xảy ra bao năm rồi mà như mới xảy ra.
Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng : biến chuyển của trời đất cuối thu và h/ả mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón me lần đầu tiên đi đến trường , gợi cho nhân vật ‘tôi” nhớ lại mình ngày ấy cùng những kỷ niệm trong sáng .
Tâm trạng, cảm giác của nhân vật “ tôi” :
Trên con đường cùng mẹ đến trường 
Khi nhìn ngôi trường ngày khai giảng , khi nhìn mọi người , các bạn , lúc nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ để vào lớp .
Lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên ï
 2./ Tâm trạng của nhân vật “tôi”
 _ Con đường , cảnh vật chung quanh vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình .
_ Cảm thấy trang trọng , đứng đắn với bọ quần áo , với mấy quyển vở mới trong tay .
_ Cẩn thận nâng niu mấy q/ vở , vừa lúng túng , vừa muốn thử sức , muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm cả bút , thước như các bạn.
_ Bỗng thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người , ai cũng áo quần sạch sẽ , gương mặt vui tươi sáng sủa .
_ Ngôi trường vừa x/xắn vừa oai nghiêm khác thường . Cảm thấy mình bé nhỏ so với nó , “tôi” đâm ra lo sợ vẩn vơ.
_ Hồi hộp chờ đợi nghe tên mình Nghe gọi “tôi” giật mình và lúng túng .
_ Bỗng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay mẹ . Cảm tháy mình bước vào 1 thế giới khác và cách xa mẹ hơn bao giờ hết.
_ Cảm thấy vừa xa lạ , vừa gần gũi với mọi vật , vơi bạn ngồi bên cạnh.
_ Vừa ngỡ ngàng mà vừa tự tin , nhân vật ‘tôi” nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên .
3./ Cảm nhận về thái độ , cử chỉ của những người lớn đ/v các em bé lần đầu đi học
_ Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em 
_ Ôâng đốc là người lãnh đạo nhà trường : rất tù tốn bao dung 
_ Thầy giáo trẻ : vui tính , giàu tình thương yêu.
Þ Chúng ta nhận ra trách nhiệm , tấm lòng của gia đình , nhà trường đ/v thế hệ tương lai.
4./ Nghệ thuật của truyện ngắn 
_ Hình ảnh so sánh :
“ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng .”
“ ý nghĩ ấy thóang qua trong trí tôi nhẹ nhàng như 1 làn mây lướt ngang trên ngọn núi”.
“ Họ như con chim con đứng trên bờ tổ , nhìn quãng trời rộng muốn bay  e sợ. Họ thèm vụng và ước ao được như những người học trò cũ  trong cảnh lạ”.
Các so sánh xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng , cảm xúc của nhân vật tôi .
 So sánh : giàu h/ả, giàu sữ gợi cảm được gắn với những cảnh sắc th/nhiên tươi sáng , trữ tình .
5./ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của t/ phẩm:
_ a./ Đặc sắc nghệ thuật:
Bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật “tôi”, theo trình tự thời gian của 1 buổi tựu trường .
Sự kết hợp hài hòa giữa kể, miêu tả với bộc lộ tâm trạng , cảm xúc.
Tạo nên chất trữ tình của t/phẩm.
b./ Sức cuốn hút của t/phẩm :
 _ Bản thân t/huống truyện ( buổi tựu trường đầu tiên trong đời đã chứa đựng cảm xúc thiết tha , mang bao kỷ niệm mới lạ ,“ mơn man” của nhân vật “ tôi”) .
 _ T/cảm ấm áp , trìu mến của những người lớn đ/v các em nhỏ lần đầu tiên đi học .
 _ H/ ả thiên nhiên , ngôi trường và các so sánh giàu sức gợi cảm của t/giả .
 Tòan bộ truyện ngắn toát lên chất trữ tình thiết tha, êm dịu.
 GHI NHỚ ( SGK tr.09 )
 D ./ LUYỆN TẬP : Gv gợi ý, Hs thảo luận
1./ Hướng dẫn HS biết tổng hợp ,k/q’ lại dòng cảm xúc, tâm trạng của nh/vật “tôi” thành các bước theo trình tự th/gian. Chú ý chỉ ra sự k/hợp hài hòa giữa trữ tình ( biểu cảm) , với miêu tả, kể (tự sự) của ngòi bút văn xuôi Thanh Tịnh .
2./ Định hướng cho các em cách viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của mình ở buổi tựu trường đầu tiên . Chí ý tr/bày có cảm xúc các ấn tượng riêng .
D ./ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ 
_ Làm bài tập 2 ở nhà
_ Đọc lại văn bản nhiều lần ( co thể đọc thuộc tốt)
_ Thuộc ghi nhớ 
_ Chuẩn bị sọan bài mới : Trong lòng 
 Bài 1 Tiết 3 CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 Giúp HS :
_ Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ k/q của nghĩa từ ngữ
_ Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối q/hệ giữa cái chung và riêng.
TIẾN TRÌNH HOAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
A ./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC
B./ KIỂM BÀI CŨ :
 Ở lớp 7, các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa. Bây giờ em nào có thể nhắc lại1 số vd về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa?
 a./ Ví dụ : Từ đồng nghĩa:
 Máy bay _ tàu bay _ phi cơ
 Nhà thương _ bệnh viện _ 
 Đèn biển _ hải đăng
 b./ Từ trái nghĩa :
 sống _ chết
 nóng _ lạnh
 tốt _ xấu
 ? Em có nhận xét gì về mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các từ ngữ trong hai nhóm trên.
 HS : Các từ có mối quan hệ bình đẳng về ngữ nghĩa.
 Þ Các từ ngữ đồng nghĩa trong nhóm có thể thay thế cho nhau trong 1 câu văn cụ thể .
 Þ Các từ ngữ trái nghĩa trong nhóm có thể lọai trừ nhau khi lựa chọn để đặt câu .
C./ BÀI MỚI
Gíới thiệu bài
Họat động của thầy
 Họat động của trò
GV yêu cầu HS q/sát sơ đồ trong sgk và trả lời các câu hỏi
?a./ nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ thú, chim, cá?Vì sao ?
? b
 ? câu hỏi c (sgk tr 10 )
? Yêu cầu : tìm các từ ngữ có phạm vi nghĩa hệp hơn cây, cỏ , hoa vàtừ ngữ có nghĩa ... ng nhất về chủ đề trong văn bản
 Hs đọc bài “ Rừng cọ quê tôi”
? Văn bản này viết về đối tượng nào và về vấn đề gì . Các đọan văn đã tr/bày đối tượng và vấn đề theo 1 thứ tự nào ? Theo em , có thể thay đổi trật tự sắp xếp này được không ? Vi sao ?
? Chủ đề của văn bản này là gì
? Chứng minh chủ đề được thể hiện trong tòan văn bản , từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống ngưòi dân 
làng,sân rộng cao hơn và “Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”
+ Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp : đứng nếp bên người thân , chỉ dám nhìn 1 nửa , đi từng bước nhẹ , muốn bay nhưng còn ngập ngừng e sợ, tự nhiên thấy nặng nề 1 cách lạ , nức nở khóc theo.
c./ Trong lớp học : Cảm thấy xa mẹ 
 GHI NHỚ ( SGK tr 12 )
III./ LUYỆN TẬP
 1./ a. “ Rừng cọ quê tôi” nói về cây cọ ở vùng sông Thao , quê hương t/giả.
 Các đọan văn đã tr/bày vấn đề theo thứ tự :
 _ Miêu tả h/dáng cây cọ 
 _ Sự gắn bó của cây với tuổi thơ t/giả 
 _ Tác dụng của cây cọ , tình cảm gắn bó giữa cây với ngưồi.
khó thay đổi tr/tự sắp xếp vì các phần được bố trí theo 1 ý đồ nhất định.
 b./ Vẻ đẹp và ý nghĩa “Rừng cọ quê tôi”
 c./ Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản qua nhan đề của văn bản “Rùng cọ quê tôi” và các ý miêu tả hình dáng, sự gắn bó của cây với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây cọ và tình cảm của cây với người.
 d./ Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần : rừng cọ, lá cọ, và các ý lớn trong phần thân bài.
_ Miêu tả h/dáng của cây cọ
_ Nêu lên sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật tôi.
_ Các công dụng của cây đ/v cuộc sống .
2./ Căn cứ vào chủ đề của văn bản , có thể thấy ý b và d làm cho bài văn viết lạc đề vì nó không phục vụ cho việc ch/minh luận điểm “ văn chương làm cho t/y quê hương đ/n trong ta thêm ph/phú và sâu sắc”.
3./ Có những ý lạc đề , không cần thiết vì không ph/vụ cho việc ph/tích dòng cảm xúc th/tha của nh/v “tôi’trong văn bản : c, h.
D./ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ
Xem lại bài học, học thuộc lòng ghi nhớ .
 Làm bài tập còn lại.
 Sọan bài “ Xây dụng đọan văn trong văn bản”
Ngày sọan : BÀI 2 
Tuần : 2 Tiết : 5, 6 TRONG LÒNG MẸ 
 ( Trích Những ngày thơ ấu ) 
 Nguyên Hồng
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS :
_ Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nh/vật chú bé Hồng, cảm nhận được t/y thương mãnh liệt của chú đ/v mẹ.
_ Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng : thấm đượm chất trữ tình , lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm .
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
A./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC
B./ KIỂM BÀI CŨ
C./ BÀI MỚI
Giới thiệu bài:
GV cho HS xem ảnh chân dung nhà văn Nguyên Hồng 
Ở nước ta , Nguyên Hồng (1918_ 1982 ) là 1 trong những nhà văn có thời thơ ấu thật cay đắng , khốn khổ .Những kỷ niệm ấy đã được nhà văn viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật Những ngày thơ ấu .Kỉ niệm về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là 1 trong những chương truyện cảm động nhất.
Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
GV đọc mẫu một vài đọan , gọi 3-4 hs đọc , nhận xét cách đọc .
Đọc chậm , tình cảm 
HS tìm hiểu và giải thích lại ý nghĩa 16 từ khó trong phần chú thích 
? Mạch truyện và cách kể chuyện bài này có gì giống , khác bài Tôi đi học ( Giống : kể tả theo trình tự th/gian , trong hồi tưởng , nhớ lại kí ức tuổi thơ; kể tả , biểu hiện cảm xúc kết hợp . Khác : “Tôi đi học” chuyện liền mạch trong th/gian ngắn , không ngắt quãng . “Trong lòng mẹ” chuyện không thật liền ; có 1 gạch nối nhỏ về th/gian vài ngày khi chưa gặp và khi gặp mẹ. 
?II . 1 ./ Ph/tích nhân vật người cô trong cuộc đ/thoại với bé Hồng 
? Gv hướng dẫn HS cảm nhận , ph/tích diễn biến tâm trạng chú bé Hồng theo trình tự th/gian trong mối q/hệ với các lời nói , cử chỉ của nh/vật người cô
? Tình yêu thương mãnh liệt của bé Hồng đ/v người mẹ bất hạnh được thể hiện như thế nào
? Qua đọan trích “ trong lòng mẹ” , hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình 
? Qua đọan trích giảng , em hiểu thế nào là hồi kí ( Câu 4 sgk)
? Câu hỏi 5 trong SGK 
 HS đọc ghi nhớ SGK 
I ./ ĐỌC _ HIỂU VĂN BẢN
1 ./ Đọc văn bản
2/ Tìm hiểu tác giả và tác phẩm.
_ Nguyên Hồng là một trong những nhà văn lớn của VHVN hiện đại . Ôâng là t/giả của tiểu thuyết Bỉ vỏ , bộ tt dài Cửa biển (4 tập ) các tập thơ Trời xanh , Sông núi quê hương.
_ Thời thơ ấu trải nhiều cay đắng đã trở thành nguồn cảm hứng cho tác phẩm tiểu thuyết - hồi kí - tự truyện cảm động Những ngày thơ ấu (1938- 1940 ) của Nguyên Hồng . Tác phẩm 9 chương , mỗi chương kể 1 kỉ niệm sâu sắc . Đoạn trích thuộc chương 4 .
3./ Thể loại văn bản : 
 _ Tiểu thuyết – tự thuật (tự truyện ):Kết hợp nhuần nhuyễn giữa các kiểu văn bản kể chuyện – miêu tả-biểu cảm.
4./ Chú thích : chú ý chú thích 5, 8, 12, 13, 14, 17 
5./ Bố cục : 2 phần 
 a./ Từ đầu . . . . . “ người ta hỏi đến chứ”
 Cuộc đối thoại giữa người cô cay độc và chú bé Hồng ; ý nghĩ của chú về người mẹ bất hạnh .
 b./ Phần còn lại Cuộc gặp lại bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng . 
II./ ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN 
 1./ Nhân vật người cô trong cuộc đối thọai với chú bé Hồng 
 _ Cảnh ngộ của bé Hồng : bố chết , mẹ phải đi làm xa, từ lâu rồi bé Hồng không được gặp mẹ.
 _ Người cô : cử chỉ âu yếm , lời nói nhẹ nhàng , tỏ ra quan tâm đến đứa cháu .
_ Vốn nhạy cảm , Hồng đã nhận ngay ra đằng sau những lời ngọt ngào , cử chỉ thân thiện ấy là tâm địa đen tối “ Cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi”
_ Tình cảnh túng quẩn , rách rưới của người mẹ được người cô miêu tả 1 cách tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ rệt .
_ Khi thấy đứa cháu tức tưởi , phẫn uất đến đỉnh điểm , bà cô mới hạ giọng tỏ ra ngậm ngùi , thương xót người đã mất .
 Sự giả dối thâm hiểm trơ trẽn của người cô đã phơi bày tòan bộ . Bà ta chủ động lôi kéo chú bé vào câu chuyện đã chuẩn bị sẵn với ý đồ ác độc , châm chọc chú bé , xúc phạm người mẹ tội nghiệp .
 Þ Bản chất người cô : lạnh lùng, độc ác , thâm hiểm.
 2./ Tình yêu mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh
a./ Những ý nghĩ cảm xúc của chú bé khi trả lời người cô:
 _ Nghe cô hỏi , kí ức bé Hồng sống dậy h/ả hiền từ của mẹ. Từ “cúi đầu không đáp” đến “ cũng đã cười và đáp lại cô tôi”® là p/ứ th/minh , từ sự nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ.
 _ Sau lời hỏi thứ 2 của người cô , lòng chú bé càng thắt lại , khóe mắt đã cay cay. Đến khi mục đích mỉa mai , nhục mạ của người cô phơi bày ở lời nói thứ 3 thì lòng đau đớn, phẫn uất không còn nén nổi “ Nước mắt tôi ròng ròng rớt hai bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ”. 
“ cười dài trong tiếng khóc” ® thể hiện sự kìm nén nỗi đau xót , tức tưởi đang dâng lên trong lòng .
-Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng cam tức tột cùng qua chi tiết đầy ấn tượng “ Cô tôi chưa dứt câu , cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng . Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là 1 vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ , tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi”.
b./ Cảm giác sung sướng cực điểm khi được ở trong lòng mẹ:
_ Hồng chạy đuổi theo chiếc xe với cử chỉ vội vã, bối rối, lập cập. Vừa được ngồi lên xe cùng mẹ , chú bé đã “ òa lên rồi cứ thế nức nở”_ giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tưởi mà mãn nguyện _.
_ Cảm giác cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế . h/ả của thế giới đang bừng nở , hồi sinh, 1 t/giới dịu dàng kỉ niệm và ăm ắp tình mẫu tử . . . . 
_ Bé Hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác vui sướng rạo rực , những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy .
Þ Đọan cuối này là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt . 
3./ Chất trữ tình thấm đượm ở chương “Trong lòng mẹ”
_ Tình huống và nội dung câu chuyện ; h/cảnh đáng thương của bé Hồng, câu chuyện về 1 người mẹ phải âm thầm chịu đựng nhiều cay đắng.
_ Dòng cảm xúc phong phú của bé Hồng .
_ Cách thể thể hiện của t/giả :
Kết hợp nh/nhuyễn kể với bộc lộ cảm xúc .
Các h/ảnh thể hiện tâm trạng , các so sánh đều gây ấn tượng đều giàu sức gợi cảm.
Lời văn ( nhất là phần cuối ) sây mê khác thường trong dòng cảm xúc mơn man , d/dào . 
4./ Hồi kí là 1 thể của kí, ở đó người viết kể lại những chuyện những điều chính mình đã trải qua , đã chứng kiến .
 5./ Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em:
_ T/g viết nhiều về ph/nữ và nhi đồng.
_ Dành cho họ tấm lòng chan chứa thương yêu và thái độ nâng niu trân trọng :
Những nỗi cơ cực, tủi nhục mà ph/nữ và nhi đồøng gánh chịu thời trước.
Nhà văn thấu hiểu, vô cùng trân trọng vẻ đẹp tâm hồn , đức tính cao quý của ph/nữ và nhi đồng.
III./ Tổng kết:
 _ Đây là chương tự truyện _ hồi kí đậm đà chất trữ tình .
 _ Nỗi cay đắng tủi cực khi phải mồ côi cha, xa mẹ và tình yêu mẹ cháy bỏng của chú bé Hồng.
 GHI NHỚ ( SGK tr 21 0
D./ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ :
 1./ Viết 1 đọan văn ghi lại những ấn tượng , cảm nhận rõ nhất , nổi bật nhất của bản thân về người mẹ của mình.
2./ Em đã bao lần làm mẹ không vui ? Hãy nhớ kể lại và nói rõ tâm trạng của em khi ấy và bây giờ ? ( viết không quá 15 dòng)
3./ Học ghi nhớ , sọan bài “Tức nước vỡ bờ”. Tổ chức đọc, tóm taắt nội dung tiểu thuyết “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố . 

Tài liệu đính kèm:

  • doctiet1-6.doc