Giáo án Ngữ văn 8: Thuế máu (trích Bản án chế độ thực dân Pháp) Nguyễn Ái Quốc

Ngày soạn:06/03/2011
Ngày dạy:07/03/2011
Tuần 27-Tiết 107 - BÀI 26 
THUẾ MÁU
( Trích BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP)
Nguyễn Aí Quốc
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 
	 - Hiểu được bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột Thuế máu theo trình tự miêu tả của tác giả.
	- Thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén, trào phúng sâu cay của Nguyễn Ái Quốc trong văn chính luận.
 II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
-Bộ mặt giả nhân, giả nghĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản .
-Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc 
 2.Kĩ năng :
-Đọc – hiểu văn chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận .
-Học cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
 3. Thái độ: 
 Tích hợp tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với chủ đề :“Yêu nước, thương dân, tinh thần quốc tế vô sản” với nội dung: 
 - Nguyễn Ái Quốc đã tố cáo bản chất độc ác, giả nhạn nghĩa của thực dân Pháp với người dân các nước thuộc địa(trong đó có người Việt Nam)bị bóc lột “thuế máu” cho tham vọng xâm lược của chúng.
 - Tư tưởng nhân nghĩa, tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc là nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh.
III. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: - Tìm tài liệu về tác giả, tác phẩm.
	 - Đọc và nghiên cứu tác phẩm.
 - Bản chất chủ nghĩa thực dân và ý nghĩa cách mạng của việc Hồ Chí Minh, lên án chủ nghĩa thực dân (Hồ Chí Minh, người anh hùng giải phóng dân tộc và nhân danh văn hóa thế giới, tr 347 – 352
	- Soạn giáo án.
2. Học sinh:	- Đọc văn bản.
	- Trả lời câu hỏi tìm hiểu bài.
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
 ? Qua vaên baûn Baøn luaän veà pheùp hoïc cuûa Nguyeãn Thieáp, em hieåu muïc ñích cuûa vieäc hoïc laø gì 
Đáp án :Mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải để cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng nhưng phải nắm cho gọn, đặc biệt, học phải đi đôi với hành .
3. Bài mới:
 a. Giới thiệu bài:
 Nguyễn Ái Quốc là một vị lãnh tụ vĩ đại, một con người tiêu biểu cho lòng yêu nước, như chính cái tên của Người. Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” được Người viết trong thời gian hoạt động cách mạng tại Pháp là một đòn chí mạng giáng vào chủ nghĩa thực dân. Trong đó, phần I, “chiến tranh và người bản xứ” ở chương “thuế máu”, đã vạch rõ bộ mặt thật sự của quan cai trị Pháp với người bản xứ “Thuế Máu” là chương đầu tiên của tác phẩm. Trong chương này, tác giả chủ yếu là nói lên sự tàn bạo bất nhân của các quan cai trị cầm quyền Pháp. Từ khi đặt ách cai trị lên đất nước ta, thực dân Pháp đã đưa ra hàng trăm thứ thuế ngặt nghèo để bóc lột dân Việt Nam. Nhưng thứ thuế mà độc ác nhất, bất cứ quốc gia bị đô hộ nào cũng lên án đó là “Thuế Máu”. Để hiểu rõ hơn chúng ta đi vào tiết học ngày hôm nay
 b. Các hoạt động cụ thể
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu chung về tác giả tác phẩm.
- Kĩ thuật dạy học tích cực ( KTDHTC) : Đọc hợp tác-> Rèn kĩ năng lắng nghe, tư duy sáng tạo, giao tiếp.
* Goïi 1 HS ñoïc chuù thích 
 ? Hãy nêu hiểu biết của em về tác giả!
(SGK)
GV:NguyÔn Ái Quèc(1890 - 1969): Tªn gäi rÊt næi tiÕng cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®ưîc dïng tõ n¨m 1919 - 1945. NguyÔn Ái Quèc g¾n víi tê b¸o Người cïng khæ, truyÖn ng¾n Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan béi Ch©u, t¸c phÈm B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p.
?Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?
- ĐÇu thÕ kØ XX, c¸c nưíc ®Õ quèc thi nhau x©m lưîc nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi nh»m v¬ vÐt cña c¶i vµ nh©n lùc khiÕn ®êi sèng cña nh©n d©n ë c¸c nưíc thuéc ®Þa v« cïng khæ nhôc. Lµn sãng c¸ch m¹ng ®ang lªn m¹nh mÏ ë kh¾p n¬i.
- ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt bïng næ, c¸c nưíc ®Õ quèc tranh giµnh nhau quyÒn lîi, ®Èy nh©n d©n lao ®éng ë nhiÒu n¬i vµo lß löa chiÕn tranh th¶m khèc.
 ? Bản án chế độ thực dân Pháp đưa ra những vấn đề gì?
- Tố cáo, kết án tội án tày trời của chủ nghĩa thực dân Pháp.
- Tình cảnh khốn cùng của người dân nô lệ các xứ thuộc địa.
- Giáng đòn quyết liệt vào chủ nghĩa thực dân. Vạch con đường đấu tranh cách mạng cho các dân tộc bị áp bức.
GV:Hướng dẫn và HS đọc văn bản.
- Keát hôïp nhieàu gioïng ñoïc: khi mæa mai chaâm bieám, khi ñau xoùt, ñoàng caûm,khi caêm hôøn, phaãn noä,khi gieãu nhaïi,traøo phuùng, khi baùc boû maïnh meõ.
- Nhaán maïnh vaø keùo daøi moät soá töø ngöõ, hình aûnh theå hieän maâu thuaãn traøo phuùng roõ neùt: gioûi laém thì cuõng, chieán tranh vui töôi, ngaáy thòt ñen, thòt vaøng, ñuøng moät caùi, con yeâu, baïn hieàn, xì tieàn ra, taáp naäp, khoâng ngaàn ngaïi  
* GV ñoïc ½ ñoaïn ñaàu, 4 HS ñoïc tieáp ñeán heát baøi.
?Em hiểu như thế nào về Thuế máu? Việc đặt tên chương là Thuế máu nhằm nói lên điều gì?
- Trong thöïc teá, khoâng coù thöù thueá naøo goïi laø thueá maùu. 
- Thueá maùu laø caùch goïi cuûa taùc giaû. Caùi teân Thueá maùu gôïi leân soá phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa, bao haøm loøng caêm phaãn, thaùi ñoä mæa mai ñoái vôùi toäi aùc ñaùng gheâ tôûm ñoái vôùi chính quyeàn thöïc daân. Việc đặt tên chương là Thuế máu một cách hình tượng có sức gợi cảm nhằm nói lên sự tàn nhẫn, dã man nhất của bọn thực dân vì nó bóc lột xương máu, mạng sống của con người. 
GV: Thuế Máu”, là phải trả thuế bằng máu, hay có nghĩa là bắt buộc dân bản xứ phải đi lính, làm tiên phong trong các trận đánh của nước Mẹ, chịu chết thay cho các cấp chỉ huy, cho người Pháp. Vì thế, dùng từ “Thuế Máu” để đặt tên cho nhan đề của chương I, Nguyễn Ái Quốc đã nêu bật lên sự dã man của thực dân Pháp đối với đồng bào ta.
? Theo em, văn bản Thuế máu thuộc kiểu văn bản nào? ? Vì sao em xaùc ñònh nhö theá ?
 - Văn bản Thuế máu thuộc kiểu văn bản nghị luận. Vì người viết chủ yếu dùng lý lẽ, dẫn chứng để làm sáng tỏ một vấn đề xã hội: thuế máu trong chế độ thực dân Pháp.
Tìm hiểu bố cục và phương thức biểu đạt
? Văn bản có hệ thống luận điểm như thế nào?
Gồm 3 luận điểm:
- Chiến tranh và người bản xứ.
- Chế độ lính tình nguyện
- Kết quả của sự hy sinh.
* GV: Ñoù cuõng laø boá cuïc cuûa ñoaïn trích.
? Nhaän xeùt veà trình töï caùc phaàn trong chöông ? Taùc duïng cuûa trình töï ñoù ?
- Ba phaàn cuûa chöông Thueá maùu ñöôïc ñöôïc boá cuïc theo trình töï thôøi gian: tröôùc, trong vaø sau khi xaûy ra cuoäc Chieán tranh theá giôùi thöù nhaát. => Boä maët giaû nhaân giaû nghóa trô treõn, baûn chaát taøn baïo cuûa chính quyeàn thöïc daân Phaùp xung quanh vieäc boùc loät “Thueá maùu” ñöôïc phôi baøy toaøn dieän, trieät ñeå; thaân phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân noâ leä ôû caùc xöù thuoäc ñòa cuõng ñöôïc mieâu taû moät caùch cuï theå, sinh ñoäng.
? Trong vaên baûn Thueá maùu, em coøn thaáy söï ñan xen cuûa caùc yeáu toá thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït khaùc không?
- Ñan xen yeáu toá töï söï (luaän ñieåm 1), bieåu caûm (luaän ñieåm 2
Phaân tích vaên baûn 
? Döôùi tieâu ñeà Chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù , taùc giaû ñaõ trình baøy luaän ñieåm 1 baèng nhöõng luaän cöù naøo ? Tìm caùc ñoaïn vaên baûn töông öùng vôùi moãi luaän cöù ñoù ?
- Ngöôøi baûn xöù ñi phôi thaây treân caùc baõi chieán tröôøng: Töø ñaàu ñeán caùc ngaøi thoáng cheá
- Ngöôøi baûn xöù bò ñaàu ñoäc trong caùc xöôûng thuoác suùng ôû haäu phöông: Tieáp theo ñeán hôi ngaït vaäy
- Soá löôïng ngöôøi baûn xöù khoâng coøn ñöôïc trôû veà: Tieáp theo ñeán ñaát nöôùc mình nöõa
? Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù tröôùc chieán tranh nhö theá naøo ? 
GV : Trước chiến tranh, chúng chỉ xem người bản xứ chúng ta là những tên An-nam-mít bẩn thỉu, chỉ biết làm cu li, kéo xe tay và giỏi ăn đòn của các quan cầm quyền. 
? Khi chieán tranh buøng noå, chuùng ñaõ thay ñoåi thaùi ñoä ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù nhö theá naøo ?
GV : Ấy vậy mà khi chiến tranh xảy ra, những người bản xứ lại được yêu quí, được xem như những đứa “con yêu”, “bạn hiền”, những người bình thường bỗng dưng trở thành “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”.
? Vì sao ngöôøi baûn xöù töø moät ñòa vò thaáp keùm laïi trôû thaønh chieán só baûo veä coâng lí vaø töï do?
- Vì thöïc daân Phaùp muoán che giaáu daõ taâm lôïi duïng xöông maùu cuûa hoï trong cuoäc chieán tranh cho quyeàn lôïi cuûa nöôùc Phaùp. Ñoù laø thuû ñoaïn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa.
? Em coù nhaän xeùt gì veà töø ngöõ, hình aûnh vaø gioïng ñieäu trong lôøi leõ cuûa boïn thöïc daân ? Taùc duïng ?
? Caùc cuïm töø ñaët trong daáu ngoaëc keùp ôû ñaây ñöôïc duøng vôùi duïng yù gì ?
? Qua đó em thấy được bản chất của chế độ thực dân như thế nào ?
- Nhưng thực chấtchúng chỉ tìm mọi thủ đoạn lừa bịp, xảo quyệt để bắt buộc dân ta đi lính.
GV Liên hệ : Về bản chất của chủ nghĩa thực dân, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Chủ nghĩa tư bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc và một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở các thuộc địa. Nếu người ta muốn giết con vật ấy, người ta phải đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi, thì cái vòi kia vẫn tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản; con vật vẫn tiếp tục sống và cái vòi bị cắt đứt lại sẽ mọc ra”( Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb CTQG)
GV : Trước năm 1914, họ chỉ là những tên da đen bẩn thỉu, những tên "Annamít" bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vui tươi vừa bùng nổ, thì lập tức họ biến thành những đứa "con yêu", những người "bạn hiền" của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí của cả các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé(2) nữa. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là "chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do". Nhưng họ đã phải trả bằng một giá khá đắt cái vinh dự đột ngột ấy, Cái giá ấy là gì tiết học sau chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp.
Nội dung
I. Đọc-Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: 
Nguyeãn AÙi Quoác – Hoà Chí Minh (1890 – 1969)
2. Tác phẩm:
 Bản án chế độ thực dân Pháp viết bằng tiếng Pháp, in lần đầu tiên tại Pari năm 1925. Năm 1946, xuất bản tại Việt Nam sau đó được dịch ra tiếng Việt và tái bản nhiều lần.
- Tác phẩm gåm 12 chư¬ng: lµ b¶n c¸o tr¹ng ®anh thÐp vÒ téi ¸c tµy trêi cña chñ nghÜa thùc d©n, ®ång thêi ph¶n ¸nh cuéc sèng khèn cïng cña ngêi d©n thuéc ®Þa.
3. Đọc, hiểu chú thích
4. Thể loại: văn bản nghị luận. 
3. Bố cục và Phương thức biểu đạt:
II. Đọc hiểu văn bản:
1.Chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù:
* Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù:
 - Tröôùc chieán tranh: 
 + Bò xem laø gioáng ngöôøi haï ñaúng.
  ... n quan chức của bọn tay sai thực dân bản xứ.
GV: Vậy Ngöôøi daân thuoäc ñòa coù thöïc “tình nguyeän” hieán daâng xöông maùu nhö lôøi leõ bòp bôïm cuûa boïn caàm quyeàn khoâng ?
? Phaûn öùng cuûa hoï coù gì khaùc thöôøng ?
- Họ tìm mọi cơ hội để trốn thoát.
- Họ tự làm cho mình nhiếm phải những căn bệnh nguy hiểm nhất: bệnh đau mắt toét chảy mủ bằng cách xát bào mắt nhiều thứ chất độc
? Từ đó, tác giả cho thấy thực trạng chế độ lính tình nguyện như thế nào?
- Thực chất của chế độ lính tình nguyện là người bản xứ không có một chút tự nguyện nào, hơn nữa họ lại tự mình gây ra những căn bệnh nguy hiểm cho bản thân vì chế độ lính tình nguyện.
? Phuû toaøn quyeàn Ñoâng Döông ñaõ tuyeân boá ñieàu gì ?
- Phủ toàn quyền Đông Dương tuyên bố lạc quan và vui vẻ bằng những từ hoa mỹ: “các bạn đã tấp nập đầu quân; khoâng ngaàn ngaïi rôøi boû queâ höông kẻ thì hiến dâng cánh tay lao ñoäng của mình như lính thợ..”
? Trong thöïc teá, nhöõng söï thaät naøo veà lính tình nguyeän ñöôïc phôi baøy ?
- Trong thực tế họ phải từng “ tốp bị xích tay điệu về tỉnh lị . những vụ bạo động ở Sài Gòn, Biên Hòa”
điều này cho thấy sự đối lập giữa lời nói và sự thật. => vạch trần sự lừa dối mị dân của chính quyền thực dân với người thuộc địa, vừa bày tỏ thái độ mỉa mai, châm biếm của người viết với bọn cầm quyền thực dân.
? ÔÛ ñaây dieãn ra söï ñoái laäp giöõa söï thaät vôùi lôøi noùi, söï ñoái laäp naøy coù yù nghóa gì ?
-Vaïch traàn thuû ñoaïn löôøng gaït taøn nhaãn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù.
* GV:Trong khi laøm nhöõng ñieàu treân, chính quyeàn thöïc daân vaãn reâu rao veà loøng töï nguyeän ñaàu quaân cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa. Lôøi tuyeân boá trònh troïng cuûa phuû toaøn quyeàn Ñoâng Döông chæ caøng boäc loä söï löøa bòp trô treõn.
 ð -Khoâng heà coù söï töï nguyeän hieán daâng xöông maùu nhö lôøi leõ bòp bôïm cuûa boïn caàm quyeàn. Taùc phaåm ñaõ keå ra caùc söï thöïc: ngöôøi daân thuoäc ñòa hoaëc troán traùnh hoaëc phaûi xì tieàn ra. Thaäm chí hoï tìm caùch töï laøm cho mình nhieãm phaûi nhöõng beänh naëng nhaát ñeå khoûi phaûi ñi lính.
? Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät laäp luaän cuûa taùc giaû ?
- Hình aûnh coù tính xaùc thöïc.
 - Lôøi leõ ñanh theùp, mæa mai, gieãu nhaïi.
 - Laäp luaän phaûn baùc.
? Em hieåu gì veà thaùi ñoä cuûa taùc giaû khi noùi veà cheá ñoä lính tình nguyeän trong vaên baûn naøy ?
ð Toân troïng söï thaät khaùch quan (qua caùc chöùng côù cuï theå veà cheá ñoä lính tình nguyeän)
- Mæa mai, chaâm bieám (khi vaïch traàn söï thaät veà lính tình nguyeän)
Kết quả của sự hi sinh
? Để làm rõ luận điểm 3 (kết quả của sự hy sinh), tác giả đã dùng những luận cứ nào?
- Sự đối xử tàn tệ, vô lương tâm của chế độ thực dân với người lính tình nguyện.
- Vạch trần tộ ác củta chính quyền thuộc địa.
? Trong đoạn văn này, tác giả dùng kiểu câu gì nhiều nhất? Nhằm mục đích gì?
- Tác giả dùng nhiều câu nghi vấn liên tiếp và dày đặc này không nhằm dùng để hỏi mà nhằm khẳng định sự thật, đồng thời bộc lộ cảm xúc của nhà văn. Cách dùng nhiều cấu trúc câu lặp ấy đã góp phần nhấn mạnh ý tưởng của người viết.
? Keát quaû söï hi sinh cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa trong caùc cuoäc chieán tranh nhö theá naøo ?
 Sau khi nộp hết thuế máu, họ trở về thật bị thảm:
- Khi đại bác đã ngấy thịt đen, thịt vàng rồi . mặc nhiên họ trở lại “giống người bẩn thỉu”. Nghĩa là trước đó ra sao thì bây giờ họ vẫn vậy, máu của họ đã đóng thuếy nhưng họ chẳng được gì.
- Càng chua xót hơn không chỉ bị bót lột hết thuế máu mà còn bị bóc lột hết của cải, bị đánh đập và cuối cùng khi về xứ sở học được chào đón “nòng nhiệt”: “Các anh đã bảo vệ Tổ quốc, thế là tốt. Bây giờ chúng tôi không cần các anh nữa, cút đi!”. Rồi caáp moân baøi baùn leû thuoác phieän.
? Nhaän xeùt veà ngheä thuaät dieãn ñaït ñoaïn vaên naøy ? Taùc duïng cuûa ngheä thuaät ñoù ?
- Ñeå khaúng ñònh söï thaät, ñoàng thôøi boäc loä tình caûm, caûm xuùc cuûa ngöôøi vieát.
- Nhaán maïnh noäi dung caàn trình baøy; taïo söï nhòp nhaøng cho lôøi vaên; taêng theâm söùc thuyeát phuïc cuûa lí leõ vaø chöùng côù.
? Qua cách đối xử đó sự thật nào được phơi bày, tố cáo?
- Sự bỉ ổi, tán tận lương tâm của bọn cầm quyền thực dân với người dân thuộc địa.
- Cái giá của thuế máu mà người lính thuộc địa phải trả là hết sức to lớn.
* GV: Boä maët traùo trôû, taøn nhaãn cuûa chính quyeàn thöïc daân laïi ñöôïc boäc loä trong chính saùch haäu chieán ñoái vôùi lính tình nguyeän Vieät Nam. Nhöõng ngöôøi töøng hi sinh bao xöông maùu, töøng ñöôïc taâng boác tröôùc ñaây maëc nhieân trôû laïi “gioáng ngöôøi heøn haï”.
- Traéng trôïn hôn khi chuùng töôùc ñoaït heát cuûa caûi maø ngöôøi lính thuoäc ñòa mua saém ñöôïc, ñaùnh ñaäp hoï voâ côù, ñoái xöû vôùi hoï thoâ bæ nhö ñoái vôùi suùc vaät. Ngöôøi daân thuoäc ñòa laïi trôû veà vò trí heøn haï ban ñaàu sau khi boùc loät traéng trôïn heát “thueá maùu”.
- Bæ oåi hôn nöõa, chính quyeàn thöïc daân coøn “khoâng ngaàn ngaïi ñaàu ñoäc caû moät daân toäc ñeå vô veùt cho ñaày tuùi” khi caáp moân baøi baùn leû thuoác phieän cho thöông binh ngöôøi Phaùp vaø vôï con cuûa töû só ngöôøi Phaùp.
? Töø ñoù, thaùi ñoä naøo cuûa ngöôøi vieát ñöôïc boäc loä ?
- Mæa mai, chaâm bieám, toá caùo quyeát lieät cheá ñoä thöïc daân Phaùp taïi Vieät Nam.
? Em coù nhaän xeùt gì veà cách keát thuùc ñoaïn vaên?
- Theå hieän nieàm tin, nieàm mong moûi chính ñaùng vaø saâu saéc vaøo thaùi ñoä cuûa nhaân daân lao ñoäng baûn xöù.
- Böôùc ñaàu neâu ra con ñöôøng ñaáu tranh caùch maïng treân cô sôû toá caùo, leân aùn toäi aùc vaø söï daõ man voâ nhaân ñaïo cuûa thöïc daân Phaùp.
Toång keát
?Vaên baûn ñem laïi cho em nhöõng hieåu bieát naøo veà baûn chaát cheá ñoä thöïc daân vaø soá phaän cuûa ngöôøi daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa caùch ñaây 2/3 theá kæ ?
- Boä maët giaû nhaân giaû nghóa, thuû ñoaïn taøn aùc cuûa cheá ñoä thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi daân caùc nöôùc thuoäc ñòa.
- Soá phaän ñau thöông cuûa ngöôùi daân thuoäc ñòa bò ñaåy ñi laøm bia ñôõ ñaïn trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa.
? Vaên baûn Thueá maùu ñaõ theå hieän moät caùch vieát nghò luaän ñoäc ñaùo cuûa Nguyeãn AÙi Quoác treân caùc phöông dieän naøo ?
- Giaøu chöùng côù töø tö lieäu hieän thöïc.
- Taïo thaønh caùc hình aûnh bieåu töôïng khieán laäp luaän coù söùc gôïi caûm.
- Tính nhòp nhaøng giaøu aâm ñieäu cuûa lôøi vaên.
- Gioïng ñieäu mæa mai, chaâm bieám.
? Ñoïc vaên baûn Thueá maùu, em hieåu theâm nhöõng muïc ñích naøo cuûa vaên chöông Nguyeãn AÙi Quoác – Hoà Chí Minh ? 
- Duøng vaên ñeå vaïch maët, toá caùo toäi aùc cuûa thöïc daân ñeá quoác.
- Duøng vaên ñeå beânh vöïc quyeàn lôïi cuûa nhaân daân caùc nöôùc thuoäc ñòa, khích leä tinh thaàn ñaáu tranh giaûi phoùng ôû hoï.
- Duøng vaên ñeå baøy toû quan ñieåm chính trò roõ raøng cuûa ngöôøi vieát.
 Taát caû laøm thaønh muïc ñích chieán ñaáu maõnh lieät cuûa vaên chöông Nguyeãn AÙi Quoác – Hoà Chí Minh.
* Goïi 1 HS ñoïc ghi nhôù
 Luyeän taäp:
? Qua đoạn trích em cảm nhận được gì từ tấm lòng tác gải Nguyễn Ái Quốc?
- Với tấm lòng yêu nước thương nòi, tác giả vạch trần tội ác bọn thực dân với những tư liệu khách quan, xác thực. Tuy khách quan những trong từng câu chữ ta vẫn thấy niềm căm hận, xót xa thương cảm của một con người suốt dời vì dân vì nước Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh
II. Ñoïc hieåu vaên baûn
1.Chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù:
*. Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù:
*. Soá phaän cuûa ngöôøi daân baûn xöù:
- Söû duïng yeáu toá töï söï: lieät keâ lieân tuïc caùc tö lieäu hieän thöïc coù thaät. Caùc hình aûnh bieåu töôïng. 
- Gioïng ñieäu vöøa gieãu côït vöøa xoùt xa.
=> Soá phaän cay ñaéng, thaûm thöông của người dân bản xứ.
b. Cheá ñoä lính tình nguyeän:
*. Caùc thuû ñoaïn, maùnh khoeù baét lính cuûa chính quyeàn thöïc daân:
 - Luøng raùp, vaây baét vaø cöôõng böùc ngöôøi ta ñi lính.
- Lôïi duïng chuyeän baét lính maø doaï naït, xoay xôû kieám tieàn.
- Troùi, xích, nhoát nhö suùc vaät.
- Ñaøn aùp daõ man neáu choáng ñoái.
*. Phaûn öùng cuûa ngöôøi bò baét lính tình nguyeän:
 - Tìm moïi cô hoäi ñeå troán thoaùt.
 - Töï laøm cho mình nhieãm phaûi nhöõng beänh naëng nhaát.
=> Khoâng döïa treân söï tình nguyeän naøo; gaây theâm nhieàu cheát choùc, beänh taät nguy hieåm.
c. Keát quaû cuûa söï hi sinh:
 Duøng kieåu caâu nghi vaán.laëp caáu truùc:Chaúng nhöõngñoù sao?Laäp luaän phaûn baùc.Maâu thuaãn traøo phuùng. Thöïc teá sinh ñoäng.
=>Boä maët traùo trôû, taøn nhaãn; söï bæ oåi, voâ nhaân ñaïo cuûa thöïc daân Phaùp ñoái vôùi lính tình nguyeän Vieät Nam.Caùi giaù cuûa Thueá maùu maø ngöôøi lính Vieät Nam ñöôïc traû.
III.Toång keát 
 Ghi nhôù: SGK trang 92
IV Luyeän taäp
 4. Cuûng coá: : 
? Phân tích sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình, giữa miêu tả và biểu cảm trong văn bản!
 Còn thời gian GV Liên hệ một số câu nói lời dẫn rất nổi tiếng của Bác: 
 - Mỹ phải cút đi! Chúng tôi trải thảm đỏ cũng được, nhưng Mỹ phải cút đi! Mỹ phải chấm dứt xâm lược. Johnson miệng nói hòa bình tay lại ký những lệnh điều động quân. Chúng tôi không bác bỏ gì hết, nhưng nhân dân chúng tôi phải được yên ổn. Chúng tôi không muốn trở thành người chiến thắng. Chúng tôi chỉ muốn Mỹ cút đi! Gút-bai! 
 (Các cuộc đàm phán Lê Đức Thọ-Kissinger tại Paris,)
 - “Hỡi đồng bào cả nước! Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta đã nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa! Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ. Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không phân chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước.”
 (Trích Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1946)
 - “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi Nước nhà đã cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho Nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi Nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích Nước nhà mà hy sinh phấn đấu đến chừng nào?”
 ( T rích trong bài nói chuyện tại buổi Lễ khai mạc trường Đại học Nhân dân Việt Nam vào ngày 19 tháng 1 năm 1955. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7, trang 454-455.)
 - “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một; sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi”.
5. Daën doø: 
 - Hoïc thuoäc ghi nhôù.
- Ñoïc laïi vaên baûn chính xaùc, coù saéc thaùi bieåu caûm phuø hôïp vôùi buùt phaùp traøo phuùng cuûa taùc giaû.
- Sưu tầm một số bài nghị luận xã hội, nghị luận văn học để nhận biết phân tích điểm trong bài “Ôn tập luận điểm”