Giáo án Ngữ văn 8 - Học kì 2 - Tiết 95: Tiếng Việt: Hành Động Nói

 Ngày soạn :18/2/2011
 Ngày dạy :26/2/2011 
 Tuần : 26
 Tiết : 95 Tiếng Việt : 
Hành Động Nói
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 Giúp HS hiểu:
- Nói cũng là 1 thứ hành động.
- Số lượng hành động nói khá lớn, nhưng có thể quy lại thành 1 số kiểu khái quát nhất định.
- Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. KiÕn thøc :	
- K/n hµnh ®éng nãi.
- C¸c kiĨu hµnh ®éng nãi th­êng gỈp.
2. KÜ n¨ng :
 - X¸c ®Þnh ®­ỵc hµnh ®éng nãi trong c¸c v¨n b¶n ®· häc vµ trong giao tiÕp.
- T¹o lËp ®­ỵc hµnh ®éng nãi phï hỵp víi mơc.
3. Giáo dục kĩ năng sống
- Ra quyết định: lựa chọn cách sử dụng kiểu hành động nĩi, vai xã hội và sự luân phiên lượt lời để giao tiếp đạt hiệu quả .
- Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về cách lựa chọn các kiểu hành động nĩi, vai xã hội và lượt lời trong hội thoại .
 III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Kiểm tra sĩ số lớp, trật tự , vệ sinh.
GV đặt câu hỏi và gọi HS trả lời :
Trình bày đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định. Đặt 2 câu phủ định miêu tả và phản bác.
GV nhận xét cho điểm
GV giới thiệu bài mới
- Gv trình bày theo cách (không theo mục I SGK Tr 62) khác.
- GV hướng đến 1 HS
+ GV mời một em HS đứng dậy sau khi HS đứng dậy. GV nói tiếp cô (thầy) mời x ngồi xuống.
-GV hỏi: Tôi đã dùng cách gì để điều khiển em HS?
- Qua đó GV có thể kết luận. Đó chính là tôi đã thực hiện một hành động nói – Vậy hành động nói là hành động được thực hiện bằng cách nói ra một điều gì đó, trong trường hợp này là nói ra sự yêu cầu.
Cho Hs đọc đoạn trích SGK 
GV hỏi :Lý Thông nòi với Thạch Sanh nhằm mục đích gì ?
Câu nào thể hiện rõ mục đích đó ?
GV hỏi : Lý Thông có đạt được much đích nói của mình không ?
- Lý Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng phươnhg tiện gì ?
GV hỏi : Việc làm của Lý Thông có phải là một hành động không ?
- Thế nào là hành động nói ?
- GV cho HS đọc ghi nhớ (I) Tr 62.
- GV cho HS đọc bt 1 (II) và trả lời câu hỏi SGK Tr 62.
GV hỏi : Mỗi câu trong lời nói của Lý Thông điều nhằm một mục đích nhất định . Mục đích ấy là gì ?
- GV cho HS đọc bt 2(II) và trả lời câu hỏi SGK Tr 63.
GV hỏi :Hãy chỉ ra các hành dộng nói,cho biết mục đích của hành động nói đó là gì?
- GV cho HS liệt kê các kiểu hành động nói (bt 3 SGK tr 63)
- GV cho HS đọc ghi nhớ II (SGK Tr 63)
Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp
HS trình bày :
HS khác nhận xét 
HS : Dùng lời nói để điều khiển.
 HS đọc đoạn trích 
HS : Nhằm đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
“ Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi”.
HS :Có , vì nghe Lý Tông nóiThạch Sanh vội vàng từ giã mẹ con Lý Thông ra đi.
-Lý Thông đã thực hiện lời nói.
HS: Việc làm của Lý Thông là một hành động . Vì nó là một việc làm có mục đích.
HS đọc ghi nhớ SGK .
HS: Mỗi câu nói của Lí Thông có 1 mục đích riêng. Câu (1) dùng để trình bày, câu (2) đe dọa, câu (4) hứa hẹn.
HS đọc đoạn trích SGK
- Trong đoạn trích có nhiều câu với những mục đích sau đây: Lời Cái Tí – hỏi hoặc biểu lộ cảm xúc.
 Lời chị Dậu – tuyên bố hoặc báo tin.
HS : Các hành động nói đó là :hỏi, hứa hẹn, trình bày,điều khiển , bộc lộ cảm xúc
HS đọc hgi nhớ SGK.
Hoạt động 1 : KHỞI ĐỘNG 
1.Ổn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ
3.Giới thiệu bài mới
Hoạt động 2 :
I.Hành động nói là gì?
Hành động nói là hành động đuợc thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
Vd: Anh ơi, đường ra bến xe đi lối nào hả anh ?
Hoạt động 3 :
II. Một số kiểu hành động nói thường gặp:
 Ngươiø ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày, (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán. . ) điều khển (cầu khiến, đe dọa, thách thức. . ) hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.
Hoạt động 4
III. Luyện tập:
Bài tập 1: Trần Quốc Tuấn viết Hịch Tướng Sĩ nhằm mục đích gì?. . (Bt SGK Tr 63)
Bài tập 2: Chỉ ra hành động và mục đích nói của mỗi hành động nói trong đoạn trích sau (SGK Tr 64)
Bài tập 2: b,c GV hướng dẫn HS làm tương tự như a
Bài Tập 1: Trần Quốc Tuấn viết “ Hịch tướng sĩ”nhằm khích lệ tướng dĩ học tập “binh thư yếu lược” do ông soạn ra và khích lệ lòng yêu nước của tướng sĩ.
- Câu thể hiện mục đích của hành động nói: “nếu các người biết chuyên tập sách này, theo lời. . . nghịch thù”
Bài tập 2: 
a) bác trai đã khá rồi chứ? (hỏi)
 - cảm ơn cụ nhà cháu đã tỉnh táo như thường (cảm ơn)
- nhưng xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm (dự đoán)
- này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn (cầu khiến)
- chứ cứ nằm đấy. . . .thì khổ (dự đoán)
- vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ (tiếp cận)
b) – đây là trời phó thác cho minh công làm việc lớn.=> tuyên bố.
- chúng tôi nguyện tổ quốc => Hứa Hẹn .
c) – Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ !=> báo tin.
 - Cụ bán rồi ? => hỏi
Bài tập 3 : Đoạn trích chứa từ “húa” .Xác định hành động nói của mỗi câu .
- Câu “ Anh phải hứa vói em ”=> Chưa có hành động hứa.
- Câu “ Anh hứa đi” => chưa có hành động hứa.
-Câu “ Anh xin hứa” => có hành động hứa.
4. Củng cố :
- Thế nào là hành động nói ?
-Có mấy kiểu hành động nói?
5.Dặn dò: hướng dẫn tự học
	- Về học bài làm bài tập 3
	- Chuẩn bị bài: Trả bài viết số 5.