Giáo án Ngữ văn 8 chính khóa - Tuần 1

Tuần 1 	Ngày soạn: 17/ 08/2012
Tiết: 1-2	 	 
 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC
 	 _Thanh Tịnh_
I. MỤC ĐỘ CẦN ĐẠT .
 	- Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời.
 	- Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
 	- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG .
Kiến thức
Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn tríchTôi đi học.
Nghệ thuât miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường qua ngòi bút Thanh Tịnh.
Kĩ năng
Đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm.
Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân.
III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN 
Tiết 1
 1. Ổn định tổ chức: 	1’
 2. Kiểm tra bài cũ: 	3’
 	Gv kiểm tra sự chuẩn bị của hs. 
 3. Bài mới .
 * Giới thiệu bài:	 1’
 	''Tôi đi học'' là văn bản nhật dụng đầu tiên chúng ta học ở lớp 8. Nội dung của văn bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man, bâng khuâng của nhân vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trường. Chúng ta cùng tìm hiểu bài. 
Tg
Hoạt động GV
Hoạt động HS
ND cần đạt
20’
20’
Hoạt động 1: 
Gv nêu yêu cầu đọc, giọng chậm, hơi buồn, lắng sâu; chú ‎ý giọng nói của nhân vật ''tôi'', người mẹ và ông đốc.
Gv đọc mẫu. Gọi h/s đọc tiếp? Yêu cầu h/s nhận xét cách đọc của bạn? 
? Đọc thầm chú thích? Nêu ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh?
Gv cho hs đọc chú thích, lưu ‎ý chú thích 2, 6, 7
? Văn bản được in trong tập truyện nào?
? Câu chuyện được kể theo trình tự bố cục ntn?
? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngôi kể?
Hoạt động 2: 
? Đọc thầm ''Từ đầu ... tưng bừng rộn rã''. Nỗi nhớ về buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào? Quang cảnh ra sao? 
? Kỷ niệm về buổi tựu trường được diễn tả theo trình tự nào? Tìm những từ ngữ diễn tả tâm trạng nhân vật ''tôi''?
- Gọi 3-4 h/s đọc 
Hs nhận xét cách đọc .
- Thanh Tịnh (1911-1988), quê ở Huế. Từ năm 1933 vào nghề dạy học và bắt đầu viết văn, làm thơ....
- Hs đọc chú thích .
- In trong tập ''Quê mẹ'', 1941.
- Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian của buổi tựu trường (theo dòng hồi tưởng của nhân vật ''tôi'')
- Truyện đựợc kể theo ngôi thứ I. Ngôi kể này giúp cho người kể chuyện dễ dàng bộc lộ cảm xúc, tình cảm của mình một cách chân thực nhất.
- Thời điểm gợi nhớ: cuối thu (hàng năm) - ngày khai trường.
- Cảnh thiên nhiên: lá rụng nhiều, mây bàng bạc.
- Cảnh sinh hoạt: mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.
- Diễn tả theo trình tự thời gian: từ hiện tại mà nhớ về quá khứ.
A. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Thanh Tịnh (1911-1988) ở Huế, sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
2. Tác phẩm:
In trong tập ''Quê mẹ'', 1941.
B. Đọc- hiểu văn bản.
 II. Nội dung
1. Diễn biến tâm trạng và cảm giác nhân vật ''tôi'' trong buổi tựu trường.
- Khơi nguồn kỷ niệm.
? Phân tích giá trị biểu cảm của những từ ngữ ấy?
* KNS: ? Hãy tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng (nhân vật ''tôi'' trên con đường cùng mẹ tới trường) hồi hộp, cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên đường tới trường?
? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong tâm trạng nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên đường? 
- Các từ láy diễn tả tâm trạng, cảm xúc: nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng. Góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường như vừa mới xảy ra hôm qua.
- Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần.... Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi.
- Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo, với mấy quyển vở mới trên tay.
- Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở, muốn thử sức, muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm bút, thước như các bạn khác.
- Lần đầu tiên đợc đến trường, được tiếp xúc với một thế giới hoàn toàn khác lạ không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa, cho nên ''tôi'' cảm thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn. Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong việc cầm bút, thước và 2 quyển vở. Đó chính là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường. Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta hình dung tư thế ngộ nghĩnh, đáng yêu của chú bé.
Từ hiện tại nhớ về quá khứ. Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng.
- Trên con đường cùng mẹ tới trường
- Cảm thấy trang trọng, đứng đắn. 
- Vừa muốn thử sức và khẳng định mình - Háo hức khi được đến trường.
Tiết2
10’
? Hãy tìm những chi tiết chứng tỏ tâm trạng và cảm giác của nhân vật ‘’tôi’’ khi đến trường nghe ông đốc gọi tên ...? Hãy phân tích?
GV: Từ tâm trạng háo hức, hăm hở trên đờng tới trờng chuyển sang tâm trạng lo sợ vẩn vơ, rồi bỡ ngỡ, ngập ngừng, đây là sự chuyển biến tâm lí rất phù hợp của một đứa trẻ lần đầu tiên được đến trường.
? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nhân vật ‘’tôi’’ lại bất giác dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc? Em có cảm thấy chú bé này là ngời yếu đuối hay không?
Gv gọi hs đọc nhẩm đoạn cuối cùng. 
?Hãy phân tích tâm trạng và cảm giác của ‘’tôi’’ khi bước vào chỗ ngồi lạ lùng ntn?
- Sân trường hôm nay dày đặc người. Ai cũng quần áo sạch sẽ ...
- Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường.. lòng tôI đâm ra lo sợ vẩn vơ.
- Nghe gọi đến tên tôi giật mình và lúng túng tâm trạng hồi hộp, lo lắng.
- Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bất giác dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở tâm trạng lúng túng, sợ sệt khi phải rời xa bàn tay dịu dàng của mẹ.
- Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả. Chúng ta có thể thông cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mà thôi. Khi phải rời tay mẹ, cậu bé cảm thấy hụt hẫng lo sợ cho nên việc dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở là một tất yếu sẽ xảy ra.
- Bước vào lớp tôi nhìn bao quát xung quanh thấy cáI gì cũng mới lạ và hay hay. Nhìn chỗ ngồi của mình thật kĩ rồi tự lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó nhìn người bạn mới chưa quen mà đã thấy quyến luyến. Tất cả đó là sự biến đổi rất tự nhiên trong tâm lí nhân vật. Có thể chỗ ngồi kia, người bạn mới ấy sẽ là nơI mà mình gắn bó, gần gũi trong suốt cả năm học.
- Tâm trạng và cảm giác của ‘’tôI’’khi đến trường và khi nghe ông đốc gọi tên và phải rời bàn tay mẹ bước vào lớp.
- Bỡ ngỡ, lo sợ vẩn vơ, hồi hộp lo lắng, lúng túng sợ sệt.
- Tâm trạng và cảm giác của nhân vật ‘’tô’’ khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên.
10’
10’
Câu hỏi thảo luận nhóm:
Nhóm 1,2: Tại sao ở phần cuối truyện tác giả đưa hình ảnh ''con chim liệng ... bay cao'' có ‎ý nghĩa gì? 
Nhóm 3,4: Dòng chữ ''Tôi đi học'' kết thúc truyện có ý nghĩa gì? 
Gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy.
GV bæ sung, söa ch÷a vµ chèt l¹i vÊn ®Ò ®· nªu
? Em cã c¶m nhËn g× vÒ th¸i ®é cö chØ cña nh÷ng ng­êi lín («ng ®èc, thÇy gi¸o ®ãn nhËn häc trß míi, c¸c bËc phô huynh) ®èi víi c¸c em bÐ lÇn ®Çu ®i häc?
Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm. (5’)
N1: H×nh ¶nh ''mét con chim non liÖng ®Õn ...''cã ‎ý nghÜa t­îng tr­ng sù nuèi tiÕc qu·ng ®êi tuæi th¬ tù do n« ®ïa, th¶ diÒu ®· chÊm døt ®Ó b­íc vµo giai ®o¹n míi ®ã lµ lµm häc sinh, ®­îc ®Õn tr­êng, ®­îc häc hµnh, ®­îc lµm quen víi thÇy c«, b¹n bÌ sèng trong mét m«i tr­êng cã sù qu¶n lÝ chÆt chÏ h¬n.
N2: C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê. Dßng ch÷ ''T«i ®i häc'' nh­ më ra mét thÕ giíi, mét kho¶ng kh«ng gian míi, mét giai ®o¹n míi trong cuéc ®êi ®øa trÎ. Dßng ch÷ chËm ch¹p, nguÖch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo, khao kh¸t trong tuæi th¬ cña con ng­êi vµ dßng ch÷ còng thÓ hiÖn râ chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n nµy.
- C¸c phô huynh ®Òu chuÈn bÞ chu ®¸o cho con em trong buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn, ®Òu tr©n träng tham dù buæi lÔ nµy. Cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh. 
- ¤ng ®èc lµ h×nh ¶nh ng­êi thÇy, ng­êi l·nh ®¹o nhµ tr­êng rÊt tõ tèn, hiÒn hËu bao dung ®èi víi hs.
- ThÇy gi¸o trÎ víi g­¬ng mÆt t­¬i c­êi ®ãn hs vµo líp còng lµ mét ng­êi vui tÝnh th­¬ng yªu hs.
2. Thái độ, cử chỉ của người lớn đối với các em.
- Các bậc phụ huynh.
- Ông đốc.
- Thầy giáo trẻ.
7’
GV: Những hình ảnh về người lớn cho thấy trách nhiệm, tấm lòng của nhà trường, gia đình đối với các em h/s. Đây thực sự là những dấu ấn tốt đẹp, những kỉ niệm trong sáng, ấm áp không thể phai nhoà trong kí ức tuổi thơ, giúp các em tự tin, vững vàng hơn. Đó còn là môi trường giáo dục ấm áp, nơi nuôi dưỡng tâm hồn trí tuệ và tình cảm của những thế hệ tương lai của đất nước.
? Hãy tìm và phân tích những hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn này?
* KNS: ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm? 
''Tôi quên thế nào được...''
''ý nghĩ ấy thoáng qua...''
''Họ như con chim con...''
- Đây là những so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm được gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng; trữ tình. Những so sánh này góp phần diễn tả cụ thể, rõ ràng những cảm giác, ‎ý nghĩ của nhân vật ''tôi'' trong buổi đầu tiên đi học, góp phần tạo nên chất thơ mang mác và cảm giác nhẹ nhàng êm dịu cho truyện ngắn.
Hs thảo luận (3’)
a. Đặc sắc nghệ thuật:
+ Truyện ngắn được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật ''tôi'' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường.
+ Sự kết hợp hài hoà giữa kể, miêu tả với bộc lộ cảm xúc, tâm trạng.
II. Nghệ thuật
- Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm,hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng, hồi tưởng của nhân vật tôi.
- Giọng điệu trữ tình trong sáng.
3’
?Hãy nêu ý nghĩa của văn bản?
b. Sức cuốn hút của tác phẩm: 
- Tình huống truyện ''buổi đầu tiên đi học'' có dấu ấn sâu đậm, chứa đựng cảm xúc thiết tha.
- Sự quan tâm chăm sóc trìu mến yêu thương của những người lớn đối với các em h/s trong buổi đầu tiên đi học.
- Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường và các h/ả so sánh giàu sức gợi cảm của tác giả.
- Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi không thể nào quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh.
III. Ý nghĩa văn bản
 Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi không thể nào quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh.
1’
Hoạt động 3: 
C. Hướng dẫn tự học:
* KNS: Ghi lại ấn tượng, cảm xúc của bản thân về ngày tựu trường mà em nhớ nhất.
2’
2’
4. Củng cố: 
- Trình bày đôi nét về tác giả và tác phẩm?
- Tâm trạng nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên diễn biến như thế nào?
- Trình bày những thay đổi trong cách nhìn của nhân vật tôi khi ngày đầu đi học?
- Cảm giác khi ngồi vào chổ chờ giờ học đầu tiên như thế nào?
 5. Dặn dò: 
 - Học bài, thực hiện theo hướng dẫn tự học.
 - Soạn bài “Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ”: từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp, xem trước bài tập.
=======================
Tuần 1 	Ngày soạn: 17/ 08/2012
Tiết 3
CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ
(Tự học có hướng dẫn)
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 	- Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
 	- Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng, về phạm vi nghĩa rộng và hẹp.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 
Kiến thức: 
Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ.
Kĩ năng: 
Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ.
III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
 1.Ổn định tổ chức :	1’
 2. Kiểm tra bài cũ :	5’
 	- Hãy trình bày ý nghĩa văn bản và nghệ thuật bài “Tôi đi học”?
 3. Bài mới: 
 * Giới thiệu bài: 	1’
Hoạt động 1: 	14’
- Gv hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu bài theo các câu hỏi sau:
1.Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp:
-> Quan sát sơ đồ và trả lời các câu hỏi:
KNS: ? Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “thú, chim, cá”? Tại sao?
KNS: ? Nghĩa của từ “thú” rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ ''voi, hươu''. Nghĩa của từ “chim” rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ ''tu hú, sáo''. Từ “cá” rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ ''cá rô, cá thu''? Vì sao?
KNS: ? Các từ ''thú, chim, cá'' rộng hơn nghĩa của những từ nào? Đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ nào? 
- Hs thực hiện và trình bày.
- Gv chốt ý: 
+ Một từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của nó bao hàm phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác.
+ Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác.
+ Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng, vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng, hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối.
Hoạt động 2: 	20’
- Gv hướng dẫn hs tự làm các bài tập.
- Hs thực hiện và trình bày.
- Gv chốt lại kết quả:
	2. Luyện tập:
Bài 1: Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ trong mỗi nhóm từ cho sẵn.
Bài 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ngữ ở mỗi nhóm cho sẵn.
Bài 1: a. 
Y phục
Quần
Áo
Quần đùi
Quần dài
Áo dài
Sơ mi
b. Vũ khí
Súng
Bom
 súng 
trường
đại bác 
bom bi 
bom 
ba càng 
Bài 2: 
 a. Chất đốt.
 b. Nghệ thuật.
 c. Thức ăn.
 d. Nhìn.
 e. Đánh.
Bài 3: Tìm các từ ngữ có nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ ngữ cho sẵn.
Bài 3: a. Xe cé: xe ®¹p; xe m¸y; « t«.
 	 b. Kim lo¹i: s¾t; ®ång; ch×; thiÕc.
 	 c. Hoa qu¶: cam; chanh; chuèi; mÝt.
 	 d. Hä hµng: chó; d×; c«; b¸c.
 	 e. Mang: x¸ch; khiªng; g¸nh.
Bài 4: Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷. 
Bài 4: a. thuèc lµo. 
 b. thñ quü. 
 c. bót ®iÖn.
 d. hoa tai.
Bài 5: Đọc đoạn trích và tìm 3 động từ cùng một phạm vi nghĩa, trong đó một từ có nghĩa rộng và hai từ có nghĩa hẹp.
Bài 5: Ba ®éng tõ thuéc mét ph¹m vi nghÜa: khãc, nøc në, sôt sïi.
 	. khãc: nghÜa réng; 
 . nøc në, sôt sïi: nghÜa hÑp.
4. Cñng cè: 2’
- ThÕ nµo lµ tõ nghÜa réng? ThÕ nµo lµ tõ nghÜa hÑp? Cho ví dụ minh họa.
5. Dặn dò: 2’
 - Xem lại bài và bài tập.
 - Soạn bài: “Tính thống nhất về chủ đề của văn bản”: chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Xem trước bài tập. 
======================================
TuÇn 1 	Ngµy so¹n 18/08/2012
TiÕt 4
 tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 	- N¾m ®­îc chñ ®Ò cña v¨n b¶n, tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n.
 	- BiÕt viÕt mét v¨n b¶n ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò; biÕt x¸c ®Þnh, lùa chän, s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ‎ý kiÕn, c¶m xóc cña m×nh.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 
Kiến thức:
Chủ đề của văn bản.
Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản.
Kĩ năng
 Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản.
Trình bày một văn bản (nói, viết) thống nhất về chủ đề.
III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
 1. æn ®Þnh lớp: 	1’
 2. kiÓm tra bµi cò: 	5’
- ThÕ nµo lµ tõ nghÜa réng? ThÕ nµo lµ tõ nghÜa hÑp? Cho ví dụ minh họa (vẽ sơ đồ).
 3. bµi míi: 
 * Giíi thiÖu bµi: 	1’
 	Chóng ta ®· ®­îc t×m hiÓu rÊt nhiÒu v¨n b¶n. VËy chñ ®Ò trong v¨n b¶n lµ g×? T¹i sao trong v¨n b¶n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. §Ó tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc. 
Tg
Ho¹t ®éng GV
Ho¹t ®éng HS
ND cÇn ®¹t
18’
Ho¹t ®éng 1: 
- GV yªu cÇu h/s ®äc thÇm v¨n b¶n ''T«i ®i häc'' cña Thanh TÞnh.
KNS:? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh? Sù håi t­ëng Êy gîi lªn nh÷ng Ên t­îng g× trong lßng t¸c gi¶?
? H·y nªu lªn chñ ®Ò cña v¨n b¶n?
KNS: ? VËy em hiÓu chñ ®Ò cña v¨n b¶n lµ g×? 
- Hs ®äc thÇm v¨n b¶n.
- T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn ®i häc. Sù håi t­ëng Êy gîi lªn c¶m gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc, bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi tùu tr­êng.
- Chñ ®Ò cña v¨n b¶n: Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c vÒ buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn.
- Chñ ®Ò cña v¨n b¶n lµ nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt ®­îc t¸c gi¶ nªu lªn, ®Æt ra trong v¨n b¶n.
A. Tìm hiểu chung.
 1.Chñ ®Ò cña v¨n b¶n
- V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò khi chØ nãi tíi chñ ®Ò ®· x¸c ®Þnh, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c.
- Chñ ®Ò cña v¨n b¶n lµ nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt ®­îc t¸c gi¶ nªu lªn, ®Æt ra trong v¨n b¶n.
* H­íng dÉn hs h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n.
? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc, t¸c gi¶ ®· 
®Æt nhan ®Ò cña v¨n b¶n vµ sö dông tõ ng÷, c©u ntn? 
? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mÑ ®i ®Õn tr­êng, khi cïng c¸c b¹n vµo líp?
GV: TÊt c¶ c¸c chi tiÕt trªn ®Òu tËp trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn.
? VËy tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo trong v¨n b¶n ?
? Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ viÕt mét v¨n b¶n ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò ?
- Nhan ®Ò ''T«i ®i häc'' gióp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc.
+ C¸c c©u ®Òu nh¾c ®Õn nh÷ng kØ niÖm cña buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn trong ®êi.
- H«m nay t«i ®i häc.
- H»ng n¨m cø vµo cuèi thu.... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu tr­êng.
- Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay t«i ®· b¾t ®Çu thÊy nÆng.
- T«i bÆm tay gh× thËt chÆt, nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng.
*. Khi cïng mÑ tíi tr­êng:
Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹, c¶nh vËt xung quanh ®Òu thay ®æi thÊy m×nh trang träng vµ ®øng ®¾n trong bé quÇn ¸o míi, cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù ''tay bÆm gh× hai quyÓn s¸ch, ®ßi mÑ cÇm bót th­íc''.
* Khi quan s¸t ng«i tr­êng: cao r¸o, s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng, xinh x¾n, oai nghiªm, s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬. Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬, toµn th©n run run, ®­îc mäi ng­êi nh×n th× tá ra lóng tóng, nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng.
* Khi xÕp hµng vµo líp: thÊy nÆng nÒ, dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në.
* Trong líp häc: c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ.
- V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò khi chØ nãi tíi chñ ®Ò ®· x¸c ®Þnh, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c.
§Ó viÕt ®­îc mét v¨n ... cÇn x¸c ®Þnh râ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. Chñ ®Ò cña v¨n b¶n ®­îc thÓ hiÖn trong ®Ò bµi, ®Ò môc, trong quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i .
 2. TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n 
V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò khi chØ nãi tíi chñ ®Ò ®· x¸c ®Þnh, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chñ ®Ò kh¸c.
15’
Ho¹t ®éng 2: 
*§äc yªu cÇu bµi tËp 1.
? V¨n b¶n trªn viÕt vÒ vÊn ®Ò g×? C¸c ®o¹n v¨n ®· tr×nh bµy vÊn ®Ò theo thø tù nµo? Theo em cã thÓ thay ®æi trËt tù s¾p xÕp nµy ®­îc kh«ng? V× sao?
? Nªu chñ ®Ò cña v¨n b¶n trªn?
? Chñ ®Ò Êy ®­îc thÓ hiÖn trong toµn v¨n b¶n. H·y chøng minh?
? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c c©u tiªu biÓu thÓ hiÖn chñ ®Ò cña ®Ò cña v¨n b¶n?
*Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm bài tập 2.
 *§äc yªu cÇu bµi tËp 3.
 V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng s«ng Thao quª h­¬ng cña t¸c gi¶.
- Thø tù tr×nh bµy: miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä, t×nh c¶m g¾n bã cña c©y cä víi ngêi d©n s«ng Thao.
- Khã thay ®æi ®­îc trËt tù s¾p xÕp v× c¸c ‎ý nµy ®· rµnh m¹ch, liªn tôc.
- Chñ ®Ò: VÎ ®Ñp vµ ‎ý nghÜa cña rõng cä quª t«i.
- Chñ ®Ò ®­îc thÓ hiÖn qua nhan ®Ò cña v¨n b¶n, c¸c ‎ý miªu t¶ h×nh d¸ng, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m gi÷a c©y víi ng­êi .
- C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn: rõng cä, l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ:
+ h×nh d¸ng cña c©y cä.
+ sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶.
+ c«ng dông cña c©y cä ®èi víi ®êi sèng.
- Hs th¶o luËn nhãm (3’) vµ cö ®¹i diÖn tr×nh bµy.
C¨n cø vµo chñ ®Ò cña v¨n b¶n th× ‎ý b vµ d lµm cho bµi l¹c ®Ò v× nã kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm'' V¨n ch­¬ng lµm cho t×nh yªu quª h­¬ng .... '' 
- Cã nh÷ng ‎ý l¹c chñ ®Ò: c, g.
- Cã nh÷ng ‎ý hîp víi chñ ®Ò nh­ng do c¸ch diÔn ®¹t ch­a tèt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chñ ®Ò: b, e.
a, Cø mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c em nhá... xèn xang.
b, C¶m thÊy con ®­êng ''th­êng ®i l¹i l¾m lÇn'' tù nhiªn còng thÊy l¹, c¶nh vËt ®Òu thay ®æi.
c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù.
d, C¶m thÊy ng«i tr­êng vèn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhiÒu biÕn ®æi.
e, Líp häc vµ nh÷ng ng­êi b¹n míi trë nªn gÇn gòi, th©n th­¬ng.
B. LuyÖn tËp.
Bµi 1
V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng s«ng Thao quª h­¬ng cña t¸c gi¶.
Chñ ®Ò: VÎ ®Ñp vµ ‎ý nghÜa cña rõng cä quª t«i.
Bài 2
C¨n cø vµo chñ ®Ò cña v¨n b¶n th× ‎ý b vµ d lµm cho bµi l¹c ®Ò v× nã kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm''
- Cã nh÷ng ‎ý l¹c chñ ®Ò: c, g.
- Cã nh÷ng ‎ý hîp víi chñ ®Ò nh­ng do c¸ch diÔn ®¹t ch­a tèt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chñ ®Ò: b, e.
 Bµi 3
a, Cø mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c em nhá... xèn xang.
b, C¶m thÊy con ®­êng ''th­êng ®i l¹i l¾m lÇn'' tù nhiªn còng thÊy l¹, c¶nh vËt ®Òu thay ®æi.
c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù.
1’
Hoạt động 3: 
B. Hướng dẫn tự học:
 KNS: Viết đoạn văn đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của văn bản.
4. Cñng cè: 2’
 - Chñ ®Ò cña v¨n b¶n lµ g×”
 - ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt chñ ®Ò cña v¨n b¶n?
 - Lµm thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt chñ ®Ò cña v¨n b¶n?
5. Dặn dò: 2’
 	- Häc bài, xem lại bài tập.
 	- Soạn bài: “Trong lòng mẹ”: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm, phân tích người cô trong cuộc đối thoại..., tình yêu thương của bé Hồng.