Bài 1: VĂN BẢN TÔI ĐI HỌC
Thanh Tịnh
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
Giúp Hs :- Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời.
- Thấy được ngòi bút văn xuôi giầu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
- Tích hợp với văn tự sự, biểu cảm, so sánh, miêu tả.
- Rèn kỹ năng cảm thụ , phân tích truyện ngắn.
B . CHUẨN BỊ :
- Thầy : soạn giáo án , tìm tư liệu về tác giả .
- Trò : Soạn bài theo sgk .
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC: Tiết 1:
1 . Kiểm tra : sự chuẩn bị bài ở nhà
2. Bài mới:Gv giới thiệu bài :
Trong cuộc đời mỗi con người, những kỷ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ lâu bền trong trí nhớ. Đặc biệt càng đáng nhớ hơn là các kỉ niệm, các ấn tượng của ngày khai trường đầu tiên. Truyện ngắn “Tôi đi học” đã diễn tả cảm xúc ấy ở nhân vật “tôi” gieo vào lòng ta bao nỗi lòng bâng khuông rung động nhẹ nhàng trong sáng.Đọc truyện ngắn này,chúng ta như được cùng tác giả trở về ngày đầu tiên của tuổi học trò để sống lại “ những kỉ niệm mơn man”
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8 N¨m häc 2010-2011 TuÇn 1 TiÕt1,2 Ngµy so¹n :22/8/2010 Ngµy d¹y :23/8/2010 Bµi 1: V¨n b¶n T«i ®i häc Thanh TÞnh A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp Hs :- C¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng håi hép , c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ë buæi tùu trêng ®Çu tiªn trong ®êi. - ThÊy ®îc ngßi bót v¨n xu«i giÇu chÊt th¬, gîi d vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. - TÝch hîp víi v¨n tù sù, biÓu c¶m, so s¸nh, miªu t¶. - RÌn kü n¨ng c¶m thô , ph©n tÝch truyÖn ng¾n. B . ChuÈn bÞ : - ThÇy : so¹n gi¸o ¸n , t×m t liÖu vÒ t¸c gi¶ . - Trß : So¹n bµi theo sgk . C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc: TiÕt 1: 1 . KiÓm tra : sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ 2. Bµi míi:Gv giíi thiÖu bµi : Trong cuéc ®êi mçi con ngêi, nh÷ng kû niÖm tuæi häc trß thêng ®îc lu gi÷ l©u bÒn trong trÝ nhí. §Æc biÖt cµng ®¸ng nhí h¬n lµ c¸c kØ niÖm, c¸c Ên tîng cña ngµy khai trêng ®Çu tiªn. TruyÖn ng¾n “T«i ®i häc” ®· diÔn t¶ c¶m xóc Êy ë nh©n vËt “t«i” gieo vµo lßng ta bao nçi lßng b©ng khu«ng rung ®éng nhÑ nhµng trong s¸ng.§äc truyÖn ng¾n nµy,chóng ta nh ®îc cïng t¸c gi¶ trë vÒ ngµy ®Çu tiªn cña tuæi häc trß ®Ó sèng l¹i “ nh÷ng kØ niÖm m¬n man” . Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t ? Theo dâi vµo sgk , em h·y giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ t¸c gi¶ ? - HS dùa vµo chó thÝch* tù giíi thiÖu t¸c gi¶ . Gv bæ sung : Thanh TÞnh lµ mét nhµ gi¸o , mét nhµ th¬ , nhµ v¨n , nhng thµnh c«ng h¬n c¶ lµ truyÖn ng¾n vµ th¬ . V¨n «ng nh×n chung nhÑ nhµng mµ s©u l¾ng , mang d vÞ võa man m¸c buån th¬ng võa ngät ngµo quyÕn luyÕn .”T«i ®i häc” lµ truyÖn ng¾n tiªu biÓu cho ®iÒu trªn . ? Em biÕt ®îc nh÷ng ®iÒu g× vÒ t¸c phÈm ? Gv chuyÓn . Gv híng dÉn ®äc : giäng ®iÖu dÞu dµng , l¾ng s©u , chó ý nh÷ng suy nghÜ , lêi nãi cña “ t«i” . Gv cïng häc sinh ®äc bµi . ? Qua nghe ®äc bµi , em h·y cho biÕt ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n ? V× sao l¹i xÕp vµo ph¬ng thøc ®ã ? - V¨n b¶n viÕt theo ph¬ng thøc tù sù , biÓu c¶m . Gv chèt: bµi viÕt cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù víi biÓu c¶m song biÓu c¶m lµ chñ yÕu v× th«ng qua sù viÖc “ t«i ®i häc” , nhµ v¨n béc lé nh÷ng c¶m xóc , t©m tr¹ng cña m×nh trong buæi ®Çu tiªn ®Õn trêng . ? V¨n b¶n tr×nh bµy theo tr×nh tù nµo ? Tõ ®ã x¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n ? - V¨n b¶n tr×nh bµy theo tr×nh tù thêi gian ( theo dßng håi tëng) : tõ hiÖn t¹i nhí vÒ qu¸ khø . Bè côc : PhÇn 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ rén r·” : Khung c¶nh kh¬i nguån c¶m xóc . PhÇn 2 : TiÕp ®Õn “ ngän nói”: c¶m nhËn cña “T«i” trªn ®êng ®Õn trêng . PhÇn 3 :TiÕp ®Õn “chót nµo hÕt” : c¶m nhËn cña “T«i” trªn s©n trêng . PhÇn 4 : cßn l¹i : C¶m nhËn cña “t«i” trong líp häc . Gv yªu cÇu 1 hs ®äc to phÇn 1 . ? Nh÷ng ®iÒu g× ®· kh¬i dËy kØ niÖm vµ c¶m xóc cña “ t«i” ? §ã lµ nh÷ng kØ niÖm, c¶m xóc g×? - Cuèi thu , l¸ rông, cã nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c khiÕn cho t¸c gi¶ cã c¶m xóc n¸o nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng : + Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng mÊy cµnh hoa t¬i - MÊy em nhá rôt rÌ nóp díi nãn mÑ . ? Ph©n tÝch nghÖ thuËt sö dông c¸c ph¬ng thøc trong ®o¹n nµy? - §o¹n sö dông ph¬ng thøc tù sù xen miªu t¶, biÓu c¶m ®Ó miªu t¶ thiªn nhiªn , cuéc sèng lµm næi bËt yÕu tè hiÖn thùc t¸c ®éng , c¶m xóc trµo d©ng khiÕn cho “T«i” kÓ l¹i nh÷ng kØ niÖm , c¶m gi¸c. - Khi miªu t¶, biÓu c¶m dïng nh÷ng tõ l¸y, so s¸nh: “ nh÷ng c¶m gi¸c.. quang ®·ng” . §ã lµ h×nh ¶nh so s¸nh giµu søc gîi c¶m, t¬i s¸ng, giµu chÊt tr÷ t×nh lµm næi bËt c¶m gi¸c, ý nghÜ cña ‘t«I’ ®îc ngêi ®äc c¶m nhËn cô thÓ, râ rµng h¬n lµm cho v¨n b¶n man m¸c chÊt tr÷ t×nh, chÊt th¬, trong trÎo. ? Nh vËy t¸c gi¶ giíi thiÖu kØ niÖm lÇn ®Çu tiªn “ t«i” ®i häc ®îc hiÖn vÒ trong khung c¶nh nh thÕ nµo ? ? §o¹n v¨n ®Çu cho em c¶m nhËn g× vÒ t¸c gi¶? - T¸c gi¶ lµ ngêi giµu t×nh c¶m , tr©n träng nh÷ng kØ niÖm cña thña Êu th¬ . ChuyÓn : Tõ hiÖn t¹i, Thanh TÞnh l¹i nhí vÒ thêi qu¸ khø víi nh÷ng c¶m nhËn trong ngµy ®Çu tiªn ®I häc . Chóng ta cïng t×m hiÓu . ? §äc phÇn nãi vÒ kØ niÖm cña “ t«i” khi cïng mÑ trªn ®êng ®Õn trêng? ? T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn c¶m nhËn cña nhµ v¨n thña cßn Êu th¬ khi cïng mÑ ®Õn trêng ? Trªn con ®êng cïng mÑ ®Õn trêng. T«i c¶m thÊy: + Con ®êng vèn quen tù nhiªn thÊy l¹, c¶nh thay ®æi . + Trang träng, ®øng ®¾n + ThÌm ®îc nh c¸c anh líp trªn . + Thö cÇm bót thíc , bËm tay gh× thËt chÆt , cẩn thËn . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c gi¶ ë phÇn nµy ? - §o¹n v¨n tù sù mang ®©m chÊt biÓu c¶m cã xen c¶ miªu t¶ ®Æc biÖt sù so s¸nh ý nghÜ non nít cña “ t«i” ®· lµm cho v¨n Thanh TÞnh nhÑ nhµng, ®Ëm chÊt tr÷ t×nh lµm cho kØ niÖm m¬n man hiÖn vÒ thËt ®Ñp , thËt th¬ méng. Gv : T¸cgi¶ ®· t¹o ra h×nh ¶nh ®Ñp tõ phÐp so s¸nh :lÊy h×nh ¶nh rÊt trong trÎo , dÞu dµng ®Ó diÔn t¶ mét ý nghÜ qua ®ã béc lé kh¸t väng v¬n lªn cña trÎ th¬ trong s¸ng . ? Nh vËy, khi cïng mÑ trªn con ®êng lÇn ®µu tiªn tíi trêng“ t«i” cã t©m tr¹ng, c¶m gi¸c g× ? GV: LÇn ®Çu tiªn ®i häc kh«ng chØ ®Ó l¹i cho nh©n vËt “ t«i” c¸i kØ niÖm m¬n man trªn con ®êng lÇn ®Çu tiªn tíi líp mµ nã cßn ®Ó l¹i cho tÊt c¶ chóng ta c¸i c¶m gi¸c håi hép, sù trang träng thiÕt tha Êy cho nªn “ t«i” còng nh tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu n©ng niu tr©n träng tÊt c¶ nh÷ng g× cña ngµy h«m Êy. Nã kh«ng chØ lµ quyÓn s¸ch, vë, c¸i bót, c¸i thíc mµ n©ng niu, tr©n träng c¶ nh÷ng c¸i suy nghÜ non nít, ng©y th¬ ®Ó b©y giê nhí l¹i r¹o rùc nh÷ng c¶m xóc b©ng khu«ng, sao xuyÕn . ? Tõ nh÷ng c¶m xóc trªn , em cã c¶m nhËn thªm g× vÒ t¸c gi¶ khi cßn nhá? - “T«i” lµ ngêi cã chÝ häc ngay tõ ®Çu , muèn tù m×nh ®¶m nhiÖm viÖc häc tËp , muèn ch÷ng ch¹c nh b¹n . ? Em h·y nhí l¹i nh÷ng c¶m nhËn, c¶m xóc cña em trong lÇn ®Çu tiªn trªn con ®êng lµng lÇn ®Çu tiªn t¬Ý trêng ®i häc? - I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ , t¸c phÈm: 1. T¸c gi¶ . - Thanh Tinh ( 1911-1988) , quª ë HuÕ . - S¸ng t¸c cña «ng cã vÎ ®Ñp ®»m th¾m , t×nh c¶m ªm dÞu , trong trÎo . 2 . T¸c phÈm : rót tõ “ Quª mÑ” , xuÊt b¶n 1941 . II. §äc -Tìm HiÓu v¨n b¶n. 1 . Khung c¶nh kh¬i nguồn kØ niÖm . -> KØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc hiÖn vÒ trong khung c¶nh thiªn nhiªn t¬i ®Ñp vµ th¬ méng . 2. KØ niÖm lÇn ®Çu t«i ®i häc: * C¶m nhËn trªn ®êng ®Õn trêng . -> RÊt håi hép tr©n träng , cÈn thËn, n©ng niu. III .LuyÖn tËp: §äc vµ ph©n tÝch ®o¹n cßn l¹i Chó ý ph©n tÝch : T©m tr¹ng, cảm xúc của nhân vật t«i khi ®Õn trêng , khi vµo líp häc, t×nh c¶m cña ngêi lín 3 : Cñng cè – híng dÉn vÒ nhµ VÒ nhµ häc bµi , ®äc kÜ l¹i bµi TuÇn 1 TiÕt 2 Ngµy so¹n :22/8/2010 Ngµy d¹y :26/8/2010 Bµi 1: V¨n b¶n T«i ®i häc Thanh TÞnh(Tiếp) A. Môc tiªu cÇn ®¹t : (Nh tiÕt 1) B. Chuẩn bị : GV:Nội dung phần II và III HS :Câu hỏi 3,4,5 B . TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc : 1 . KiÓm tra . ? Ph©n tÝch c¶m xóc cña “ t«i” cïng mÑ trªn ®êng tíi trêng liªn hÖ tíi b¶n th©n ? 2 . Bµi míi Gv dÉn vµo bµi b»ng c¸ch nèi c¸c ý ë phÇn 1 vµo phÇn 2 . Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t ? §o¹n trÝch kÓ vÒ kØ nÞªm cña t«i khi ®Õn trêng? ? Theo dâi vµo ®o¹n v¨n trªn , c¶nh s©n trêng lµng MÜ LÝ lu l¹i trong t©m trÝ t¸c gi¶ cã nÐt g× næi bËt ? - T«i nhËn thÊy : S©n trêng dÇy ®Æc ngêi, ai còng quÇn ¸o s¹ch ®Ñp, t¬i vui . Ng«i trêng : tríc ®©y cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng nhng h«m nay th× nã l¹i xinh x¾n vµ oai nghiªm nh c¸i ®×nh lµng . ? C¶nh s©n trêng rÊt ®«ng ngêi , ai còng ¨n mÆc ®Ñp , g¬ng mÆt vui t¬i ph¶n ¸nh ®iÒu g×? - Nã ph¶n ¸nh kh«ng khÝ ®Æc biÖt cña ngµy héi khai trêng cña níc ta ®ång thêi thÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña d©n ta . ? H×nh ¶nh so s¸nh ng«i trêng víi c¸i ®×nh lµng cã ý nghÜa g× ? - ®×nh lµng lµ n¬i thê cóng , tÕ lÔ rÊt linh thiªng , cÊt dÊu nh÷ng ®iÒu huyÒn bÝ víi tuæi th¬ ,c¸ch so s¸nh ng«i trêng víi ®×nh lµng cho thÊy ng«i trêng lµ n¬i rÊt trang nghiªm , cao quý vµ ®Çy bÝ Èn . H×nh ¶nh nµy cho ta thÊy t¸c gi¶ ®ª cao tri thøc cña con ngêi trong nhµ trêng. ? H/ a Ên tîng trong “t«i” lóc ®ã cã lÏ cßn lµ h/ a nh÷ng cËu häc trß míi ®Õn líp .Khi nãi vÒ h×nh ¶nh nµy , t¸c gi¶ sö dông phÐp so s¸nh nµo ? Gi¸ trÞ ? - “ Hä nh nh÷ng e sî “ . PhÐp so s¸nh nµy miªu t¶ thËt sinh ®éng h×nh ¶nh , t©m tr¹ng c¸c em nhá lÇn ®Çu tiªn ®Õn trêng . Gv : c¸ch so s¸nh nµy thËt tinh tÕ , nã võa t¶ ®óng t©m tr¹ng cña nh©n vËt võa gîi cho ngêi ®äc liªn tëng vÒ thêi th¬ Êu ®øng díi m¸i trêng. M¸i trêng nh mét tæ Êm , häc trß th¬ ng©y hån nhiªn nh mét c¸nh chim ®Çy kh¸t väng , biÕt bao båi håi lo l¾ng nh×n bÇu trêi réng , nghÜ ®Õn ch©n trêi häc vÊn mªnh m«ng . ? Khi nghe tiÕng trèng , c¸c cËu bÐ cã t©m tr¹ng g× ? H·y t×m nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn ®iÒu nµy ? - C¶m nhËn nh c¸c cËu bÐ ®ang ch¬i v¬i, hèt ho¶ng nh cã søc hót tõ hai phÝa: Trêng häc hót c¸c cËu ®i nhng cßn rôt rÌ, ngêi th©n th× hót c¸c cËu l¹i cha døt ra ®îc cho lªn hai ch©n cø dÒnh dµng m·i , muèn ®i nhng l¹i rôt rÌ sî ngîng, võa vui síng rén rµng l¹i võa run run hèt ho¶ng . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n tõ mµ t¸c gi¶ sö dông khi diÔn t¶ t©m tr¹ng cña c¸c em nhá ? - T¸c gi¶ sö dông nhiÒu ®éng tõ ®Æc t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt : ngËp ngõng, e sî , rôt rÌ , lóng tóng , dÒnh dµng lµm cho ®o¹n v¨n thÊm ®Ém chÊt tr÷ t×nh, quyÕn luyến . ? ë gi©y phót ®Ønh ®iÓm ®ã , ngêi lín ®· cã nh÷ng cö chØ th¸i ®é g×? T«i cã th¸i ®é t©m tr¹ng ra sao ? h·y ph©n tÝch ? - ¤ng ®èc : gäi tªn, ®éng viªn - T«i c¶m thÊy:tim ngõng ®Ëp,quªn c¶ mÑ giËt m×nh, lóng tóng. - Nh×n víi cÆp m¾t hiÒn tõ, c¶m ®éng. - Mäi ngêi ng¾m nh×n chóng t«i : cµng lóng tóng - T«i cã c¶m cã bµn tay dÞu dµng ®Èy t«i ®i, bước ®i nÆng nÒ C¸c cËu nh×n , lu luyÕn->khãc T«i khãc nøc në ThÇy gi¸o trÎ : T¬i cêi ®ãn chóng t«i vµo líp: -> T«i thÊy xa mÑ. ? C¶m nhËn cña em vÒ th¸i ®é cö chØ cña ngêi lín . , cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh Gv :Qua c¸ h×nh ¶nh vÒ ngêi lín chóng ta nhËn thÊy tr¸ch nhiÖm, tÊm lßng cña gia ®×nh, nhµ trêng ®èi víi thÕ hÖ t¬ng lai.§ã lµ mét m«i trêng Êm ¸p tr×u mÕn ,lµ mét nguån nu«i dìng c¸c em trëng thµnh. ? Qua phÇn võa ph©n tÝch, em cã c¶m nhËn thªm g× vÒ “T«i”? ? Theo dâi vµo phÇn v¨n b¶n cßn l¹i . ? Nh÷ng c¶m gi¸c cña” t«i” khi vµo líp lµ g×? - Mét mïi kh«ng xa l¹ chót nµo . ? Em cã thÓ lÝ gi¶i ®îc c¶m gi¸c nµy cña cËu bÐ ? §©y lµ c¶m xóc tù nhiªn, ch©n thËt v× chç nµy tuy l¹ nhng sÏ g¾n bã víi m×nh trong suèt n¨m häc , cßn ngêi b¹n còng gÇn gòi , g¾n bã víi m×nh c¶ n¨m . ? Cuèi v¨n b¶n cã mét chi tiÕt : “ Mét con chim c¸nh chim “ . Em suy nghÜ g× vÒ h×nh ¶nh nµy ? ( §ã lµ h/ a thùc hay biÓu trng?) - §©y lµ h / a mang ý nghÜa biÓu trng, qua h/ a ®ã , t«i muèn nãi lªn sù luyÕn tiÕc mét thêi vui ch¬i tù do ®· chÊm døt ®Ó bíc vµo mét giai ®o¹n míi trong cuéc ®êi : lµm häc sinh , tËp lµm ngêi lín . ? H·y kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng c¶m xóc cña “t«i” tõ khi ®Õn trêng ? §¸nh gi¸ vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? - Truþªn ng¾n ®îc bè côc t ... têng tr×nh, t×nh huèng b,c viÕt th«ng b¸o). T×nh huèng b: Nhµ trêng th«ng b¸o vµ th«ng b¸o cho gv, c¸n bé vµ hs trong toµn trêng. -T×nh huèng c: Ban chØ huy liªn ®éi TNTP HCM th«ng b¸o vµ th«ng b¸o cho c¸c ban chØ huy chi ®éi trong toµn trêng. ? Mét VN th«ng b¸o cÇn cã nh÷ng môc nµo ? -ThÓ thøc më ®Çu VB th«ng b¸o. -Néi dung th«ng b¸o. -ThÓ thøc kÕt thóc VB th«ng b¸o. Hs ®äc ghi nhí 3. -Hs ®äc lu ý- sgk (143 ). A. H×nh thµnh kiÕn thøc míi I-§Æc ®iÓm cña v¨n b¶n th«ng b¸o: *V¨n b¶n: 1-Ngêi th«ng b¸o: 2-Néi dung th«ng b¸o: 3-Mét sè trêng hîp cÇn viÕt th«ng b¸o: *Ghi nhí 1,2: sgk (143 ). II-C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: 1-T×nh huèng cÇn lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: 2-C¸ch lµm v¨n b¶n th«ng b¸o: gåm 3 phÇn *Ghi nhí3: sgk (143 ). 3-Lu ý: 3.Cñng cè-Híng dÉn : -Häc thuéc ghi nhí. -Su tÇm mét sè b¶n th«ng b¸o ®Ó tham kh¶o. -ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp v¨n b¶n th«ng b¸o TiÕt:135,136 KiÓm tra häc k× II (§Ò cña Phßng gi¸o dôc) So¹n : Gi¶ng : Bµi 33-TiÕt 137 Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng (phÇn tiÕng ViÖt) A-Môc tiªu bµi häc: -BiÕt nhËn ra sù kh¸c nhau vÒ tõ ng÷ xng h« ë c¸c ®Þa ph¬ng. -Cã ý thøc tù ®iÒu chØnh c¸ch xng h« cña ®Þa ph¬ng theo c¸ch xng h« cña ng«n ng÷ toµn d©n trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝch chÊt nghi thøc. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng : C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: 1-æn ®Þnh tæ chøc: 2-KiÓm tra: 3-Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy-trß Néi dung kiÕn thøc -§äc c¸c ®o¹n trÝch. -X¸c ®Þnh tõ xng h« ®Þa ph¬ng trong c¸c ®o¹n trÝch trªn ? -Trong c¸c ®o¹n trÝch trªn, nh÷ng tõ xng h« nµo lµ tõ toµn d©n, nh÷ng tõ xng h« nµo kh«ng ph¶i lµ tõ toµn d©n nhng còng kh«ng thuéc líp tõ ®Þa ph¬ng ? -T×m nh÷ng tõ xng h« vµ c¸ch xng h« ë ®Þa ph¬ng em vµ ë nh÷ng ®Þa ph¬ng kh¸c mµ em biÕt ? -Tõ xng h« cña ®Þa ph¬ng cã thÓ ®îc dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp nµo ? -§èi chiÕu nh÷ng ph¬ng tiÖn xng h« ®îc x¸c ®Þnh ë bµi 2 vµ nh÷ng ph¬ng tiÖn chØ quan hÖ th©n thuéc trong bµi ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng (phÇn tiÕng ViÖt) ë häc k× I vµ cho nhËn xÐt ? 1-Bµi 1 (145): -§o¹n trÝch a cã tõ xng h« ®Þa ph¬ng Nam Bé: u- dïng ®Ó gäi mÑ. -Trong ®o¹n trÝch b: +Tõ xng h« toµn d©n lµ tõ: mÑ. +Tõ xng h« kh«ng ph¶i lµ tõ toµn d©n nhng còng kh«ng thuéc líp tõ ®Þa ph¬ng lµ tõ: mî- dïng ®Ó gäi mÑ. §©y lµ biÖt ng÷ x· héi dïng trong nh÷ng gia ®×nh thuéc tÇng líp trung lu, thîng lu tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m. 2-Bµi 2 (145): *Tõ xng h« -§¹i tõ trá ngêi: tui, choa, qua (t«i); tau (tao); bÇy tui (chóng t«i); mi (mµy); hÊn (h¾n). -Danh tõ chØ quan hÖ th©n thuéc dïng ®Ó xng h«: bä, thÇy, tÝa, ba (bè); u, bÇm, ®Î, m¹, m¸ (mÑ); ««ng («ng); mÖ (bµ); cè (cô); b¸ (b¸c); eng (anh); ¶ (chÞ). *C¸ch xng h«: -Xng h« víi thÇy, c« gi¸o lµ: em, con - thÇy, c«. -Xng h« víi chÞ cña mÑ lµ: ch¸u - b¸, d× -Xng h« víi chång cña c« lµ: ch¸u- chó, dîng. -Xng h« víi «ng néi, bµ néi lµ: ch¸u, con - «ng, bµ, néi. -Xng h« víi «ng ngäi, bµ ngo¹i lµ: ch¸u, con - «ng, bµ, ngo¹i. -Xng h« víi ngêi ngoµi lµ: ch¸u, con - «ng, bµ, chó, cËu, b¸c, b¸ c«, d×. 3-Bµi 3 (45): -Tõ xng h« ®Þa ph¬ng chØ ®îc dïng trong nh÷ng ph¹m vi giao tiÕp rÊt hÑp (gi÷a nh÷ng ngêi trong gia ®×nh hay nh÷ng ngêi cïng ®Þa ph¬ng) vµ kh«ng ®îc dïng trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cã tÝnh chÊt nghi thøc. 4-Bµi 4 (45): -§èi chiÕu: Tõ toµn d©n Tõ ®Þa ph¬ng MÑ M¸, bÇm, u, bu, m¹ Bè Ba, thÇy, tÝa, bä ¤ng néi ¤ng néi -NhËn xÐt: Trong tiÕng ViÖt phÇn lín c¸c tõ chØ quan hÖ th©n thuéc ®Òu cã thÓ dïng ®Ó xng h«. ChØ cã mét sè Ýt trêng hîp kh«ng dïng ®Ó xng h«, cã thÓ coi lµ c¸ biÖt nh: vî, chång, con d©u, con rÓ. HiÖn tîng dïng phæ biÕn c¸c tõ chØ quan hÖ th©n thuéc ®Ó xng h« lµ mét ®Æc trng næi bËt cña tiÕng ViÖt. Tuy nhiªn, ngoµi tõ chØ quan hÖ th©n thuéc, tiÕng ViÖt cßn dïng nhiÒu ph¬ng tiÖn kh¸c ®Ó xng h« nh ®¹i tõ nh©n xng, tõ chØ chøc vô nghÒ nghiÖp hay tªn riªng. D-Híng dÉn häc bµi: -¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt ®· häc trong häc k× II (Theo néi dung bµi «n tËp). -T×m c¸c tõ ®Þa ph¬ng em vµ ®Þa ph¬ng kh¸c. E-Rót kinh nghiÖm: KÝ duyÖt cña BGH So¹n : 10/5/07 Gi¶ng : Bµi 34-TiÕt 138 LuyÖn tËp v¨n b¶n th«ng b¸o A-Môc tiªu bµi häc: -¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n th«ng b¸o: môc ®Ých, yªu cÇu, cÊu t¹o cña mét th«ng b¸o. -N©ng cao n¨ng lùc viÕt th«ng b¸o cho häc sinh. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng : C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: 1-æn ®Þnh tæ chøc: 2-KiÓm tra: 3-Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy-trß Néi dung kiÕn thøc -H·y cho biÕt t×nh huèng nµo cÇn lµm v¨n b¶n th«ng b¸o, ai th«ng b¸o vµ th«ng b¸o cho ai ? -Néi dung vµ thÓ thøc cña mét v¨n b¶n th«ng b¸o: +Néi dung th«ng b¸o thêng lµ g× ? +V¨n b¶n th«ng b¸o cã nh÷ng môc g× ? -V¨n b¶n th«ng b¸o vµ v¨n b¶n têng tr×nh cã nh÷ng ®iÓm nµo gièng nhau, nh÷ng ®iÓm nµo kh¸c nhau ? -Hs ®äc 3 trêng hîp trong sgk vµ lùa chän lo¹i v¨n b¶n thÝch hîp trong c¸c trêng hîp trªn ? -Hs ®äc th«ng b¸o trong sgk. -ChØ ra nh÷ng chç sai trong VB th«ng b¸o trªn vµ ch÷a l¹i cho ®óng ? -H·y nªu mét sè t×nh huèng thêng gÆp trong nhµ trêng hoÆc ngoµi XH mµ em cho lµ cÇn viÕt VB th«ng b¸o (kh«ng lÆp l¹i t×nh huèng trong sgk) ? I-¤n tËp lÝ thuyÕt: 1-T×nh huèng cÇn lµm VB th«ng b¸o: -CÊp trªn hoÆc tæ chøc c¬ quan §¶ng, Nhµ níc,... cÇn th«ng b¸o cho cÊp díi hoÆc nh©n d©n biÕt vÒ mét vÊn ®Ò chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, viÖc lµm,... 2-Néi dung, thÓ thøc cña mét VB th«ng b¸o: -Néi dung th«ng b¸o: thêng lµ nh÷ng th«ng tin vÒ c«ng viÖc ph¶i lµm ®Ó ngêi díi quyÒn biÕt vµ thùc hiÖn -ThÓ thøc cña VB th«ng b¸o: lµ thÓ thøc hµnh chÝnh theo ®óng nh÷ng mÉu ®· qui ®Þnh (Gåm 3 phÇn: ThÓ thøc më ®Çu VB th«ng b¸o, néi dung th«ng b¸o, thÓ thøc kÕt thóc VB th«ng b¸o) 3-Ph©n biÖt VB têng tr×nh vµ VB th«ng b¸o: -Gièng nhau: vÒ thÓ thøc tr×nh bµy (3 phÇn), vÒ sù chÝnh x¸c râ rµng cña néi dung VB (néi dung têng tr×nh vµ néi dung th«ng b¸o ®Ò ph¶i râ rµng vµ chÝnh x¸c). -Kh¸c nhau: +Têng tr×nh lµ tr×nh bµy sù viÖc x¶y ra ®Ó cÊp trªn biÕt vµ ®Ò nghÞ cÊp trªn xem xÐt vµ gi¶i quyÕt. Cßn th«ng b¸o lµ lo¹i VB ®Ó truyÒn ®¹t nh÷ng néi dung, c«ng viÖc, yªu cÇu nµo ®ã tõ cÊp trªn xuèng cÊp díi (hoÆc tõ mét tæ chøc, c¬ quan th«ng b¸o chung cho mäi ngêi biÕt). +Têng tr×nh thêng lµ cña c¸ nh©n viÕt cã kÌm theo nh÷ng ®Ò nghÞ ®îc gi¶i quyÕt, cßn th«ng b¸o thêng lµ cña c¬ quan ®oµn thÓ do ngêi ®¹i diÖn kÝ ®Ó cÊp díi (hoÆc mäi ngêi) biÕt mµ thùc hiÖn. V× vËy trong thÓ thøc viÕt th«ng b¸o cã sè c«ng v¨n, n¬i nhËn lµ hai ®iÒu mµ têng tr×nh kh«ng cã. II-LuyÖn tËp: 1-Bµi 1 (149 ): a-Th«ng b¸o. b-B¸o c¸o. c-Th«ng b¸o. 2-Bµi 2 (150 ): -Ghi ngµy, th¸ng, n¨m cha ®óng chç. -Th«ng b¸o thiÕu sè c«ng v¨n, thiÕu n¬i göi ë gãc tr¸i phÝa díi. -Néi dung th«ng b¸o kh«ng phï hîp kh«ng phï hîp víi tªn VB th«ng b¸o (tªn VB lµ th«ng b¸o kÕ ho¹ch mµ néi dung yªu cÇu lµ s¾p xÕp kÕ ho¹ch, tøc lµ cha cã kÕ ho¹ch), ë ®©y chØ lµ th«ng b¸o vÒ ®ît kiÓm tra vÖ sinh vµ tæ chøc Ban kiÓm tra vÖ sinh mµ th«i. -B¶n th«ng b¸o nµy ph¶i viÕt l¹i: S¾p tíi trêng tæ chøc ®ît kiÓm tra vÖ sinh tõ ngµy... ®Õn ngµy... th¸ng..., thµnh lËp ban kiÓm tra, ®Ò nghÞ ban kiÓm tra lËp kÕ ho¹ch cô thÓ... 3-Mét sè t×nh huèng thêng gÆp trong nhµ trêng hoÆc ngoµi XH mµ cÇn viÕt VB th«ng b¸o: -Trong nhµ trêng: Gãp s¸ch vë, dông cô häc tËp gióp c¸c b¹n häc sinh vïng bÞ ngËp lôt; gãp ph©n tr©u kh« ®Ó trång c©y, gãp thñy tinh ®Ó c¾m lªn têng b¶o vÖ trêng. -Ngoµi x· héi: Tiªm phßng dÞch chèng c¸c lo¹i bÖnh cho trÎ em, tiªm phßng dÞch cho chã, cho gia cÇm. D-Híng dÉn häc bµi: -Lµm bµi 4 (150). -ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp phÇn tËp lµm v¨n (§äc vµ tr¶ lêi c©u hái trong tõng phÇn). E-Rót kinh nghiÖm: So¹n : Gi¶ng : E-Rót kinh nghiÖm: KÝ duyÖt cña BGH So¹n : Gi¶ng : Bµi 34-TiÕt140 Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II A-Môc tiªu bµi häc: -Hs n¾m ®îc nh÷ng u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh. Qua ®ã cñng cè vµ hÖ thèng toµn bé kÕn thøc vµ kÜ n¨ng chñ yÕu ®· ®îc häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 8. -RÌn kÜ n¨ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc ®· häc vµ rÌn kÜ n¨ng lµm bµi, ch÷a bµi. B-ChuÈn bÞ: - §å dïng : C-TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y - häc: 1-æn ®Þnh tæ chøc: 2-KiÓm tra: 3-Bµi míi: 1-NhËn xÐt chung: -VÒ c¸ch lùa chän ®Ò bµi. -VÒ phÇn tr¶ lêi c©u hái tr¾c nghirmj. -VÒ phÇn lµm bµi v¨n tù luËn. -Nªu nhËn xÐt tæng hîp kh¸i qu¸t, sau ®ã ph©n tÝch mét sè trêng hîp cô thÓ. -Hs trao ®æi vµ tham gia ý kiÕn. 2-Tr¶ bµi cho häc sinh 3-§äc mét bµi kh¸ vµ mét bµi kÐm: 4-Híng dÉn hs söa ch÷a bµi: -VÒ chÝnh t¶ vµ dïng tõ. -VÒ diÔn ®¹t c©u, ®o¹n. -VÒ tr×nh bµy bè côc. -VÒ nh÷ng lçi kh¸c. D-Híng dÉn häc bµi: -TiÕp tôc söa lçi trong bµi. KÝ duyÖt cña BGH E-Rót kinh nghiÖm: v Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 103, 104 Bµi viÕt sè 6 A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - HS vËn dông kü n¨ng tr×nh bµy luËn ®iÓm vµo viÖc viÕt bµi v¨n chøng minh (hoÆc gi¶i thÝch) mét vÊn ®Ò v¨n häc hoÆc x· héi gÇn gòi víi c¸c em. - Tù ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n tr×nh ®é tËp lµm v¨n nghÞ luËn cña b¶n th©n, tù rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cÇn thiÕt. - TÝch hîp víi v¨n, tËp lµm v¨n, tiÕng viÖt. B. chuÈn bÞ. So¹n gi¸o ¸n, ra ®Ò kiÓm tra, häc sinh chuÈn bÞ lµm bµi. C. tiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh líp: KiÓm tra nÒ nÕp, sÜ sè. II. kiÓm tra bµi cò. III. Bµi míi. GV ph¸t ®Ò cho HSinh lµm bµi. §Ò bµi : NhiÒu ngêi cßn cha hiÓu râ : thÕ nµo lµ “häc ®i ®«i víi hµnh” vµ v× sao ta cÇn ph¶i “ theo ®iÒu häc mµ lµm “ nh lêi La S¬n Phu Tö trong bµi “ Bµn luËn vÒ phÐp häc “(Ng÷ v¨n 8 tËp II). H·y viÕt bµi v¨n nghÞ luËn ®Ó gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c nªu trªn ? 1)Yªu cÇu a/ Më bµi : + NhËn thøc ®îc sai lÇm cña «ng cha thêi tríc ®· lµm c¶n trë bíc tiªn ho¸ cña x· héi. + B¸c Hå cã d¹y : “Häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh ” häc mµ kh«ng hµnh th× v« Ých . b/ Th©n bµi + Häc lµ g× + Häc nãi chung lµ sù trau dåi .. + Hµnh lµ g× .. + Häc víi hµnh ph¶i ®i ®«i, ph¶i g¾n bã kh«ng t¸ch rêi nhau. + Ngîc l¹i nÕu hµnh mµ kh«ng cã lý luËn , chØ ®¹o , lý thuyÕt soi s¸ng lµ kinh nghiÖm th× kh«ng tr¸nh khái nh÷ng lóng tóng , sai lÇm. LuËn chøng Mét ®øa trÎ sinh ra còng ph¶i häc , häc nhËn thøc c¸c sù vËt xung quanh L·nh tô Lª Nin ®· nãi “ Häc , häc n÷a , häc m·i ”.. §èi víi häc sinh häc ®Ó biÕt thªm nh÷ng kiÕn thøc míi ë m¸i trêng do c¸c thÇy c« d¹y Mét ngêi trÝ thøc ch©n chÝnh lu«n thÊy m×nh kÐm cái , vµ muèn häc thªm n÷a , thªm m·i c/ KÕt luËn : Häc ®i ®«i víi hµnh trë thµnh nguyªn lý ph¬ng tr©m gi¸o dôc . 2)Thang ®iÓm : + §iÓm 8-9-10 nh yªu cÇu , ®óng ph¬ng ph¸p , bè côc râ rµng diÔn ®¹t lu lo¸t , hµnh v¨n tèt . + §iÓm 6-7 Sai tõ 3 lçi chÝnh t¶ kh«ng qua mét lçi c©u + §iÓm 5-6 ThiÕu mét luËn cø ch©m tríc sai tõ 3-4 lçi chÝnh t¶ + §iÓm 3-4 bè côc cha râ rµng diÔn ®¹t vông + §iÓm 1-2 L¹c ®Ò , viÕt lñng cñng . 3) NhËn xÐt : Gi¸o viªn thu bµi vµ nhËn xÐt giê kiÓm tra IV ) Cñng cè , dÆn dß : ¤n tËp tiÕp v¨n nghÞ luËn.
Tài liệu đính kèm: