Giáo án Ngữ văn 8 - Bài 29: Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Mỹ Trung

Ngày soạn: 7/4/2021
Ngày dạy: 15/4/2021
Tiết: 117 
Văn bản. ÔNG GIUỐC-ĐANH MẶC LỄ PHỤC
 (Trích Trưởng giả học làm sang)
 - Mô- li - e -
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Giúp học sinh hình dung được lớp kịch này trên sân khấu, hiểu rõ Mô-li-e là nhà soạn kịch tài ba, xây dựng lớp kịch hết sức sinh động, khắc họa tài tình tính cách lố lăng của một tay trưởng giả học đòi làm sang và gây được tiếng cười sảng khoái cho khán giả.
2. Năng lực: 
- Năng lực ngôn ngữ: rèn cho học sinh có năng đọc sáng tạo văn bản.
- Năng lực cảm thụ văn học: học sinh cảm thụ được cái hay, ý nghĩa của tác phẩm cùng tài năng của tác giả Mô-li-e.
- Năng lực tự chủ và tự học: học sinh có ý thức nghiêm túc trong tiết học.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: học sinh có khả năng hợp tác trong quá trình thảo luận.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: học sinh có khả năng trả lời các câu hỏi cũng như vấn đề giáo viên đưa ra; có năng lực phân tích, tìm hiểu tác phẩm hài kịch.
- Năng lực thẩm mĩ: học sinh biết thế là cái đẹp, biết thế nào là ăn mặc phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
3. Phẩm chất: 
- Chăm chỉ: học sinh có thái độ chuẩn bị bài và học tập nghiêm túc.
- Trách nhiệm: học sinh biết phê phán những thói lố lăng, hay khoe của trong cuộc sống. Biết khiêm tốn trong học tập và cuộc sống.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị dạy học: máy chiếu, máy tính, giấy A0
2. Học liệu: SGK, SGV, SBT ngữ văn 8 tập 2.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu: 
- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.
- Kích thích HS tìm hiểu phương pháp học sao cho hiệu quả
b) Nội dung: HS hoạt động cá nhân, cả lớp thực hiện
c) Sản phẩm: HS trả lời cá nhân
d) Tổ chức thực hiện:
  - Gv yêu cầu thực hiện:
Giáo viên cho học sinh xem một đoạn của vở kịch “Trưởng giả học làm sang”.
? Em có cảm nhận gì về nhân vật chính của đoạn trích vừa xem?
- HS tiếp nhận, trả lời câu hỏi:
+ Là một người ưa nịnh.
+ Thích khoe khoang.
- Gv nhận xét và dẫn vào bài
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung
a) Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả và văn bản Ông Giuốc – đanh mặc lễ phục.
b) Nội dung: GV cho HS thực hiện hoạt động cá nhân tìm hiểu về tác giả Mô-li-e
c) Sản phẩm: câu trả lời của học sinh.
d) Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: 
GV yêu cầu học sinh đọc phân vai; sau đó GV yêu cầu HS quan sát chú thích trong SGK trang 120-121 và trả lời các câu hỏi.
? Nêu những nét hiểu biết về tác giả?
? Cho biết đoạn trích thuộc thể loại gì? Em hiểu gì về thể loại này?
? Cho biết lớp kịch gồm có mấy cảnh?
? Cảnh nào sôi động hơn? Vì sao( Cảnh 2 sôi động, vui vẻ, náo nhiệt hơn vì có sự theo dõi của các nhân vật, có âm nhạc phụ hoạ).
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS: hoạt động nhóm
+ Gv: quan sát, giúp đỡ, nhắc nhở Hs 
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+  Học sinh đứng tại chỗ trả lời
+ Giáo viên: hướng dẫn, nghe Hs trình bày.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:
+ Giáo viên nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.
 GV thuyết giảng bổ sung: là thể loại kịch trong đó tính cách, tình huống và hành động được thể hiện dưới dạng buồn cười, gây cười nhằm giễu cợt, phê phán cái xấu, cái lố bịch, cái lỗi thời để tống tiễn nó ra khỏi đời sống XH ( vì vở kịch có xen các môn ca múa nên đây là vũ khúc hài kịch)
I. Đọc- Tìm hiểu chung.
1. Đọc, tìm hiểu chú thích.
2. Tác giả.
Môlie (1622-1673)
- Mô li e là bút danh của Giăng Báp-ti-xtơ Pô- cơ-lanh(1622 - 1673)
- Ông là một diễn viên, nhà soạn kịch nổi tiếng của Pháp thế kỷ XVII
- Các vở kịch nổi tiếng của ông: Tác Tuýp, Đông Gioăng, Anh ghét đời, Lão hà tiện, Người bệnh tưởng.....
3. Tác phẩm.
- Vị trí đoạn trích : thuộc lớp 5 hồi II của vở hài kịch Trưởng giả học làm sang.
- Thể loại: Hài kịch 
4. Bố cục: 2 cảnh:
- Cảnh 1: Ông Giuốc đanh trước khi mặc lễ phục.
- Cảnh 2: Ông Giuốc đanh sau khi mặc lễ phục.
Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản – Trước khi ông Giuốc đanh mặc lễ phục.
a) Mục tiêu: Học sinh thấy được sự ngu dốt cùng sự hiếu danh và không có kiến thức về ăn mặc của ông Giuốc- đanh.
b) Nội dung: HS hoạt động nhóm và thực hiện.
c) Sản phẩm: Phiếu hoạt động của nhóm
d) Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV cho học sinh thảo luận cặp đôi và trả lời các câu hỏi
? Ông Giuốc đanh và bác phó may trò chuyện xoay quanh những sự việc gì? Sự việc nào là chủ yếu?
? Ông sắp phát khùng lên vì lý do gì? Qua đó cho thấy ông ta là người ntn?
? Ông Giuốc đanh phát hiện ra điều gì trên lễ phục mới may? Sự phát hiện này chứng tỏ điều gì trong nhận thức của ông?
? Tại sao giuốc đanh lại chấp nhận bộ lễ phục may không đúng quy cách sang trọng? Tại sao ông lại dễ dàng thay đổi ý kiến?
? Qua đó ta hiểu thêm gì về tính cách của ông?
? Trong cảnh 1, kẻ trưởng giả học làm sang bị lợi dụng ntn? Theo em vì sao giuốc đanh bị lợi dụng như vậy?
? Thông thường, ngượi bị kẻ xấu lợi dụng đều đáng thương. nhưng giuốc đanh bị lợi dụng lại đáng cười vì sao vậy?
? Kịch tính, mâu thuẫn gây cười ở đoạn này thể hiện ở chỗ nào?
? Đến lúc ông Giuốc đanh phát hiện Phó may ăn bớt vải thì Phó may đối phó bằng cách nào?Cách đối phó này có tác dụng gì?
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS: hoạt động cặp đôi
+ Gv:quan sát, giúp đỡ, nhắc nhở Hs 
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+  Học sinh đứng tại chỗ trả lời
+ Giáo viên: hướng dẫn, nghe Hs trình bày.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:
 Giáo viên nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức và nhấn mạnh thêm các nội dung:
- Kịch tính: ông Giuốc đanh từ chỗ khắt khe khó tính, chủ động bỗng trở thành bị động, Phó may từ chỗ vụng về, dốt nát (hoặc do sơ suất) lâm vào thế bị động đáng lẽ bị chê trách, phải làm lại thì nhờ mồm miệng khéo léo đưa đẩy nên đã đảo ngược tình thế.
-Ông Giuốc đanh phát hiện Phó may ăn bớt vải.->Phó may chống chế và lảng sang chuyện thử áo.-> Khiến ông chủ quên ngay 
-> Giúp câu chuyện phát triển sang hướng mới -> Kẻ ranh mãnh lừa dối. 
II. Đọc- Hiểu văn bản.
1. Trước khi ông Giuốc đanh mặc lễ phục.
- Xoay quanh các sự việc: đôi bít tất chật -> bộ tóc giả, lông đính mũ, bộ lễ phục - niềm quan tâm quan tâm duy nhất của Giuốc đanh.
- Ông phát hiện: hoa may ngược => Ông còn tỉnh táo.
+ "những người quí phái đều may ngược" -> Lí luận liều lĩnh, vớ vẩn.
+ Ông đồng ý ngay => Kẻ hiếu danh và ngu dốt, không có kiến thức về ăn mặc.
-> Nghệ thuật: giọng điệu khôi hài, ngôn ngữ đối thoại, kịch tính
=>Giàu có nhưng ngu dốt; học đòi làm sang trong khi thực chất không đáng được sang trọng.
 - Nhận thức lẫn lộn, ngu dốt háo danh
=> học đòi làm sang nên bị lừa trở thành lố bịch.
Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản - Ông Giuốc đanh sau khi mặc lễ phục.
a) Mục tiêu: Học sinh thấy được sự khao khát làm quý tộc của ông Giuốc- đanh.
b) Nội dung: HS hoạt động cá nhân và thực hiện.
c) Sản phẩm: Học sinh vận dụng kiến thức và đọc tài liệu để trả lỏi câu hỏi
d) Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV cho học sinh suy nghĩ và trả lời các câu hỏi
? Tay thợ phụ gọi ông Giuốc đanh là gì? Hắn thay đổi cách gọi mấy lần?
? Em có nhận xét gì về cách gọi của những tay thợ phụ? Cách gọi này của bọn chúng nhằm mục đích gì?
? Phản ứng của ông Giuốc đanh trước những cách gọi này như thế nào?
? Trước phản ứng của ông Giuốc đanh cho ta biết tâm trạng của ông lúc này như thế nào?
? Chứng tỏ ông Giuốc đanh là người ra sao?
?Theo em điều đáng cười, mỉa mai trong s/v này là gì ?
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS: suy nghĩ cá nhân
+ Gv:quan sát, giúp đỡ, nhắc nhở Hs 
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+  Học sinh đứng tại chỗ trả lời
+ Giáo viên: hướng dẫn, nghe Hs trình bày.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:
Ta thấy hiện lên sân khấu là 1 người ngoài 40 tuổi , hí hửng được mặc quần áo mới lố lang lòe loẹt, vì sốt ruột nên để cho những tay thợ phụ người lột áo, kẻ tụt quần ngay tại phòng khách. Miệng nói, chân bước theo tiếng nhạc. Đi lại khoe quần áo như tên hề, hành động thật lố bịch .
Đó chính là nghệ thuật gây cười của Mô-li-e.
 Màn kịch khép lại nhưng tiếng cười vẫn đang mở ra, nó thấm thía và có sức lan tỏa vô cùng, không phải chỉ cười ở đôi bít tất, đôi giày chật, cũng không phải chỉ cười ở chiếc áo hoa ngược. Mà tiếng cười thâm thúy ở bản chất con người, đã dốt lại đòi làm sang và tự biến mình thành lố bịch. Phải chăng trong xã hội chúng ta vẫn còn tồn tại những loại người như thế này.
2. Ông Giuốc đanh sau khi mặc lễ phục
-Thợ phụ gọi Giuốc đanh là: "ông lớnàcụ lớn ->đức ông
->Tâng bốc địa vị của ông Giuốc-đanh để moi tiền.
->Sử dụng phép tăng cấp- nhằm khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật.
- Ông lớn ư... Cụ lớn ! ồ, ồ cụ lớn... Lại "đức ông" nữa ! Hà hà ! Ta là đức ông kia mà !
- Liên tục thưởng tiền cho bọn thợ may.
->Cực kì sung sướng và hãnh diện.
=> Giuốc đanh đang khao khát danh vọng, khao khát được làm quý tộc ( thói học đòi làm sang).
Hoạt động 4: Tổng kết.
a) Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát được những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản.
b) Nội dung: Hs vận dụng sgk, vận dụng kiến thức hiểu biết để thực hiện
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS Chốt nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
d) Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV cho học sinh suy nghĩ và thảo luận các câu hỏi
Nhóm 1: Vì sao ông Giuốc-đanh là một nhân vật hài kịch ? Chúng ta cười ông ta vì những điểm nào?
Nhóm 2: Em hãy khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS: thảo luận nhóm
+ Gv:quan sát, giúp đỡ, nhắc nhở Hs 
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+  Học sinh đứng tại chỗ trả lời
+ Giáo viên: hướng dẫn, nghe Hs trình bày.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:
III. Tổng kết:
* Ghi nhớ: (SGK/ 122).
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a) Mục đích: Giúp học sinh vận dụng những kiến thức đã học về văn bản để làm bài tập.
b) Nội dung: Hs vận dụng kiến thức hiểu biết để thực hiện
c) Sản phẩm: Câu trả lời của nhóm HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Giáo viên: 
- Nhận xét về biện pháp gây cười của môlie?
- Ý nghĩa tiếng cười của đoạn trích?
- HS tiếp nhận và trả lời:
- Giáo viên nhận xét, đánh giá.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a) Mục đích: học sinh biết vận dụng hiểu biết của mình về văn bản vào việc giải quyết tình huống thực tế.
b) Nội dung: Hs vận dụng kiến thức hiểu biết để thực hiện
c) Sản phẩm: Bài viết của học sinh
d) Tổ chức thực hiện:
- Giáo viên: 
? Từ nhân vật Giuốc-đanh cho chúng ta biết được bài học gì trong cuộc sống ?
? Là HS các em cần ăn mặc như thế nào cho phù hợp ?
- Học sinh tiếp nhận, viết đoạn văn dựa theo yêu cầu.
=>Giáo viên chốt kiến thức và dặn dò học sinh về nhà học bài và chuẩn bị tiết sau học bài chương trình địa phương.
*Rút kinh nghiệm:
..........................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................