Giáo án Mỹ thuật 7 tuần 1: Thường thức mỹ thuật sơ lược về mĩ thuật thời Trần (1226- 1400)

Tuần 1
Ngày soạn
Tiết 1 – Bài 1: Thường Thức Mỹ Thuật
Sơ lược về mĩ thuật thời trần
(1226- 1400)
I. Mục tiêu bài học:
- HS hiểu và nắm bắt được một số kiến thức chung về mĩ thuật thời Trần.
- HS nhận thức đúng đắn về truyền thống nghệ thuật dân tộc, biết trân trọng, yêu quí vốn cổ của cha ông để lại.
II. Chuẩn bị:
Tài liệu tham khảo:
- Loại bài: Thường thức mĩ thuật.
- GV: - Một số công trình kiến trúc, tác phẩm mĩ thuật thời Trần.
- Sưu tầm thêm một số tranh ảnh thuộc mĩ thuật thời Trần.
- HS: - Sưu tầm tranh ảnh, bài viết có liên quan.
- Đọc bài giới thiệu trong SGK.
III. tiến trình dạy học:
1. ổn định tổ chức lớp
2- Kiểm tra sĩ số
3. Bài mới 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
1. Hoạt động 1: - Tìm hiểu vài nét khái quát về bối cảnh xã hội thời Trần.
	- Dựa trên cơ sở nhắc lại hoặc để học sinh kể lại những thành tựu lớn của mĩ thuật thời Lý (ở lớp 6).
	(?) Qua cơ sở nêu trên em có nhận xét như thế nào về mỹ thuật thời Lý và Thời Trần.
	(?) Em hãy nêu một vài nét về bối cảnh xã hội thời Trần.
*Chú ý: Kết hợp với những câu hỏi để HS dễ nắm bắt được bài.
2. Hoạt động 2: - Tìm hiểu vài nét khái quát về mỹ thuật thời Trần.
	- GV sử dụng đồ dùng dạy học, vừa giảng giải, minh hoạ kết hợp với vấn đáp để HS nắm được bài.
	Chú ý cần nêu những nội dung sau:
Sử dụng phương pháp vấn đáp và giảng giải để nêu bật những nội dung:
	(?) Vì sao mĩ thuật thời Trần lại phát triển thuận lợi hơn so với các thời kì trước.
	(?) Qua những nội dung đã học em có nhận xét gì về đặc điểm của mĩ thuật thời Trần so với thời Lý.
	(?) Mỹ thuật thời Trần được phát triển qua những loại hình nghệ thuật nào.
	Sau phần trả lời của HS, GV giới thiệu 3 loại hình nghệ thuật chủ yếu như sau:
	* Giới thiệu nghệ thuật kiến trúc: 
	(?) Nghệ thuât kiến trúc thời Trần phát triển qua những loại hình kiến trúc nào
	- Kiến trúc cung đình.
	- Kiến trúc Phật giáo.
 - Ngoài kiến trúc kinh thành Thăng Long còn có rất nhiều các công trình kiến trúc khác. (?) Em hãy kể những công trình kiến trúc đó.
 - Kiến trúc Phật giáo: GV nhấn mạnh:
+ Kiến trúc Phật giáo được thể hiện ở những ngôi chùa không kém phần uy nghi, bề thế. (?) Em hãy kể một số công trình kiến trúc phật giáo mà em biết.
GV đặt câu hỏi: Tại sao chùa làng được xây dựng nhiều? Thờ ai?
	* Nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc: 
	Cũng như nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí trong mĩ thuật thời Lý, nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí trong mĩ thuật thời Trần là những loại hình nghệ thuật không tách rời nghệ thuật kiến trúc.
	(?) Em hãy kể một số các tác phẩm tượng đá đang còn ở các khu lăng mộ thời Trần.
	(?) Hình tượng tiêu biểu của thời Trần là hình tượng con rồng được diễn tả như thế nào. 
	(?) Em hãy kể một số hình tượng con rồng được chạm khắc ở một số công trình kiến trúc.
	* Nghệ thuật chạm khắc trang trí:
 GV nhấn mạnh về vai trò của chạm khắc trong kiến trúc. 
 (?) Em hãy kể một số tác phẩm chạm khắc trong thời kỳ này. 
 *Nghệ thuật gốm:
	(?) Nghệ thuật gốm thời kỳ này phát triển như thế nào.
3. Hoạt động 3: - Đặc điểm mĩ thuật thời Trần:
	(?) Em hãy nêu đặc điểm của mỹ thuật thời Trần.
I. Vài nét khái quát về bối cảnh xã hội thời Trần
	- Mĩ thuật thời Trần là sự tiếp nối của mĩ thuật thời Lý nhưng có những nét đặc trưng riêng.
	- Việt Nam vào đầu thế kỉ XIII có những biến động, quyền trị vì đất nước chuyển từ nhà Lý sang nhà Trần.
	- Vai trò lãnh đạo đất nước có thay đổi nhưng nhìn chung cơ cấu xã hội không có gì thay đổi, chế độ trung ương tập quyền được củng cố, mọi kỉ cương thể chế được phát huy.
	- Thời Trần với 3 lần đánh thắng quân Nguyên Mông, tinh thần tự lập tự cường, tinh thần thượng võ được nâng cao trở thành hào khí của dân tộc. Đó cũng chính là yếu tố tạo sức bật cho văn học nghệ thuật trong đó có mĩ thuật.
II. Vài nét khái quát về mỹ thuật thời Trần.
- Mĩ thuật thời Trần là sự nối tiếp của mĩ thuật thời Lý.
- Vì mối quan hệ với quần chúng đã cởi mở hơn trước và có sự giao lưu văn hoá với các nước lân cận.
- Đặc điểm mĩ thuật thời Trần là giàu chất hiện thực hơn thời Lý: Cách tạo hình khoẻ khoắn và gần gũi với đời sống nhân dân lao động hơn.
1. Nghệ thuật kiến trúc.
	- Kiến trúc cung đình: Nhà Trần đã tiếp thu toàn nghệ thuật kiến trúc cung đình nhà Lý, đó là kiến trúc kinh thành Thăng Long.
 - Khu cung điện Thiên Trường (Nam Định).
 - Khu lăng mộ An Sinh (Quảng Ninh) 
 - Thành Tây Đô (Thanh Hoá). 
	- Tháp chùa Phổ Minh (Nam Định), Tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc).
	- Kiến trúc chùa làng, kết hợp thờ thần và Phật.
2. Nghệ thuật điêu khắc và trạm khắc.
	- Nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí luôn gắn liền với nghệ thuật kiến trúc.
a. Nghệ thuật điêu khắc:
	- Một số tác phẩm tượng đá đang còn ở các khu lăng mộ như: 
	+ Tượng quan hầu, tượng thú ở lăng Trần Hiến Tông (Đông Triều- Quảng Ninh).
	+ Tượng hổ ở lăng Trần Thủ Độ (Thái Bình).
	+ Tượng sư tử ở chùa Thông (Thanh Hoá).
	- Hình tượng rồng thời Trần to, khoẻ khoắn hơn thời Lý.
	- Những bệ rồng ở một số di tích như: chùa Dâu (Bắc Ninh); khu lăng mộ An Sinh (Quảng Ninh).
b. Nghệ thuật trạm khắc trang trí:
	- Chạm khắc chủ yếu để trang trí làm cho công trình kiến trúc đẹp hơn.
	- Chạm khắc gỗ với cảnh nhạc công người chim và rồng ở chùa Thái Lạc (Hưng Yên).
	- Bệ đá hoa sen rất phổ biến ở thời Trần.
c. Nghệ thuật gốm.
	- Phát triển hơn thời Lý.
	- Chế tác được gốm hoa nâu và hoa lam với các nét trên gốm khoáng đạt hơn.
	- Hoạ tiết chủ yếu là hoa sen, hoa cúc cách điệu với một thể thức không thay đổi nhiều với gốm thời Lý.
III. Đặc điểm của mỹ thuật thời trần.
4. Hoạt động 4: - Đánh giá kết quả học tập.
	GV Đặt câu hỏi để củng cố kiến thức:
	- Kiến trúc thời Trần được thể hiện ở những loại hình kiến trúc nào?
	- Kể tên một số tác phẩm tiêu biểu của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc và trạm khắc trang trí?
	- Hãy kể một vài đặc điểm của gốm thời Trần?
	*GV: Tóm tắt lại một vài đặc điểm chính của mĩ thuật thời Trần để HS ghi nhớ bài.
5/ Hướng dẫn HS về nhà.
HS đọc bài trong SGK.
Sưu tầm tài liệu có liên quan đến mỹ thuật thời Trần. 
IV. Rút kinh nghiệm
 Ngày .. tháng  năm 20
 Ký duyệt