Giáo án môn Sinh học Lớp 8 - Năm học 2021-2022 - Mai Hải Bình

 Tiết 1 Ngày soạn: 5/9/2021
 Ngày giảng: 7/9/2021
BÀI MỞ ĐẦU 
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- HS thấy rõ được mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học.
- Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên.
- Nêu được các phương pháp đặc thù của môn học.
- HS KT: N¾m ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n häc tËp bé m«n.
2. Năng lực
- Năng lực chung: Phát triển: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. 
- Năng lực riêng: Rèn luyện kĩ năng quan sát kênh hình, thông tin nắm bắt kiến thức, Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, kỹ năng tư duy độc lập và làm việc với SGK
3. Phẩm chất
Có phẩm chất giữ gìn, bảo vệ, vệ sinh cơ thể.
II. THIẾT BỊ d¹y häc VÀ HỌC LIỆU
- Giáo viên: Tranh hình SGK trong bài - Bảng phụ.
- Học sinh: Nghiên cứu bài mới 
III. Hoạt động dạy học
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: Chia nhóm học sinh.
3. Bài mới
A. Khởi động:
 Ở líp 6,7 c¸c em ®· ®­îc t×m hiÓu vÒ 2 sinh vËt kh¸ gÇn gòi ë quanh ta ®Êy chÝnh lµ ®éng vËt vµ thùc vËt. Sang líp 8 c¸c em sÏ ®­îc t×m hiÓu vÒ chÝnh b¶n th©n m×nh qua m«n : C¬ thÓ ng­êi vµ VÖ sinh
VËy t×m hiÓu vÒ c¬ thÓ ng­êi ®Ó lµm g× ?....
B. Hình thành kiến thức mới.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
- GV yªu cÇu HS:
+ KÓ tªn c¸c ngµnh ®éng vËt ®· häc ë líp 7
( ĐVKXS: Gồm các ngành như ĐVNS, RK; Các ngành giun, ngành thân mềm, ngành chân khớp ( lớp giáp xác, lớp hình nhện, lớp sâu bọ)
 + ĐVCXS: Lớp cá, lưỡng cư, bò sát, lớp chim, lớp thú.)
+ Ngµnh ®éng vËt nµo cã cÊu t¹o hoµn chØnh nhÊt? (Lớp thú. Vì cơ thể có tổ chức cao (đặc biệt là bộ khỉ) 
- HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi:
- GV cho HS lµm bµi tËp môc 6 vµ yªu cÇu HS tr×nh bµy
+ V× sao loµi ng­êi thuéc líp thó? (Loµi ng­êi thuéc líp thó v× c¬ thÓ ng­êi cã nhiÒu ®Æc ®iÓm gièng víi thó ( H tù lÊy VD)
+ Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cña con ng­êi kh¸c biÖt víi ®éng vËt?
- GV hoµn thiÖn kiÕn thøc cho HS
- GV nªu c©u hái:
+ Bé m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh cho chóng ta biÕt ®iÒu g×
- HS ®äc môc ■, th¶o luËn tr¶ lêi:
+ NhiÖm vô cña bé m«n
+ BiÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ
 tr×nh bµy, nhËn xÐt, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn 
- Gv: Y/c HS đọc thông tin, quan sát hình 1.1 – 1.3 và thảo luận các câu hỏi sau:
+ Những kiến thức về cơ thể người và vệ sinh liên quan đến ngành nghề nào trong xã hội ?
- H chØ ra mèi liªn quan gi÷a bé m«n vµ m«n TDTT mµ c¸c em ®ang häc
- GV nªu c©u hái:
+ H·y nªu c¸c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n häc tËp bé m«n?( Dµnh cho HS KT)
- HS ®äc th«ng tin, th¶o luËn 
- GV lÊy VD cô thÓ minh häa cho c¸c ph­¬ng ph¸p mµ H nªu ra
- GV yªu cÇu HS ®äc kÕt luËn chung
I. VÞ trÝ cña con ng­êi trong tù nhiªn 
 - Loµi ng­êi thuéc líp thó
 - Con ng­êi cã tiÕng nãi, ch÷ viÕt vµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých v× vËy lµm chñ thiªn nhiªn
II. NhiÖm vô cña m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh 
- Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o, sinh lý cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ
 - ThÊy ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¬ thÓ ng­êi vµ m«i tr­êng ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ
 - ThÊy râ mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi c¸c m«n khoa häc kh¸c nh­ y häc, TDTT, ®iªu kh¾c, héi häa
III. Ph­¬ng ph¸p häc tËp bé m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh
 - Quan s¸t tranh, m« h×nh, tiªu b¶n, mÉu vËt.
 - B»ng thÝ nghiÖm
 - VËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch thùc tÕ, có biện pháp vệ sinh, rèn luyện cơ thể.
C. Luyện tập :
GV chia lớp thành 10 nhóm (mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập 
- Trình bày những đặc điểm giống và khác nhau giữa con người và động vật thuộc lớp thú? Điều này có ý nghĩa gì?
- Cho biết những lợi ích của việc học tập môn “cơ thể người và vệ sinh”?
- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.
- GV chỉ định ngẫu nhiên HS
- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.
D. Vận dụng, vận dụng sáng tạo
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: Khi bị bệnh ta có nên tin tưởng vào sự cúng vái để khỏi bệnh không? Tại sao?
- Đáp án: Không nên. Vì chỉ có thầy thuốc mới có đầy đủ kiến thức về đặc điểm cấu tạo và chức năng sinh lí của cơ thể người trong mối quan hệ với môi trường. Từ đó đưa ra chuẩn đoán đúng và điều trị bệnh hiệu quả.
E. Tìm tòi mở rộng:
- Tìm hiểu về cấu tạo, chức năng các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể
- Tìm hiểu mèi quan hÖ gi÷a c¬ thÓ ng­êi vµ m«i tr­êng, gi÷a c¬ thÓ ng­êi với c¸c m«n khoa häc kh¸c, c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ trªn s¸ch b¸o, internet, tµi liÖu tham kh¶o...
- Học bài và trả lời câu 1, 2 SGK.
- Kẻ bảng 2 vào vở.
- Ôn lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú.
Tiết 2 Ngày soạn: 6/9/2021
 Ngày giảng: 8/9/2021
 Ch­¬ng I. 
 Bµi 2: CÊu t¹o c¬ thÓ ng­êi
I. Môc tiªu: 
 1. KiÕn thøc
 - HS nªu ®­îc tªn c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ, x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ.
 - HiÓu ®­îcvai trß cña hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt trong sù ®iÒu hßa ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan.
- HS KT nhËn biÕt ®­îc c¸c bé phËn trªn c¬ thÓ m×nh.
 2. Năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề.
- Năng lực riêng: Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết kiến thức. Rèn tư duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ...
3. Phẩm chất
Có phẩm chất giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan trọng.
II. THIẾT BỊ d¹y häc VÀ HỌC LIỆU
 - GV: ChuÈn bÞ m« h×nh ng­êi, b¶ng phô
 - HS: kÎ b¶ng 2 vµo vë
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
 1.æn ®Þnh tæ chøc : 
 2. KTBC :
 + Tr×nh bµy nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ng­êi vµ ®éng vËt thuéc líp thó?
 + Nªu nh÷ng nhiÖm vô cña m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh?
 3. Bµi míi:
A. Khëi ®éng : + KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan cña ®éng vËt thuéc líp Thó ?
 -> Con ng­êi cã nh÷ng hÖ c¬ quan gièng nh­ Thó kh«ng? Bµi häc h«m nay sÏ nghiªn cøu
 B. H×nh thµnh kiÕn thøc míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
* V§ 1: T×m hiÓu c¸c phÇn c¬ thÓ
- GV yªu cÇu HS quan s¸t H2.1, H2.2 vµ m« h×nh ng­êi kÕt hîp víi tù t×m hiÓu b¶n th©n, th¶o luËn c¸c c©u hái môc 6 : 
+ C¬ thÓ ng­êi gåm mÊy phÇn? KÓ tªn c¸c phÇn ®ã?( dµnh cho HS KT)
+ Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ quan nµo?
+ Nh÷ng c¬ quan nµo n»m trong khoang ngùc?(Khoang ngực chứa tim, phổi)
+ Nh÷ng c¬ quan nµo n»m trong khoang bông? (Khoang bụng chứa dạ dày, ruột, gan, tụy, thận, bóng đái, cơ quan ss...)
- HS tr¶ lêi
- G chèt kiÕn thøc cho H trªn tranh, m« h×nh :
+ C¬ hoµnh, vÞ trÝ c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi gièng víi thó → chøng tá ng­êi cã nguån gèc tõ ®éng vËt
+ Kh«ng t¸c ®éng m¹nh vµo mét sè c¬ quan: tim, phæi
*V§ 2 T×m hiÓu c¸c hÖ c¬ quan
- GV yc HS ®äc môc ■ tr¶ lêi
 + HÖ c¬ quan lµ g×?
- GV y/c HS q/s m« h×nh ng­êi vµ hoµn thµnh b¶ng 2 SGK/9.
- GV kÎ b¶ng 2 lªn b¶ng vµ yªu cÇu HS lªn b¶ng ®iÒn
- HS lªn ®iÒn b¶ng->HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung->GV NX chèt l¹i §¸ ®óng
I. CÊu t¹o
1. C¸c phÇn c¬ thÓ
 - Da bao bäc toµn bé c¬ thÓ
 - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: §Çu , th©n, tay ch©n
 - C¬ hoµnh ng¨n c¸ch khoang ngùc vµ khoang bông
2. C¸c hÖ c¬ quan
HÖ c¬ quan
C¸c c¬ quan trong hÖ c¬ quan
Chøc n¨ng cña hÖ c¬ quan
HÖ vËn ®éng
C¬ vµ x­¬ng
VËn ®éng vµ di chuyÓn
Tiªu hãa
MiÖng, èng tiªu hãa, tuyÕn tiªu hãa
BiÕn ®æi thøc ¨n cung cÊp chÊt dinh d­ìng cho c¬ thÓ
TuÇn hoµn
Timvµ hÖ m¹ch
VËn chuyÓn, trao ®æi chÊt dinh d­ìng tíi tÕ bµo, mang chÊt th¶i CO2 tõ tÕ bµo tíi c¬ quan bµi tiÕt
H« hÊp
§­êng dÉn khÝ, phæi
Thùc hiÖn trao ®æi khÝ oxi vµ khÝ cacbonnic gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng
Bµi tiÕt
ThËn, èng dÉn n­íc tiÓu vµ bãng ®¸i
Läc m¸u t¹o n­íc tiÓu
ThÇn kinh
N·o, tñy, d©y TK, h¹ch TK
§iÒu hßa, ®iÒu khiÓn, phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan
+ Ngoµi nh÷ng hÖ c¬ quan trªn cßn cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo?( hÖ sinh dôc vµ hÖ néi tiÕt)
- HS tr¶ lêi
- GV nhËn xÐt chèt l¹i kiÕn thøc
- Yêu cầu HS đọc £ SGK mục II để trả lời 
+ Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong cơ thể được thể hiện trong trường hợp nào?
- Cá nhân nghiên cứu £ phân tích 1 hoạt động của cơ thể đó là chạy.
- Yêu cầu HS khác lấy VD về 1 hoạt động khác và phân tích.
- Yêu cầu HS quan sát H 2.3 và giải thích sơ đồ H 2.3 SGK.
+ Hãy cho biết các mũi tên từ hệ thần kinh và hệ nội tiết tới các cơ quan nói lên điều gì?
- Trao đổi nhóm:
+ Chỉ ra mối quan hệ qua lại giữa các hệ cơ quan.
+ Thấy được vai trò chỉ đạo, điều hoà của hệ thần kinh và thể dịch.
- GV nhận xét ý kiến HS và giải thích: Hệ thần kinh điều hoà qua cơ chế phản xạ; hệ nội tiết điều hoà qua cơ chế thể dịch.
- Cã 8 hÖ c¬ quan: Tiªu hãa - H« hÊp - TuÇn hoµn - Bµi tiÕt - Sinh s¶n - Néi tiÕt - VËn ®éng - ThÇn Kinh
 - Mçi hÖ c¬ quan thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh.
II/ Sự phối hợp các hoạt động của các cơ quan :
- Các hệ cơ quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động.
- Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan tạo nên sự thống nhất của cơ thể dưới sự chỉ đạo của hệ thần kinh và hệ nội tiết.
C. LuyÖn tËp:
- Hãy điền dấu + (nếu đúng) và dấu – (nếu sai) để xác định vị trí của mỗi cơ quan trong bảng sau: 
Cơ quan
Vị trí
Khoang ngực
Khoang bụng
Vị trí khác
Thận
Phổi
Khí quản
Não
Mạch máu
Mắt
Miệng
Gan
Tim
Dạ dày
 - Cho biết hệ cơ quan, các cơ quan trong từng hệ cơ quan và chức năng của hệ cơ quan?
D. VËn dông: 
- NhËn biÕt, ph©n biÖt ®­îc c¸c c¬ quan, hÖ c¬ quan, chøc n¨ng cña c¸c c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ m×nh.
E. T×m tßi më réng:
- T×m hiÓu cÊu t¹o, chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan, hÖ c¬ quan c¬ thÓ ng­êi trªn s¸ch b¸o, m¹ng internet.
- Häc bµi vµ lµm BT
- ¤n l¹i cÊu t¹o TBTV.
Tiết 3 Ngày soạn: 12/9/2021
 Ngày giảng: 14/9/2021
 Bµi 3: TÕ bµo
I. Môc tiªu: 
 1. KiÕn thøc
 - HS nªu ®­îc thµnh phÇn cÊu tróc c¬ b¶n cña tÕ bµo gåm mµng tÕ bµo, chÊt tÕ bµo, nh©n.
 - HS kT ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng tõng cÊu tróc cña tÕ bµo.
 - Chøng minh ®­îc tÕ bµo lµ ®¬n vÞ cÊu tróc vµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ.
 2. Năng lực
 - Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề 
 - Năng lực riêng: Năng lực tự học, hợp tác, quan sát, phát hiện và giải quyết vấn đề, vận dụng kiến thức vào cuộc sống 
3. Phẩm chất
Có phẩm chất chăm chỉ học tập, lòng yêu thích bộ môn, vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
II. THIẾT BỊ d¹y häc VÀ HỌC LIỆU
 - GV: ChuÈn bÞ tranh vÏ cÊu t¹o tÕ bµo ®éng vËt.
 - HS: kÎ b¶ng 3.1 vµo vë
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
 1. æn ®Þnh :
 2.KTBC :
 + C¬ thÓ ng­êi cã mÊy hÖ c¬ quan? ChØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan?
 3. Bµi míi
A. Hoạt động khởi động
-VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều được cấu tạo từ tế bào.
- GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể.
? Nhận xét về hình dạng, kích thước, chức năng của các loại tế bào?
- GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhưng đều có đặc điểm giống nhau.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
- GV: y/c H ®äc môc “ Em cã biÕt?” SGK/13 cho biÕt:
+ TB cã h×nh d¹ng vµ kÝch ... ải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
- Các chất sau khi tiêu hóa ở ruột non. Thức ăn sau khi biến đổi thành chất dinh dưỡng được cơ thể hấp thụ như thế nào ?...
- Em hãy kể tên các bệnh thường gặp ở các cơ quan của hệ tiêu hóa?
B. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
- GV yªu cÇu HS quan s¸t H29.1, H29.2 vµ ®äc th«ng tin, th¶o luËn:
 + §Æc ®iÓm cÊu t¹o trong cña ruét non cã ý nghÜa g× víi chøc n¨ng hÊp thô c¸c chÊt dinh d­ìng cña nã?
 + C¨n cø vµo ®©u ng­êi ta kh¼ng ®Þnh r»ng ruét non lµ c¬ quan chñ yÕu cña hÖ tiªu hãa ®¶m nhËn vai trß hÊp thô c¸c chÊt dinh d­ìng?
 HS quan s¸t H29.1, H29.2 vµ ®äc th«ng tin, th¶o luËn sau ®ã tr×nh bµy, nhËn xÐt, bæ sung.
- GV nhËn xÐt vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục II SGK, quan sát H 29.3
- Có mấy con đường hấp thụ chất dinh dưỡng trong ruột non?
- Yêu cầu HS hoàn thành bảng 29 trang 95 trên bảng GV đã kẻ sẵn.
- GV giúp HS hoàn thiện bảng.
- GV giải thích thêm: các vitamin tan trong dầu có A, D, K, E. còn lại là các vitamin tan trong nước.
- Gan đóng vai trò gì trong con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim?
- GV nhận xét đánh giá.
I. HÊp thô c¸c chÊt dinh d­ìng
 - Ruét non lµ n¬i hÊp thô chÊt dinh d­ìng
 - CÊu t¹o ruét non phï hîp víi viÖc hÊp thô chÊt dinh d­ìng
 + Niªm m¹c ruét cã nhiÒu nÕt gÊp
 + Cã nhiÒu l«ng ruét vµ l«ng cùc nhá
 + M¹ng l­íi mao m¹ch dµy ®Æc
 + Ruét dµi, tæng diÖn tÝch bÒ mÆt 500 m2
II. Con ®­êng vËn chuyÓn, hÊp thô c¸c chÊt vµ vai trß cña gan
- Nội dung bảng 29
- Vai trò của gan đối với các chất đã hấp thụ.
+ Điều hoà nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu được ổn định.
+ Khử các chất độc bị lọt vào cùng chất dinh dưỡng.
+Tiết mật.
 Bảng 29: Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường máu
Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường bạch huyết
- Đường, 30% axit béo và glixêrin, aa, các vitamin tan trong nước, các muối khoáng, nước.
- 70% lipit (các giọt mỡ đã được nhũ tương hoá), các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K).
- GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vµ th¶o luËn:
+ Vai trß chñ yÕu cña ruét giµ trong qu¸ tr×nh tiªu hãa ë c¬ thÓ ng­êi lµ g×?
 HS th¶o luËn sau ®ã tr×nh bµy nhËn xÐt vµ bæ sung
- GV gi¶ng gi¶i thªm: 
 + Ruét giµ kh«ng ph¶i lµ n¬i chøa ph©n
 + Ruét giµ cã hÖ sinh vËt
 + Ho¹t ®éng c¬ häc cña ruét giµ: dån chÊt chøa trong ruét xuèng ruét th¼ng
- GV liªn hÖ thùc tÕ:
 + BÖnh t¸o bãn
 + Viªm ®¹i trµng
 + Khuyªn häc sinh ¨n nhiÒu chÊt s¬, vËn ®éng võa ph¶i khi ¨n no
- GV chèt l¹i kiÕn thøc
- GV nhËn xÐt vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn
- GV hoµn thiÖn kiÕn thøc cho HS
III. Th¶i ph©n
 - Ruét giµ hÊp thô l¹i n­íc cÇn cho c¬ thÓ
 - Th¶i ph©n
C. Luyện tập:
Câu 1. Trong ống tiêu hoá của người, vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng thuộc về bộ phận nào ?
A. Dạ dày       B. Ruột non C. Ruột già       D. Thực quản
Câu 2. Đặc điểm nào của ruột non giúp chúng tăng hiệu quả hấp thụ chất dinh dưỡng ?
A. Hệ thống mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc, phân bố tới từng lông ruột
B. Lớp niêm mạc gấp nếp, trên đó là các mào với lông ruột dày đặc giúp làm tăng diện tích bề mặt ruột non lên
C. Kích thước rất dài (2,8 – 3 mét)
D. Tất cả các phương án còn lại
Câu 3. Có khoảng bao nhiêu phần trăm lipit được vận chuyển theo con đường máu ?
A. 70%       B. 40% C. 30%      D. 50%
Câu 4. Loại vitamin nào dưới đây được vận chuyển theo con đường bạch huyết về tim ?
A. Vitamin B1 B. Vitamin E C. Vitamin C D. Tất cả các phương án còn lại
Câu 5. Tại ruột già xảy ra hoạt động nào dưới đây ?
A. Hấp thụ lại nước B. Tiêu hoá thức ăn
C. Hấp thụ chất dinh dưỡng D. Nghiền nát thức ăn
Câu 6. Nếu qua hệ tiêu hoá, chất độc bị hấp thụ vào con đường máu thì chúng sẽ bị khử tại đâu ?
A. Tim      B. Dạ dày C. Thận       D. Gan
Câu 7. Chất nào dưới đây được hấp thụ từ ruột non và vận chuyển theo đường máu về tim ?
A. Axit béo B. Tất cả các phương án còn lại
C. Glucôzơ D. Vitamin C
Câu 8. Loại cơ nào dưới đây không tham gia vào quá trình thải phân khi đại tiện ?
A. Tất cả các phương án còn lại B. Cơ chéo bụng ngoài
C. Cơ vòng hậu môn D. Cơ nhị đầu
Câu 9. Vai trò chủ yếu của ruột già là gì ?
A. Thải phân và hấp thụ đường B. Tiêu hoá thức ăn và thải phân
C. Hấp thụ nước và thải phân D. Tiêu hoá thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng
Câu 10. Các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua đường máu sẽ đổ về đâu trước khi về tim ?
A. Tĩnh mạch chủ dưới B. Tĩnh mạch cảnh trong
C. Tĩnh mạch chủ trên D. Tĩnh mạch cảnh ngoài
ĐA: 1-B 2-D 3-C 4-B 5-A 6-D 7-B 8-D 9-C 10-A
D. Vận dụng:
Trong các thói quen ăn uống khoa học, em đã có thói quen nào và chưa có thói quen nào?
	- Thói quen ăn uống khoa học: Ăn uống hợp vệ sinh, ăn chậm nhai kĩ và hợp khẩu vị.
	- Thói quen chưa khoa học: Sau khi ăn chưa có nhiều thời gian nghỉ ngơi.
Em sẽ lập thời khoá biểu học tập ờ nhà hợp lí hơn để sau khi ăn có thời gian nghỉ ngơi, không vội học ngay vì sợ không kịp giờ.
E.Vận dụng:
 - Häc bµi
 - §äc môc “ Em cã biÕt” 
 - Nghiên cứu trước bài 30 “Vệ sinh tiêu hóa”
TiÕt 31 	 Ngµy so¹n : 20/12/2020
 Ngµy gi¶ng 8a: 22/12/2020
 8b: 23/12/2020
	Bài 30: VỆ SINH TIÊU HOÁ
I / MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức 
- Nêu tác nhân gây bệnh đường tiêu hóa,bệnh lây qua đường tiêu hóa, đề ra biện pháp phòng tránh phù hợp.
- Nêu được các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa và cơ sở khoa học của các biện pháp.
2. Năng lực
- Năng lực chung: Phát triển năng lực tư duy sáng tạo, tự học, giải quyết vấn đề.
- Năng lực riêng: 
+ Năng lực thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, các tài liệu liên quan để tìm hiểu các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hóa hiệu quả
+ Năng lực tự nhận thức: xác định được những thói quen ăn uống hàng ngày của bản thân có thói quen nào tốt và chưa tốt.
3. Phẩm chất
Có phẩm chất chăm chỉ, cần cù trong học tập, vận dụng được các kiến thức đã học vào thực tiễn, có ý thức bảo vệ cơ quan tiêu hóa.
II/ CHUẨN BỊ:
 Giáo viên: Đèn chiếu, tranh ảnh các hình về giun sán, bệnh răng miệng, dạ dày.
 Học sinh: Đọc trước bài ở nhà, sưu tầm tranh ảnh có liên quan đến bài.
III / TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp:
2.Kiểm tra bài cũ: 
	Ruột non có cấu tạo phù hợp với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng như thế nào?
3. Bài mới:
A. Hoạt động khởi động
Các em đã bao giờ bị sâu răng, hay bị rối loạn tiêu hóa chưa ? Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh đó ?
B. Hoạt động hình thành kiến thức
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV chiếu các hình ảnh về các bệnh tiêu hoá, các loại giun sán kí sinh trong ruột người, yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK,hoàn thành bảng 30.1
HS tự nghiên cứu thông tin SGK, quan sát hình, trả lời câu hỏi. Lớp trao đổi, bổ sung, GV chiếu đáp án.
1. Các tác nhân gây hại
T¸c nh©n
C¬ quan hoÆc ho¹t ®éng bÞ ¶nh h­ëng
Møc ®é ¶nh h­ëng
Vi khuÈn
- R¨ng
- D¹ dµy, ruét
- C¸c tuyÕn tiªu hãa
- T¹o m«i tr­êng axit lµm háng men r¨ng
- BÞ viªm loÐt
- BÞ viªm, lµm t¨ng tiÕt dÞch
Giun s¸n
- Ruét
- C¸c tuyÕn tiªu hãa
- G©y t¾c ruét
- G©y t¾c èng mËt
¡n uèng kh«ng ®óng c¸ch
- C¬ quan tiªu hãa
- Ho¹t ®éng tiªu hãa
- Ho¹t ®éng hÊp thô
- Cã thÓ bÞ viªm
- KÐm hiÖu qu¶
- Gi¶m
KhÈu phÇn ¨n kh«ng hîp lý
- C¬ quan tiªu hãa
- Ho¹t ®éng tiªu hãa
- Ho¹t ®éng hÊp thô
- D¹ dµy, ruét cã thÓ mÖt mái, gan cã thÓ bÞ s¬
- BÞ rèi lo¹n
- KÐm hiÖu qu¶
Ngoài các tác nhân trên em còn biết những tác nhân nào cũng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan thiêu hoá? Mức độ ảnh hưởng như thế nào? Làm thế nào để tránh được các tác nhân trên? 
+ Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng cách?
+ Thế nào là ăn uống hợp VS?
+ Tại sao ăn uống hợp vệ sinh thì tiêu hóa có hiệu quả?
+ Em đã thực hiện được biện pháp nào?
-Cá nhân HS đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi.
GV yc đại diện nhóm trình bày-> Nhóm khác BS
HS tự rút ra kết luận
GV tiếp tục đưa ra các câu hỏi:
+ Tại sao không nên ăn vặt?
+ Tại sao những người lái xe đường dài thường bị đau dạ dày?
+ Tại sao không nên ăn quá no vào buổi tối?
+ Tại sao không nên ăn kẹo trước khi đi ngủ?
- Kết luận: Nội dung bảng chuẩn KT.
2. Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hoá có hiệu quả
+ Ăn uống hợp vệ sinh.
+ Khẩu phần ăn hợp lý.
+ Ăn uống đúng cách.
+ Vệ sinh răng miệng sau khi ăn
C. Luyện tập:
Câu 1. Việc làm nào dưới đây có thể gây hại cho men răng của bạn ?
A. Uống nước lọc B. Ăn kem C. Uống sinh tố bằng ống hút D. Ăn rau xanh
Câu 2. Vi khuẩn Helicobacter pylori – thủ phạm gây viêm loét dạ dày – kí sinh ở đâu trên thành cơ quan này ?
A. Lớp dưới niêm mạc B. Lớp niêm mạc C. Lớp cơ D. Lớp màng bọc
Câu 3. Biện pháp nào dưới đây giúp làm tăng hiệu quả tiêu hoá và hấp thụ thức ăn ?
A. Tạo bầu không khí thoải mái, vui vẻ khi ăn
B. Ăn đúng giờ, đúng bữa và hợp khẩu vị
C. Tất cả các phương án còn lại
D. Ăn chậm, nhai kĩ
Câu 4. Loại vi khuẩn nào dưới đây kí sinh trên ống tiêu hoá của người ?
A. Vi khuẩn lao B. Vi khuẩn thương hàn
C. Vi khuẩn giang mai D. Tất cả các phương án còn lại
Câu 5. Loại thức uống nào dưới đây gây hại cho gan của bạn ?
A. Rượu trắng B. Nước lọc C. Nước khoáng D. Nước ép trái cây
Câu 6. Biện pháp nào dưới đây giúp cải thiện tình trạng táo bón ?
1. Ăn nhiều rau xanh
2. Hạn chế thức ăn chứa nhiều tinh bột và prôtêin
3. Uống nhiều nước
4. Uống chè đặc
A. 2, 3 B. 1, 3 C. 1, 2 D.1, 2, 3
Câu 7. Khi ăn rau sống không được rửa sạch, ta có nguy cơ
A. mắc bệnh sởi. B. nhiễm giun sán. C. mắc bệnh lậu. D. nổi mề đay.
Câu 8. Loại đồ ăn/thức uống nào dưới đây tốt cho hệ tiêu hoá ?
A. Nước giải khát có ga B. Xúc xích C. Lạp xưởng D. Khoai lang
Câu 9. Để răng chắc khoẻ, chúng ta nên sử dụng kem đánh răng có bổ sung
A. lưu huỳnh và phôtpho. B. magiê và sắt.
C. canxi và fluo. D. canxi và phôtpho.
Câu 10. Bệnh đau dạ dày có thể phát sinh từ nguyên nhân nào dưới đây ?
A. Tất cả các phương án còn lại
B. Căng thẳng thần kinh kéo dài
C. Ăn các loại thức ăn thô cứng hoặc quá cay nóng
D. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori
 ĐA: 1-B 2-A 3-C 4-B 5-A 6-D 7-B 8-D 9-C 10-A
D. Vận dụng:
- Trong các thói quen ăn uống khoa học, em đã có thói quen nào và chưa có thói quen nào?
	Thói quen ăn uống khoa học: Ăn uống hợp vệ sinh, ăn chậm nhai kĩ và hợp khẩu vị.
	 Thói quen chưa khoa học: Sau khi ăn chưa có nhiều thời gian nghỉ ngơi.
Em sẽ lập thời khoá biểu học tập ờ nhà hợp lí hơn để sau khi ăn có thời gian nghỉ ngơi, không vội học ngay vì sợ không kịp giờ.
- Em sẽ làm gì để vận động mọi người trong gia đình có hẹ tiêu hóa khỏe mạnh?
E. Tìm tòi mở rộng:
 - Học bài theo câu hỏi SGK.
 - Tìm hiểu sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường, TĐC ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bào.