Giáo án môn Sinh học 8 - Nguyễn Văn Lực - Tiết 50: Trụ não, tiểu não, não trung gian

Giáo sinh : Trần Thuý Hồng.
Ngày dạy : Lớp 8A
GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Tiết 50 - Bài 46 : Trụ não, tiểu não, não trung gian.
I, Mục tiêu : 
 1, Kiến thức : 
 - Xác định được vị trí và các thành phần của não bộ .
 - Trình bày được cấu tạo và chức năng của trụ não.
 - Xác định được cấu tạo và chức năng của não trung gian.
 - Xác định được cấu tạo và chức năng của tiểu não.
 2, Kỹ năng : 
 - Rèn cho học sinh kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình.
 - Rèn kỹ năng so sánh, phân tích các ví dụ.
 - Rèn kỹ năng hoạt động và hợp tác trong nhóm.
 3, Thái độ :
 - Giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ bộ não.
 - Giáo dục cho học sinh ý thức nghiêm túc học tập và yêu thích bộ môn.
II, Phương pháp : 
 - Câu hỏi vấn đáp tìm tòi.
 - Trực quan – minh hoạ.
 - Dùng lời.
 - Thảo luận nhóm.
III, Phương tiện: 
 - Giáo án điện tử Powerpoit.
 - Máy chiếu.
IV, Kiến thức cũ có liên quan : 
 - Kiến thức bài 43: Giới thiệu chung hệ thần kinh.
 - Kiến thức bài 44: Thực hành : Tìm hiểu chức năng ( liên quan đến cấu tạo ) của tuỷ sống.
 - Kiến thức bài 45: Dây thần kinh tuỷ.
V, Kiểm tra bài cũ : (5’)
 Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ? Vì sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha?
VI, Bài mới:
Vào bài : Bài hôm trước chúng ta đã được nghiên cứu về tuỷ sống. Tiếp theo tuỷ sống là não bộ. Não bộ, từ dưới lên, bao gồm trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não. Bài hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu về vị trí và các thành phần của não bộ cũng như là cấu tạo và chức năng của chúng nhé.
Hoạt động 1 (10’)
Vị trí và các thành phần của não bộ
Mục tiêu : 
- Tìm hiểu về vị trí và các thành phân của não bộ.
- Xác định được giới hạn của trụ não, tiểu não và não trung gian.
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung ghi bảng
- Quan sát hình 43.2, em hãy cho biết vị trí của não bộ?
- GV nhận xét, kết luận: Não bộ là phần tiếp theo của tuỷ sống, nằm trong hộp sọ.
- Tiếp tục quan sát hình 46.1 – SGK, em hãy cho biết não bộ gồm những thành phần nào?
- GV nhận xét, kết luận.
- Yêu cầu HS hoàn thành bài tập 1 - phần I- trang 119 - SBT 
- GV nhận xét, kết luận.
- GV gọi một HS lên bảng, chỉ trên hình 46.1 vị trí và tên gọi các thành phần của não bộ.
- GV nhận xét, kết luận
- HS quan sát, 1 HS trả lời.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- HS quan sát hình 46.1 – SGK, 1 HS trả lời câu hỏi.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- HS hoàn thành bài tập 1 - phần I – trang 119 – SBT. 1 HS trả lời.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- 1 HS lên bảng, quan sát hình 46.1, chỉ vị trí và đọc tên các thành phần của não bộ.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- Đáp án : 
1- Não trung gian
2- Hành não
3- Cầu não
4- Não giữa
5- Cuống não
6- Củ não sinh tư
7- Tiểu não
I - Vị trí và các thành phần của não bộ:
- Trụ não: nằm ở dưới não trung gian, trước tiểu não
- Tiểu não: nằm phía sau trụ não, dưới bán cầu đại não
- Não trung gian: nằm giữa đại não và trụ não
- Đại não: nằm trên trụ não, tiểu não, não trung gian
Hoạt động 2 (15’)
Cấu tạo và chức năng của trụ não
Mục tiêu: 
- Trình bày được cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não.
- So sánh thấy sự giống nhau và khác nhau giữa trụ não và tuỷ sống.
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung ghi bảng
- Em hãy quan sát hình 46.1, hình 46.2 – SGK và nghiên cứu thông tin trong SGK, trả lời câu hỏi:
+ Hãy cho biết trụ não có cấu tạo như thế nào?
+ Chất xám và chất trắng ở trụ não có chức năng gì?
- GV nhận xét, kết luận.
- GV giới thiệu : Từ nhân xám xuất phát 12 đôi dây thần kinh não gồm dây cảm giác, dây vận động và dây pha.
- Liên hệ bài trước : Em hãy cho biết sự khác nhau giữa tuỷ sống và trụ não?
- GV nhận xét, kết luận. 
- HS quan sát hình 46.1, hình 46.2 – SGK và nghiên cứu thông tin trong SGK, 1 HS trả lời câu hỏi.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- HS nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi.
- 1 HS trình bày đáp án.
- Ý kiến khác, bổ sung.
II, Cấu tạo và chức năng của trụ não: 
- Chất xám (trong): Điểu khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan.
- Chất trắng (ngoài): Dẫn truyền
+ Đường lên: Cảm giác
+ Đường xuống: Vận động
Hoạt động 3 (5’)
Não trung gian
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung ghi bảng
- GV yêu cầu HS quan sát hình 46.1 trên slide , chỉ vị trí của não trung gian.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết cấu tạo và chức năng của não trung gian.
- GV nhận xét, kết luận.
- HS lên chỉ trên slide vị trí của não trung gian.
- HS nghiên cứu thông tin SGK, 1 HS trả lời câu hỏi.
- Ý kiến khác, bổ sung.
III, Não trung gian:
- Gồm vùng đồi thị và vùng dưới đồi thị.
+ Chất trắng (ngoài): chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới lên não.
+ Chất xám (trong) : Là các nhân xám điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt.
Hoạt động 4 (5’)
Tiểu não
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung ghi bảng
- GV yêu cầu HS quan sát lại hình 46.1 và 46.3, nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi:
+ Vị trí của tiểu não nằm ở đâu?
+ Tiểu não có cấu tạo như thế nào? 
- GV nhận xét, kết luận.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm SGK và cho biết tiểu não có chức năng gì?
- GV nhận xét, kết luận.
- Yêu cầu HS làm bài tập 3 - phần I SBT.
- GV nhận xét, chữa BT
- HS quan sát hình 46.1 và 46.2, nghiên cứu thông tin SGK, 1 HS trả lời.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- HS dựa vào thí nghiệm, rút ra chức năng của tiểu não.
- Ý kiến khác, bổ sung.
- HS làm BT, 1 HS trả lời.
- Ý kiến khác, bổ sung
IV, Tiểu não:
- Chất xám: ở ngoài làm thành vỏ tiểu não à Điều hoà, phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.
- Chất trắng: ở trong là các đường dẫn truyền.
VII, Củng cố : (5’)
- HS làm bài tập trắc nghiệm:
Bài 1 : Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: Người say rượu thường có biểu hiện chân nam đá chân chiêu trong lúc đi vì : 
A , Tiểu não bị rối loạn không điều hoà và phối hợp được các hoạt động.
B , Não trung gian bị rối loạn không thực hiện được chức năng điều hoà hoạt động.
C , Trụ não bị rối loạn, điều khiển các hoạt động không chuẩn xác.
D , Cả 3 đáp án trên.
à Đáp án D
Bài 2 : Hãy sắp xếp các chức năng tương ứng với từng bộ phận của não.
Các bộ phận của não
Chức năng
Trả lời
1, Trụ não
A, Điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt
1- B
2, Tiểu não
B, Điều khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan ( tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá )
2- C
3, Não trung gian
C, Điều hoà và phối hợp các hoạt động phức tạp
3- A
- GV nhắc lại kiến thức trọng tâm của bài, cho HS đọc phần ghi nhớ SGK.
- GV đánh giá giờ học.
VIII , Dặn dò: 
- Học thuộc phần ghi nhớ SGK.
- Làm BT trong SBT.
- Đọc mục “ Em có biết? ”
- Đọc trước bài 47: Đại não.