Giáo án môn Sinh học 8 - Nguyễn Văn Lực - Bài 39: Bài tiết nước tiểu

Tuaàn 21 
	Tieát 41 Baøi 39	 BAØI TIEÁT NÖÔÙC TIEÅU
I - Muïc tieâu :
1/ Kieán thöùc:
- HS trình baøy ñöôïc quaù trình taïo nöôùc tieåu, quaù trình baøi tieát nöôùc tieåu.
- Phaân bieät ñöôïc nöôùc tieåu ñaàu vaø huyeát töông nöôùc tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu 
chính thöùc.
- Thöïc chaát cuûa quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu.
2/ Kyõ naêng: Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình.
3/ Thaùi ñoä: Giaùo duïc yù thöùcveä sinh, giöõ gìn cô quan baøi tieát nöôùc tieåu.
II - Thoâng tin boå sung :
- Aùp löïc maùu trong caàu thaän raát cao ñaït 60 à 70 mmHg, cao gaáp 2,4 laàn nôi khaùc.
- Moãi phuùt ñoäng maïch thaän chöùa 1 lít maùu, 40% laø hoàng caàu khoâng qua loå loïc,
coøn laïi 60% laø huyeát töông. Nghóa laø coù 120ml nöôùc loït sang caàu thaän taïo thaønh nöôùc tieåu ñaàu, moãi ngaøy coù 172 lít nöôùc tieåu ñaàu ñöôïc loïc vaø 1,5 lít nöôùc tieåu 
chính thöùc.
III - Ñoà duøng daïy hoïc :
Tranh 39.1 phoùng to.
IV - Hoaït ñoäng daïy hoïc :
	1/ Kieåm tra baøi cuõ :
- Trình baøy caáu taïo cô quan baøi tieát nöôùc tieåu?
 - Baøi tieát coù vai troø quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi cô theå soáng?
2/ Môû baøi : Moãi quaû thaän chöùa 2 trieäu ñôn vò chöùc naêng loïc maùu àvaø hình 
thaønh nöôùc tieåu, quaùtrình loïc maùu ñeå hình thaønh nöôùc tieåu ôû caùc ñôn vò chöùc 
naêng cuûa thaän ñaõ dieãn ra nhö theá naøo ? Baøi hoïc hoâm nay nghieân cöùu vaán ñeà naøy. 
3/ Hoaït ñoäng hoïc taäp :
 Hoaït ñoäng 1 : Taïo thaønh nöôùc tieåu :
Muïc tieâu : Neâu ñöôïc quaù trình loïc nöôùc tieåu, phaân bieät ñöôïc nöôùc 
tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu chính thöùc.
Tieán haønh :
HÑGV
HÑHS
 - GV yeâu caàu hs nghieân cöùu thoâng tin keát hôïp H.39.1 thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi döôùi söï höôùng daãn cuûa GV :
1/ Söï taïo thaønh nöôùc tieåu goàm nhöõng quaù trình naøo? Dieãn ra ôû ñaâu?
GV höôùng daãn nhö H.39.1.
2/ Thaønh phaàn nöôùc tieåu ñaàu khaùc vôùi maùu ôû choã naøo?
3/ Nöôùc tieåu chính thöùc khaùc vôùi nöôùc tieåu ñaàu ôû choå naøo?
 -GV nxeùt boå sung ruùt ra keát luaän.
 - Hs ñoïc, nghieân cöùu thoâng tin thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi theo yeâu caàu: loïc, haáp thu, baøi tieât
1/ Goàm 3 quaù trình:
 - Quaù trình loïc maùu ôû caàu thaän à
 taïo ra nöôùc tieåu ñaàu.
 - Quaù trình haáp thuï laïi 
 - Quaù trình baøi tieát tieáp.
Caû 2 quaù trình ñeàu dieãn ra ôû oáng thaän àbieán nöôùc tieåu ñaàu thaønh nöôùc tieåu chính thöùc ñoã vaøo beå thaän vaø theo oáng daãn nöôùc tieåu ñoå vaøo boùng ñaùi.
2/ Nöôùc tieåu ñaàu khoâng coù caùc teá baøo maùu vaø proâteâin.
Maùu coù caùc teá baøo maùu vaø proâteâin.
3/ Nöôùc tieåu chính thöùc khoâng coù thaønh phaàn dd.
Nöôùc tieåu ñaàu
Nöôùc tieåu chính thöùc
Noàng ñoä caùc chaát hoaø tan loaõng.
Noàng ñoä caùc chaát hoaø tan ñaäm ñaëc hôn.
Chöùa ít chaát caën baõ vaø chaát ñoäc.
Chöùa nhieàu chaát caën baõ vaø chaát ñoäc hôn.
Coøn chöùa nhieàu caùc chaát dinh döôõng.
Gaàn nhö khoâng coøn chöùa nhieàu caùc chaát dinh döôõng.
-HS trình baøy ñaùp aùn, nhoùm khaùc bsung nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän vaø ghi baøi.
Tieåu keát : Söï taïo thaønh nöôùc tieåu goàm 3 quaù trình :
Quaù trình loïc maùu ôû caàu thaän à taïo ra nöôùc tieåu ñaàu.
Quaù trình haáp thuï laïi ôû oáng thaän.
Quaù trình baøi tieát tieáp.
 + Haáp thuï laïi caùc chaát caàn thieát.
 + Baøi tieát tieáp chaát thöøa, chaát thaûi.
 + Taïo thaønh nöôùc tieåu chính thöùc.
 Hoaït ñoäng 2 : II – Thaûi nöôùc tieåu :
Muïc tieâu : Hs naém ñöôïc nöôùc tieåu ra ngoaøi qua cô quan baøi tieát nöôùc tieåu.
Tieán haønh :
HÑGV
HÑHS
 -GV goïi hs ñoïc thoâng tin SGK tr127. thaûo luaän traû lôøi caùc caâu hoûi. 
- GV cho HS xem ñoaïn phim.
-Söï taïo thaønh nöôùc tieåu dieãn ra lieân tuïc nhöng vì sao ta ñi tieåu coù luùc ?
-Vì sao ôû treû nhoû coù hieän töôïng tieåu ñeâm trong giaác nguû?
-Nöôùc tieåu tích trữ ôû ñaâu?
 GV cho HS xem Hình
-Thöïc chaát quaù trình taïo nöôùc tieåu laø gì ?
- Coù theå nhòn tieåu 1 thôøi gian khoâng ?
- Nhöng coù neân thöôøng xuyeân nhòn ñi tieåu 
khoâng ?
- Khi naøo nöôùc tieåu thaûi ra ngoaøi?
- GV toång keát yù chính.
 - GV goïi hs ñoïc keát luaän SGK.
 -Hs ñoïc nghieân cöùu thoâng tin SGK thaûo luaän thoâng tin traû lôøi caùc caâu hoûi. 
- Maùu tuaàn hoaøn lieân tuïc qua caàu thaän,nöôùc tieåu loïc lieân tuïc. 
( Vì boùng ñaùi noái vôùi oáng ñaùi coù 2 cô voøng bòt chaët, cô naèm ngoaøi laø cô vaân hoaït ñoäng theo yù muoán).
- ÔÛ treû nhoû do cô vaân thaét oáng ñaùi phaùt trieån chöa hoaøn chænh, neân khi löôïng nöôùc tieåu nhieàu gaây caêng boùng ñaùi seõ coù luoàng xung thaàn kinh gaây co cô boùng ñaùi vaø môû cô trôn oáng ñaùi ñeå thaûi nöôùc tieåu. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra ôû treû nhoû, ñaëc bieät laø giai ñoaïn sô sinh.
- Nöôùc tieåu tích tröõ ôû boùng ñaùi.
- Loïc maùu vaø thaûi chaát ñoäc, chaát caën baõ, chaát thöøa ra khoûi cô theå. 
 -Co,ù vì cô naèm ngoaøi laø cô vaân hoaït ñoäng theo yù muoán.
- Khoâng, vì trong thaønh phaàn nöôùc tieåu coù caùc chaát ñoäc, nhaát laø caùc muoái khoaùng seõ ñoïng laïi ôû boùng ñaùi, taïo ra soûi thaän, caùc chöùng vieâm caàu thaän, vieâm oáng thaän Coù theå laøm ngöng treä quaù trình baøi tieát nöôùc tieåu, thaäm chí gaây ñau ñôùn döõ doäi, aûnh höôûng ñeán söùc khoeû vaø moïi hoaït ñoäng khaùc.
- Khi löôïng nöôùc tieåu 200ml àlaøm caêng boùng ñaùi ( baøng quan), caûm giaùc buoàn ñi tieåu xuaát hieän, baøi tieát nöôùc tieåu ra ngoaøi .
 - HS ñoïc keát luaän SGK.
- HS ghi keát luaän.
Tieåu keát: 
 Nöôùc tieåu chính thöùc ñöôïc ñoå vaøo beå thaän, qua
oáng daãn nöôùc tieåu xuoáng tích tröõ ôû boùng ñaùi ,
 roài ñöôïc thaûi ra ngoaøi nhôø hoaït ñoäng cô voøng oáng ñaùi 
cô boùng ñaùi vaø cô buïng.
4/ Kieåm tra ñaùnh giaù :
1/ Söï taïo thaønh nöôùc tieåu goàm nhöõng quaù trình naøo? 
Dieãn ra ôû ñaâu?
2/ Thöïc chaát cuûa quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu laø gì?
3/ Khi naøo nöôùc tieåu thaûi ra ngoaøi?
	5/ Daën doø :
- Hoïc thuoäc baøi,traû lôøi caâu hoûi 1,2,3 SGK trang 127.
- Ñoïc em coù bieát.
- Soaïn baøi môùi:
+ Tìm moät soá taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu?
+ YÙ thöùc xaây döïng baûo veä heä baøi tieát?