Giáo án môn Sinh học 8 - Bài 38 đến bài 40

Tuần : 21. 
Ppct : 40.. 
NS... ND
Chương VII: BÀI TIẾT 
Bài 38: BÀI TIẾT 
VÀ CẤU TẠO BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I . Mục tiêu 
* Kiến thức : -Trình bày được khả năng bài tiết vai trò của nó đối với cơ thể sống, các hoạt động bài tiết chủ yếu và hoạt động quan trọng 
-Xác định được tranh hình và trình bày được bằng lời cấu tạo bài tiết nước tiểu 
* Kỹ năng : -Phát triển kỹ năng quan sát, phân tích tranh hình, hoạt động nhóm
* Thái độ : -GD ý thức bảo vệ, giữ vệ sinh cơ quan bài tiết
II. Chuẩn bị : 
1. Tài liệu tham khảo: Sgk, Sgv, Sách thiết kế bài giảng sinh học 8 .
2. Phương pháp : biểu diễn mẫu vật trực quan, động nhóm, đàm thoại, thuyết trình 
3. Đồ dùng dạy học: Tranh 38.1 sgk phóng thông tin, các hình ảnh có liên quan
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định : .
2. Kiểm tra bài cũ: không
3. Bài mới : hằng ngày ta bài tiết ra môi trường ngoài những sản phẩm nào? thực chất của hoạt động bài tiết là gì? đó là nội dung bài 38
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Hđ1: Tìm hiểu bài tiết
-Cho hs đọc sgk thảo luận trả lời câu hỏi 
Các sản phẩm cần thải được bài tiết phát sinh từ đâu?
-Gọi hs khác nhận xét
-Nhận xét chốt lại
Bài tiết là gì?
-Gọi hs khác nhận xét 
-Chốt lại cho ghi
Hđ2: Tìm hiểu cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu
-Treo hình 38.1 a, b, c, d cho hs quan sát thảo luận trả lời câu hỏi trắc nghiệm 
Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan : 
a.Thận, cầu thận b.Thận, ống thận
c.Thận, bóng đái d.Thận, ống dẫn nùc tiểu
-Gọi nhóm khác nhận xét
-Nhận xét, thông báo đáp án 
Cơ quan quan trọng của hệ bài tiết là : 
a.Thận b.Ống dẫn nước tiểu
c.Bóng đái d.Ống đái
-Gọi nhóm khác nhận xét 
-Thông báo đáp án 
Cấu tạo của thận gồm
a.Phần vỏ, ống dẫn, phần tuỷ
b.Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận
c.Phần vo,û phần tuỷ, với các đơn vị
d.Phần vỏ, phần tuỷ, cùng ống góp
-Gọi nhóm khác nhận xét 
-Nhận xét thông báo đáp án 
-Cho hs làm tiếp câu còn lại 
-Chốt lại cho ghi
I/ Bài tiết
-Đọc sgk thảo luận trả lời câu hỏi 
-Thống nhất đáp án phát biểu
-Phát biểu nhận xét
-Nghe nhận xét
Bài tiết là
-Nhận xét 
 TK: Bài tiết là quá trình cơ thể lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do hoạt động TĐC của tế bào tạo ra cùng 1 số chất được đưa vào cơ thể quá liều gây hại cho cơ thể duy trì ổn định của môi trường trong. 
II/ Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu
-Quan sát hình 38.1 a, b, c, d thảo luận trả lời câu hỏi
-Nghe câu hỏi thống nhất phát biểu :d
-Phát biểu nhận xét
-Nghe đáp án
-Phát biểu trả lời :a
-Phát biểu nhận xét 
-Nghe đáp án
-Phát biểu trả lời :d
-Nhận xét
-Làm câu còn lại theo yêu cầu gv
TK: Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái. Thận gồm 2 quả thận với khoảng 2 triệu đơn vị đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
4. Củng cố : Bài tiết là gì? bài tiết đóng vai trò như thế nào trong sự sống? 
Hệ bài tiết nước có cấu tạo như thế nào?
5. Dặn dò : Học bài cũ, soạn trước bài 39
6. Rút kinh nghiệm                  . .       .                     . .        . 
Tuần : 22. 
Ppct : 41.. 
NS... ND
Bài 39: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I . Mục tiêu 
* Kiến thức : Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu vàthực chất của quá trình tạo thành nước tiểu.Quá trình thải nước tiểu, so sánh được nước tiểu đầu với huyết tương, nước tiểu đầu với nước tiểu chính thức. 
* Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát, và phân tích, hoạt động nhóm.
* Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh, giữ gìn cơ quan bài tiết nước nước tiểu
II. Chuẩn bị : 
1. Tài liệu tham khảo: Sgk, Sgv, Sách thiết kế bài giảng sinh học 8 .
2. Phương pháp : Hoạt động nhóm, Quan sát nghiên cứu mẫu vật trực quan, thuyết trình
3. Đồ dùng dạy học : Hình 39.1 phóng to, mẫu vật quả thận.
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định : .
2. Kiểm tra bài cũ: ( kiểm tra 15 phút)
Đề:
 1 Bài tiết là gì? Vai trò của quá trình bài tiết đối với cơ thể sống?
 2: Trình bày cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu? 
Đáp án:
Nội dung 
Thang điểm
1./ Bài tiết là quá trình cơ thể lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do hoạt động TĐC của tế bào tạo ra cùng 1 số chất được đưa vào cơ thể quá liều gây hại cho cơ thể 
Vai trò: Thải loại các chất thải và duy trì ổn định của môi trường trong. 
2./ 
Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái. 
Thận gồm 2 quả thận với khoảng 2 triệu đơn vị đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
3 điểm
2 điểm
3 điểm
2 điểm
3. Bài mới : Quá trình tạo ra nước tiểu được diễn ra như thế nào? sự tạo thành nước tiểu được tiếp diễn ra sao? Muốn biết được nội này ta vào bài 39
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Hđ1: Tìm hiểu tạo thành nước tiểu
-Treo sơ đồ 39 cho hs quan sát, đọc sgk thảo luận trả lời 
Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu?
-Gọi hs khác nhận xét 
-Nhận xét thông báo đáp án
Thành phần nước tiểu khác với máu ở điểm nào?
-Gọi hs khác nhận xét 
-Nhận xét cho ghi
Hđ2: Tìm hiểu thải nước tiểu
-Cho từng nhóm đọc thông tin thảo luận trả lời câu hỏi
Sự tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào 1 lúc nhất định, có sự khác nhau đó là do đâu?
-Gọi nhóm khác nhận xét 
-Nhận xét bổ sung 
-Cho ghi
I/ Tạo thành nước tiểu
-Quan sát đồ 39.1 đọc thông tin thảo luận trả lời 
-Quá trình lọc máu hấp thụ lại
-Phát biểu nhận xét 
-Nghe đáp án
-Thảo luận trả lời 
-Phát biểu nhận xét
TK: Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận bao gồm quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu. Quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết, quá trình bài tiết các chất độc không cần thiết ở ống thận để tạo thành nước tiểu chính thức và ổn định thành phần của máu
II/ Thải nước tiểu
-Đọc thông tin thảo luận phát biểu trả lời 
-Máu luôn tuần hoàn liên tục qua cầu thận
-Phát biểu nhận xét
-Nghe gv bổ sung
TK: Nước tiểu chính thức được đổ vào bể thận qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng
4. Củng cố : Nước tiểu được tạo thành như thế nào? nước tiểu được bài tiết ra ngoài như thế nào?
5. Dặn dò : Học bài cũ, soạn trước bài40
6. Rút kinh nghiệm                  . .       .                     . .        .          .
Tuần : 22. 
Ppct : 42.. 
NS... ND
Bài 40: VỆ SINH BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I . Mục tiêu 
* Kiến thức: Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quả của
-Trính bày được các thói quen sống để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của nó.
* Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng quan sát nhận xét liên hệ thực tế
* Thái độ : Có ý thức thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu
II. Chuẩn bị: 
1. Tài liệu tham khảo: Sgk, Sgv, Sách thiết kế bài giảng sinh học 8 .
2. Phương pháp : Hoạt động nhóm, quan sát nghiên cứu kênh hình.
3. Đồ dùng dạy học : hình 38.1, 39.1 phóng to
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định : .
2. Kiểm tra bài cũ: kiểm tra 15’
Đề kiểm tra:
2.1: Câu hỏi trình bày quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận (6đ) 
2.2 : sự thải nước tiểu được diễn ra như thế nào? 
Đáp án: 
1: Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận bao gồm quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nước
Quá trình hấp thụ các chất cần thiết, quá trình hấp thụ các chất độc và các chất không cần thiết ở ống dẫn đã tạo nên nước tiểu chính thức và ổn định 1 số thành phần của máu
2: Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận qua ống dẫn. Qua ống dẫn nước tiểu tích trữ ở bóng đái rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động cơ vòng bóng đái và cơ bụng 
3. Bài mới: Những tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết. Ta cần xây dựng 1 thói quen như thế nào cho hệ bài tiết. Đó là nội dung bài 40
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Hđ1: Tìm hiểu một số tác nhân chủ yếu gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu
-Chia nhóm
-Cho hs đọc sgk thảo luận trả lời câu hỏi 
Khi các cầu thận bị viêm và suy thái có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nào về sức khoẻ?
-Gọi hs khác nhận xét 
-Nhận xét, chốt lại
Khi các tế bào ống thận làm việc kém  dẫn đến hậu quả nào cho sức khoẻ?
-Nhóm khác nhận xét 
Khi đường dẫn nước tiễu bị nghẽn bởi sỏi thận cơ thể ảnh hưởng như thế nào?
-Hs khác nhận xét 
-chốt lại cho ghi
Hđ2: Cần xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh các tác nhân có hại
-Treo bảng 40 sgk cho hs quan sát và thảo luận trả lời điền vào bảng từ đó rút ra thói quen sống khoa học
1-Thường xuyên giữ vệ sinh cho cơ thể cũng như hệ bài tiết 
2-Khẩu phần ăn hợp lý 
3-Khi muốn đi tiểu phải đi ngay không nên nhịn 
-Nhóm khác nhận xét 
-Nhận xét thông báo đến hs đáp án đúng
Cần có thói quen sống như thế nào để bảo vệ hệ bài tiết tránh các tác nhân ?
-chốt lại cho ghi
I/ Một số tác nhân chủ yếu gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu
-Chia lớp theo yêu cầu gv
-Đọc sgk trả lời câu hỏi 
-Nhận xét 
-Nghe
-Thảo luận thống nhất trả lời : quá trình hấp thụ và bài tiết các chất cặn bã kép 
-Phát biểu nhận xét 
-Phát biểu P: gây bí tiểu 
-Phát biểu
TK: Các tác nhân có thể gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu là các chất độc trong thức ăn, đồ uống, khẩu phần ăn không hợp lý vi trùng gây bệnh
II/ Cần xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh các tác nhân có hại
-Quan sát đọc sgk thảo luận trả lời câu hỏi 
+Hạn chế sự xâm nhập của vi sinh vật 
+Không để thận làm việc quá tải 
+Tạo điều kiện cho thận tạo thành nước tiểu liên tục 
-Phát biểu
-Nghe
-Nghe câu hỏi thảo luận trả lời 
TK: Các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu là : thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như hệ bài tiết nước tiểu. Khẩu phần ăn hợp lý, đi tiểu đúng lúc
4. Củng cố : Tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết, cần có những thói quen sống khoa học nào để bảo vệ hệ bài tiết
5. Dặn dò : Học bài cũ, soạn trước bài 41
6. Rút kinh nghiệm                  . .       .                     . .