Giáo án môn Ngữ văn 8 - Bài 18: Nhớ rừng - Năm học 2022-2023

Ngày soạn: 6/12/2022 
Ngày giảng: 9/12/2022
UNIT 17 – PERIOD 55
Văn bản: NHỚ RỪNG - Thế Lữ
I. Mục tiêu
1. Năng lực: Chỉ ra và phân tích được những chi tiết, hình ảnh thể hiện niềm khát khao tự do mãnh liệt, lòng yêu nước kín đáo của tác giả qua lời con hổ ở vườn bách thú.
Đọc diễn cảm; phân tích những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn.
2. Phẩm chất: Biết trân trọng cuộc sống hoà bình, tự do; có ý thức vươn lên trong cuộc sống.
* Yêu cầu đối với học sinh khá, giỏi:
Viết đoạn văn cảm nhận vẻ đẹp của bức tranh tứ bình và hình ảnh chúa sơn lâm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên: phương án lên lớp, tài liệu HDH.
2. Học sinh: Nghiên cứu tài liệu, soạn bài
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề/ nhiệm vụ học tập/ Mở đầu
* Mục tiêu: HS xác định được vấn đề của bài học
* Tổ chức thực hiện:
 * Kiểm tra đầu giờ
 H: Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Muốn làm thằng Cuội” và nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ?
 * Khởi động vào bài
 - HSHĐ cá nhân (3p) thực hiện phần HĐKĐ, TL-Tr3/5 
 - HS: Trình bày, chia sẻ 
 - GV dẫn vào bài: Ở Việt Nam khoảng những năm 30 của thế kỉ XX xuất hiện một phong trào thơ mới rất sôi động được coi là cuộc cách mạng thơ ca - một phong trào thơ có tính chất lãng mạn, tiểu tư sản (1932 - 1945) gắn liền với tên tuổi: Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mạc Tử... Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về Thế Lữ - một nhà thơ tiêu biểu cho phong trào thơ mới đó. Bài thơ “Nhớ rừng” chính là bước khởi đầu cho thơ mới. Tại sao tác giả lại lấy nhan đề là “Nhớ rừng”? Thông qua hình tượng con hổ tác giả muốn gửi gắm tới bạn đọc điều gì?...
 3. Tổ chức các hoạt động 
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung 
H: Theo em văn bản này cần đọc với giọng ntn?
- HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ
- GV nhấn mạnh: Đọc to, diễn cảm.
+ Đoạn 1+4: Giọng buồn, u uất, chú ý những từ ngữ kéo dài, mỉa mai, khinh bỉ.
+ Đoạn 2+3+5: Giọng vừa hào hứng vừa tiếc nuối, tha thiết, bay bổng, mạnh mẽ, hùng tráng.
Chú ý đọc liền mạch những câu thơ vắt dòng, những câu thơ có từ “để”, từ “với” ở đầu câu.
- GV đọc 1 đoạn
- 2 HS đọc nối tiếp -> hết văn bản, nhận xét cách đọc của bạn.
- GV nhận xét, chữa lỗi.
H: Nêu những hiểu biết của em về tác giả Thế Lữ?
- HS trình bày, chia sẻ 
- GV giải thích: Thế Lữ - Thứ Lễ (Bút danh của ông được đặt theo cách chơi chữ nói lái dân gian có hàm ý là “người lữ khách trên trần thế”, cả đời chỉ ham cái đẹp để vui chơi. 
- GV mở rộng: Thế Lữ là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới (1932 - 1945).
Thơ mới: một phong trào thơ có tính chất lãng mạn của tầng lớp tri thức trẻ từ năm 1932 đến năm 1945. Ngay ở giai đoạn đầu, Thơ mới đã có nhiều đóng góp cho văn học, nghệ thuật nước nhà.
Thơ Thế Lữ dồi dào, lãng mạn. Ngoài thơ, ông còn viết truyện, hoạt động sân khấu và là một trong những người có công đầu tiên xây dựng ngành kịch nói ở nước ta.
(về văn học nghệ thuật)
H: Nêu vị trí, giá trị của tác phẩm?
- HS trình bày, chia sẻ
+ “Nhớ rừng” in trong tập “Mấy vần thơ” (1943)
- GV: Nhà thơ Thế Lữ đã kể lại quá trình sáng tác bài thơ “Nhớ rừng”: Hồi ấy, khi Thế Lữ làm người sửa bản in cho báo Ý muốn Phương Đông, ông thường đi qua vườn Bách Thảo, Hà Nội để đến nơi làm việc. Chính thời gian này Thế Lữ đã sáng tác bài thơ “Nhớ rừng”.
 Nhớ rừng là bài thơ tiêu biểu nằm trong phong trào thơ mới, là bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ, góp phần mở đường cho sự thắng lợi của thơ mới.
(Thể thơ 8 chữ hiện đại)
- GV yêu cầu HS quan sát bài thơ và nhận diện thể thơ 8 chữ. 
- Số câu, số chữ không hạn định, tự do, linh hoạt, vần điệu khác thơ cũ (bắt buộc số câu, chữ, niêm luật chặt chẽ)
H: Thơ mới khác Thơ cũ ở điểm nào? 
- GV mở rộng: Thơ mới đề cao cái tôi cá nhân, cảm xúc được trình bày tự nhiên, cởi mở, chân thành. Hình thức phóng khoáng, linh hoạt không gò bó. Ngay ở giai đoạn đầu Thơ mới đã có những đóng góp quan trọng cho nền VHNT nước nhà.
- HSHĐ cá nhân (2’) tự tìm hiểu các từ khó
TL-Tr
- HSHĐ cặp đôi (2’) thực hiện yêu cầu a. TL-Tr/9.
- HS báo cáo, chia sẻ
- GV nhận xét, kết luận
1- c; 2 - e; 3 - d; 4 - b; 5 - a.
- HS chú ý đoạn 1. TL-Tr3/6 
H: Tâm trạng của con hổ khi bị giam hãm ở bách thú được thể hiện qua những hình ảnh thơ nào?
H: Em hiểu thế nào là “gậm”, “khối căm hờn”? “Nằm dài” gợi tư thế gì?
- Gậm: nhấm nháp từng tí một
- Khối căm hờn: Sự căm tức đóng thành vật thể đông đặc khó tan.
- HS: ngao ngán, buồn bã, bất lực -> Không có cách nào thoát khỏi môi trường tù túng, tầm thường, chán ngắt.
- HSHĐ cặp đôi (2’), báo cáo, chia sẻ. 
H: Nhận xét cách dùng từ ngữ trong hai câu thơ và từ xưng hô, qua đó diễn tả tâm trạng của con hổ như thế nào ?
- GV kết luận, chốt
H: Vì sao hổ lại có tâm trang như vậy?
- HS: Hổ từ chỗ là chúa tể của muôn loài, đang tung hoành chốn nước non hùng vĩ. Thì nay bị nhốt chặt trong cũi sắt trở thành một thứ trò lạ mắt, thứ đồ chơi, bị lũ người giễu cợt. Người xưa thường nói “Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn”. Con hổ này không hèn, với tư thế nằm dài tưởng như thờ ơ nhưng nó vẫn âm ỉ trong lòng một thái độ.
H: Trong tâm trạng uất hận đó con hổ có thái độ như thế nào với mọi người xung quanh?
- HSHĐ cá nhân (2’), trình bày, chia sẻ
H: Tại sao nó lại khinh và gọi lũ người kia là ngạo mạn ngẩn ngơ? Vì sao nó cảm thấy nhục? Nhận xét hình ảnh thơ? Qua đó em hiểu gì về thái độ của con hổ?
- Những kẻ đắc thắng, nhỏ nhen, không hiểu tâm trạng của nó (vốn là chúa tể muôn loài kể cả loài người cũng phải nể sợ).
- Từ chỗ là vị chúa tể, mọi vật đều sợ uy quyền của nó nay thành trò chơi, tiêu khiển cho con người, bất mãn vì bị xếp ngang hàng với những kẻ đồng loại tầm thường.
- GV nhận xét, chốt
- HS nghiên cứu khổ 4
H: Con hổ không chỉ uất ức vì bị giam cầm mà nó còn có thái độ như thế nào với thực tại nơi cảnh vườn bách thú?
- HSHĐ cá nhân (1’), trình bày, chia sẻ
H: Nhận xét cách sử dụng từ ngữ, ngắt nhịp, giọng điệu thơ? Từ đó em hiểu gì về thái độ của con hổ?
- GV phân tích: Thực ra cảnh nhân tạo của công viên đâu có thảm hại đến mức ấy, nhưng dưới cái nhìn của vị chúa tể, nó mất đi vẻ đẹp tự nhiên, hùng vĩ của chốn đại ngàn....
H: Bài thơ ra đời 1934, em hiểu gì về hoàn cảnh lịch sử nước ta lúc bấy giờ?
- HS: Mất nước, người dân trở thành nô lệ
H: Đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh đó, tâm trạng uất ức, tủi nhục, chán ghét của con hổ gợi em liên tưởng đến tâm trạng của ai?
- HSHĐ cặp đôi (2’), báo cáo, chia sẻ. 
- GV liên hệ bài thơ “Muốn làm thằng cuội” của Tản Đà về ước muốn thoát li cuộc sống tối tăm, bon chen nơi trần thế, vươn tới cuộc sống tự do, phóng khoáng ở cung trăng....
I. Đọc và thảo luận chú thích 
* Tác giả: (TL-Tr5/8)
- Thế Lữ tên khai sinh Nguyễn Thứ Lễ (1907- 1989), quê ở Bắc Ninh.
- Là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới (1932 - 1945).
- Thơ ông đồi dào, lãng mạn...
* Tác phẩm (TL-Tr5/8)
- Ra đời năm 1934 in trong tập “Mấy vần thơ”.
- Là bài thơ tiêu biểu góp phần mở đường cho sự thắng lợi của thơ mới. 
* Thể thơ: 8 chữ (tự do)
II. Tìm hiểu văn bản 
1. Cảnh con hổ ở vườn bách thú
* Tâm trạng
 Gậm một khối căm hờn ...
 Ta nằm dài trông ngày tháng ...
 Từ ngữ gợi tả, cách xưng hô kiêu hãnh. Diễn tả tâm trạng uất hận, chán ngán và bất lực trước thực tại của con hổ.
* Thái độ
 Khinh lũ người kia....
 Giương mắt bé giễu oai linh
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự. 
 Với hình ảnh đối lập thể hiện sự coi thường những kẻ đắc thắng, nhỏ nhen, bất mãn vì bị xếp ngang hàng với những kẻ đồng loại tầm thường đồng thời cảm thấy tủi nhục trước cuộc sống tầm thường, tù túng.
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi
Những cảnh sửa sang tầm thường, giả dối
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng, dải nước đen giả suối, mô gò thấp kém, dăm vừng lá...không bí hiểm...học đòi bắt chước vẻ hoang vu...
 Tác giả sử dụng một loạt các từ ngữ liệt kê liên tiếp với sắc thái giễu cợt, nhịp thơ ngắn, dồn dập 
-> thái độ chán ghét, bực dọc với thực tại tù túng, giả tạo, tầm thường.
 Tâm trạng chán ghét, uất ức của con hổ chính là tâm trạng của những người anh hùng bị sa cơ, của người dân nô lệ lúc bấy giờ.
4. Củng cố: (2’)
- HS đọc diễn cảm lại bài thơ.
- HS quan sát tranh vẽ (TL-Tr4/7), mô tả, cảm nghĩ về bức tranh.
5. Hướng dẫn học bài: (2’)
- Bài cũ:
+ Đọc thuộc lòng bài thơ; phân tích đoạn 1 của văn bản.
- Bài mới: Chuẩn bị bài “Nhớ rừng” (tiếp)
+ phân tích tiếp khổ 2 + 3, và 5.
..
Ngày soạn: 6/12/2022
Ngày giảng: 10/12/2022
UNIT 17 – PERIOD 56
Văn bản: NHỚ RỪNG (Tiếp)
(Thế Lữ)
I. Mục tiêu
1. Năng lực: Chỉ ra và phân tích được những chi tiết, hình ảnh thể hiện niềm khát khao tự do mãnh liệt, lòng yêu nước kín đáo của tác giả qua lời con hổ ở vườn bách thú.
Đọc diễn cảm; phân tích những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn.
2. Phẩm chất: Biết trân trọng cuộc sống hoà bình, tự do; có ý thức vươn lên trong cuộc sống.
* Yêu cầu đối với học sinh khá, giỏi:
Viết đoạn văn cảm nhận vẻ đẹp của bức tranh tứ bình và hình ảnh chúa sơn lâm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên: phương án lên lớp, tài liệu HDH.
2. Học sinh: Nghiên cứu tài liệu, soạn bài
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề/ nhiệm vụ học tập/ Mở đầu
* Mục tiêu: HS xác định được vấn đề của bài học
* Tổ chức thực hiện:
 * Kiểm tra đầu giờ
 H: Đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn 1 bài thơ “Nhớ rừng”?
 * Khởi động vào bài
 H: Từ tâm trạng u uất, căm hờn, chán ghét cuộc sống tù túng, giả dối con hổ đã nhớ đến điều gì?
 - HS: Trình bày, chia sẻ 
 - GV dẫn vào bài: Mặc dù bị mất tự do nhưng con hổ luôn nghĩ về thời quá khứ oanh liệt, nhớ về cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Một vị chúa tể của muôn loài oai phong lẫm liệt một thời. Giờ học hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu các khổ thơ còn lại để thấy nỗi nhớ và khao khát giấc mộng ngàn của con hổ.
 3. Tổ chức các hoạt động 
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung
H: Khổ 2 và 3 diễn tả điều gì?
HS: HĐCN (2’)
H: Sống trong cảnh “bị nhục nhằn tù hãm” chúa Sơn lâm nhớ da diết hình ảnh nào đầu tiên? Tại sao con hổ lại nhớ về núi rừng trước?
- HS: Thèm khát tự do để trở về vùng lãnh địa của nó, tỏ oai quyền của mình
- HS đoc đoạn thơ thứ 2
- HSHĐ cặp đôi (4’), báo cáo, chia sẻ. 
H: Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện nỗi nhớ rừng của con hổ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Qua đó cảnh núi rừng hiện lên như thế nào?
- GVKL, chốt
H: Trên cái nền thiên nhiên ấy, hình ảnh con hổ hiện lên qua những chi tiết, hình ảnh thơ nào?
- HS trình bày, chia sẻ
- HSHĐ cặp đôi (2’), trình bày, chia sẻ 
H: Nhận xét về từ ngữ, hình ảnh thơ, giọng điệu? Qua đó em hình dung tư thế, vẻ đẹp của chúa sơn lâm như thế nào?
- GV: Chúa sơn lâm không chỉ nhớ về cuộc đời tự do oanh liệt ngày xưa mà còn nhớ về chốn rừng thiêng - nơi hổ đã từng sống
- HS chú ý đoạn 3
H: Con hổ nhớ về cảnh núi rừng ở các thời điểm nào? Cảnh sắc trong mỗi thời điểm đó có gì nổi bật?
- HSHĐ cá nhân, trình bày, chia sẻ
+ Thời điểm: những đêm, những ngày mưa, những bình minh, những chiều,..
+ Cảnh sắc: đêm vàng, ngày mưa chuyển 4 phương ngàn, bình minh cây xanh nắng gội, những chiều lênh láng máu sau rừng....
H: Em hiểu “đêm vàng” là gì? “mưa chuyển bốn phương ngàn” là ntn?
 - Đêm vàng: hình ảnh ẩn dụ - đêm của ánh trăng huyền ảo, tự do. 
- Mưa dữ dội, rung chuyển cả núi rừng, có sấm chớp ghê gớm.
H: Em có nhận xét gì về cảnh rừng buổi chiều?
- HS: Cảnh buổi chiều ghê sợ, dữ dội, bi tráng: màu đỏ của máu, mặt trời, ráng chiều vắng vẻ, bí ẩn, rùng rợn.
H: Giữa khung cảnh thiên nhiên ấy con hổ hiện lên ntn? Theo em điệp từ “ta” lặp lại nhiều lần có tác dụng gì?
- HS: Con hổ hiện lên vừa như thi sĩ lãng mạn lại rất uy nghi đầy quyền uy của một vị chúa tể rừng xanh, với tư thế lẫm liệt, kiêu hùng -> khí phách ngang tàng, làm chủ của con hổ giữa thiên nhiên; tạo nhạc điệu rắn rỏi, hùng tráng. 
- HSHĐ cá nhân (2’), trình bày, chia sẻ
H: Em nhận xét gì về bút pháp miêu tả? Hình ảnh, màu sắc của cả đoạn thơ? Qua đó hình ảnh bức tranh TN và con hổ hiện lên ntn?
GVKL, chốt
- GV: Nhưng đó chỉ là dĩ vãng huy hoàng, chỉ hiện lên trong nỗi nhớ da diết tới đau đớn của con hổ. Một loạt các điệp từ (nào đâu, đâu những,...) được lặp đi lặp lại, diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc không nguôi của con hổ đối với những cảnh không bao giờ còn thấy nữa. Và giấc mơ huy hoàng đó đã khép lại trong tiếng than u uất.
H: Theo em câu “Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?” là kiểu câu gì? Tác dụng của việc sử dụng kiểu câu đó?
- HSHĐ cá nhân, trình bày, chia sẻ 
HS đọc khổ cuối
H: Em có nhận xét gì về từ ngữ, giọng điệu? Theo em con hổ thể hiện mong ước gì?
- HSHĐ cá nhân (2’), trình bày, chia sẻ
- GV nhận xét, chốt
H: Bài thơ mượn lời con hổ, nhà thơ muốn gửi gắm điều gì?
- HSHĐ cặp đôi ( 3’), báo cáo, chia sẻ. 
- Bài thơ giãi bày nỗi khổ đau vì thân phận nô lệ, thái độ chán ghét xã hội tù túng; khơi dậy niềm khát khao tự do và nỗi nhớ tiếc thời oanh liệt, tự hào của dân tộc.
® Mượn lời con hổ để nói lên nỗi niềm yêu nước sâu kín của người dân nô lệ lúc bấy giờ.
H: Theo em, nhờ đâu bài thơ đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc?
- HS trình bày, chia sẻ
II. Tìm hiểu văn bản 
2. Nỗi nhớ về quá khứ của con hổ
a. Nhớ rừng
“Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi
Với khi thét khúc trường ca dữ dội...”
 Tác giả dùng điệp từ “với” và các động từ đã diễn tả nỗi nhớ của con hổ về cảnh núi rừng hùng vĩ, thiêng liêng, hoang vu, huyền bí.
b. Nhớ thời oanh liệt
* Hình ảnh con hổ 
 Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng,
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc
Trong hang tối mắt thần khi đã quắc
Là khiến cho mọi vật đều im hơi...”
 Tác giả dùng nghệ thuật so sánh, động từ, tính từ, câu thơ giàu hình ảnh, nhịp thơ ngắn thay đổi làm nổi bật vẻ đẹp oai phong, dũng mãnh, mềm mại, uyển chuyển của chúa tể muôn loài giữa núi rừng uy nghiêm, hùng vĩ.
* Cảnh núi rừng
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt".
 Bút pháp lãng mạn, hình ảnh gợi cảm, từ ngữ chọn lọc, so sánh, ẩn dụ táo bạo tạo nên vẻ đẹp thiên nhiên tráng lệ, kì vĩ, thơ mộng, nổi bật lên là chúa sơn lâm với tư thế lẫm liệt, kiêu hùng và đầy uy lực.
 “Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”
 Câu thơ khép lại trong tiếng than u uất về giấc mơ huy hoàng đã mất.
3. Khao khát giấc mộng ngàn
"Hỡi oai linh....ta ơi !"
- Giọng thơ thống thiết, trầm hùng thể hiện khao khát cháy bỏng cuộc đời tự do, trở về với dĩ vãng vàng son.
III. Tổng kết 
1. Nội dung
 Mượn lời con hổ trong vườn bách 
thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ.
2. Nghệ thuật 
- Sử dụng bút pháp lãng mạn với nhiều biện pháp nghệ thuật: nhân hóa, đối lập, phóng đại, từ ngữ gợi hình, gợi cảm.
- Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa.
- Có âm điệu thơ biến hóa qua mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất ở giọng điệu dữ dội bi tráng trong toàn bộ tác phẩm
- Ngôn ngữ, nhạc điệu phong phú, giầu chất biểu cảm.
4. Củng cố: (2’)
H: “Nhớ rừng” là một áng thơ văn yêu nước, tại sao lại xếp vào trào lưu lãng mạn?
- HS: + Vì nói giúp người dân về nỗi đau khổ vì thân phận nô lệ, khơi dậy niềm tự hào, nuối tiếc quá khứ, khao khát tự do.
 Trào lưu lãng mạn: Vẻ đẹp của tâm hồn lãng mạn và bi kịch của cá nhân. Bị tù hãm - khao khát tự do, không chấp nhận hiện thực - không có cách thoát ra, buông mình trong mộng tưởng.
5. Hướng dẫn học bài: (1’)
- Bài cũ:
+ Đọc thuộc lòng bài thơ; phân tích và nắm được nội dung, nghệ thuật chính của văn bản.
+ HS khá – giỏi: - Viết đoạn văn ngắn (12-15 dòng) phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Gợi ý
* Mở đoạn: Giới thiệu tác giả, bài thơ và vẻ đẹp của nhân vật trữ tình
* Thân đoạn: Cần làm nổi bật các ý
- Nằm trong cũi sắt, con hổ nhớ về chốn sơn lâm – nơi nó từng ngự trị, đó là nơi có hàng ngàn cây đại thụ, có tiếng gió rít qua từng kẽ lá, tiếng của rừng già ngàn năm. Tất cả gợi ra một khu rừng hoang dã, hùng vĩ như vô cùng bí ẩn .
- Hình ảnh con hổ giữa chốn rừng xanh bạt ngàn được miêu tả qua một loạt từ ngữ miêu tả, gợi hình: “dõng dạc”, “đường hoàng”, “lượn tấm thân”, “vờn bóng”, “ mắtquắc”, thể hiện sự uy nghi, ngang tàng, lẫm liệt của loài chúa tể rừng xanh.
- Hình ảnh con hổ khi còn làm vua chốn rừng xanh được miêu tả qua nỗi nhớ về quá khứ: Một loạt những hình ảnh sóng đôi giữa rừng già và loài chúa tể sơn lâm: “Đêm vàng bên bờ suối” – “ ta say mồiuống ánh trăng”, “ngày mưa” – “ ta lặng ngắm giang sơn”, “bình minhnắng gội” – “giấc ngủ ta tưng bừng”, “chiềusau rừng” – “ta đợi chết”.
- Việc sử dụng 1 loạt câu hỏi tu từ, đặc biệt là câu cuối đoạn đã thể hiện tâm trạng nuối tiếc, nhớ nhung một quá khứ vàng son, một thời kì oanh liệt, tự do, ngạo nghễ làm chủ thiên nhiên núi rừng. Từ đó toát lên vẻ đẹp đến kiêu ngạo của nhân vật trữ tình
* Kết đoạn: Khẳng định vẻ đẹp của nhân vật trữ tình
- Bài mới: Chuẩn bị bài: văn bản “Ông đồ”
+ Đọc kĩ văn bản và trả lời các câu hỏi vào vở soạn.