Giáo án môn Hình học Lớp 8 - Tiết 50: Ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng - Lê Xuân Độ

Tiết 50
ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng
I. Mục tiêu:
- Giúp HS nắm chắc nội dung hai bài toán thực hành cơ bản (Đo gián tiếp chiều cao một vật và khoảng cách giữa hai điểm)
- Biết thực hiện các thao tác cần thiết để đo đạc, tính toán.
- Giáo dục cho HS tính thực tiễn của toán học, quy luật của nhận thức theo kiểu tư duy biện chứng.
II. Chuẩn bị:
	- GV chuẩn bị vẽ sẵn hai hình trên bảng phụ (Hình 54 và hình 55)
	Mang lên lớp giác kế ngang, đứng & thước ngắm.
III. Nội dung 
	Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: (Kiểm tra việc chuẩn bị bài tập ở nhà).
Để đo chiều cao một cây cao (hay của một cờ) mà không cần đo trực tiếp, trong bài học trước và trong một bài tập ta cần đo, tính toán như thế nào?.
Tương tự như bài tập 50 của tiết trước ta làm như sau:
- Cắm một cọc vuông góc với mặt đất.
- Đo độ dài bóng của cây và độ dài bóng của cọc.
-Đo chiều cao của cọc: (Phần nằm trên mặt đất), từ đó sử dụng tỉ số đồng dạng ta có chiều cao của cây.
Tiết 51: ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng
1/ Đo gián tiếp chiều cao của vật:
Hoạt động 2:(Làm xuất hiện tình huống có vấn đề, giải quyết vấn đề).
GV: Nếu gặp tình huống trời không có nắng, thay vào đó ta có một thước ngắm và một đoạn dây có chiều dài tuỳ ý, ta có thể tiến hành đo, tính toán như thế nào để có thể biết được độ cao của cây mà không cần đo trực tiếp?
GV: ứng dụng bằng số: Nếu đo được AB = 1,5m. BA' = 4,5m. AC =2m thì cây cao bao nhiêu mét?
HS hoạt động theo nhóm, mỗi nhóm báo cáo cách giải quyết bài toán của nhóm, cả lớp tranh luận, rút ra cách làm đúng nhất.
HS Cây cao là:
A'C' =
Bước 1:
* Đặt thước ngắm tại vị trí A sao cho thước vuông góc với mặt đất, hướng thước ngắm đi qua đỉnh của cây.
* Xác định giao điểm B của đường thẳng CC' và đường thẳng AA' (dùng dây).
Hoạt động 3:
(Tìm cách đo khoảng cách của hai điểm trên mặt đất, trong đó có một điểm không thể tới được).
Cho HS xem hình vẽ 55 SGK, GV vẽ sẵn trên bảng phụ, nêu bài toán. Sau khi HS suy nghĩ, thảo luận nhóm, GV yêu cầu một vài nhóm trình bày phương pháp giải quyết vấn đề, GV khắi quát, rút ra các bước cụ thể để giải quyết vấn đề.
GV: Cho hiển thị từng bước của quá trình đo, vẽ, tính toán, kết luận và trả lời.
(Bằng cách dùng bảng phụ), sau đó cho số liệu cụ thể để HS áp dụng.
HS suy nghĩ, phát biểu theo yêu cầu của GV.
HS áp dụng bằng số:
Nếu a = 7,5m, a' = 15cm, A'B' = 20cm thì khoảng cách giữa hai điểm A, B là:
AB = .20 = 1000cm 
 = 10m
Đo khoảng cách BA, AC và BA'
Do DABC đồng dạng DA'B'C' suy ra:
A'C' = .AC
Thay số vào ta tính được chiều cao của cây.
2/ Đo khoảng cách của hai điểm trên mặt đất, trong đó có một điểm không thể tới được:
Hoạt động 4: (Củng cố)
* GV cho HS ôn tập cách sử dụng giác kế ngang để đo hai góc tạo bởi hai điểm trên mặt đất.
* GV cho HS ôn tập cách sử dụng giác kế đứng để đo góc theo phương thẳng đứng.
Bài tập về nhà:
* Chia thành lớp thành 4 tố để thực hành. Phân công cá nhân trong tổ mang theo dây, thước dây để đo.
* HS liên hệ phòng thực hành của trường để chuẩn bị nhận dụng cụ đo góc, thước ngắm. Nếu những nơi không có điều kiện , GV có thể hướng dẫn HS làm giác kế ngang, thước ngắm, mỗi tổ một loại dụng cụ.
- Hai HS lên bảng làm thao tác đo góc trên mặt đất bằng giác kế ngang.
Một HS lên bảng thao tác đo góc theo phương thẳng đứng (bằng giác kế đứng).
- Một HS trình bày cách sử dụng thước ngắm.
Bước 1: Đo đạc
- Chọn chỗ đất bằng phẳng, vạch đoạn thẳng có độ dài tuỳ chọn (BC = a chẳng hạn).
 - Dùng giác kế (Dụng cụ đo góc trên mặt đất) đo các góc
ABC = a0; ACB = b0
Bước 2: Tính toán & trả lời:
- Vẽ trên giấy DA'B'C' với B'C' = a', B' = a0; C' = b0, có ngay 
DA'B'C' DABC.
Suy ra:
 Do đó 
AB = , Nghĩa là ta đã tính được khoảng cách giữa hai điểm A, B.