Giáo án môn Đại số khối 8, học kì II - Tiết 59, 60

So¹n:27/3/2010
Gi¶ng:29/3
TiÕt 59: luyÖn tËp
A. Môc tiªu:
- KiÕn thøc: Cñng cè c¸c tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng, liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n, tÝnh chÊt b¾c cÇu cña thø tù.
- KÜ n¨ng : VËn dông, phèi hîp c¸c tÝnh chÊt cña thø tù gi¶i c¸c bµi tËp vÒ bÊt ®¼ng thøc.
- Th¸i ®é : RÌn tÝnh cÈn thËn cho HS.
B. chuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: B¶ng phô ghi bµi tËp, bµi gi¶i mÉu, ba tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc ®· häc.
- HS: + ¤n c¸c tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc ®· häc.
C. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1.Tæ chøc:8A.......................................................................................
 8B......................................................................................
2.KiÓm tra:
GV nªu yªu cÇu kiÓm tra.
HS1: - §iÒn dÊu ", =" vµo « vu«ng cho thÝch hîp.
Cho a < b
a) NÕu c lµ mét sè thùc bÊt k×.
a + c b + c
b) NÕu c > 0 th× a.c b.c
c) NÕu c < 0 th× a.c b.c
d) NÕu c = 0 th× a.c b.c
- Ch÷a bµi 11 (b) tr.40 SGK.
HS2: - Ch÷a bµi 6 tr.39 SGK.
Cho a < b, h·y so s¸nh 2a vµ 2b ; 
2a vµ a + b ; - a vµ - b.
- Ph¸t biÓu thµnh lêi tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n (víi sè d­¬ng, víi sè ©m).
GV nhËn xÐt, cho ®iÓm.
Hai HS lªn b¶ng kiÓm tra.
HS1: - §iÒn dÊu thÝch hîp vµo « vu«ng.
Cho a < b
a) NÕu c lµ mét sè thùc bÊt k× th×
a + c < b + c
b) NÕu c > 0 th× a.c < b.c
c) NÕu c b.c
d) NÕu c = 0 th× a.c = b.c
- Ch÷a bµi 11 (b) SGK.
Cho a < b
Nh©n hai vÕ víi (-2)
-2a > -2b
Céng (-5) vµo hai vÕ
-2a - 5 > -2b - 5
HS2: - Ch÷a bµi 6 tr.39 SGK.
Cho a < b
a) Nh©n 2 vµo hai vÕ 2a < 2b
b) Céng a vµo hai vÕ
a + a < a + b hay 2a < a + b.
c) Nh©n (-1) vµo hai vÕ - a > - b
- Ph¸t biÓu tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n.
HS líp nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c b¹n.
3.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gv
Bµi 9 tr.40/ SGK
Cho tam gi¸c ABC. C¸c kh¼ng ®Þnh sau ®©y ®óng hay sai:
a) + + > 1800
b) + < 1800
c) + 1800
d) + 1800
Bµi 12 tr.40/SGK.
Chøng minh
a) 4. (-2) + 14 < 4. (-1) + 14
b) (-3). 2 + 5 < (-3). (-5) + 5
Bµi 13 tr.40/SGK
So s¸nh a vµ b nÕu
a) a + 5 < b + 5
b) -3a > -3b.
Bµi 14 tr.40/SGK.
Cho a < b, h·y so s¸nh:
a) 2a + 1 víi 2b + 1
b) 2a + 1 víi 2b + 3
GV y/c ®¹i diÖn mét nhãm tr×nh bÇy lêi gi¶i.
Bµi 19 tr.43/SBT
Cho a lµ mét sè bÊt k×, h·y ®Æt dÊu 
", , " vµo « vu«ng cho ®óng:
a) a2 0 b) - a2 0
c) a2 + 1 0 d) - a2 - 2 0
GV nh¾c HS cÇn ghi nhí: B×nh ph­¬ng mäi sè ®Òu kh«ng ©m.
Bµi 25 tr.43/SBT.
So s¸nh m2 vµ m nÕu:
a) m > 1
GV gîi ý: cã m > 1, lµm thÕ nµo ®Ó cã m2 vµ m ?
¸p dông: So s¸nh (1,3)2 vµ 1,3
b) m d­¬ng nh­ng nhá h¬n 1.
¸p dông: so s¸nh
(0,6)2 vµ 0,6
GV chèt l¹i:
- Víi sè lín h¬n 1 th× b×nh ph­¬ng cña nã lín h¬n c¬ sè.
- Víi sè d­¬ng nhá h¬n 1 th× b×nh ph­¬ng cña nã nhá h¬n c¬ sè.
- Cßn sè 1 vµ sè 0 th× 12 = 1 ; 02 = 0
Ho¹t ®éng cña hs
Bµi 9 tr.40/ SGK
HS tr¶ lêi miÖng gi¶i thÝch.
a) Sai v× tæng ba gãc cña mét tam gi¸c b»ng 1800.
b) §óng 
c) §óng v× + < 1800
d) Sai v× + < 1800
Bµi 12 tr.40/SGK.
HS lµm bµi tËp, sau Ýt phót hai HS lªn b¶ng lµm.
a) Cã -2 < -1
Nh©n hai vÕ víi 4 (4 > 0)
Þ 4. (-2) < 4. (-1)
Céng 14 vµo hai vÕ
Þ 4. (-2) + 14 < 4. (-1) + 14
b) Cã 2 > -5
Nh©n hai vÕ víi -3 (-3 < 0)
Þ (-3). 2 < (-3). (-5)
Céng 5 vµo hai vÕ
Þ (-3). 2 + 5 < (-3). (-5) + 5
Bµi 13 tr.40/SGK
HS tr¶ lêi miÖng:
a) a + 5 < b + 5
Céng (-5) vµo hai vÕ
a + 5 + (-5) < b + 5 + (-5) Þ a < b
b) -3a > -3b
Chia hai vÕ cho (-3), bÊt ®¼ng thøc ®æi chiÒu.
 Þ a < b.
Bµi 14 tr.40/SGK.
HS ho¹t ®éng theo nhãm.
a) Cã a < b
Nh©n hai vÕ víi 2 (2 > 0) Þ 2a < 2b
Céng 1 vµo hai vÕ
Þ 2a + 1 < 2b + 1 (1)
b) Cã 1 < 3 , Céng 2b vµo hai vÕ
Þ 2b + 1 < 2b + 3 (2)
Tõ (1), (2), theo tÝnh chÊt b¾c cÇu
Þ 2a + 1 < 2b + 3
Bµi 19 tr.43/SBT
HS lµm bµi tËp. Sau ®ã lÇn l­ît HS lªn b¶ng ®iÒn vµ gi¶i thÝch c¸c bÊt ®¼ng thøc.
a) a2 0
Gi¶i thÝch: nÕu a ¹ 0 Þ a2 > 0
NÕu a = 0 Þ a2 = 0.
b) - a2 < 0
Gi¶i thÝch: nh©n hai vÕ bÊt ®¼ng thøc a víi (-1).
c) a2 + 1 > 0
Gi¶i thÝch: Céng hai vÕ bÊt ®¼ng thøc a víi 1 : a2 + 1 1 > 0
d) - a2 - 2 < 0
Gi¶i thÝch: céng hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc b víi -2:
-a2 - 2 -2 < 0
Bµi 25 tr.43/SBT.
a) HS: tõ m > 1
Ta nh©n hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc víi m, v× m > 1 Þ m > 0 nªn bÊt ®¼ng thøc kh«ng ®æi chiÒu
VËy m2 > m
HS: V× 1,3 >1 Þ (1,3)2 > 1,3
b) 0 < m < 1
Ta nh©n hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc m 0 nªn bÊt ®¼ng thøc kh«ng ®æi chiÒu.
VËy m2 < m
HS: V× 0 < 0,6 < 1
Þ (0,6)2 < 0,6
4.H­íng dÉn vÒ nhµ:
Bµi tËp sè 17, 18, 23, 26, 27 tr.43 SBT.
Ghi nhí kÕt luËn cña c¸c bµi tËp:
 - B×nh ph­¬ng mäi sè ®Òu kh«ng ©m.
 - NÕu m > 1 th× m2 > m
 NÕu 0 < m < 1 th× m2 < m.
 NÕu m = 1 hoÆc m = 0 th× m2 = m.
So¹n:27/3/2010
Gi¶ng:2/4
TiÕt 60: §3 - bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn
A. Môc tiªu:
- KiÕn thøc: HS ®­îc giíi thiÖu vÒ bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn, biÕt kiÓm tra mét sè cã lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn hay kh«ng ?
- KÜ n¨ng : BiÕt viÕt d­íi d¹ng kÝ hiÖu vµ biÓu diÔn trªn trôc sè tËp nghiÖm cña c¸c bÊt ph­¬ng tr×nh d¹ng x a ; x a ; x a.
 HiÓu kh¸i niÖm hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
- Th¸i ®é : RÌn tÝnh cÈn thËn cho HS.
B. chuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: + B¶ng phô ghi c©u hái, bµi tËp.
 + B¶ng tæng hîp "TËp nghiÖm vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm cña bÊt pt" tr.52 SGK.
 + Th­íc th¼ng cã chia kho¶ng, phÊn mµu, bót d¹.
- HS: + Th­íc kÎ.
C. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1.Tæ chøc:8A.....................................................................................
 8B....................................................................................
2.KiÓm tra: - KiÓm tra viÖc lµm bµi tËp ë nhµ vµ viÖc chuÈn bÞ bµi míi cña HS
3.Bµi míi: 
Ho¹t ®éng cña gv
GV yªu cÇu HS ®äc bµi to¸n tr.41/SGK råi tãm t¾t bµi to¸n.
GV: Chän Èn sè ?
- VËy sè tiÒn Nam ph¶i tr¶ ®Ó mua mét c¸i bót vµ x quyÓn vë lµ bao nhiªu ?
- Nam cã 25000 ®ång, h·y lËp hÖ thøc biÓu thÞ quan hÖ gi÷a sè tiÒn Nam ph¶i tr¶ vµ sè tiÒn Nam cã.
- GV giíi thiÖu: hÖ thøc
2200. x + 4000 25000 lµ mét bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn, Èn ë bÊt ph­¬ng tr×nh nµy lµ x.
- H·y cho biÕt vÕ tr¸i, vÕ ph¶i cña bÊt ph­¬ng tr×nh nµy ?
- Theo em, trong bµi to¸n nµy x cã thÓ lµ bao nhiªu ?
- T¹i sao x cã thÓ b»ng 9 ? (hoÆc b»ng 8 hoÆc b»ng 7 ...)
+ NÕu lÊy x = 5 cã ®­îc kh«ng ?
- GV nãi: khi thay x = 9 hoÆc x = 5 vµo bÊt ph­¬ng tr×nh, ta ®­îc mét kh¼ng ®Þnh ®óng, ta nãi x = 9, x = 5 lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh.
+ x b»ng 10 cã lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh kh«ng ? T¹i sao ?
GV yªu cÇu HS lµm ?1
(§Ò bµi ®­a lªn b¶ng phô).
GV yªu cÇu mçi dÉy kiÓm tra mét sè ®Ó chøng tá c¸c sè 3 ; 4 ; 5 ®Òu lµ nghiÖm, cßn sè 6 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh.
Ho¹t ®éng cña hs
1. Më ®Çu :
Mét HS ®äc to bµi to¸n tr.41/SGK.
HS ghi bµi.
HS: Gäi sè vë Nam cã thÓ mua ®­îc
lµ x (quyÓn)
- Sè tiÒn Nam ph¶i tr¶ lµ:
2200. x + 4000 (®ång)
- HS: HÖ thøc lµ
2200. x + 4000 25000
- BÊt ph­¬ng tr×nh nµy cã vÕ tr¸i lµ 
2000. x + 4000 vÕ ph¶i lµ 25000.
- HS cã thÓ tr¶ lêi x = 9 hoÆc x = 8 hoÆc x = 7 ...
- HS: x cã thÓ b»ng 9 v× víi x = 9 th× sè tiÒn Nam ph¶i tr¶ lµ:
2200. 9 + 4000 = 23800 (®) vÉn cßn thõa 1200®.
- HS: x = 5 ®­îc v×
 2 000. 5 + 4000 = 15000 < 25000
?1.
a) HS tr¶ lêi miÖng.
b) HS ho¹t ®éng theo nhãm, mçi dÉy kiÓm tra mét sè.
+ Víi x = 3, thay vµo bÊt ph­¬ng tr×nh ta ®­îc:
32 6.3 - 5 lµ mét kh¼ng ®Þnh ®óng (9<13)
Þ x = 3 lµ mét nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh.
+ T­¬ng tù víi x = 4, ta cã:
42 6.4 - 5 lµ mét kh¼ng ®Þnh ®óng
(16 < 19)
+ Víi x = 5 ta cã:
52 6.4 - 5 lµ mét kh¼ng ®Þnh ®óng
(25 = 25)
+ Víi x = 6, ta cã:
62 6.6 - 5 lµ mét kh¼ng ®Þnh sai v×
36 > 31 Þ x = 6 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh.
- GV giíi thiÖu: TËp hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña mét bÊt ph­¬ng tr×nh ®­îc gäi lµ tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh.
- Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh lµ t×m tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ®ã.
- VÝ dô 1: Cho bÊt ph­¬ng tr×nh 
 x > 3
 + H·y chØ ra vµi nghiÖm cô thÓ cña bÊt ph­¬ng tr×nh vµ tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ®ã.
- GV giíi thiÖu kÝ hiÖu tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ®ã lµ {x| x > 3} vµ h­íng dÉn c¸ch biÓu diÔn tËp nghiÖm nµy trªn trôc sè.
 ( 
 0 3
GV l­u ý HS: ®Ó biÓu thÞ 3 ®iÓm kh«ng thuéc tËp hîp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ph¶i dïng ngoÆc ®¬n "(", bÒ lâm cña ngoÆc quay vÒ phÇn trôc sè nhËn ®­îc.
- GV: Cho bÊt ph­¬ng tr×nh:
 x 3
TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ:
 {x | x 3}
BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè
 [
 0 3
GV: ®Ó biÓu thÞ 3 ®iÓm thuéc tËp hîp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ph¶i dïng ngoÆc vu«ng "[" , ngoÆc quay vÒ phÇn trôc sè nhËn ®­îc.
VÝ dô 2: Cho bÊt ph­¬ng tr×nh:
 x 7.
H·y viÕt kÝ hiÖu tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè.
GV yªu cÇu HS lµm ?2.
GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lµm ?3 vµ ?4
Nöa líp lµm ?3
Nöa líp lµm ?4
GV kiÓm tra bµi cña vµi nhãm.
GV giíi thiÖu b¶ng tæng hîp tr.52 SGK.
2. TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh:
HS: x = 3,5 ; x = 5 lµ c¸c nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh x > 3
TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh ®ã lµ tËp hîp c¸c sè lín h¬n 3.
HS viÕt bµi.
HS biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè theo h­íng dÉn cña GV.
HS ghi bµi, biÓu diÔn tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh trªn trôc sè.
HS lµm VÝ dô 2.
KÝ hiÖu tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh: {x{x 7}
BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè.
 0 7
 ] 
?2.
HS tr¶ lêi: 
- BÊt ph­¬ng tr×nh x > 3 cã
 vÕ tr¸i lµ x, vÕ ph¶i lµ 3
tËp nghiÖm {x{x > 3}
- BÊt ph­¬ng tr×nh 3 < x cã
 vÕ tr¸i lµ 3, vÕ ph¶i lµ x
tËp nghiÖm {x{x > 3}
- Ph­¬ng tr×nh x = 3 cã
vÕ tr¸i lµ x, vÕ ph¶i lµ 3
tËp nghiÖm {3}.
 HS ho¹t ®éng theo nhãm.
?3. BÊt ph­¬ng tr×nh x -2
TËp nghiÖm {x{x - 2}
 -2 0
 [
?4. BÊt ph­¬ng tr×nh x < 4
TËp nghiÖm {x{x <4}
 0 4
 )
HS líp kiÓm tra bµi cña hai nhãm.
HS xem b¶ng tæng hîp ®Ó ghi nhí.
GV: ThÕ nµo lµ hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng ?
- GV: T­¬ng tù nh­ vËy, hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng lµ hai bÊt ph­¬ng tr×nh cã cïng mét tËp nghiÖm.
VÝ dô3: bÊt ph­¬ng tr×nh x > 3 vµ 3 < x lµ hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
KÝ hiÖu : x > 3 Û 3 < x.
H·y lÊy vÝ dô vÒ hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
3. BÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng:
HS: Hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng lµ hai ph­¬ng tr×nh cã cïng mét tËp nghiÖm.
HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm hjai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
HS:
x 5 Û 5 x
x x
hoÆc c¸c vÝ dô t­¬ng tù.
GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm lµm bµi 17 tr.43/SGK.
Nöa líp lµm c©u a vµ b.
Nöa líp lµm c©u c vµ d.
Bµi 18 tr.43/SGK.
(§Ò bµi ®­a lªn b¶ng phô).
GV: Gäi vËn tèc ph¶i ®i cña « t« lµ 
x (km/h).
VËy thêi gian ®i cña « t« ®­îc biÓu thÞ b»ng biÓu thøc nµo ?
¤ t« khëi hµnh lóc 7 giê, ph¶i ®Õn B tr­íc 9 giê, vËy ta cã bÊt ph­¬ng tr×nh nµo ?
Bµi 17/SGK. HS ho¹t ®éng theo nhãm.
KÕt qu¶:
a) x 6
b) x > 2
c) x 5
d) x < -1
Bµi 18 tr.43/SGK 
HS: Thêi gian ®i cña « t« lµ:
 (h)
Ta cã bÊt ph­¬ng tr×nh:
 < 2 
4.H­íng dÉn vÒ nhµ:
- Bµi tËp sè 15, 16 tr.43 SGK.
 Sè 31, 32, 33, 34, 35, 36 tr.44 SBT.
- ¤n tËp c¸c tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc: liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng, liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n. Hai quy t¾c biÕn ®æi ph­¬ng tr×nh.
- §äc tr­íc bµi BÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.