Bài 1 :
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN.
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức : HS cần nắm được :
- Nguyên nhân , diễn biến , tính chất , ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tư sản Hà Lan giữa TK 16, câch mạng TS Anh giữa TK 17, chiến tranh giành độc lập của 13 nước thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và sự thành lập Hợp chủng quốc châu Mỹ
- Nắm được kiến thức cơ bản , chủ yếu là khái niệm “ cách mạng Tư sản .
2. Tư tưởng :
- Nhận thức đúng vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc c/mạng TS .
- Nhận thức đúng về CNTB có mặt tiến bộ : là XH phát triển cao hơn XHPK, và hạn chế của nó : vẫn là bóc lột thay thế chế độ PK .
3. Kỹ năng :
- Sử dụng tranh ảnh , bản đồ lịch sử .
- Chủ động học tập giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài .
B. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC :
- Bản đồ thế giới để xác định vị trí các nước đang học.
- Sưu tầm các tài liệu liên quan .
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
1 . Giới thiệu bài mới :
Đây là bài học đầu tiên của quá trình lịch sử 8 nên cần liên hệ đến kiến thức đã học ở lớp 7 để giới thiệu.:
“ Các em đã tìm hiểu về XH PK trong chương trình lớp 7. Những mâu thuẫn gay gắt giữa tầng lớp mới ( tư sản và tầng lớp nhân dân ) với chế độ phong kiến trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu đòi hỏi phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng tư sản là tất yếu . Vậy nội dung cuộc cách mạng tư sản đầu tiên đã diễn ra như thế nào ?
Phân phối chương trình Môn lịch sử 8 Học kỳ I: 19 tuần x 2 tiết/ tuần = 35 tiết Học kỳ II: 18 tuần x 1 tiết/ tuần = 17 Tiết ----------------------------- Tuần Tiết Bài dạy Học kỳ I 1 1 Bài 1: Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên 2 2 3 Bài 2: Cách mạng tư sản Pháp(1789- 1794) 4 3 5 Bài 3: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới 6 4 7 Bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của CN Mác 8 5 9 Bài 5: Công xã Pa- ri 1871 10 Bài 6: Các nước Anh, Pháp, Mỹ, Đức cuối thế kỷ XIX, 6 11 12 Bài 7: Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỷ XIX, 7 13 14 Bài 8: Sự phát triển của kỹ thuật, khoa học,văn học 8 15 Bài 9: ấn Độ thế kỷ XVIII- đầu thế kỷ XX 16 Bài 10: Trung Quốc giữa thế kỷ XIX- đầu thế kỷ XX 9 17 Bài 11: Các nước Đông Nam á cuối thế kỷ XIX 18 Bài 12: Nhật Bản cuối thế kỷ XIX- đầu thế kỷ XX 10 19 Kiểm tra viết 45 phút 20 Bài 13: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) 11 21 Bài 14: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại 22 12 23-24 Bài 15: Cách mạng Tháng Mười Nga 1917 25 Bài 16: Liên Xô xây dựng CNXH ( 1921- 1941) 13 14 26 Bài 17: Châu Âu giữa hai cuộc chiên tranh thế giới 27 Bài 18: Nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 28 Bài 19: Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 14- 15 29 Bài 20: Phong trào độc lập dân tộc ở Châu á(1918-1939) 30 15- 16 31 Bài 21: Chiến tranh thế giới thứ hai ( 1939-1945) 32 16-17 33 Bài22: Sự phát triển của khoa học kỹ thuật va văn hoá 34 Bài 23: Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại (từ 1917-1945) 17-18 19 35 Kiểm tra học kỳ I ( 45 phút) Tuần đệm Học kỳ II 19 36 Bài 24: Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873 20 37 21 38 Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873-1884) 22 39 23 40 Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những.. 24 41 25 42 Bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp 26 43 Lịch sử địa phương 27 44 Bài tập lịch sử 28 45 Bài 28: Trào lưu cải cách Duy tân ở Việt Nam 29 46 Kiểm tra viết 45 phút 30 47 Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân pháp.. 31 48 32 49 Bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỷ XX 33 50 Bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỷ XX 34 51 Bài 31: Ôn tập Lịch sử Việt Nam từ năm 1858 đến 1918 35 52 Kiểm tra học kỳ II ( 45 phút) Học kỳ i Lịch sử thế giới cận đạI Chương I : Thời kỳ xác lập của CNTB ( Từ giữa TK XVI đến nửa sau TK XIX ) --------------------------------------------------------------------------------------- Tuần 1 - Tiết 1. Ngày soạn : 20 / 8 / 2009 Ngày dạy : / 8/ 2009 Bài 1 : Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên. A. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS cần nắm được : - Nguyên nhân , diễn biến , tính chất , ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tư sản Hà Lan giữa TK 16, câch mạng TS Anh giữa TK 17, chiến tranh giành độc lập của 13 nước thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và sự thành lập Hợp chủng quốc châu Mỹ - Nắm được kiến thức cơ bản , chủ yếu là khái niệm “ cách mạng Tư sản ‘. 2. Tư tưởng : - Nhận thức đúng vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc c/mạng TS . - Nhận thức đúng về CNTB có mặt tiến bộ : là XH phát triển cao hơn XHPK, và hạn chế của nó : vẫn là bóc lột thay thế chế độ PK . 3. Kỹ năng : - Sử dụng tranh ảnh , bản đồ lịch sử . - Chủ động học tập giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài . B. Phương tiện dạy học : - Bản đồ thế giới để xác định vị trí các nước đang học. - Sưu tầm các tài liệu liên quan . C. Tiến trình dạy học : 1 . Giới thiệu bài mới : Đây là bài học đầu tiên của quá trình lịch sử 8 nên cần liên hệ đến kiến thức đã học ở lớp 7 để giới thiệu.: “ Các em đã tìm hiểu về XH PK trong chương trình lớp 7. Những mâu thuẫn gay gắt giữa tầng lớp mới ( tư sản và tầng lớp nhân dân ) với chế độ phong kiến trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu đòi hỏi phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng tư sản là tất yếu . Vậy nội dung cuộc cách mạng tư sản đầu tiên đã diễn ra như thế nào ? 2. Tiến trình bài dạy Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV : Sử dụng bản đồ TG, yêu cầu HS xác định vị trí các nước Hà Lan, Anh trên bản đồ H?: Vị trí các nước này có tác động gì tới sự ra đời của nền sản xuất mới TBCN ? GV khẳng định : Đó là một trong những điều kiện cho ra đời của nền sx mới TBCN. thảo luận nhóm: ?: Nền sx mới TBCN còn ra đời trong điều kiện nào ? Biểu hiện nào chứng tỏ điều đó ? ?: Tầng lớp TS ra đời tồn tại những >< nào ? ?: Hai >< đó tất yếu dẫn đến kết quả gì ? Nêu những sự kiện chính về diễn biến kết quả c/mạng TS Nê-đec-lan ? GV kết luận : C/mạng Hà Lan thắng lợi chứng tỏ CNTB đã chiến thắng chế độ PK -> mở đầu thời kỳ cận đại . GV: Yêu cầu HS theo dõi đoạn chữ nhỏ in nghiêng trong SGK, các con số chứng tỏ điều gì? ?: Vì sao CNTB phát triển mạnh ở Anh mà nông dân vẫn phải bỏ quê hương đi nơi khác sinh sống? ?: N/xét gì về vị trí , tính chất của tầng lớp quý tộc mới trong XH trước c/mạng ? ?: XH Anh TK XVII tồn tại những >< nào ? ?: Cách mạng Anh bùng nổ như thế nào ? GV nhấn mạnh : Quyết tâm của Quốc hội chống lại nhà vua đẩy mạnh phát triển lên đỉnh cao , vua Sác-lơ I bị đem xử chém . ?: Hãy tường thuật sự kiện xử chém vua Sác lơ I ngày 30-1-1649. Sự kiện đó đưa đến kết quả gì ? ?: Vì sao nước Anh từ chế độ cộng hoà lại chuyển sang chế độ quân chủ ? ?: Thực chất chế độ quân chủ lập hiến là gì ? ?: Hãy nêu nhận xét tính chất của cuộc cách mạng TS Anh ? Rút ra ý nghĩa của cuộc c/mạng TS Anh ? - Quan sát,xác định vị trí các nước Nê-đéclan, Anh - Đều nằm ven bờ biển Bắc ĐTD có điều kiện giao lưu buôn bán và phát triển sx công thương nghiệp - Ra đời trong lòng chế độ PK Tây Ban Nha đã mục nát ,cản trở sự phát triển của nền sx mới + SX phát triển : các xưởng thuê mớn nhân công các trung tâm sx buôn bán ngân hàng XH xuất hiện những tầng lớp mới : TS và VS - Hai mâu thuẫn : các tầng lớp nhân dân >< VS - Những con số trên chứng tỏ CNTB phát triển ở Anh Sự bần cùng hoá của nông dân : bị tước đoạt ruộng đất , đời sống khốn khổ . - Sự giàu có của tầng lớp quý tộc mới. Quý tộc mới đã TS hoá ,có thế lực kinh tế và địa vị chính trị , ủng hộ và cùng với TS lãnh đạo cách mạng Anh . - Dựa vào SGK trả lời - Theo dõi SGK trả lời . Lên bảng chỉ lược đồ tiến trình cuộc nội chiến ở Anh - Kết quả : chế độ PK bị lật đổ -> chế độ cộng hoà được thiết lập ; quyền lực nằm trong tay TS và quý tộc mới,nhân dân không được hưởng quyền lợi gì -> Chế độ cộng hoà được thiết lập có sự tham gia của quý tộc mới liên minh với TS chống lại cuộc đấu tranh của nhân dân -> tiến hành đảo chính 12-1688 thiết lập chế độ quân chủ lập hiến -> HS tường thuật theo SGK -> Chế độ chính trị mà quyền lực của vua bị hạn chế bằng một hiến pháp do quốc hội đặt ra - HS nêu theo SGK I . Sự biến đổi trong kinh tế – xã hội Tây Âu TK XVI – XVII. Cuộc c/mạng TS đầu tiên : 1. Một nền sản xuất mới ra đời - Nền sx mới TBCN tiến bộ ra đời trong lòng XHPK 2 . Cuộc cách mạng tư sản đầu tiên - 8-1566 nhân dân Nê-đec-lan nổi dậy. - 1684 nước Cộng hoà Hà Lan được thành lập -> mở đầu thời kỳ lịch sử cận đại II . Cách mạng TS Anh giữa TK XVII: 1. Sự phát triển của CNTB Anh - Sự phát triển của các công trường thủ công và thương nghiệp cùng với nền nông nghiệp kinh doanh theo lối TBCN . - XH Anh tồn tại những >< không thể điều hoà : + Vua >< Quốc hội . + PK >< nông dân . Phải tiến hành c/mạng TS mở đường cho CNTB phát triển . 2 . Tiến trình cách mạng : a) Giai đoạn 1 ( 1642 – 1648 ) - 8-1642 cuộc nội chiến ở Anh bùng nổ c/m thắng lợi , nước Anh thiết lập chế độ cộng hoà . b) Giai đoạnII (1649 - 1688 ) - 12- 1688 đảo chính thiết lập chế độ quân chủ lập hiến , c/mạng kết thúc . 3 . Tính chất và ý nghĩa lịch sử của c/mạng TS Anh giữa TK XVII ( SGK / 2 ) 3. Củng cố * Trong các câu dưới đây nói về nước Anh trước c/mạng TS, em hãy chọn câu em cho là đúng câu sai viết sai vào chữ cái đầu câu : a.Vào giữa TK XVII, quan hệ sản xuất TBCN ở nước Anh lớn mạnh nhất (Đ) b.Nhiều trung tâm lớn về kinh tế, thương mại,tài chính của nước Anh xuất hiện, tiêu biểu là ở Luân Đôn. ( Đ ) c.Hàng hoá của Anh không thể cạnh tranh với hàng hoá của các nước châu Âu (S) * Tại sao nói : Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ vừa là cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc thực sự, đồng thời là một cuộc c/m TS? 4 Hướng dẫn học ở nhà: - Học thuộc bài đã học trên lớp , nắm chắc những >< cơ bản của XH PK , ý nghĩa cuộc cách mạng TS đầu tiên trên thế giới (đã đánh đổ chế độ PK,xây dựng một XH tiến bộ hơn) - Soạn phần III: Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa ở Bắc Mỹ. + Yêu cầu HS nắm chắc: - ý nghĩa lịch sử của các cuộc cách mạng TS . - Vai trò quần chúng trong các cuộc cách mạng TS + HS sưu tầm tài liệu về nước Mỹ . Tiết 2 Ngày soạn: 22/ 8 / 2009 Ngày dạy : Bài 1 : ( tiếp theo ) III. Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Băc mỹ. A. Kiểm tra bài cũ : * Hiện tượng nào sau đây trong nền kinh tế Tây Âu TK XV – XVII được xem là mới xuất hiện ? Các công trường thủ công Các xưởng có thuê mướn nhân công ( Đ ) Các hội buôn bán Các trung tâm sản xuất , buôn bán Các ngân hàng . (Đ ) * Vì sao Cách mạng TS Hà Lan được coi là sự kiện mở đầu thời kỳ lịch sử thế giới Cận đại ? Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu mà em cho là đúng : a) Cách mạng TS Hà Lan nổ ra đầu tiên ( tháng 8 -1566 ) b) Lật đổ ách thống trị của vương quốc Tây Ban Nha c) C/mạng Hà Lan mở đầu thời đại mới– CNTB chiến thắng chế độ PK (Đ) d) Năm 1581,các tỉnh miền Bắc Nê-đéc-lan thành lập nước cộng hoà . B. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Yêu cầu HS quan sát lược đồ 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mỹ , xác định vị trí của 13 thuộc địa tiềm năng quá trình xâm lợc và thành lập các thuộc địa của TD Anh ở Bắc Mỹ . ? Vì sao >< đó ? ? Vì sao TD Anh kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế thuộc địa ? ? Cuộc đấu tranh của nhân dân thuộc địa chống TD Anh nhằm mục đích gì ? ?:Duyên cớ trực tiếp dẫn đến chiến tranh ? Sự kiện ó chứng tỏ điều gì ? GV khẳng định : Việc đàn áp nhân dân Bôtxrơn và không chấp nhận kiến nghị của Đại hội lục địa -> chiến tranh chính thức bùng nổ . ?: Nêu sự kiện diễn biến cuộc chiến tranh ? Thảo luận nhóm : ? - T/ chất tiến bộ và hạn chế của Tuyên ngôn . - Trên thực tế những quyền này có thực hiện được không ? Bản Tuyên ngôn này được liên hệ trong bản tuyên ngôn nào ở nước ta ? ?: Chiễn thắng Xa-ra-ta-gô có ý nghĩa gì ? ?: Hãy nhận xét vai trò của Oa-sinh-tơn đối với chiến tranh giành độc lập? ?:Việc buộc Anh ký hiệp ước Véc-xai -> Kết quả to lớn nhất m ... B. Phương tiện dạy học. - Bản đồ Việt Nam ( cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX ). - Lược đồ một số cuộc khởi nghĩa điển hình . C. Tiến trình dạy học. 1. Kiểm tra bài cũ. * Câu 1 : Trong các phong trào yêu nước trước chiến tranh thế giới thứ nhất,em hãy cho biết phong trào nào theo xu hướng cải cách và phong trào nào theo xu hướng bạo động ? ( cho HS viết lên bảng ) * Trả lời : a) Phong trào theo xu hướng cải cách : b) Phong trào theo xu hướng bạo động : * Câu 2.: Theo em, từ đầu thế kỷ XX đến năm 1918, xu hướng hoặc phong trào yêu nước nào có thể tiến tới giải quyết được >< chủ yếu trong xã hội nước ta ? Vì sao ? * Câu 3 : Vì sao Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước, hướng đi của Người có gì mới so với những chí sĩ trước đó ? 2. Dạy bài mới. Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi bảng GV : Hướng dẫn & cùng HS lập bảng thống kê , phần này GV vừa lập bảng thống kê vừa dùng bản đồ để minh hoạ quá trình TD Pháp lấn dần từng bước xâm lược nước ta & nhân dân ta là thế lực hiệu quả nhất ngăn chặn sự xâm lược của TD Pháp HS: Nghe GV đặt câu hỏi & trả lời để hoàn thành bảng thống kê theo nội dung GV yêu cầu : I.Những sự kiện chính : 1. Quá trình xâm lược Việt Nam của TD Pháp & cuộc đấu tranh chống xâm lược của nhân dân ta từ năm 1858 đến 1884 : 1) Bảng thống kê quá trình xâm lược của TD Pháp & quá trình chống xâm lược của nhân dân ta ( 1858 – 1884 ) Thời gian Quá trình xâm lược của TD Pháp Cuộc đấu tranh của ND ta Từ 1-9-1858 TD Pháp đánh Đà Nẵng & bán đảo Sơn Trà Triều đình chống trả yếu ớt, rồi lui về phía sau lập phòng tuyến Liên Trì, nhân dân kiên quyết chống Pháp bằng mọi thứ có trong tay 2-1859 đến 3-1861 TD Pháp kéo quân từ Đà Nẵng vào Gia Định để cứu vãn âm mưu chiến lược “ đánh nhanh, thắng nhanh “ Triều đình không chủ động đánh giặc, quan quân triều đình chống trả yếu ớt, rồi bỏ thành mà chạy, nhân dân kiên quyết kháng chiến 12-4-1861 16-12-1861 23-3-1862 -TD Pháp chiếm Định Tường -Pháp chiếm Biên Hoà. -Pháp chiếm Vĩnh Long Nhân dân 3 tỉnh miền Đông kháng Pháp . 5-6-1862 TD Pháp buộc triều đình nhà Nguyễn kí kết điều ước Nhâm Tuất: Triều đình nhượng 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ cho Pháp Nhân dân quyết tâm đấu tranh, không chấp nhận điều ước . 6-1867 TD Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ : Vĩnh Long,An Giang,Hà Tiên Nhân dân 6 tỉnh Nam kỳ kháng Pháp . Điển hình : Khởi nghĩa Trương Định,Nguyễn Trung Trực,Thủ khoa Huân 20 -11 - 1873 TD Pháp đánh Bắc kỳ lần thứ nhất Nhân dân Bắc kỳ kháng Pháp 15 - 3 - 1874 TD Pháp buộc triều đình ký điều ước Giáp Tuất,nhượng 6 tỉnh miền Đông Nam kỳ cho Pháp Nhân dân cả nước kiên quyết đánh Pháp. 24 - 3 - 1882 TD Pháp đánh Bắc kỳ lần 2 ND Bắc Kỳ kiên quyết đánh Pháp. 18 – 8 - 1883 TD Pháp nổ song đánh Huế. Hiệp ước Hác-măng kí kết giữa Pháp và triều đình,triều đình công nhận quyền bảo hộ của TD Pháp Nhân dân cả nước quyết đánh cả triều đình đầu hàng và thực dân Pháp. 6 – 6 - 1884 Triều đình Huế ký điều ước Pa-tơ-nốt, chính thức đầu hàng TD Pháp, biến nước ta từ một nước PK độc lập thành nước thuộc địa nửa phong kiến . Nhân dân cả nước phản đối triều đình đầu hàng 2. Phong trào Cần vương ( 1858 – 1896 ) ( GV cùng HS lập niên biểu ) Thời gian Sự kiện 5 – 7 - 1885 Cuộc phản công của phe chủ chiến ở kinh thành Huế 13 – 7 - 1885 Hàm Nghi hạ Chiếu Cần vương 7 – 1885 đến 11 - 1888 Giai đoạn 1 của phong trào Cần vương: Phong trào phát triển hầu hết các tỉnh Băc,Trung Kỳ, điển hình là các cuộc khởi nghĩa Mai xuân Thưởng,Lê Trung Đỉnh, Lê Ninh 11 – 1888 đến 12 - 1895 Giai đoạn 2 của phong trào Cần vương : Điển hình là các cuộc khởi nghĩa : Ba Đình ( 1886 – 1887 ): Bãi Sậy ( 1883 – 1892 ) : Nguyễn Thiện Thuật Hương Khê (1885 – 1895): Phan Đinh Phùng 3. Phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX đến năm 1918 ( GV cùng HS ôn lại sự kiện và lập niên biểu ) Thời gian Sự kiện 1905 - 1909 Hội Duy Tân & phong trào Đông Du 1907 Đông Kinh nghĩa thục 1908 Phong trào Duy tân & chống thuế ở Trung kỳ 1912 - 1916 Khởi nghĩa Nơ-trang Lương ( Tây Nguyên ) 1916 Vụ mưu khởi nghĩa của binh lính Huế 1917 Khởi nghĩa của binh lính Thái Nguyên 1911 - 1918 Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi tìm đường cứu nước , đó là điều kiện quan trọng để người xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc GV: Cần hướng dẫn HS chi tiết Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV : + Chia lớp thành 7 nhóm ,mỗi nhóm tìm hiểu một vấn đề. + Mỗi nhóm một câu hỏi thảo luận * Nhóm 1 : Vì sao TD Pháp xâm lược nước ta ? * Nhóm 2: Nguyên nhân làm cho nước ta trở thành thuộc địa của thực dân Pháp ? * Nhóm 3 : Em hãy trình bầy những nhận xét khách quan về phong trào kháng chiến chống chống Pháp cuối TK .XIX ? * Nhóm 4 : Em hãy trình bầy về phong trào Cần vương ? ( Nguyên nhân,phát triển, diễn biến ,đặc điểm,tính chất, ý nghĩa của phong trào ) * Nhóm 5 : Em cho biết những chuyển biến kinh tế, xã hội & tư tưởng phong trào yêu nước VN đầu thế kỷ XX ? * Nhóm 6 : Em nhận xét gì về phong trào yêu nước đầu thế kỷ XIX ? * Nhóm 7 : Em nhận xét gì về những hoạt động cứu nước của Nguyễn Tất Thành ? -> Nửa cuối TK 19 các nước đế quốc ào ạt sang phương Đông tìm kiếm thuộc địa , nước ta cũng nằm trong hoàn cảnh chung đó . Pháp muốn nhẩy vào Trung Quốc lấy VN làm bàn đạp để vào Vân Nam . - Nhà Nguyễn yếu hèn -> Khách quan :Cuối TK.19 các nước đế quốc đi xâm chiếm thuộc địa,đó là nhu cầu thiết yếu sống còn của CNĐQ . + Chủ quan : Nước ta lúc đó mất vào tay Pháp không phải là tất yếu vì: -> G/cấp PK nguyên là g/cấp thống trị, có thể dựa vào dân đứng lên kháng chiến chống Pháp Nhà Nguyễn có thể canh tân đát nước tạo thực lực quốc gia chống giặc ngoại xâm =>Nhà Nguyễn không làm được điều đó để đát nước rơi vào tay Pháp -> * Có 2 loại phong trào: + Phong trào Cần vương ( 1885 – 1896 ) + Phong trào tự vệ vũ trang kháng Pháp của quần chúng điển hình là khởi nghĩa Yên Thế * Về quy mô : + Sau điều ướcPa-tơ-nốt được ký kết , nhân dân ta phản ứng rất quyết liệt,phong trào đấu tranh của quần chúng rất mạnh + Hình thức chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền + Tất cả phong trào đều thất bại điều đó nói lên sự khủng hoảng lãnh đạo & bế tắc đường lối c/mạng,tuy vậy đã làm cho địch gặp khó khăn lúng túng * Nguyên nhân bùng nổ + Nhà nước PK đầu hàng TD Pháp,nhân dân cả nước căm phẫn hành động đó . + Phe chủ chiến đã thực hiện vụ biến kinh thành Huế (5-7-1885). Vua Hàn Nghi hạ Chiếu Cần vương * Phong trào phát triển thành 2 giai đoạn : + 1885 – 1888 và 1888 – 1895 * Hạn chế: Tất cả phong trào đều thất bại vì thiếu một giai cấp có đầy đủ năng lực lãnh đạo để tìm ra một con đường triển vọng) -> * Nguyên nhân chuyển biến: + Khách quan : Trào lưu tư tưởng dân chủ TS truyền vào VN + Chủ quan : TD Pháp tiến hành chương trình “khai thác thuộc địa lần thứ nhất “. Kinh tế,xã hội VN có nhiều biến đổi . + Nội dung, tính chất c/mạng VN cũng biến đổi tương ứng. Cách /mạng VNđi theo xu hướng mới : cách mạng dân chủ TS ,theo gương Nhật Bản , nhờ Pháp cầu tiến bộ ( Phan Châu Trinh ) -> Đã thay đổi phạm trù ,từ phạm trù PK chuyển sang phạm trù c/mạng dân chủ TS-> ở mức độ khuynh hướng . + Hình thức đấu tranh phong phú hơn phong trào cuối thế kỷ XIX : Bạo động,cải cách duy tân, lập trường dạy học theo lối mới, phong trào nổi dậy của binh lính, nông dân, đồng bào miền núi . + Thành phần tham gia phong phú hơn -> Nguyễn Tất Thành rất thức thời, Người đã nhìn thấy sự khủng hoảng về lãnh đạo & bế tắc về đường lối rất trầm trọng trong phong trào c/mạng VN . Người quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước . Người không sang phương Đông mà Người sang phương Tây tìm đường cứu nước con đường ngược hẳn với các bậc tiền bối, Người đã thành công II. Những nội dung chủ yếu : 1.Vì sao TD Pháp xâm lược nước Việt Nam ? + Do nhu cầu tìm kiếm thuộc địa của bọn TD . + Pháp xâm lược nước ta lấy cớ nhẩy vào Tây Nam Trung Quốc . + Nhà Nguyễn yếu hèn . 2. Nguyên nhân làm cho nước ta trở thành thuộc địa của thực dân Pháp ? + Giai cấp PK nhu nhược ,yếu hèn không biết dựa vào dân để tổ chức kháng chiến + Nhà Nguyễn không chịu canh tân đất nước để tạo ra thực lực quốc gia chống giặc ngoại xâm . 3.Nhận xét chung về phong trào kháng Pháp cuối thế kỷ XIX : * Có 2 loại phong trào: +P/ trào Cần vương (1885–1896 ) + Phong trào tự vệ vũ trang kháng Pháp của quần chúng điển hình là khởi nghĩa Yên Thế - Hình thức: khởi nghĩa vũ trang - Tất cả phong trào đều thất bại C/ mạng khủng hoảng lãnh đạo & bế tắc đường lối,tuy vậy đã làm cho địch gặp khó khăn lúng túng. 4. Phong trào Cần vương: * Nguyên nhân : + Triều đình PK Nguyễn đầu hàng TD Pháp + Nhân dân rất phản đối hành động bán nước. + Hàm Nghi hạ chiếu Cần vương * Diễn biến : Phong trào chia làm 2giai đoạn ( Từ 1885 – 1888 ) tụ lại thành những cuộc khởi nghĩa lớn Ba Đình , Bãi Sậy , Hương Khê . * ý nghĩa : Thể hiện truyền thống đấu tranh kiên cường bất khuất của DT 5. Những chuyển biến kinh tế, xã hội & tư tưởng trong phong trào yêu nước VN đầu thế kỷ XX : * Nguyên nhân : + Khách quan : Trào lưu tư tưởng dân chủ TS truyền vào VN + Chủ quan : TD Pháp tiến hành chương trình “khai thác thuộc địa lần thứ nhất “. Kinh tế ,xã hội VN có nhiều biến đổi . 6.Nhận xét chung về phong trào yêu nước đầu thế kỷ XIX +C/mạngVN thay đổi phạm trù, từ phạm trù PK chuyển sang phạm trù c/mạng dân chủ TS -> ở mức độ khuynh hướng . + Hình thức: đấu tranh phong phú hơn phong trào cuối thế kỷ XIX + Thành phần tham gia đông đảo hơn cuối thế kỷ XIX . 7.Những hoạt động cứu nước của Nguyễn Tất Thành : + Nguyễn Tất Thành đã nhìn thấy sự khủng hoảng về lãnh đạo & bế tắc về đường lối. + Người quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước giải phóng dân tộc 3. Củng cố. * BàI tập thực hành : Hãy điền các sự kiện ( II ) tương ứng với thời gian ( I ) đã cho : Thời gian ( I ) Sự kiện ( II ) 1 – 9 - 1858 Thực dân Pháp mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam 5 – 6 - 1862 Hiệp ước Nhâm Tuất 24 - 6 - 1867 Quân Pháp chiếm các tỉnh miền Tây Nam kỳ 6 – 6 - 1884 Hiệp ước Pa-tơ-nốt được ký kết 5 – 7 - 1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp ở toà Khâm Sứ 13 – 7 - 1885 Vua Hàm Nghi hạ Chiếu Cần vương 1885 1895 Phong trào Cần vương 5 – 6 - 1911 Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước 1897 1918 Phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX 4. Hướng dẫn học ở nhà. - Bài tập viết ngắn : “ Với tư cách là người chịu trách nhiệm đối với sự an nguy của Tổ quốc , triều Nguyễn đã làm gì và không làm gì ? Điều đó có ảnh hưởng đến vận mệnh của dân tộc như thế nào ? “ - Ôn tập lại kiến thức đã được học trên lớp chuẩn bị cho kiểm tra HKII. ____________________________________________________
Tài liệu đính kèm: