Giáo án Lịch sử 6 tuần 23: Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vạn Xuân

Tuần: 23
Tiết: 23
Ngày soạn: 4/02/2011
Ngày dạy: 10/02/2011
Bài 21: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ – NƯỚC VẠN XUÂN
I. Mục tiêu: Qua bài học sinh cần nắm:
1.Kiến thức:
- Đầu thế kỷ VI nước ta vẫn bị phong kiến Trung Quốc thống trị. Chính sách thống trị tàn bạo của nhà Lương là nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lý Bí
- Cuộc khởi nghĩa Lý Bí tuy diễn ra trong một thời gian ngắn nhưng quân ta đã chiếm được hầu hết các quận, huyện, thuộc Châu Giao. Nhà Lương hai lần cho quân sang chiếm lại nhưng đều thất bại
- Việc Lý Bí xưng đế và lập lại nước Vạn Xuân có ý nghĩa to lớn đối với lịch sử dân tộc
- Sau hơn 600 năm chịu sự thống trị của phương Bắc. Khởi nghĩa Lý Bí thắng lợi, nước Vạn Xuân ra đời chứng tỏ sức sống mãnh liệt của dân tộc ta
2.Kĩ năng:
- Học sinh biết nhận thức nguyên nhân sự kiện, đánh giá sự kiện lịch sử 
- Tiếp tục rèn luyện kỹ năng cơ bản về đọc bản đo.
3.Thái độ:
Gd hs ý thức và lịng tự hào dân tộc. 
II. Thiết bị dạy học:
III. Hoạt động trên lớp:
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Giới thiệu bài mới
3. Các hoạt động:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Sự thống trị của phong kiến phương Bắc rất tàn bạo đã dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lý Bí
Bước 1: Giáo viên gọi học sinh đọc phần 1 sách giáo khoa 
H: Đầu thế kỷ VI ách thống trị của nhà Lương đối với nước ta như thế nào? 
(Chính quyền đô hộ đã chia nước ta thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam thành 6 quận)
H: Tổ chức bộ máy nhà nước của nhà Lương ở nước ta có gì thay đổi?
(Học sinh trả lời, giáo viên củng cố lại) 
Bước 2: Gọi học sinh đọc phần chữ in nghiêng trong sách giáo khoa 
H: Em nghĩ gì về thái độ của nhà Lương đối với nhân dân ta?
(thực hiện sự phân biệt đối xử trắng trợn, không cho người Việt giữ chức vụ quan trọng)
H: Em biết gì về tiêu tư và chính sách cai trị của nhà Lương?
(Học sinh trả lời, giáo viên củng cố lại) 
Bước 2: Giáo viên chuyển ý sang phần 2
Hoạt động 2: Trước sự tàn bạo của nhà Lương nhân dân ta đã đứng dậy khởi nghĩa dưới sự lãnh đạo của Lý Bí
Bước 1: Học sinh làm việc cá nhân 
H: Em biết gì về Lý Bí?
(Giáo viên sơ lược về Lý Bí)
H: Khởi nghĩa Lý Bí nổ ra trong hoàn cảnh như thế nào?
Bước 2: Giáo viên treo lược đồ “khởi nghĩa Lý Bí” giải thích ký hiệu
(Giáo viên yêu cầu học sinh trình bày diễn biến trên bản đồ)
H: Vì sao hào kiệt và nhân dân khắp nơi lại hưởng ứng khởi nghĩa Lý Bí?
(vì nhân dân căm phẫn chế độ thống trị của nhà Lương)
H: Tiến trình khởi nghĩa như thế nào? 
(Học sinh trả lời, giáo viên củng cố, chỉ trên bản đồ)
H: Sau khi nghĩa quân chiếm hầu hết các quận, huyện, quân Lương phản ứng như thế nào?
(nhà Lương tổ chức 2 cuộc tấn công hòng chiếm lại nước ta)
H: Em có nhận xét gì về tình thần chiến đấu của quân khởi nghĩa?
(Ta chủ động đánh giặc rất kiên quyết, thông minh, sáng tạo, có hiệu quả làm cho quân Lương thất bại nặng nề)
H: Kết quả của cuộc khởi nghĩa như thế nào? 
(Lý Bí lên ngôi chứng tỏ nước ta có giang sơn bờ cõi riêng, không lệ thuộc vào Trung Quốc)
H : Em hiểu thế nào về tên nước “Vạn Xuân”?
(+ Đặt tên nước là Vạn Xuân là mong muốn đất nước hoà bình độc lập lâu dài
+ Thiên Đức là đức trời)
H: Sau khi lên ngôi Lý Bí đã tổ chức nhà nước Vạn Xuân ra sao?
GV: Đây là bộ máy nhà nước phong kiến độc lập trung ương tập quyền sơ khai đầu tiên
Bước 3: Giáo viên sơ kết lại những ý chính
1) Nhà Lương xiết chặt ách đô hộ như thế nào? 
- Chúng chia nhỏ đơn vị hành chính thành Giao Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu, Ninh Châu, Hoàng Châu
* Về tổ chức: những tôn thất dòng họ lớn mới được giữ chức vụ quan trọng, khơng cho người việt nấm quyền.
- Thứ sử Tiêu Tư rất tàn bạo tiến hành bĩc lột dã man, đặt ra nhiều thứ thuế hết sức vơ lí. à nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lý Bí
2) Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vạn Xuân thành lập:
a. Nguyên nhân:
Căm thù ách thống trị của bọn đđơ hộ. 
b. Diến biến: 
- Năm 542 Lý Bí dấy nghĩa ở Thái Bình (Bắc Sơn Tây)
- Hào kiệt nhiều nơi nổi dậy hưởng ứng
- Sau 3 tháng ta chiếm hầu hết các quận, huyện
- Tiêu Tư bỏ thành Long Biên chạy về nước
- Tháng 4/542 nhà Lương đưa quân sang đàn áp à bị đánh bại à ta giải phóng Hoàng Châu
- Đầu năm 543 nhà Lương tấn công lần 2. Ta chặn ở Hợp Phố à quân Lương bị tiêu diệt gần hết.
c. Kết quả:
- Quân Lương đại bại
- Năm 544 Lý Bí lên ngôi Hoàng đế lấy hiệu Lý Nam Đế
- Đặt tên nước Vạn Xuân
- Hiệu: Thiên Đức
- Đóng đô: Cửa sông Tô Lịch
- Thành Lập triều đình với 2 ban văn võ
 IV) Củng cố: 
- Giáo viên yêu cầu học sinh trình bày diễn biến trên bản đồ 
- Giáo viên dùng phiếu học tập: (khoanh tròn vào ý đúng)
* Điều nào dưới đây chứng tỏ nhà Lương xiết chặt ách đô hộ đối với nước ta 
Chia nước ta thành các quận huyện để cai trị
Phân biệt đối xử rất gay gắt: người Việt không được giữ những chức vụ quan trọng
Tiến hành bóc lột dã man, đặt ra những thứ thuế hết sức vô lý, tàn bạo
Cả 3 ý trên đều đúng
V) Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. Làm bài tập trong sách bài tập
- Tìm hiểu trước nguyên nhân tại sao nhà Lương lại tiếp tục xâm lược nước ta.