Giáo án Hình học Lớp 8 - Tiết 40: Định lí đảo và hệ quả của định lí Talet - Võ Thị Thiên Hương

 h157
 G v : Võ thị Thiên Hương Ngày soạn : . . . . . . . . 
 Tiết : 4 0 Ngày dạy : . . . . . . . . 
 I/- Mục tiêu : 
Học sinh nắm được nội dung định lí đảo của định lí Talet .
Học sinh biết vận dụng định lí để xác định được các cặp đường thẳng song song trong hình vẽ với số liệu đã cho .
Học sinh hiểu được cách chứng minh hệ quả của định lí Talet, đặc biệt là phải nắm được các trường hợp có thể xảy ra khi vẽ 
 đường thẳng B’C’ song song với cạnh BC . Qua mỗi hình vẽ, hs viết được tỉ lệ thức hoặc dãy các tỉ số bằng nhau . 
 II/- Chuẩn bị : 
 * Giáo viên : - Bảng phụ vẽ sẵn một số hình, các trường hợp đặc biệt của hệ quả và bài tập . Thước thẳng, phấn màu .
 * Học sinh : Bảng nhóm, thước thẳng, com pa.
 III/- Tiến trình :
 * Phương pháp : Vấn đáp để phát hiện và giải quyết vấn đề kết hợp với thực hành theo hoạt động cá nhân hoặc nhóm.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG
BỔ SUNG
 HĐ 1 : Kiểm tra (7 phút)
- Gv nêu yêu cầu kiểm tra :
1.a) Phát biểu định nghĩa tỉ số của 
hai đoạn thẳng? 
 b) Sửa bài tập 1 trang 58 SGK.
2.a) Phát biểu đl Talet trong tam giác?
 b) Sửa bài tập 5a trang 59 SGK.
 A
 4 5 8,5
 M N
 B C
- Gv nhận xét và cho điểm hs . 
- HS1 : a) Phát biểu như SGK
 b) 
 EF = 48cm ; GH= 16 dm =160cm
PQ =1,2 m =120 cm ; MN = 24 cm
- HS 2 : a) Phát biểu định lí Talet
 b) Có NC = AC – AN = 8,5 -5 = 3,5
 có MN // BC
- Hs nhận xét bài làm của bạn . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
. . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 h158 
 HĐ 2 : Định lí đảo (15 phút)
- Gv cho hs làm ?1 trang 59 SGK.
- Gv gọi 1 hs lên bảng vẽ hình và ghi GT- KL . 
 A
 C’’ a
 B’	 C’
 B C
- Hãy so sánh ?
- Có B’C’’ // BC, nêu cách tính AC’’ ?
- Nêu nhận xét về vị trí của C’ và C’’ và hai đường thẳng BC ; B’C’ ? 
- Qua kết quả vừa chứng minh, em hãy nêu nhận xét ?
- Đó chính là nội dung định lí đảo của định lí Talet.
- Gv yêu cầu hs phát biểu nội dung định lí đảo , vẽ hình, ghi GT-KL? 
- Ta thừa nhận đl này mà không chứng minh .
- Gv lưu ý hs có thể viết một trong ba tỉ lệ thức :
 ; 
- Yêu cầu hs làm ?2
 ( gv đưa đề bài trên bảng)
- Gv cho hs hoạt động nhóm trong 5’
 A
 3 5
 D E 
 6 10 
 B 7 F 14 C 
- Gv kiểm tra hoạt động nhóm của hs và chọn ra hai bài làm tốt để yêu cầu hs lên trình bày .
- Gv cho hs nhận xét và đánh giá bài làm của các nhóm .
-Trong ?2 từ GT ta có DE // BC và suy ra có ba cạnh tỉ lệ với ba cạnh của , đó chính là nội dung hệ quả của định lí Talet.
 ; AB =6cm; AC=9cm
 GT AB’ = 2cm; AC’ = 3 cm 
 KL a) So sánh 
 b) a //BC qua B’ cắt AC tại C’’ 
 * Tính AC’
 * Nhận xét vị trí C’ và C’’; 
 BC và B’C’
a) 
b) Ta có B’C’// BC 
 (Talet)
- Hs trả lời miệng :
Trên tia AC có AC’ = 3cm; AC’’ = 3cm
 Có B’C’’ // BC 
- Đường thẳng cắt hai cạnh của tam giác và định ra trên hai cạnh đó những đoạn thẳng tương ứng tỉ lệ thì song song với cạnh còn lại của tam giác.
- HS1 phát biểu đl, HS 2 vẽ hình và ghi GT- KL .
- Hs hoạt động theo nhóm :
a) Ta có 
 ( đlđảo Talet)
(đảo Talet)
b) Xét tứ giác BDEF ta có:
 DE // BC (cmt)
 EF // AB (cmt) 
BDEF là h. bình hành 
c) BDEF là hình bình hành (cmt) 
 DE = BF = 7
Vậy các cặp tương ứng của và tỉ lệ với nhau.
- Hai hs đại diện nhóm lần lượt lên trình bày cho cả lớp nhận xét .
1. Định lí đảo :
Đường thẳng cắt hai cạnh của tam giác và định ra trên hai cạnh đó những đoạn thẳng tương ứng tỉ lệ thì song song với cạnh còn lại của tam giác .
 A
 B’	 C’
 B C
 ; B’ AB ; C’ AC 
 GT 
 KL BC // B’C’
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . .
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 h159
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
. . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . .
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . .
 HĐ 3 : Hệ quả của định lí Talet (16 phút)
- Gv yêu cầu hs đọc hệ quả của định lí Talet trang 60 SGK. Sau đó vẽ hình 
- Từ B’C’ // BC ta suy ra được điều gì 
- Để có , tương tự ?2 ta cần vẽ thêm đường phụ nào? Nêu cm
- Hãy đọc nội dung phần chứng minh trang 61 SGK. 
- Gv đưa hình vẽ 11 và nêu chú ý SGK.
- Hệ quả vẫn đúng cho trường hợp đường thẳng a song song với một cạnh của tam giác và cắt phần kéo dài của hai cạnh còn lại.
-Gv đưa bảng phụ ?3 và cho hai hs lên bảng làm câu a và b .
- Gv cho hs nhận xét và hoàn chỉnh cho hs sửa bài .
- Yêu cầu hs về nhà thực hiện câu c .
- Một hs đọc hệ quả của định lí Talet 
 một hs khác nêu GT – KL của hệ quả
- Từ B’C’//BC 
 - Ta cần vẽ từ C’ một đường thẳng song song với AB cắt BC tại D, ta có B’C’= BD
- Hs thực hiện theo yêu cầu của gv .
 A
 B C
û B’ C’ a
- Hai hs lên bảng làm bài, hs lớp thảo luận theo nhóm đôi để làm bài .
 a) A
 2 
 D x E
 3 
û B C
 b) M 3 N
 2 
 O 
 x 
û 
 P 5,2 Q
2. Hệ quả của định lí Talet :
 ( SGK)
 A
 B’ C’
 B D C
GT 
KL 
* Chú ý :
 C’ B’ a 
 A 
û 
 B C
?3a) Có DE // BC 
b) Có MN // PQ 
. . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 h160
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . .
 HĐ 4 : Luyện tập củng cố (5 phút)
- Bài tập 6 trang 62 SGK 
 (gv yêu cầu hs đọc đề bài và đưa hình vẽ 19 SGK trên bảng) 
- Gv uốn nắn những sai sót cho hs
 - Hs đọc lại đề bài .
- Hs suy nghĩ trong 3’ rồi lần lượt trả lời miệng . Hs lớp lần lượt nhận xét bổ sung hoàn chỉnh bài làm của bạn .
. . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 . . . . . . 
 IV/- Hướng dẫn về nhà : (2 phút) 
 - Nắm vững định lí Ta let (thuận và đảo, hệ quả)
 - Bài tập về nhà số 7, 8, 9,10 trang 63 SGK và 6, 7 trang 66, 67 SBT . 
 V/- Rút kinh nghiệm : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .