Giáo án Hình học 8 - Tiết 8: Dựng hình thang bằng thước và Compa - Năm học 2009-2010 - Phan Thị Thanh Thủy

Tuần : 4 Ngày soạn :16/09/09
Tiết 8 : 
DỰNG HÌNH THANG BẰNG THƯỚC VÀ COMPA
 I. MỤC TIÊU : 
Kiến thức : HS biết dùng thước và compa để dựng hình (chủ yếu là dựng hình thang) theo các yếu tố đã cho bằng số và biết trrình bày hai phần : cách dựng và chứng minh.
Kĩ năng : HS biết cách sử dụng thước và compa để dựng hình vào vở một cách tương đối chính xác
Thái độ : Rèn tính cẩn thận, chính xác khi sử dụng dụng cụ, rèn khả năng suy luận , có ý thức vận dụng dựng hình và thực tế.
 II. CHUẨN BỊ :
GV : Thước thẳng có chia khoảng, compa, bảng phụ, thước đo góc.
HS : Thước thẳng có chia khoảng, compa, thước đo góc. Oân tập các bài toán dựng hình đã biết tr82 SGK. Định nghĩa hình thang.
 III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Tổ chức lớp :1’ 
Kiểm tra bài cũ : (không kiểm tra)
Bài mới :
* Giới thiệu bài (1’) Giới thiệu toán dựng hình :Chúng ta đã biết vẽ hình bằng nhiều dụng cụ : thước thẳng, compa, êke, thước đo góc Ta xét các bài toán dựng hình mà chỉ sử dụng hai dụng cụ là thước và compa, chúng được gọi là các bài toán dựng hình.
* Tiến trình bài dạy :
TL
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS 
Kiến thức
4’
12’
20’
5’
Hoạt động 1
Thước thẳng có tác dụng gì ?
Compa có tác dụng gì ?
Hoạt động 2
Qua chương trình hình học lớp 6, hình học lớp 7 với thước và compa ta đã biết cách giải các bài toán dựng hình nào ?
GV hướng dẫn HS ôn lại cách dựng :
- Một góc bằng một góc cho trước.
- Dựng đường thẳng song song với một đường thẳng cho trước.
- Dựng đường trung trực của một đoạn thẳng
- Dựng đường thẳng vuông góc với đường thẳng đã cho.
Hoạt động 3
Thông thường để tìm ra cách dựng hình , người ta vẽ phát hình cần dựng với các yếu tố đã cho. Nhìn vào hình đó phân tích , tìm xem những yếu tố nào dựng được ngay, những điểm còn lại cần thoả mản điều kiện gì , nó nằm trên đường nào ? đó là bước phân tích .
GV vẽ phát hình lên bảng (có ghi đày đủ yếu tố đề bài kèm theo)
 Quan sát hình cho biết tam giác nào dựng được ngay ? vì sao ?
GV sau khi dựng được tam giác ACD thì đỉnh B được xác định như thế nào ?
b) Cách dựng 
GV dựng hình bằng thước kẻ, compa theo từng bước và yêu cầu HS dựng hình vào vở.
Hỏi tứ giác ABCD dựng trên có thoả mản điều kiện đề bài yêu cầu không ?
Đó là nội dung bước chứng minh
c) Chứng minh (SGK)
d) Biện luận 
 Có thể dựng được bao nhiêu hình thang thoả mản các điều kiện của đề bài ? giải thích ?
GV Một bài toán dựng hình có đầy đủ máy bước ?
Chương trình qui định chỉ trình bày theo hai bước vào bài làm .
Bước 1: Cách dựng : Nêu thứ tự từng bước dựng hình đồng thời thể hiện các nét dựng trên hình 
Bước 2 : Cách dựng : Bằng lập luận với cách dựng trên, hình đã thảo mản các điều kiện bài toán
Bước phân tích làm nháp để tìm hướng dựng hình 
Hoạt động 4
GV cho HS làm bài 31 tr 83 SGK
Dựng hình thang ABCD (AB // CD) biết AB = AD = 2cm, AC = DC = 4cm
Hãy vẽ phát hình thang ABCD và ghi các yếu tố đã biết lên hình
Và cho biết tam giác nào đã dựng được ngay ? vì sao ?
Đỉnh B được xác định như thế nào ?
Hãy chứng minh ?
Vẽ đường thẳng khi biết hai điểm của nó, vẽ một đoạn thẳng khi biết hai đầu mút cả nó, vẽ một tia khi biết gốc và một điểm của tia.
HS : Vẽ đường tròn hoặc cung tròn khi biết tâm và bán kính của nó.
HS : nêu các bài toán dựng hình đã biết (tr 81, 82 SGK)
HS dựng hình theo hướng dẫn của GV
HS : Tam giác ACD dựng được ngay vì đã biết hai cạnh và góc xen giữa
HS : Đỉnh B phải nằm trên đường thẳng đi qua A , song song với DC và B cách A 3cm
HS : Trả lời
HS : Ta chỉ dựng được một hình thang thoả các điều kiện của đề bài vì tam giác ACD dựng được duy nhất, đỉnh B cũng dựng được duy nhất.
HS : Một bài toán dựng hình có đầy đủ 4 bước : Phân tích, cách dựng, chứng minh, biện luận.
HS : Thực hiện bước phân tích ra giấy nháp và trả lời các câu hỏi 
HS : DADC dựng được vì biết ba cạnh 
HS : Đỉnh B phải nằm trên tia Ax // DC và B cách A 2cm, cùng phía C đối với AD.
Một HS trình bày miệng bước chứng minh 
Bài toán dựng hình
Các bài toán dựng hình đã biết (SGK)
2/ Dựng hình thang
Ví dụ : Dựng hình thang ABCD biết đáy AB = 3cm, đáy CD = 4cm , cạnh bên AD = 2cm, 
Giải :
a) Cách dựng :
Dựng DACD có , DC = 4cm, DA = 2cm
Dựng tia Ax song song với DC (Tia Ax và điểm C nằm trong cùng một nữa mặt phẳng bờ AD)
Dựng điểm B trên tia Ax sao cho AB = 3cm . Kể đoạn thẳng BC.
b) Chứng minh :
Tứ giác ABCD là hình thang vì AB // CD
Hình thang ABCD có CD = 4cm , , AD = 2cm, DA = 2cm
Bài 31 SGK
Cách dựng :
Dựng DADC biết AB = AD = 2cm, AC = 4cm
Dựng Tia Ax // CD , (tia Ax và điểm C nằm cùng phía đối với AD)
Dựng điểm B trên tia Ax sao cho AB = 2cm. Kẻ đoạn thẳng BC
Chứng minh :
ABCD là hình thang 
vì AB // CD
Hình thang ABCD có 
AB = AD = 2cm, 
AC = DC = 4cm
Nên thoả yêu cầu đề bài 
Hướng dẫn về nhà :2’
Oân lại các bài toán dựng hình cơ bản.
Nắm vững yêu cầu các bước của một bài toán dựng hình , trong bài làm chỉ yêu cầu trình bày bước cách dựng và chứng minh.
Bài tập 29. 30, 32, 33, 34 tr 83 SGK
 IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: