Giáo án dạy Ngữ văn 8 tiết 25, 26: Đánh nhau với cối xay gió (Trích Đôn - Ki - Hô -Tê )

Ngày soạn : 8 / 10 / 04	TUẦN 7 – BÀI 7
Tiết 25 , 26 	
(Trích Đôn - Ki - Hô -Tê )
I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
	Giúp học sinh :
	-- Thấy rõ tài nghệ của Xéc -Van -Téc trong việc xây dựng cặp n/vật bất hủ Đôn - Ki - Hô -Tê, Xan -Chô - Pan - Xa tương phản về mọi mặt, đánh giá đúng các mặt tốt xấu của hai n/vật ấy .
	-- Hiểu khát vọng lớn lao của Đôn -Ki - Hô - Tê là muốn diệt trừ những kẻ gian ác, xấu xa và giúp đỡ người lương thiện .
II . CHUẨN BỊ :
	GV : Đọc sách GK, sách tham khảo, soạn giáo án
	HS : Đọc văn bản, soạn bài theo SGK
III .TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC :
	1 .ỔN ĐỊNH (1 ) Kiểm tra sĩ số, tác phong HS
	2 . KIỂM TRA BÀI (5)
	? Kể tóm tắt chuyện Cô bé bán diêm ?
	? Qua câu chuyện , em nhận thức điều sâu sắc nào về xã hội và con người mà tác giả muốn nói với chúng ta ?
Từ đó em hiểu gì về tấm lòng mà nhà văn dành cho thế giới nhân vật tuổi thơ của mình ? 
	3 . BÀI MỚI 
GIỚI THIỆU BÀI (1)
	Tính đến những năm đầu thế kỉ 21 này, cuốn tiểu thuyết Đôn - Ki - Hô - Tê của nhà văn vĩ đại nước Tây Ban Nha Xéc Van Téc đã sống trên 300 năm và chắc còn sống lâu hơn nữa . Qua những dòng văn sinh động , hóm hỉnh, trào lộng mà thâm thúy, TG đưa chúng ta phiêu lưu hàng vạn dặm trên khắp nước Tây Ban Nha thơ mộng, chứng kiến nhiều việc làm vừa hào hiệp vừa gàn dở, khám phá nhiều ý nghĩ lúc cao thượng, khi thấp hèn của cặp nhân vật Đôn Ki Hô Tê và Xan Trô Pan Xa . Một trong những cuộc phiêu lưu của họ là trận đánh nhau kì quặc với cối xay gió mà chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết học hôm nay .
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
KIẾN THỨC
 18
HOẠT ĐỘNG1
+ Nêu yêu cầu đọc :
Đọc rõ ràng, chú ý phân biệt ngôn ngữ kể và ngôn ngữ đối thoại của n/vật .
+ Đọc mẫu 1 đoạn
+ Gọi HS đọc
+ Hướng dẫn tìm hiểu chú thích 
? Nêu những hiểu biết về tác giả, tác phẩm
+ Xác định các phần bố cục của văn bản ? Đoạn truyện đã được kể theo thứ tự nào ? Có những sự việc chủ yếu nào ?
? Như vậy phần tả Đôn-Ki-Hô-Tê đánh nhau với cối xay gió chỉ là 1/5 của đoạn truyện . Thực ra nội dung chính của đoạn truyện có phảikể lại chuyện đánh nhau ko ?
HOẠT ĐỘNG 2
? Dựa vào chú thích * , hãy hình dung về nhân vật Đôn- Ki- Hô- Tê ?Lão hiệp sĩ này có những nét đặc biệt nào? Chẳng hạn về xuất thân ? Hình dáng ? Hành động ?
Nâng cao : Ở Tây Ban Nha , phần đầu tên của những người quí tộc thường ghép với chữ Đôn .
HOẠT ĐỘNG 1
Đọc theo y/cầu
Dựa theo SGK trả lời
THẢO LUẬN NHÓM
Hướng trả lời :
+ Đoạn truyện chia thành 3 phần theo diễn biến trước , trong và sau khi Đôn- Ki - Hô-Têâ đánh nhau với cối xay gió .
+Năm sự việc chủ yếu :
-- Đôn-Ki-Hô- Tê và Xan-Chô -Pan-Xa nhìn thấy những chiếc cối xay gió .
-- Hai thầy trò nhận định về những chiếc cối xay gió .
--Đôn -Ki- Hô- Tê đánh nhau với cối xay gió .
--Quan niệm và cách xử sự của hai thầy trò về sự đau đớn .
-- Quan niệm của Đôn-Ki -Hô- Tê về chuyện ăn ngủ .
Trả lời 
-- Nội dung chính của đoạn truyện là theo dõi cả hai nhân vật trong suốt quá trình của cuộc giao tranh .
HOẠT ĐỘNG 2
 Trả lời
-- Đôn-Ki-Hô-Tê xuất thân trong 1 gia đình quí tộc nghèo ở Tây Ban Nha .
--Hình dáng lão gầy gò, cao lênh khênh .
-- Lão cưỡi 1 con ngựa còm, mình mặc áo giáp, đầu đội mũ sắt, vai vác giáo dài toàn những thứ đã han gỉ của tổ tiên để lại , lão lục tìm rồi đem đánh bóng .
--Lão bắt chước những n/vật trong các truyện kiếm hiệp .
I . ĐỌC - TÌM HIỂU CHÚ THÍCH
TÁC GIẢ : Xéc Van Téc là nhà văn lớn của Tây Ban Nha ( thế kỉ 16- 17)
TÁC PHẨM 
Đôn Ki Hô Tê là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của ông .
Đánh nhau với cối xay gió trích trong cuốn tiểu thuyết này 
Nội dung : Tính cách 2 nhân vật trog cuộc giao tranh .
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
1 . Nhân vật Đôn-Ki-Hô-Tê 
-- Quý tộc nghèo ở Tây Ban Nha .
-- Gầy gò
-- Cưỡi ngựa, mặc giáp, đội mũ sắt, vác giáo như những nhân vật hiệp sĩ .
20
? Theo dõi đoạn truyện, hãy cho biết vì sao Đôn-Ki-Hô-Tê đánh nhau với cối xay gió ?
Bình :
Thực ra lão muốn diệt trừ gian ác, giúp đỡ người lương thiện, ý muốn đó không những tốt đẹp mà còn vô cùng lớn lao, chỉ tiếc đầu óc lão quá hoang tưởng nên đã nhìn sự vật sai lệch, hão huyền .
? Trận đánh đã diễn ra như thế nào ?
? Hậu quả việc làm ấy ra sao?
? Sau khi đánh nhau với cối xay gió, biết mình bị thương, thái độ của lão thế nào, tại sao ?
? Đêm hôm đó, lão hiệp sĩ đã làm gì?
? Nàng Đuyn -xi-nê-a là ai ?
? Qua các hành động và ý nghĩ của Đôn-Ki-Hô-Tê , em có nhận xét gì về n/vật này ? 
Chốt :
Lão có những ý muốn tốt đẹp có phẩm chất dũng cảm, can đảm cao thượng, coi khinh những cái tầm thường và có tình yêu say đắm nhưng vì đọc quá nhiều loại truyện xấu nên trở thành 
Trả lời 
-- Lão tưởng đó là những gã khổng lồ gian ác, sau lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-Re-Xtôn .
-- Lão nghĩ đây là một vận may , một cuộc chiến đấu chính đáng, quét sạch cái giống xấu xa này khỏi mặt đất là phụng sự Chúa .
-- Lão chẳng biết sợ là gì, dũng cảm lăm lăm ngọn giáo, thúc con ngựa xông vào chiếc cối xay gió gần nhất, đâm mũi giáo vào cánh quạt, gió làm cánh quạt quay tít khiến mũi giáo tan tành, kéo theo cả ngưòi và ngựa ngã văng ra xa. Đôn-Ki-Hô-Tê nằm im. ko cựa quậy, con ngựa bị toạc nửa vai .
-- Sau khi đánh nhau, bị trọng thương nhưng lão ko hề rên rỉ vì các hiệp sĩ giang hồ có bị thương thế nào cũng ko được rên rỉ, dù xổ cả ruột gan ra ngoài .
-- Lão bẻ 1 cành khô, rút cái mũi sắt ở chiếc cán gãy lắp vào làm thành ngọn giáo . Suốt đêm lão ko ngủ để nghĩ tới nàng Đuyn-xi-nê-a như các hiệp sĩ trong truyện, sáng hôm sau lão cũng ko muốn ăn sáng vì chỉ nghĩ đến người yêu cũng đủ no rồi .
-- Đuyn-xi-nê-a là 1 phụ nữ nông dân mà xưa kia lão đã thầm yêu, lão đã tự phong cho bà ta cái tên là công nương Đuyn -xi-nê-a .
è Lão có những hành động ko bình thường, điên rồ buồn cười vì đầu óc mê muội , hoang tưởng 
-- Tưởng cối xay gió là những gã khổng lồ gian ác , thấy đây là cơ hội để tiêu diệt giống xấu xa .
-- Không hề sợ hãi , dũng cảm xông vào, đâm mũi giáo vào cánh quạt .
-- Người và ngựa bị ngã văng ra, bị thương, ko cựa quậy .
-- Bị thương nhưng ko hề rên rỉ.
-- Thức suốt đêm để nghĩ tới nàng Đuyn -xi-nê-a, hôm sau ko muốn ăn sáng .
è Có phẩm chất tốt đẹp nhưng hành động hoang tưởng điên rồ , buồn cười .
nhân vật hoang tưởng , điên rồ nực cười, đáng chê trách .
HẾT TIẾT 1
15
TIẾT 2 
Chuyển ý
Cuộc phiêu lưu của Đôn-Ki-Hô-Tê luôn có sự đồng hành của bác giám mã Xan-Trô-Pan-Xa, chúng ta sẽ tìm hiểu nhân vật này .
? Theo dõi văn bản , cho biết nhân vật giám mã Xan-Trô-Pan-Xa có những đặc điểm tính cách gì ?
? Khi Đôn-Ki-Hô-Tê chuẩn bị đánh nhau với cối xay gió, thái độ của bác giám mã thế nào ?
? Vì sao Xan-Trô-Pan -Xa lại có những lời khuyên đo ù ? Tại sao bác ko theo chủ xông vào giao tranh mà chỉ đứng ở ngoài ?
? Trong khi chủ bị đau ko kêu rên thì bác có thái độ gì ?
+ Yêu cầu HS đọc đoạn văn : Xan-Trô-Pan-Xa nhắc chủ đã đến giờ ăn ...thoải mái nữa là khác và đoạn văn Đôn-Ki-Hô-Tê suốt đêm ko ngủ..... đổ vào cho đầy.
? Em hiểu gì về tính cách của bác giám mã qua đoạn văn ?
Chốt ý 
Trong khi chủ mình đánh nhau với cối xay gió, Xan-Trô-Pan-Xa luôn đứng ngoài cuộc vì tỉnh táo nhưng cũng vì sự ích kỉ, hèn nhát Quan tâm đến những nhu 
Trả lời 
-- Xan-Trô-Pan-Xa là 1 bác nông dân béo lùn, nhận làm giám mã cho Đôn-Ki-Hô-Tê với hi vọng sau này chủ công thành danh toại , bác sẽ được làm thống đốc cai trị 1 hòn đảo . Giám mã đủng đỉnh cưỡi lừa đi theo chủ, lúc nào cũng mang theo bầu rượu và cái túi 2 ngăn đựng đầy thức ăn ngon . 
-- Nhìn thấy những chiếc cối xay gió, đầu óc bác hoàn toàn tỉnh táo bác can ngăn chủ :Thưa ngài, xuất hiện ở chỗ kia chẳng phải là các tên khổng lồ đâu mà chỉ là những cái cối xay gió ...
Bác biết rõ sự thật đó là cối xay gió nên k o điên rồ xông vào : Tôi đã chẳng bảo ngài rằng phải coi chừng cẩn thận đấy ư, rằng đó chỉ là những chiếc cối xay gió , ai mà chẳng biết thế , trừ kẻ nào đầu óc quay cuồng như cối xay !
-- Xan-Trô-Pan-Xa cho là chỉ cần mình hơi đau 1 chút sẽ rên rỉ ngay .
-- Bác là người thích ăn uống, biết cách ăn ngon , ham thích ngủ .
2 . Nhân vật Xan-Trô-Pan-Xa
-- Là 1 bác nông dân béo lùn , nhận làm giám mã, hi vọng sau này được làm Thống đốc cai trị 1 hòn đảo .
-- Hoàn toàn tỉnh táo nhận ra những chiếc cối xay gió, can ngăn chủ .
-- Tỏ ý sẽ rên rỉ nếu chỉ cần hơi đau 1 chút .
-- Ham thích ăn ngủ
 6
 6
 7
cầu vật chất hằng ngày một cách quá đáng nên trở thành kẻ thực dụng, tầm thường .
? Đối chiếu 2 n/vật này , em cho biết họ có những điểm khác biệt nào ?
? Nhận xét về biện pháp nghệ thuật nổi bật tác giả đã dùng trong đoạn văn này ?
Giảng : Mỗi khía cạnh của nhân vật này đều đối lập rõ rệt với khía cạnh tương ứng của nhân vật kia và làm nổi bật nhau lên . Tác giả đã rất thành công khi xây dựng cặp n/vật bất hủ này trong lịch sử văn học thế giới . Ngoài ra nghệ thuật dựng cảnh và kể chuyện rất tài tình, giọng văn hài hước hóm hỉnh đã tạo nên nét biếm hoạ đặc sắc có giá trị chế giễu tầng lớp hiệp sĩ lỗi thời trung cổ
HOẠT ĐỘNG 3
+ Hướng dẫn học sinh củng cố
? Đoạn văn Đánh nhau với cối xay gió đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì ? Qua đó em hiểu gì về 2 n/vật trong truyện ?
? Em rút ra bài học gì về 2 nhân vật này ?
THẢO LUẬN NHÓM
Yêu cầu trả lời :
 Hai nh/vật trên trái ngược nhau về nhiều mặt :
a) Dòng dõi :Đôn-Ki-Hô-Tê là quý tộc , Xan-Trô-Pan-Xa nguồn gốc nông dân .
b) Hình dạng : Lão hiệp sĩ gầy gò , cao lênh khênh lại cưỡi trên lưng con ngựa còm nên càng cao thêm; bác giám mã đã béo lùn lại ngồi trên lưng lừa nên càng lùn tịt .
c) Tính cách : Đôn-Ki-Hô-Tê có khát vọng cao cả, mong giúp ích cho đời, dũng cảm nhưng mê muội, hão huyền ; Xan -Trô-Pan-Xa có ước muốn tầm thường, hèn nhát chỉ nghĩ đến cá nhân mình nhưng luôn tỉnh táo, thiết thực .
èPhép tương phản 
HOẠT ĐỘNG 3
Phát biểu theo ghi nhớ 
HS tự trả lời
Hướng yêu cầu : Con người muốn tốt đẹp không được hoang tưởng và thực dụng tầm thường mà cần tỉnh táo, cao thượng .
è Tỉnh táo nhưng thực dụng ,tầm thường .
3 . Nghệ thuật :
--Xây dựng nhân vật tương phản .
-- Dựng cảnh và kể chuyện tài tình .
-- Giọng văn cường điệu hài hước .
Ghi nhớ /SGK
 8
HOẠT ĐỘNG 4
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu1 : Nêu ý nghĩa của đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió?
A/ Chế giễu tàn dư của lí tưởng p/kiến .
B/ Ghét thói ích kỉ , hèn nhát, tầm thường .
C/ Yêu quí tự do, bình đẳng, đạo nghĩa, danh dự .
D/ Tất cả đều đúng .
Câu 2 :Điền vào chỗ trống những đặc điểm của Xan -Trô- Pan -Xa trái ngược với Đôn- Ki-Hô-Tê .
Đôn Ki HôTê X. Pan Xa
A/ Cao gầy -------------
B/ Hão huyền -------------
C/ Dũng cảm -------------
D/ Ko nghĩ đến -------------
chuyện ăn ngủ -------------
HOẠT ĐỘNG 4
Đáp án :
Câu D
A : Béo lùn
B : Thực tế
C : Hèn nhát
D : Ham thích ăn ngủ
III . LUYỆN TẬP
(3 )HƯỚNG DẪN HỌC TẬP :
	+ Học bài , tập phân tích các nhân vật trong đoạn truyện
	+ Dành cho HS khá , giỏi :
Chứng minh qua văn bản này , Xéc Van Téc xây dựng 1 nhân vật bắt chước các hiệp sĩ giang hồ trong loại truyện hiệp sĩ nhưng lại nhằm phê phán loại truyện có hại ấy 
	+ Soạn bài Chiếc lá cuối cùng 
RÚT KINH NGHIỆM