Giáo án dạy Ngữ văn 8 tiết 100: Viết đoạn văn trình bày luận điểm

Ngày soạn: 23/2/2011
Ngày dạy: 25/2/2011
TIẾT 100 VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
A. Mức độ cần đạt:
Nắm được cách viết đoạn văn trình bày luận điểm theo các phương pháp diễn dịch và quy nạp
B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:
1. Kiến thức: 
 - Nhận biết, phân tích được cấu truc của đoạn văn nghị luận.
 - Biết cách viết đoạn văn trình bày luận điểm theo hai phương pháp diễn dịch và quy nạp
 2. Kĩ năng:
 - Viết đoạn văn diễn dịch và quy nạp .
 - Lựa chọn ngơn ngữ diễn đạt trong đoạn văn nghị luận .
 - Viết đoạn văn nghị luận trình bày luận điểm có độ dài 90 chữ về một vấn đề chính trị hoặc xã hội .
C. Phương pháp: tích hợp : Phần văn qua văn bản Nước Đại Việt ta, với phần tập làm văn qua văn bản tập làm văn nghị luận ; Phần TV qua văn bản Hành động nói ( tt)
D. Tiến trình bài dạy: 
 1, ổn định: 8a1: 
 2, Kiểm tra bài cũ : Luận điểm là gì ? Luận điểm cần phải đảm bảo những yêu cầu nào ? 
- Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận ntn?. 
8a1 .
 3. Bài mới : Chúng ta đã học về luận điểm, hôm nay chúng ta đi thực hành trình bày luận điểm
? Tìm những câu nêu chủ đề ( luận điểm ) trong mỗi đọan văn trên ?
- Câu chủ đề có nhiệm vụ thông báo luận điểm của đoạn văn một cách rõ ràng , chính xác . Nhờ câu chủ đề , ta dễ dàng nhận thấy rằng đoạn văn ( a) có luận điểm
b, có luận điểm : “ Đồng bào ta ngày nay cũng ( nồng nàn yêu nước ) rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước “
(?) Câu chủ đề của mỗi đoạn văn nằm ở vị trí nào ? 
- a, ở cuối đoạn . b ở đầu đoạn 
(?) trong hai đoạn văn trên , đoạn nào được viết theo cách diễn dịch và đoạn nào được viết theo qui nạp ? phân tích cách diễn dịch và qui nạp trong mỗi đoạn 
 Gọi hs đọc các điểm 1,2 của phần ghi nhớ 
Yêu cầu hs chú ý đoạn văn 2 
(?) Xác định luận điểm của đoạn văn , câu chủ đề đặt ở vị trí nào ? Từ đó xác định kiểu đoạn văn trên ?
* Nội dung luận điểm diễn đạt gọn lại là : bản chất giai cấp chó đểu của vợ chồng Nghị Quế thể hiện rõ qua việc chúng mua chó 
(?) Nhà văn có lập luận theo cách tương phản không ? Vì sao?
(?) Nếu thay đổi chật tự sắp xếp khác thì liệu có ảnh hưởng đến đoạn văn ntn? 
- nếu sắp xếp ngược lại : đưa luận cứ Nghị Quế giở giọng chó má lên trước luận cứ vợ chồng địa chủ yếu quí gia súc thì tất sẽ làm cho luận điểm mờ nhạt đi , lỏng lẻo hơn . vậy cách sắp xếp luận cứ của tác giả rất chặt chẽ , không thể đảo tuỳ tiện 
(?) Những cụm từ : chuyện chó , giọng chó , rước chó , chất chó đểu được sắp xếp cạnh nhau nhắm mục đích gì ? 
(?) Qua đó em có nhận xét gì về cách diễn đạt lập luận đó ?
- Gọi HS đọc phần ghi nhớ trong SGK/ 79
- Học ssinh đọc và điễn đạt gnawns gọn lại, GV nhận xét
? Đoạn văn trình bày luận điểm gì và sử dụng các luận cứ nào? Hãy nhận xét cách sắp xếp các luận cứ và cách diễn đạt của đoạn văn?
- Các luận cứ:
+ Làm bài tập chính là thực hành bài học lí thuyết . Nó làm cho kiến thức lí thuyết được nhận thức lại , sâu hơn , bản chất hơn 
+ Làm bài tập giúp cho việc nhớ kiến thức dễ dàng hơn 
+ Làm bài tập là rèn luyện kĩ năng của tư duy , đặt biệt là tư duy phân tích , tổng hợp , so sánh , chứng minh , tính toán 
+ Vì vậy , nhất thiết học phải kết hợp với làm bài tập thì học mới đầy đủ và vững chắc 
- Các luận cứ:
+ học vẹt là học thuộc lòng , có khi không cần hiểu , hoặc hiểu lơ mơ 
+ Học không hiểu mà cứ học thì rất chóng quên và khó có thể vận dụng thành công những điều đã học trong thực tế 
+ Học vẹt chỉ mất thời gian , công sức mà chẳng đem lại hiệu quả gì thiết thực 
+ Ngược lại học vẹt còn làm cùn mòn đi năng lực tư duy , suy nghĩ
+ Bởi vậy không thể theo cách học vẹt . Học bao giờ phải cũng trên cơ sở hiểu , gắn với nhận thức đúng về sự vật , vấn đề
I. Tìm hiểu chung
1. Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận 
* Đoạn 1 : 
a, câu chủ đề : “ ( Thành Đại La) thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước ; cũng là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”
à Vị trí : nằm ở cuối đoạn văn – qui nạp 
b, có luận điểm : “ Đồng bào ta ngày nay cũng ( nồng nàn yêu nước ) rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước “
à Vị trí : nằm ở đầu đoạn văn – diễn dịch 
* Đoạn 2 
- Câu chủ đề đặt ở cuối đoạn , đó là câu : Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà , nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra.
- Cách lập luận tương phản : đặt chó bên người , đặt cảnh xem chó , quí chó vồ vập mua chó , sung sướng , bù khú về chó bên cạnh giọng chó mávới người bán chó ( chị Dậu ) cách lập luận này có tác dụng rất lớn đến việc chứng minh và làm rõ luận điểm : bản chất chó má của giai cấp địa chủ
- Đây là cách thức để Nguyễn Tuân làm cho đoạn văn của mình vừa xoáy vào một ý chung , vừa khiến bản chất thú vật của bọn địa chủ hiện ra thành hình ảnh rõ ràng , lí thú
à Diễn đạt trong sáng , hấp dẫn để sự trình bày luận điểm có sức thuyết phục 
2. Ghi nhớ : 1,2 sgk 
II, Luyện tập 
Bài tập 1 :
A, Cần tránh lối viết dài dòng khiến người đọc khó hiểu 
B, Nguyên Hồng thích truyền nghề cho bạn trẻ 
Bài tập 2 :
- Luận điểm : “ Tế Hanh là một người tinh lắm” . Luận điểm ấy được chứng thực qua 2 luận cứ 
+ tế Hanh đã ghi được đôi nét thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương 
+ Thơ Tế Hanh đưa ta vào một thế giới rất gần gũi thường ta chỉ thấy một cách mờ mờ , cái thế giới những tình cảm ta đã âm thầm trao cho cảnh vật 
- Các luận cứ: xếp theo trình tự tăng tiến , luận cứ sau biểu hiện một mức độ tinh tế cao hơn so với luận cứ trước . Nhờ sự sắp xếp ấy mà độc giả càng đọc càng thấy hứng thú không ngừng được tăng thêm 
Bài tập 3 :
a.Luận điểm : Học phải kết hợp với làm bài tập thì mới hiểu bài 
b. Luận điểm : Học vẹt không phát triển được năng lực tư duy 
Bài tập 4: HS làm ở nhà
III. Hướng dẫn tự học:
- Tìm một số đoạn văn trình bày theo phương pháp diễn dịch, quy nạp để làm mẫu phân tích
- Tìm cách chuyển đổi đoạn văn diễn dịch thành quy nạp hoặc ngược lại
- Chuẩn bị bài: Bàn luận về phép học
E. Rút kinh nghiệm:
..