Giáo án Đại số Lớp 8 - Tiết 60: Bất phương trình một ẩn - Nguyễn Văn Lãnh

Ngày soạn : 09/3/2013
Ngày dạy : 12/3/2013
Tiết 60: bất phương trình một ẩn
 ========–&—========
I. Mục tiêu bài dạy.
+ HS được giới thiệu về bất phương trình bậcnhất một ẩn. Biết kiểm tra một giá trị có là nghiệm của bất phương trình bậc nhất một ẩn.
+ HS biết sử trục số để biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình bậc nhất một ẩn. Hiểu được khai niệm hai bất phương trình tương tương. 
+ HS rèn tính cẩn thận chính xác khi trình bày nội dung các bài tập.
* Trọng tâm: Bất phương trình bậc nhất một ẩn (cách giải, tập nghịêm, biểu diễn).
II. chuẩn bị của GV và HS. 
GV: + Bảng phụ, nội dung các bài tập.
HS: + Chủan bị bài cũ, bảng nhóm. 
III. Các hoạt động dạy học.
Hoạt động 1: Mở đầu
Hoạt động của GV
TG
Hoạt động của HS
Bài toán
+ GV yêu cầu HS đọc Tóm tắt bài toán
+ GV chọn ẩn:
? Số tiền mà Nam phải trả để mua 1 cáu bút và x quyển vở là bao nhiêu?
? Lập biểu thức số tiền Nam phải trả và số tiền Nam có?
+ GV giới thiệu bất phương trình một ẩn, vế trái, vế phải.
? x có thể nhận giá trị là bao nhiêu?
? Tại sao x có thể bằng 9?
? Nếu x = 5 có được không?
GV giới thiệu tập nghiệm của bất phương trình.
? x = 10 có là nghiệm của bất phương trình hay không?
+ GV cho HS thực hiện ?1 (đề bài trên bảng phụ)
a) Hãy cho biết vế trái, vế phải của bất phương trình: ≤ 6x 5
b) Chứng tỏ các số 3, 4, 5 đều là nghiệm còn 6 không là nghiệm
+ GV yêu cầu HS trả lời miệng, yêu cầu HS tổ chức nhóm: mỗi nhóm kiểm tra để chứng tỏ các số 3, 4, 5 đều là nghiệm, số 6 không là nghiệm.
15 phút
+ HS đọc to đề bài:
Bạn Nam có 25 000 đồng. Nam muốn mua một cái bút giá 4 000 đồng và một số quyển vở loại 2 200 đồng. Tính số quyển vở Nam có thể mua được.
+ HS: gọi số quyển vở mà Nam có thể mua được là x (quyển). Điều kiện x là số tự nhiên ³ 1.
+ Số tiền để mua 1 chiếc bút và x quyển vở là:
2 200x + 4 000
+ Số tiền Nam hiện có là: 25 000 (đồng)
+ Ta thấy số tìên cần mua phải không vượt quá số tiền hiện có nên ta có bất đẳng thức:
2 200x + 4 000 ≤ 25 000
+ HS lần lượt kiểm tra các giá trị của x bắt đầu từ 8, 9, 10.
Ta thấy với x = 9 thì: 2200.9 + 4000 = 23800 (thoả mãn nghĩa là chưa vượt quá 25000)
Ta thấy với x = 10 thì 2200.10 + 4000 = 26000 (không thoả mãn vì vượt quá 25000)
Vậy chỉ có thể nhận giá trị từ 1 đến 9 mà thôi
+ HS làm ?1 (trả lời miệng)
a) Với x = 3 ta có VT = 32 = 9 ≤ VP = 6.3 5 = 13
Với x = 4 ta có: VT = 42 = 16 ≤ VP = 6.4 5 = 19
Với x = 5 ta có VT = 52 = 25 ≤ VP = 6.5 5 = 25
Còn với x = 6 thì VT = 62 = 36
 VP = 6.6 5 = 31 nên 36 ≤ 31 (là sai)
Hoạt động 2: Tập nghiệm của bất phương trình
Hoạt động của GV
TG
Hoạt động của HS
+ GV giới thiệu tập nghiệm của bất phương trình như trong SGK.
+ Giải phương trình là đi tìm tập nghiệm của bất phương trình đó.
VD1: Cho bất phương trình x > 3 hãy chỉ ra những giá trị cụ thể của bất phương trình.
 GV hướng dẫn HS biểu diễn trên trụ số:
12 phút
+ HS biểu diễn tập nghiệm x > 3
(sẽ gạch đi những giá trị nhỏ hơn 3 kể cả số 3)
{x ẻ R/ x > 3}
0
3
///////////////////////////////////
Hoạt động của GV
TG
Hoạt động của HS
+ GV giới thiệu bất phương trình x ³ 3 và hướng dẫn HS biểu diễn tập nghiệm trên trục số với quy ước dùng dấu ngoặc vuông.
+ VD2: cho bất phương trình x ≤ 7.
Hãy viết tập nghiệm của bất phương trình và biểu diễn tập nghiệm trên trục số. 
+ Tương tự hãy biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình x < 7
+ GV cho HS thực hiện ?2:
+ Gv cho nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện,
+ GV tiếp tục cho HS làm ?3 và ?4 bằng cách hoạt động nhóm.
Một nửa lớp làm ?3, một nửa làm ?4.
+ GV cho nhận xét và giới thiệu bảng tập hợp (SGKTr52)
Bất phương trình
Tập nghiệm
Biểu diễn trên trục số
x < a
{x/ x < a}
//////////////////////
)
a
//////////////////////
]
a
//////////////////////
(
a
//////////////////////
[
a
x ≤ a
{x/ x ≤ a}
x > a
{x/ x > a}
x < a
{x/ x ³ a}
18 phút
+ HS biểu diễn tập nghiệm x ³ 3
(sẽ gạch đi những giá trị nhỏ hơn 3 nhưng không gạch số 3)
{x ẻ R/ x ³ 3}
0
3
///////////////////////////////////
{x ẻ R/ x ≤ 7}
0
7
//////////////////////////
{x ẻ R/ x < 7}
0
7
//////////////////////////
+ HS hoạt động nhóm để làm BT ?3 và ?4:
?3: biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình
x ³ 2
?4: biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình
x < 4
+ HS nghi nhớ cách biểu diễn tập nghiệm trong 4 trường hợp mà GV đã nêu trên bảng.
Hoạt động 3: Bất phương trình tương đương Luyện tập củng cố
Hoạt động của GV
TG
Hoạt động của HS
 + GV yêu cầu HS nhắc lại khái niệm hai phương trình tương đương.
+ GV liên hệ và dẫn dắt HS nắm được khái niệm hai bất phương trình tương đương trên cơ sở chúng có tập nghiệm giống nhau.
Ví dụ: Hai bất phương trình x > 2 và 2 < x là hai bất phương trình tương đương
Tương tự: bất phương trình x ³ 3 và 3 ≤ x gọi là tương đương với nhau.
+ GV cho HS làm tại lớp BT15: GV hướng dẫn ta thay giá trị vào hai vế của bất phương trình nếu thoả mãn thì giá trị đó là nghiệm
+ GV củng cố toàn bài, hệ thống lại kiến thức trọng tâm, yêu cầu HS nhắc lại các nội dung chính.
12 phút
+ HS nghiên cứu trong SGK.
+ HS lấy VD về bất phương trình tương đương.
+ HS làm BT15: 
Số x = 3 là nghiệm của bất phương trình nào?
a) 2x + 3 < 9 (Không)
b) 4x > 2x + 5 (Không)
c) 5 x > 3x 12 (là nghiệm)
+ 4 HS làm BT 16: lên nbảng biểu diễn tập nghiểmc các bất phương trình 
a) x 3 ; d) x ³ 1
+ HS làm BT17: viết các tập nghiệm theo trục số đã cho, kết quả là:
a) x ≤ 6 ; b) x > 2
c) x ³ 5 ; d) x < 1
IV. Hướng dẫn học tại nhà.
+ Nắm vững nội dung các kiến thức của bài học.
+ BTVN: Chuẩn bị và hoàn thành các BT còn lại trong SGK và SBT.
+ Chuẩn bị cho tiết sau: Bất phương trình bậc nhất một ẩn (tiếp).